- 106 -
Landbonw.
Politick Overzigt.
30 Junij 6 Julij 1871.
CiejRcnsdc Herigten.
Voor kosten van geneesmiddelen is aangewend 2662.41.
Koepok-inentingHet aantal koepok-ineDtingen in het afgeloopen jaar
bedroeg 48 in 1869 was dit 38 in 1868, 138, en in 1867, 71.
In 1870 werdter verkrijging van goed drinkwater in het Hoofddorp
eene proef genomen met NorthonsChe pijpwellen. Die proef is eckter mis-
lukt. Het water, dat verkregen werd, was, ook voigens het oordeel van
den geneeskundigen inspecteur, oubruikbaar, zelfs voor technisch gebruik.
Eene Gezondheids-Commissie bestaat hier niet.
Wordt vervolgd).
Het vervrer van aardappelen uit het Westland, dat legen-
woordig belangrijk is, bepaalt zich bijna alleen tot lict binnen-
land. Met Engelschen toch iswegens te laag geboden prijzen,
geen rekening kunnen getrofFen worden terwijl het zuiden van
Frankrijk in staat is aan vele vragen te voldoen waarvan door
Engeland wordt gebruik gemaakt. Het was te voorzien dat
de aardappelen niet lang hiog in prijs zouden blijvenmaar
genoemde omstandigheid heeft medegewerkt om de markt spoe-
diger te doen dalen. Er wordt anders naar genoegen gerooid,
zoowel wat het besehot als de grootte der knollen aangaat.
Dat de verbouw van den aardappel hoe langer hoe meer uit-
breiding verkrijgt, bleek ook in het voovjaartoen kleine, in
kistjes afgewogen hezendingen uieuwe aardappelen te Amster
dam van Madeira werden ontvangen.
Capelle (Langstraat), 30 Junij. De hooibouw is thans in
vollen gang. Aanvankelijk werkte het weder er niet op, en
de schoone Idaauwe kleur, waarop men hier zoo gesteld en
die voor den handel zoo verkieslijk is, seheen men niet te
zullen behouden. Wind en zonneschijn hebben echter veel
goed gemaakt, zoodat er veel hooi droog is gekomen. Men
rekent de opbrengst gemiddeld op 650 a 700 kil. per pond
of 100 rijnl. roedenhetgeen meer dan middelmatig mag ge-
noemd worden. Van prijzen is nog niets bekend.
Ook in deze streken slaan alle zoinervruehten zeer
schoon te velde; alleen de vniohthooraen hebben veel geleden
en de vernielende boomrups doet ook tbans daaraan nog zeer
veel schade.
Uithuistermeeden1 Julij. De storm uit het noord-
westenwelken wij hier in het begin dezer week gehad heb
ben, heeft aan de tuin- en veldgewassen veel schade veroor-
zaakt, doch indien de tegenwoordige warmte eenige dagen
blijft aanhouden zal alles zich wel spoedig weer herstellen.
Wij hebben hier over 't algemeen schoone vruchten en gras
en klaver is er overal ruim voorhanden. Sommige landbou-
wers ziju al aan 't maaijen geweestwelke daarom nti sterk
naar droogte verlangen.
De kersenboomen leveren zoo weinig, dat een boomgaard
bij Utrecht, die verleden jaar 450 opbragt, thans voor
10 verpacht is.
Ameroilgen3 Julij. Het water op de rivier den Rijn is
nog steeds wassende. De beneden-polder van Wijk bij Duur-
stede tot Beusichem is reeds onder water gelooprn, en het
afgeraaaide hooigras weggedreven. Bij volslagen gebrek aan
voeder zal men, zoowel nu als in den aanstaanden winter,
niet weten wat met het vee te doen.
Zlltplieil, 4 Julij. In den tuin van Mevr. de wed. E. van D
bij de Vischpoort, staat een rozenboompje, bijna negen jaren
oud, aan hetwelk men thans nagenoeg 1600 rozeri kan tellen,
in aanvankelijkenmeer gevorderden of vollen bloeiterwijl
daarenboven het aantal kuoppen onbegrijpelijk grout is. Zulk
eene vruchtbaarheid komt bij deze soort van treurrozen in ons
klimaat zelden voor.
De in het openbaar gehonden grasverkoopingen van de
hooilanden onzer gemeente hebben de aanzienlijke som van
24,927 opgebragt, waarvan 10 100 voor de landen aan
de graafschapszijde en/ 14,827 voor die aan de veluwsche.
In het vorige jaar was de opbrengst 23,133.
Slieek, 4 Julij. De berigten over den hooioogstdie thans
in vollen gang is, luiden zeer gnnstig. Allerwege valt de
hoeveelheid mee, zoodat de aanvankelijk gekoesterde vrees, dat
er weinig ingezameld zou worden geheel ongegrond is geweest.
Hier is sprake van het oprigten van een kalvermarkt en
het houden van een groote wolmarkt in de maand Junij.
Deventer4 Julij. Bij eene dezer dagen gehouden ver-
pachting van het gritsgewas van de landen der gemeente heeft
dit opgebragt de som van/7803. De totale opbrengst van
het grasgewas van de landen dezer gemeente is tot nu
22,000.
Sedert er geene premien meer worden uitgeloofd voor
het dooden van schadelijk gedierte, worden in deze environs
steeds vele jonge vossen gevangendie echter voor engelsche
rekening tegen hooge prijzen worden opgekoeht.
De IJssel is in de Iaatste dagen zoodanig gewassen dat
alle uiterwaarden zijn ondergeloopen. Men is overal bezig het
op stain staande gras te maaijen en het naar hoogere streken
te vervoeren. Uit vele landen wordt het vee reeds weggehaald
en naar de stallen gebragt. Vele akkers, met aardappelen en
rogge bezet, werden geinundeerd. Deze zullen waarscbijnlijk
geheel verloren zijn. De rivier gelijkt op eene zee.
Het XXVste landhuishoudkundig Congres te Groningen
heeft o. a. behandeldde grondverbeteringdoor kleidelven
terp-aarde of wiergrond en zeeslib; het draiueren van grond
met steenen buizen; het gebruik van hulp- of kunstmest-
stoffenen het beklemregt. Ook is besloten een adres van
adhaesie op te zenden aan het hoofdbestuur der Maatschappij
tot bevordering van Landbouw in Zeeland betreffende het land-
bouw-onderwijs.
De tienden-kwestie heeft ook haar beurt gehad. De beide
over dit cmderwerp gestelde vragen luidden
1°. Zou voor den Nederlandschen Staat het oogenblik niet
zijn aangebroken, om de tienden door middel van onteige-
ning ten algemeenen nutte op te heffenonder bepaling,
dat de tiendpligtigenhetzij op deze of eene andere wijze,
den Staat daarvoor schadeloos zouden moeten stellen?
2°. Is het wenschelijk een adres van die strekking aan de
Regering te rigten?
Na een vrij uitvoerige discussie, waarbij de heer Cremers
de meening verdedigde, dat men zich gevvoonlijk overdreven
voorstellingen maakte van de schadelijke werking der tienden,
werden de beide vragen bevestigend beantwoord en werd
een commissie benoemdbestaande uit de heeren Sloet
Gratama en Hartog, tot het ontwerpen van het adres.
Ten noorden van de haven van Blokzijl wint het land door
aanspoeling dermate aau dat het dijksbestuur reeds in staat
is het gewas van aangespoeld landbestaande uit onderschei-
dene perceelen van zoogenaamde „hanebollen", publiek te
verhuren.
Uit Vreeswijk wordt gemeld: De Keulsche vaart is gestremd
tengevolge van den hoogen waterstand; schippers, pachters
van graslandbouwersalien lijden hierdoor ontzettende
schade. Zaturdag en Zondag was men druk in de weer met
grasmaaijen, om het gemaaide daarna terstond op hooger ge-
legene plaatsen te brengen. Enkelen is dit mogen gelukken,
maar van velen zag men het in de rivier drijven.
De paardenmarktden 29 Junij te Zwolle gehouden, was
vrij levendig in handel. Er waren omstreeks 100 stuks aan-
gevoerdwaaronder van goede soort, die/300 a 350 konden
opbrengen; de mindere soorten werden verhandeld tot/160,
100 en 80.
De afdeeling IJsseloever der Oeldersche Maatschappijvan
Landbouw heeft in hare Iaatste vergadering besloten, te Apel-
doorn in het laatst van September a. s. eene tentoonstelling
te houden van granenvoedergewassen, boom- en tuinvruch-
tenbloemen enz.tot regeling waarvan eeiie commissie is
benoemd. Uit de afdeelingskas is eene som daarvoor aange-
wezen en staande de vergadering zijn reeds door vele leden
geldelijke bijdragen toegezegdterwijl men zich met die van
anderen vleit, ten einde in staat te zijn eene luisterrijke
tentoonstelling te houdenwaarop een ieder zal kunnen iu-
zenden, onverschillig of hij lid der maatschappij is of niet.
In zuidelijk Busland, vvaar de temperatuur des zomers
gemiddeld 45° R. bereikt, mengt men, voigens de Landw.
Anzeigerom het stremmen en zuur worden van melk tegen
te gaaneenige droppels versch geperst sap van den rnie-
rikswortel of zee-radijs Cochleria Armoraciaonder de melk.
Dit eenvoudig middel wordt daar steeds met goed gevolg
aangewend.
Den 4 Julij werd door de polilie te Groningen wederom
een onderzoek ingesteld naar het vereischte gewigt der aan
de markt gebragte stukboter. Dit onderzoek had ten gevolge,
dat tegen R. H. de Vries, van Roden, proces-verbaal is op-
gemaakt. Onder zijne bekeurde boter bevonden zich zelfs stuk-
ken, die op de 5 ons een half ons te ligt waren. Ook
door een ander was nog boter aangevoerd, die het vereischte
gewigt niet hadzoodat hij hetzelfde lot onderging.
Leeuwarden4 Julij. De lste afdeeling van de Friesche
Maatschappij van Landbouw en Veeteelt hield zich in hare
vergadering van den 12den Junij jl. bezig met de zaak, reeds
in eene vorige bijeenkomst met zooveel belangstelling bespro-
kennl. den boterhandel. In de vorige bijeenkomst was reeds
geconstateerd, dat, indien de boter zoo goed werd toebereid
als mogelijk is, en indien de waar naar de innerlijke waarde
werd betaaldde provinciale rijkdom jaarlijks met 2 a 3
millioen zou kunnen worden vermeerderd en dat de prodh-
centen, maar vooral de wijze waarop de boterhandel tot heden
wordt gedreven, als de oorzaken van de winstderving tot dat
bedrag waren aan te merken. Thans zocht men naar de mid-
delen om in den bestaanden toestand verbetering aan te bren
gen. Dit stond vast, dat, alleen wanueer de koopman de
boter naar de waarde betaalde, de producent zou worden
opgewekt boter van de beste kwaliteit aan de markt te bren
gen. Daarom, meende men, moest er worden gezocht naar
een middel om den handel er toe te brengen de tot heden
gevolgde manier van koopen te laten varen en bij openbaren
verkoop op de iveekmarkten te koopen de soort, die hij ver-
langde.
Het middel om dit doel te bereiken was, naar het oordeel
van de vergadering, het oprigten van eene vereeniging onder
den naam van Boterbondwiens leden zoo mogelijk in overleg
met de boterhandelarenzullen trachten openbaren verkoop
van de vaten boter naar de innerlijke waarde te bevorderen.
Aan eene commissie werd opgedragen de grondslagen voor deze
vereeniging te ontwerpen en in eene volgende vergadering aan
de leden, die zich alien tot toetreding beteid verklaarden,
ter goedkeuring aan te bieden.
In de Tweede Kamer der Staten-Generaalis bij de behan-
deling van het hoofdstuk binnenlandsche zaken der staatsbegrooting
over 1871, door den heer Rombachtoen hij de. aandacht der
ministers vestigde op de longziekte, die meer offers eischt dan
de veepest, tevens gevraagd, of niet eerlang een ontwerp van
wet tot regeling van de veeartsenijkunst zal aangeboden worden.
De minister van binnenlandsche zaken heeft daarop geantwoord,
dat hij de vraag, die de heer Rombach deed, gaarne in over-/
weging nemen zal.
Naar aanleiding van eenige opmerkingen van den heer Taets
van Amerongen, in de Tweede Kamer der Staten-Generaal
gemaakt bij de behandeling van de afd. nijverheid, hoofdstuk
Y der Staatsbegrooting over 1871 (binnenlandsche zaken),
heeft de minister te kennen gegeven, dat met het aanleggen
van dennenplantsoen in de duinen niet voortgegaan zal worden.
De heer Panis, rijksveearts te Eecloo, meldt her volgende
buitengewoon geval, dat hij in zijne praktijk ontmoette: Een
jagthondzuiver ras, behoorende aan den jager van Daele, te
Assenede, had zes jongen geworpen en opgebragt tot ze hem
konden missen. Nu wierp eene zeug, toebehoorende aan C.
Baecke, ook te Assenede, acht jongen en stierf een half uur
daarna. Niet wetende hoe de jongen in 't leven te behouden,
en reeds besloten die aan een zekeren dood over te laten,
werd door den heer Panis voorgesteld, bij wijze van proef
(daar hij zich herinnerde eens jonge katten te hebben zien op
brengen door honden) den jagthond in het nest te plaatsen,
en het gaat goed, de hond kweekt de acht jonge varkens op.
Zondag 2 Julij werden in Frarkrijk ruim honderd volks-
vertegenwoordigers gekozen, ter aanvulling van de opene plaat
sen in de nationale vergadering, die nog steeds te Versailles
haren zetel heeft, in welke stad ook nog de landsregering
gevestigd is, ofschoon Parijs, nog altijd de hoofdstad, tot
orde en rust is teruggekeerd. De uitslag van die verkiezingen
is allezins geschikt om aan Thiers redeu tot blijdschap te
geven, want voor het meerendeel zijn de nieuwe afgevaardigden
voorstanders van de gematigde republieknoch de keizers-
gezinden, die Bonaparte op den troon willen herstellen, noch
de legitimistendie van Hendrik V als koning van Frankrijk
droomen, noch de radikalen die de commune-beginselenzoo
zij ze al niet toegedaan zijn, toch niet verwerpen, hebben
een eenigzins aanzienlijke versterking hunner partij gekregen
van de orleanisten spreken wij niet, want al meer en meer
schijnt het vermoeden niet ongegrond te zijn, dat de gema
tigde republiekeinen, althans de meesten hunner, geduldig af-
wachtende konstitutionneel-koningsgezinden zijn, die, zoodra
de gelegenheid gunstig is, gaarne Lodewijk Eilips II tot
koning der Franschen zullen uitroepen. Doch zoo ver is het
nog niet. Voor het oogenblik heeft Frankrijk tot eerste en
voornaamste taak, aan zijne wedergeboorte te arbeidenen
naar het schijnt wil het met alien ernst, met alle liefde deze
taak volbrengeu.
In DuitscMand volgen de triomfictogten der overwinnende
troepen uit Frankrijk huiswaarts teruggekeerd, elkander op,
in de hoofdsteden der staten die het Duitsche Rijk uitmaken.
In Fmgeland wil men een krachtige hand slaan aan de lier-
vorming van de legerorganisatie. Voor Italie is de 2 Julij
1871 een onvergetelijke dag: Op dien dag hield koning
Victor Emanuel zijnen plegtigen intogt te Rome, welke stad
daags te voren werkelijk de hoofdstad des Rijks geworden
is. De ontvangst van dien vorst was zeer luisterrijk en thans
gelijkt Rome veel op Jeddo, de hoofdstad van Japan; het
heeft een wereldsch en een geestelijk opperhoofdVictor Ema
nuel (de taikoen) resideert op het Quirinaalpaus Pius IX
(de mikado) woont op het Vatikaan.
Mejufvr. Willemina Taats, wed. van den lieer Willielin Amend, onlangs
te Rotterdam overleden, heeft o. a. de navolgende legateh vermaakt als
aan de nederd. her v. gemeente te Rotterdam voor hare kerkelijke bchoeften
5000, en ten behoove van hare armenverzorging mede f 5000; aan het
nederd, geref. burgerweeshuis te Rotterdam /5000; aan het kinderzieken-
hnis te Rotterdam /2000; aan de werkinrigting voor hulpbehoevende
blinden te Rotterdam f 2000aan de Vereeniging tot het verleenen van
hulp aan minvermogende ooglijders voor Zuid-Holland te Rotterdam/1000;
aan de inrigting voor doofstommen-onderwijs te Rotterdam f 1000aan
het kollegie if Tot nut der Zeevaart" te Rotterdam, ten behoeve van het
weduwen- en weezenfonds van dat kollegie, f 3000aan het kollegie Zee-
manshoop te Amsterdam, insgelijks ten behoeve van het weduwen- en
weezenfonds van dat kollegie, 2000; aan het Nederl. Bijbelgenootschap
f 2000 aan het Nederl. Zeudelinggenoofochap 2000 aan de remonstr.
gemeente te Rotterdam, ten behoeve van hare armverzorging, f 1000aan
de luth. gemeente te Rotterdam, ten behoeve van hare armverzorging, /1000;
aan de duitsch-evang. gemeente te Rotterdam, ten behoeve van hare arm
verzorging, f 1000aan de israel. gemeente te Rotterdam, ten behoeve van
hare armverzorging, /1000; alles vrij van successieregt.
Den 25 Junij jl. is op de bergen in het Loire-departement sneeuw
gevallen.
De leening van den Oosterspoorweg, groot f 11,000,000, is bijna
volteekendhet eindbedrag is echter nog niet oversckreden, zoodat aan de
inschrijvers hun bedrag geheel toegekend wordt. Deze spoorweglijn mag een
blijde opkomst heeten voor het Gooiland.
Met betrekking tot de rustverstoring, onlangs te Haarlem voorgevallen,
berigt de Haart. Ct. het volgende//Sedert eenige dagen liepen des avonds
eenige jongelieden door de stad, zingende dat het kermis moest zijn. Blijk-
baar was er ontevredenheid over het raadsbesluit, bepalende, dat de in de
vorige week invallende kermis dit jaar niet doorgaat: Daarbij kwam dat
aan de groote fabrieken van de heeren Previnaire C°. aangeplakt was
geweest, dat deze met 1 Julij zouden gesloten worden. Hoewel deze aan-
kondiging later was teruggenomen, was daardoor toch opgewondenheid bij
de honderde daar werkzame arbeiders teweeggebragt. Des avonds omstreeks
half 9 ure verzamelde zich eene volksmenigte op de Groote Markt, welke
langzamerhand aangroeide; groote scharen kwamen, zingende en tierende,
voor de woning des burgemeesters bijeen. Toen na verloop van een uur
de zaak een dreigend aanzien kreeg, werd de hulp van de kavalerie inge-
roepen. Kort voor de aankomst van deze werd een glasruit in de woning
des burgemeesters met een steenworp verbroken. De kavalerie deed de
straten ontruimen en ten 1 lire zijn de kavalerie-patrouilles ingerukt en
was de rust hersteld."
De heer D L. de Ridder, die den 29 Januarij jl. zijn lOOsten ver-
jaardag heeft gevierd, is den 29 Junij te Rhenen overleden.
Een ongehuwd slagersgezel te Tzum, die zich van jongs af aan het
gebruik van sterken drank had overgegeven, heeft zich in dronkenschap den
hals afgesneden. Dat zulk een geval in dit overigens zoo stil dorp eene
groote sensatie teweeg bragt, behoeft geen betoog.
Den 3 dezer werd te Wijhe een vat boter ter markt gebragt, dat
voor de helft met water was gevuld. De kooper heeft echter de zaak met
den boer afgemaakt, en deze heeft het vat boter om niet en daarenboven
nog een zekere som geld van den boer uitbetaald gekregen, als hij het maar
niet openbaar maakte. Het ware echter wenschelijk dat dergelijke misdrijven
voor den regter werden gebragt en dat deze de bedrijvers naar behooren
strafte.
Te Ridderkerk zijn den 2 Julij, hij het vrij hevige onweder, dat in
den laten namiddag losbarstte, van een boer, digt bij het dorp, drie jonge
runderen, en van een anderen, aan den straatweg, een paard deor den
bliksem doodelijk getrofFen.
Voigens de aanteekeningen, voorkomende in de registers van kerk-
meesters der Groote- of St.-Bavooskerk te Haarlem, is in 1659 aan de
ztiidzijde achter den predikstoel een raam geplaatst, voorstellende het wapen
van het hoogheemraadschap van Rijnland, alsmede de wapens van dijkgraaf
en hoogheemraden. Dit raam is door verschillende omstandigheden vernie-
tigd en geheel weggeraaktj in 1817 was daar van alleen nog zigtbaar het
wapen van het hoogheemraadsehap. Dergelijk raam werd in 1698 door
dijkgraaf en hoogheemraden van Rijnland aan de kerk te Lisse geschonken,
en was vervaardigd door Willem van CleefF en Pieter Loover, glasschilders
te Rotterdam. Dit raam, hetwelk zeer weinig had geleden, werd voor wei-
nige jaren bij eene verbouwing der kerk te Lisseop last van kerkvoog-
den weggenomen en verkocht. Voor rekening van jhr. dr. J. P. Six van
Hillegom en A. van Stralen, leden der Prov. Staten van Noord-Holland
en mr. A. J. Enschede, archivaris der stad Haarlem, werd dit raam ge-
kocht en te Roermond door den heer F. Nicolasglasbrander aldaarher
steld en bijgewerkt, voigens de teekeninggemaakt door den heer A. van
der Steur jr. architect der Groote Kerk te Haarlem. Het aldus herstelde
en vergroote sraam is aan het einde der vorige week geplaatst in de Groote
Kerk, daar waar oorspronkelijk het raam gestaan heeftdoor dijkgraaf en
hoogheemraden van Rijnland geschonken.
Te Tachau (in Oostenrijk) zijn bij eene wolkbreuk 15 personen om-
gekomen en al het vee is verdronken.
Nabij Kingsbridge (Engeland) op de zoogenaamde Erleston Sands v is
eene droevige gebeurtenis voorgevallen. Mevrouw Blackwill, kortelings van
hare huwelijksreis teruggekeerd en slechts 25 jaren oud, schijnt onderhevig
te zijn geweest aan slaapwandelen ten minste zij verliet des nachts onbe-
merkt haar huiswandelde naar buiten en stapte op een kwartier afstands
I
