- 70
Schade aan vruchtboomenveroorzaakt door vorst.
Poliliek Iherzisl.
28 April 4 Mei 1871.
Cieiaiesig'de Herlgten.
zeldzaam is, daar de kieviet gewoonlijk niet meer dan vier
eijeren legt.
Op een bloembollenveiling te Haarlem zijn 13 hyacintlien
voor /410 verkocht: 't waren nieuwe soorten vooral geele,
met bijzorider zwaren bloemtros.
Men schrijft van den Eijnkant: „Het vee is in de weiden,'
hoofdzakelijk omdat er geen wintervoeder meer voorhanden
is, echter niet omdat de weiden van gras zijn voorzien. Dat
begint nog maar zeer langzaam te ontspruiten. Er is wat
veel regen gevallendie door verscheidene donkere dagen
werd opgevolgdterwijl eene zachtere wefirsgesteldheid zoo
die nu en dan zich doet gevoelen, telkens door koude wordt
afgebroken. Maart was meer zijnen naam van lentemaand
dan April dien van grasmaand getrouw. Zoodra de dikke
lucht plants maakt voor zonneschijn ontstaat weer de wensch
naar regen, levenwekkende uitwerking doende up de wei- en
bouwlandenhet teedere loof en de bloesems van het ge-
boomte versterkende. Gaandeweg malen de poldermolens nog
water uit."
Men weet, dat tot de ontbinding der landhuishoudkundige
school te Groningen besloten is en dat men met de likwida-
tie een aanvang heeft gemaakt. Het gebouw der school, in
de Violenstraat te dier stede, is een aanzienlijk pereeel met
grooten tuin, zeer geschikt om in 2 of 3 woonbuizen, elk
met een belioorlijken tuinverdeeld te worden. He landerijen
te Haren zullen in den aanstaanden winter in het openbaar
worden verkocht.
Den 25 April had te Goudswaard de jaarlijksche grasver-
pachting plaats. Was in de laatste jarerr de prijs telkens ge-
stegen, een verhooging als dit jaar had men nog niet bijgewoond;
zij verschilde met verleden jaar minstens 20 per hectare.
De gewassen staan vrij goed. De in February en Maart
uitgezaaide tarwe is reeds zoo groot, dat men met het wieden
een begin gemaakt heeft. Ook erwten en boonen komen goed
uit. Veel vee loopt er reeds in de weide; kon men nog een
veertien dagen daarmee wachtent ware zeker voor de wei-
landen wenschelijker, doch de meeste voerhokken laten dit
niet toe.
Den 1 Meides avonds ten 6 orezijn in de Brakke
Grand, te Amsterdam, geveild1°. Twee kampen wei- en
hooiland, gelegen in den Bannc-en Binnenpolder van Osdorp;
gekocht voor 4800.door den makelaar W. C. H. van
Dijk; 2°. Een pereeel hooiland, gelegen in den Rottepolder,
gemeerite Spaarnwoude; gekocht voor 200.door den
makelaar J. de Bears.
Men schrijft ons uit Zutphendd. 28 dezer: „Gisteren
avond en heden ochtend werd hier de eerste der twee lin-
nenmarkten gehouden. Ondanks den regenwas de aanvoer
vrij aanzienlijk. Voor breeddoek, el van 69 duim, betaalde
men 44 a 48 cent; smaldoek gold 42 a 52 cent de linnen-el
van 118 duim, en grijs linnen 34 a 37 cent per idem."
Olst1 Mei. De kersen- en peerenboomen staan in vollen
bloei. Beiden beloven zeer veel.
Cajtelle (Langstraat)1 Mei. De graslanden hebben sedert
de jongste acht dagen zulk een heerlijk aanzien gekregen, dat
de veehouders hun vee algemeen de stalleu hebben doen ver-
laten. Ook in het land van Heusden en Altena, waar de
langstraatsche veehouders veel land in eigendom of iu huur
hebben, is thans ruim gras voorhanden. Thans worden de
nog overgebleven partijtjes hooi tot 54 a 56 per 1000
kilogr. van de hand gedaan.
Sedert jaren heeft men het hier bij ondervindingdat
de beste boter het goedkoopst is en ook thans schijnt dat
verschijnsel zich te> zullen openbarendaar de prijs sedert
veertien dagen p. m. 30 cent per kilogr. gedaald is. En thans
heeft men grasboter, die in waarde en hoedanigheid de hooi-
boter verre overtreft en om dezen tijd des jaars zoo1 bijzonder
geschikt is om in te leggen.
OostwoldWesterkwartier2 Mei. Ofschoon de felle nacht-
vorst in de eerste Aprildagen daaraan geen goed heeft gedaan,
staan de graslanden er thans zeer gunstig voor. En dit is
van te grooter belang, daar het vee wegens gebrek aan voeder
reeds grootendeels in de weide moest worden gebragt. Min
der voordeelig staat het in de lagere streken met den bouw.
Men vindt er landlieden, die gewoonlijk 8 a 10 hectares
bouwen en wegens te groote vochtigheid nu nog geen ploeg
in den grond hebben gezet Welligt geeft deze toestand bij
sommigen aanleiding totinkrimpring van den bouw en uit-
breiding van de veeteelt. x
Asst'll1 Mei. Dat zich ook in dezen omtrek de land
lieden niet kunnen schikken in de in 't oog loopende prijsver-
mindering der boter, bleek gisteren weder, toen om ruim 2
uur zij, die hunne waar nog niet hadden verkocht, van de
marktplaats verwijderd werden. 'tis hier namelijk bepaald,
dat de botermarkt om 11 uur mag beginnen en om 2 uur
moet geeindigd zijn. Zij, die nu niet op de hoogte waren
van de aanzienlijke dating van den boterprijs, konden er niet
toe komen om hunne waar zoo goedkoop (gemiddeld 95 cent
het Ned. pond) te verkooperu Wanneer zij evenwel kennis
uamen van de prijzen elders besteed, zouden zij zich en de
boterkoopers van een ondragelijken last bevrijden. Velen toch
stonden de vorige week meer dan twee uur met hun boter en
moesten ze toen goedkooper van de hand doen, dan zij eerst
konden bedingen terwijl de boterkoopersdie alien ook een
winkel hebbenhet beste gedeelte van den dag op de markt
moeten doorbrengen.
Amerongen27 April. Het water op de rivier de Rijn
is thans zoo hoog, dat men zeer beducht wordt voor eene
overstrooming der uiterwaarden.De veehouders zien echter
reikhalzend uit om hun vee naar de weide te kunnen brengen,
met het oog op' de buitengewone schaarste en daardoor zeer
hooge prijzen van het hooi, hetwelk hier thans voor den
misschien nooit gekenden prijs van 40 per 500 kilogr. wordt
verkocht. Dat dus eene overstrooming der zoo heerlijke uiter
waarden een bijna onoverkomelijke schade zou zijn, kan men
ligt begrijpen.
Iliioill. 1 Mei. Op de groote voorjaars-koemarkt werden
ongeveer 4000 sluks aangevoerd. De prijzen van het ver-
kochte waren naar tijd en omstandigheden nog hoog, niette-
gensiaande de handel zeer stug was, ten gevolge waarvan
vele koeijendie hier gelost waren, weder ingescheept zijn;
iets dat zelden is voorgekomen.
's HertOgeilbOSCll2 Mei. Na groote kraehtinspanning
van bonderden menschen, om den ringdijk van den polder
Ertveld en de Vliert te behoudenis gisteren nacht de zoo-
genaamde kleine sluis voor den drang van het water bezweken
en ruim 800 bunders werden iu enkele uren met gemiddeld
6en meter water bezet. De schade is onberekenbaar, daar
meest alles bebouwd was of met vee bezet. Men zegt, dat
enkele beesten zijn verdronken. Met Boschveld en de May
ziju nog droog en mogt de toestaud der bovenrivieren iets
gunstiger worden, dan bestaat alle hoop, dat deze polders
zullen behouden blijven. Eere moet worden gebragt aan den
ingenieur Hoogeboom, die met groote mannenkracht de keer-
sluizen bij het fort Crevecoeur afzette op het oogenblik dat
aldaar 5 5 duim verval stond. Ware deze poging niet gelukt
dan waren zeker al de landerijen der geheele Langstraat tot
Geertruidenberg overstroomd. De moedige bonding van ge-
noemden ingenieur en de krachtige en doelmatige wijze van
indijking van den aaunemer H. de Leeuw alsmede het goede
beleid van den opzigter J. Verdoorn hebben tot dusverre
duizenden menscheu bevoordeeld en millioeuen schats bespaard.
De heer J. J. U. Smitsveearts der lste klasse te Deven-
ter, heeft in de Beventer Courant van den 28 April jl. een
stuk geplaatstwaarvan de inhoud aan alle veehouders bekend
dient te zijn. Het voornaamste hiervan is het volgende: Na
er op gewezen te hebben, dat, niet alleen ten gevolge van
de gewone jaarlijksche behoefte voor de vetweiderijmaar
vooral door het gebrek aan vee, dat elders bestaat (een ge-
volg van en oorlog en veepest)de handel in rundveevooral
in ons landsterk zal toenemengeeft hij den veehouders
den raadniet elken vreemdeu onbekenden handelaar onvoor-
waardelijk op hunne stallen toe te laten. Vervolgens wijst de
schrijver aan, dat zij, die geene vooizorgsmaatregelen willen
nemen hetzij uit roekeloosheid of waanicijsheideene groote
verantwoordelijkheid op zich laden, omdat zij, zich zelven
niet alleenmaar ook anderen in het ongeluk kunnen bren
gen, aangezien het buiten twijrel is, dat de veepest doorper-
sonen kan worden overgebragt, die met ziek vee in aanraking
geweest zijn. Omdat er nog altijd zulke dwazen en halsstar-
rigen gevonden worden, acht schrijver het wenschelijk dat of
de regering, of elk gemeentebestuur de veehouders verpligte
den vrijen toegang tot hunne stallen of weiden te verbieden.
Na eindelijk vermeld te hebbendat het door hem voorge-
stelde niet overbodig is, nu het gevaar, dat ons bedreigt,
nog verre af is, omdat een veekoopman elk oogenblik bij
dezen of genen veehouder de besmetting kan overbrengeh
besluit schrijver met de veehouders ernstig aan te sporen alle
middelen aan te wendehdie kunnen strekken om ons land
tegen eene ramp te bewaren, die, nog niet lang geleden,
velen getroffen en millioenen guldens gekost heeft, om van
haar bevrijd te worden.
In de residentie Zuid- en Ooster-afdeeling van Borneo is naar
men beweert eene hevige epidemie onder het vee uitgebroken,
dat in grooten getale aan de gevolgen der besmetting bezwijkt.
Een der op Java aanwezige veeartsen werd derwaarts gezon-
den om den aard der ziekte te onderzoeken en middelen
te beramen om die te stuiten. De trenrige gevolgen der in
1867 op Sumatraas Westkust geheerscht hebbende veeziekte
liggen nog te versch in het gehetigende bevolking aldaar
zucht nog te zeer onder de armoede die daardoor onder haar
verspreid werd, dan dat men er niet met ernst op bedacht
zou zijn om de epidemie, waarvan thans sprake is, zoo mo-
gelijk in hare geboorte te smoren.
In de Groninger Courant leest men het volgende omtrent de
Na den voorbijgeganenbuitengemeen strengen winter zal
men wei vele boomkweekers hooren klagen over menig onheil,
dat de koude heeft aangerigt. Den eenen zijn misschien de
jonge loten van de pereboompjesden ander die van de per-
ziken of abrikozen en een derden is welligt de wijnstok bevroren.
En van hoeveel boomkweekerijen zullen niet bijna alle jonge
loten van alle in het voorjaar veredelde stammetjesdie nog
niet eens de noodige houtrijpheid erlaugden sterven waardoor
alzoo al het werk van het voorjaar nutteloos is gemaakt.
Daartegen bestaat een zeer eenvoudig middel. Als men na
de eerste herfst-n acht vorst van de jonge loten de bladeren,
die niet van zelf afvallenvan onder naar boven afstroopt
dan zullen de boompjes zelden van de vorst lijdenomdat
de loten door het afstroopen der bladeren hunne kruidachtige
hoedanigheid verliezen en houtachtig worden, en daardoor de
koude beter weerstand kunnen bieden.
Maar ook menig oude stam zal van de vorst geleden hebben
en zijne vernietiging tegemoet gaanwanneer hij niet tijdig
geholpen wordt. Daarop opmerkzaam te makenis het doel
dezer regelen. Neemt ook bij het einde van het groeijen dus
voor en met het afvallen der bladeren, de' rijkdom aan sap
bij den boom af, er blijft toch nog een goed deel waterach-
tige bestanddeelen in de cellen en vaten van den stam achter;
het hout blijft groen. Bevriezen deze waterachtige bestand
deelen, dan behoeven zij omdat, gelijk bekend is, ijs een
grootere ruimte inneemt dan eene gelijke gewigtshoeveelheid
water omdat verder ook nog door de koude de vaat- en
cehvanden van den stam zamengetrokken en de vaten en cellen
bijgevolg naauwer wordenin bevroren toestand veel meer
plaats dan in vloeibaren toestand, en doen (even als water,
dat in een glas etc. bevriest, het glas doet springen) wan
neer de koude streng wordt, de wanden van de cellen en de
vaten springen, ja, zelfs den bast des stamsen daardoor
ontstaat, wanneer daartegen niets gedaan wordt, bij de stam-
vruchten harsuitvloeijing, bij de pitvruchten brand.
Daarom moet ieder boomkweeker zijne stammen onderzoeken,
en ontdekt hij vezelige scheuren in den bast, dan moet hij
die gewonde randen glad snijdenden bast, zoover hij geel-
bruin is, verwijderen, de wonden wegstrijken, en zij zullen
zonder nadeel van den stam vergrocijen.
Ten slotte wijzen we er nog opdat het in alien gevalle
raadzaam zal zijn in dit jaar geen jonge stammetjes te poten
want ook bij deze mogt er een, ofschoon wegens de groolere
rekbaarheid der jonge vaaljes minder zigtbare openbarsting
van vaten en cellen voorkomen, die wei, als het stammetje
op zijne plaats blijft, weinig beteekentmaar bij verplanting
voor den groei des te gemakkelijker gevaarlijk kan worden
wijl het reeds de door verplanting bekomen wonden moet te
boven komen.
Veel hebbeu wij deze week niet te vertellen. In Frankrijk
blijft alles bij het oude, dat wil zeggende burgeroorlog
woedt voort zonder degelijke uitkoinstende nationale verga-
dering te Versailles maakt wettende parijsche commune
heerscht onbelemmerd; hare leden nemen elkander gevangen
en zetten elkander afde bevolking der op nieuw ingesloten
ongelukkige hoofdstad begint weder een lijden te doorstaan
nog erger dan dat waartoe zij gedoemd was tijdeus bet beleg
door de Duitschers; de duitsche troepen in Frankrijk blijven
vooralsnog opmerkzame beschouwers van hetgeen in dat ver-
nederde, zelf zich verlaagd hebbende land voorvalt,en in
hun onderhoud wordt, krachtens de gemaakte overeeukomst
door Frankrijk voorzien. In Fhgeland heeft de minister
van financien niet slechts zijn voorstel tot het belasten der
lucifersmaar ook zijne overige belasting-ontwerpen ingetrok-
kenen alleen -de verhooging der income-tax behouden, en
hierin kreeg hij, hoevvel niet gemakkelijk, zijnen zin. Het
Lpgerhuis keurde het voorstel tot die verhooging goed ofschoon
de ontevredenheid er mede zich luide en algemeen open-
baart. Te Londen is een internationale tentoonstelling
geopend, waarop Nederland niet vertegenwoordigd is; gebrek
aan belangstelling bij de nederlandsche regering, die een tot
bedoeld einde verzocht subsidie weigerde is de oorzaak
hiervan. Het klerikale kabinet van Belgie heeft natuur-
lijk van de klerikale meerderheid der kamer de aanneming
verkregen van art. 1 van het ontwerp van wet tot wijziging
van het kiesstelsel. In strijd met den wensch der liberalen,
komt nu bij het geven der kiesbevoegdheid niet in aanmerking
of de stemgeregtigde zoo knap is dat hij lezen of schrijven kan.
Men leest in de Groninger Courant van 29 April, jl.
nBij het instituut voor doofstommen alhier worden thans weder
de noodige maatregelen genomen voor de opnemiug van nieuwe
kweekelingen, bij het begin van den aanstaanden kursus. pit jaar
kunnen geplaatst worden alle doofstoimnen, die in Augustus e. k.
den ouderdom van zes jaren bereikt hebben, en nog geen voile 15
jaren oud zijn. Aan de ouders, die dat mogten verlangen, kan ook
toegestaan worden hunne kinderen, te kunnen koste, buiten het
instituut te doen verplegen, zoodat deze dan als externen het
onderwijs bijwontn. Onvermogende kweekelingen worden gratis
gehuisvest, gevoed en onderwezen.
//Behalve die doofstommen, welke reeds bij het instituut zijn
aangegeven, bevinden zich ongetwijfeld in ons land nog velen, die
wei in de termen vallen om geplaatst te worden, maar voor welke
nog geene aanvrage is gedaan. In het belang dier kinderen, voor
wie elk jaar verzuim een onherstelbaar nadeel is, wordt elk, die
met hun bestaan bekend is, verzocht het zijne toe te brengen, ten
einde zij niet langer van het hun zoo noodig onderwijs verstoken
blijven. Eene kennisgeving aan de direkteuren van een departement
van het instituut of aan de hoofddirektie alhier is voldoende om
de noodige inlichting aangaande hetgeen er verder vereischt wordt
te ontvangen.
//Wegens de nadering van den nieuweri kursus is eenige spoed
allezins noodig, daar in den regel alleen bij den aanvang van het
schooljaar nieuwe kweekelingen opgenomen kunnen worden.
»Wij hopen, dat ieder dagblad door overneming van dit artikel
zal willen medewerken om daaraan meer verspreidmg te geven."
Het heeft Z. K. H. prins Hendrik der Nederlanden behaagd tot de op-
rigting van een monument voor Boerhave eene bijdrage van f 300 te
schenken.
De raad der gemeente Zvvolle heeft eene wijziging van het reglement
voor het hestuur van het weeshuis der hervormde gemeente vastgesteld,
waarbij de opname van kinderen, in dat gesticht tot 17-jarigen leeftijd
wordt toegelaten. Weezen boven den leeftijd van 15 jaren mogten volgeus
het oude reglement niet worden opgenomen. De nieuwe bcpaling getuigt
er dus wei voor, dat de fiuaneiele toestand van het gesticht goed is en
eene vermeerdering van zijne bevolking gedoogt.
De Algemeene Arbeidersvereeniging te Zutphen zal ecrstdaags eene
belangrijke onderneming aanvangen. De door haar aangekochte granen zal
zij doen vermalen, en daama in eene baltkerij, uitsluitend ten haren be-
hoeve dienende, verwerken en in den vorm van brood aan de leden der
Vereeniging, tegen den gewonen prijs van andere winkels, te koop aanbie-
den. Wat gewonnen wordt, zal aan de koopers ten goede komen, terwijl
den leden der Vereeniging eene week krediet wordt verleend. Voorloopig
is door de leden ingeteekend voor 572 kil. rogge- en 76 kil. tarwrebrood,
wekelijks aan de bakkerij der Vereeniging verkrijgbaar.
Het Kaapsche Yolkshlad van 18 Maart bevat het volgende: //Het
dorp Victoria-West is door een geduchte ramp bezocht. In den avond
van 27 February barstte in de nabijheid een uolkbreuk los, die eene ont-
zettende vernieling heeft aangerigt. Een uur voor zonsondcrgang werd het
eensklaps stik donker; hevige regenstroomen plasten neder, doormengd met
eukele groote liagelsteenen. Omstreelcs ten 7i ure hoorde men in de lucht
een vreeselijk gekraak, en de heer Hugo, zich naar buiten begevende, ont-
dekte met ontzetting dat eene geduchte berg water met toomlooze vaart in
de rigting zijner woning kwam aanrollen. IJlings namen alien de vlugt
maar naauwelijks was men buiten de deur gekomen, of de woedende stroom
voerde inet donderend geweld het geheele huis met al de gebouwen weg,
zoodat er naauwelijks een spoor overgebleven is van de plaats waar zij
eenige oogenblikken te voren gestaan hadden. Van de geheele familie, uit
7 personen bestaande, ontkwam de heer Hugo met een der kinderen. Zijne
vrouw en vier kinderen werden voor zijne oogen door de golven wegge-
sleurdMeest al het vee op de plaats werd mode door den vloed bedolven.
Van daar zette de stroom koers naar het dorp, waar men, niet van het
minste kwaad bewust, op eenmaal omstreeks ten 9 ure door het aanstroo-
mende water overvallen werd. Vreeselijk was de vcrwoesting die daar wcrtl
aangerigt. Verscheidene huizen werden eensklaps van hunne grondvesteu
gerukt, en met al de bewoners en den ganschen inhoud- door de golven
medegesleept. Andere gebouwen stortten gedeeltelijk in of werden voor
alle verder gebruik ten eenenmale ongeschikt gemaaktterwijl voor een
groote waarde aan koopmanswaren, producten en huisraad verloren giug of
beschadigd werd. Wat de ramp' nog des te vreeselijker maakte, was de
stikdonkere duisternis, die er heerschte, toen de rustige bevolking in eens
door het onvermijdelijk gevaar overvallen werd. Niemand wist waar zich
te bergen, en eerst toen aan de hooger gelegen zijde des dorps lichten
ontstoken werden, waren de in gevaar verkeerenden, wier noodkreten door
de lucht weergalmdon, in staat, om over de mogelijkheid van ontvlugten
te oordeelen. Maar toen ook bleek welk eene jammerlijke verwoesting door
het water was aangerigt. Daken van huizen, deur- eu raamkozijnen, meu-
helen in menigte, vee van alle soorten, en balen wol bij honderden, dreven
door het dorp als vederen op het water. Maar wat het ergst van alles is,
is het ontzettende verlies aan menschenlevens. Sommigen kwamen in de
golven om, anderen werden door de invallende huizen verpletterd en eu-
kelen, die er het leven afbragten, werden op min of meer ernstige wijze
gekwetst. Den dag na de ramp werden niet minder dan 34 lijken van
