- 150 -
Een nieuwe oogst-macliinedie maait en bindt.
Zwavelzure Magnesia (Bitterzout) als
Bemestings-raiddel.
Politick Overzigt.
1521 September 1871.
Gemengdc iSerl^ten.
van Benthum, van Hengelo. Een leerling van het eerste en
twee leerlingen van het tweede leerjaar werden onbekwaam
geacht om in een hooger leerjaar te kunnen overgaan.
Wij hebben aan deze korte mededeeling nog eene bijzon-
derheid toe te voegendie wij, op gevaar af van onbescheiden
te zijn, niet kunnen verzwijgen. De koning, wiens warme
belangstelling voor de inrigting zoo dikwijls gebleken is en
die hare werkzaamheden zooveel belangstelling blijft wijden
heeft op nieuw een schoon bewijs gegeven hoe zeer hij ook
dezen tak van onderwijs genegen is. Z. M. naraelijk deelde
onlangs den heer de Beucker mede dat de eleve, die het
beste diploma bij het examen zou verwerven, onmiddellijk bij
Z. M. op het Loo een goede plaatsing vinden zou. J. Wig-
gers, bovenvermeldheeft zich dat voorregt door zijne studie
en bekwaamheid waardig gemaakten geniet thans de eer dat
Neerlands koning hem dadelijk, na zoo wel volbragte studie,
een schoone loopbaan opent en bem de beste en eigenaardigste
aanmoediging geeftdie een jongeling wenschen kan.
Sedert de uitvinding van oogst-maaimachines in de Vereenigde
Staten van Noord-Amerika heeft men kraehtige pogingen ge-
daan, om een werktuig zamen testellen waardoor de schoven
zonder dat menschenhanden daarbij werkzaam waren, konden
gebonden worden. Volgens opgaven van het patent-bureau
in Washington hebben de proefnemingen om een schovenbin-
der zamen te stellenniet minder dan een half millioen gulden
gekost. Er werden prijzen voor de uitvinding van zulk een
schovenbinder uitgeloofd maar tevergeefs brak de Yankee
zieh het hoofd er mede, tot eindelijk de steen der wijzen werd
ontdekt, de schovenbinder verscheen.
Er behoorde het taaie geduld van een Yankee toe, om zich
niet door half mislukte proefnemingen, jaar uit jaar in, te
doen afschrikken. Meer dan dertig schovenbinders werden in
het patent-bureau te Washington gepatenteerd een enkele heeft
zich als praktisch leeren kennen en dit is Carpenter's zelf-binder.
De uitvinder, de heer Carpenter uit Madison in den staat Wis
consin, thans te Milwaukee woonachtig, heeft tien jaren lang
op de zamenstelling van dien schovenbinder zelf-binderge-
studeerd, en heeft zijn geheele vermogen verbruikt voor de be-
reiking van zijn doel. Hij beproefde een schovenbinder, aan
andere reeds in gebruik zijnde maai-raachines te bevestigen
en op passende wijze te verbinden, maar bevond dat, wilde
de binder behoorlijk arbeiden er noodzakelijk een maaimachine
in verband met of geeigend voor dezenmoest worden ge-
konstrueerd. Dit geschiedde dan ook en het resultaat was,
dat de maai-machine en de zelf-binder, zooals zij beiden door
den heer Carpenter zijn uitgedacht, een volmaakt geheel vor-
men en de verrassendste uitkomsten hebben opgeleverd. Hoe-
wel zijne machine reeds verleden jaar in den handel kon worden
gebragt, heeft de heer Carpenter hiermede nog een jaar gewaeht,
totdat alle, zelfs de geringste gebreken waren verwijderd
zoodat dit wonderwerktuig zoo volkomen en gemakkelijk arbeidt,
en zoo volledig in de gevorderde diensten voorziet, als men
slechts wenschen kan.
Wie met den landbouw vertrouwd is, weet welk een werk
en inspanning het binden van het maaisel op het veld vordert;
het is de zwaarste arbeid voor den landman in de Vereenigde
Staten. Verscheidene landbouw-genootschappen hebben prijzen
uitgeloofd voor de uitvinding van een goed werkenden schoven
binder algemeen erkende men het lastige van dit werk
door menschenhanden, maar de verwezenlijking van veler hoop
scheen nog verre te zijn, totdat Carpenter, die van betrekking
eigenlijk journalist was, als een Bens ex machina het raadsel
oploste, en aller hulp werd.
Eenige dagen geleden ontving ik eene uitnoodiging om eene
proef met het werktuig te komen bijwonen en wel bij Milwaukee,
in den staat Wisconsin. Een aangeboren weetlust brengt er
mij toe, om niet alleen het schoone en verhevene te beschouwen
en te onderzoeken, maar overal waar ik dit mag vinden alles
wa^ den mensch van praktisch nut isaan een naauwkeurig
onderzoek te onderwerpen; ik nam mijn pelgrimsstaf dus op
en vertrok naar het bekoorlijk gelegen Milwaukee aan het
meer van Michigan.
Een dag na mijn aankomst aldaar, zou de proefnemiog ge-
schieden, niet ver van de stad op een korenveld. In gezelschap
van den vriendelijken eigenaar van den „Meerbode" van Mil
waukee, besteeg ik dus een voor ons gereed gehouden buggy,
welks flinke paarden het ligte rijtuig in draf langs den zandigen
meeroever deden voortrollenalsof ook zij nieuwsgierig waren,
om de wondermachine in werking te zien. De heer Carpenter
ontving ons allerminzaamst en na kennismaking met dien ver-
nuftigen uitvinder stonden wij weldra voor de wondermachine,
die dapper er op los maaide en de uitmuntend gebonden
korenschoven voor onze voeten nederlegde. De vlugheid,
waarmede de machine de met fijn ijzerdraad gebonden schoven
„over boord" wierp, hing van de snelheid af, waarmede zich
de twee muildieren, welke de oogstmachine trokkenvoort-
bewogen.
Menige wondermachine heb ik met verbazing aangestaard
menigmaal heb ik gedacht, als ik door de patent-bureaux van
Washington drentelde: Hoe is het mogelijk, dat menschen
deze duizend en nogmaals duizend toestellenwaarvan men
hier de modellen zietkunnen uitdenken en konstrueeren Een
mensch met ietwat fantasie ziet in de tallooze modellen, die
de zalen en gangen van het patent-gebouw in alle rigtingen
vullen, evenzoo veel menschelijke hersensdoor wier rusteloozen
ijver al die wonderen zijn ontstaan, die ons zoo ver in de
moderne beschaving hebben gebragt. Maar geen der wonderen
die ik in Washington vond, boeide mijn opmerkzaamheid zoo-
danig als deze automatisclie maaier en binder. Ik zeide tot
mijn vriendAlles heb ik voor mogelijk gehouden maar dit
niet! Nimmer had ik gedacht dat een menschenhand een
landbouwmachine zou uitdenken, die het koren op den akker af-
snijdt, het in schoven voegten dan op de stoppels nederlegt!
Nadat voldoende proefnemingen waren genoraen en ik de beyond
contradictionde volmaaktheid der machine had erkend keerden
wij naar Milwaukee terug, waar ik nog enkele dagen in den
kring van goede vrienden zou vertoeven voor ik naar Europa
terug zou gaan.
De nieuwe uitvinding zal allengs alle andere oogst-machines
verdringen jen daar men in Europa zich oogst-machines begint
aan te schaffenmag men Carpenter's maai- en bindmachine
wel een oogenblik aandacht schenken. Zij toch is onovertreffelijk
zeer eenvondig van konstruktie, gemakkelijk te besturen kost
geheel kompleet niet meer dan een M'Cormksche machine en
wat het voornaamste is, verrigt alles wat de maaier met de
zeis, de arbeider of arbeidster met de hark en de schovenbinders
met handen en armen doen. De kosten voor het in elkander
zetten zijn gering en voorzeker zal de Automatic reaper and
grain binder, den vervaardigerdie met konlrakt ook het regt
van fabrikaat in andere landen afstaat, tot een schatrijk man
raaken.
De zwavelzure magnesia bestaat uitwater (kristalwater)
51.2 pet., zwavelzuur 32.1 pet. en magnesia 16.7 pet. De
beide laatsten zijn als voedingsmiddelen voor de planten nood
zakelijk; de magnesia vooral is in de zaden der kultuurgewas-
sen alzoo in de granenpeulvruchten en dergelijkenin
betrekkelijk groote hoeveelheid voorhanden.
De meeste akkergronden bevatten nu wel in voldoende
hoeveelheid zoowel magnesia als zwavelzuurin verhouding
tot de behoeften der plantenmaar niettemin geeft eene
opzettelijke bemesting der planten met magnesia, namelijk met
zwavelzure magnesia, volgens herhaalde proefnemingen, een
gunstige uitkomst. Ten bewijze hiervan kunnen strekken de
door Pincus zoo zorgvuldig genomene bemestings-proeven
met bitterzout, voor klaver; hierdoor bleek hot dat een stuk
land, bemest met bitterzout, meer opbragt dan een dergelijk
stuk land dat met gips bemest wasen dat deze beide stuk-
ken eene veel grootere opbrengst gaven dan ongemest land.
De zwavelzure magnesia heeft, zoowel in hare zamenstel
ling als in hare werking in den bodem en haren invloed op
den wasdom der plantenzeer veel overeenkomst met de
gips of zwavelzure kalk. Beiden werken vermoedeliik niet
zoozeer door zelve onmiddellijk de planten te voeden5|(Ps wel
daardoor dat zij andere in den bodem aanwezige voedende
stoft'en geschikt maken om door de planten te kunnen worden
opgenomendeze gunstige invloed kenmerkt zich voorpamelijk
door epn meer weelderigen groei der bladeren en Stengels
alsook van de wortelsen wel vooral bij de klaverde peul
vruchten enz.
Tot lieden laat het zich nog niet met zekerheid bepalen of
men aan het bitterzout, als mest-middeleene grootere waarde
moet toekennen dan wel aan de gips. Men heeft tot nog toe
op het bitterzoutmet betrekking tot den landbouw, minder
acht gegeven dan op de gipsomdat de zeer hooge prijs
van de zwavelzure magnesia het gebruik als mest-middel niet
raadzaam scheen te makenmen kan echter als zeker aan-
nemen dat men aan het bitterzoutals mest-middeleene even
groote waarde moet toekennen als aan de gipsen dat de
meerdere doelmatigheid van het eene of van het andere bemes-
tings-middel eigenlijk bepaald wordt door hun betrekkelijken
prijs.
Maar grootere waarde heeft de zwavelzure magnesia, als
men haar bezigt als middel om den stalmest te conserveren
zij werkt ook in dit opzigt op gelijke wijze als de gips, d. i.
zij vertraagt de ontleding van den stalmest en legt de ammo-
niakdie zich daaruit ontwikkeltvast. De voordeelige
invloed van de gips op het conserveren van den mest is
meermalen aangetoond en genoegzaam bekend; maar de zwa
velzure magnesia werkt in dit opzigt veel spoediger en krach-
tigerwant zij is in water zeer oplosbaarterwijl de gips
daarentegen eene betrekkelijk geringe oplosbaarheid bezit. Door
deze meerdere oplosbaarheid van het bitterzout, wordt het
nadeel opgewogen dat genoemd zout bijna /3 gedeelte minder
zwavelzuur bevat dan de gips (46.5 pet. zwavelzuur).
Uit al het boven aangevoerde blijktdat de zwavelzure
magnesia voor den landbouwer minstens evenveel gebruiks
waarde heeft als de gips en daar nu de gipsb. v. in Ko-
ningsbergen15 Sgr. per centenaar kostverdient de zwa
velzure magnesia voor - den gevraagden prijs van 6 Sgr. aan
de fabriek van kuost-mineraa!water van Dr. Struve en Solt-
mannin Koningsbergenbepaald de voorkeur. Dit zout
bevat, zoo als het tegenwoordig ten verkoop wordt aangebo-
den, 67 pet. bijgemengde deelen, en is dus voor landbouw-
kundig gebruik nagenoeg met het zuivere zout in waarde ge-
lijk te stellen.
Het gebruik van de zwavelzure magnesia is dus den land-
bouwers wel aan te bevelenvooral om er de stalmest mede
te overstrooijen; het is voor dit doel voldoende, als men
dagelijks voor elk stuk groot vee 1 of l/2 pond, alzoo per
jaar omtrent 4 a 5 centenaars, bitterzout over de mest in den
stal of over de mestvaalt strooit; de kleine uitgaaf, die men
daarvoor doet, wordt rijkelijk opgewogen door de meerdere
waarde die de mest op deze wijze verkrijgt. Ook in kleinere
hoeveelheid gebezigd, oefent dit zout reeds eene zeer gun
stige werking uit; maar kan dan niet al de zich ontwikke-
lende ammoniak behoorlijk vastleggeu.
Herhaalde en voortgezette proeven met het bitterzout, als
mest-middel, zijn allezins wenschelijk, vooral op klaver-, peul
vruchten- en weide-land. Men zou het bitterzout kunnen ver-
mengen met eene gelijke hoeveelheid losse aarde en dan dit
mengsel uitstrooijen over de jonge planten of over de vel-
den als het groen begint uit te komen. Voor peulvruchten
neemt men ]/2 centenaar zwavelzure magnesia per
morgenvoor klaver en weide-land 11J/2 centenaar.
Vergelijk liebig Die Chemie in ihrer Anwendung auf Agricuttur
und Physiologie. 7. Aufl. II. S. 353 a. folg.
Frankrijk en Buitschland zijn in zeker opzigt te vergelijken
bij twee mannen, die elkander bij de haren gehad die elk
ander gestomptgeslagen en geschopt hebbenen ofschoon
hun twist bijgelegd zij, ofschoon zij reeds elkander de hand
gegeven en „het afgedronken" hebbenelkander toch nog
nijdig, vijandig aanzienen in zulk een opgewonden toestand
verkeeren dat er bitter weinig noodig is om de ruzie weder
te doen uitbarsten. Na den bloedigen oorlog van 18701871
is de vrede tusschen de twee genoemde staten geslotende
diplomatieke betrekkingen zijn herstelddat wilzeggen:de
keizer van Duitschland heeft een vertegenwoordiger bij den
president der fransche republiek, en de president der fransche
republiek heeft een vertegenwoordiger bij den keizer van Duitsch
land, en waren er in eenige fransche departementen geen
duitsche soldaten meer, de vijand zou misschien vergeten zijn;
maar toch blijft de wrok der Franschen tegen hunne over-
winnaar's bestaan en behalve in de dagbladen, behalve in
het maatschappelijk verkeervindt men van dien wrok, van den
onverkropten spijt over het verlies van Elzas-Lotharingen blijken
in de nationale vergadering. Deze toch hadalvorens uiteen
te gaan zij heeft den 17 dezer vakantie genomen tot 4
December een traktaat goed te keuren, tusschen Duitsch-
lhnd en Frankrijk te sluiten en betrekking" hebbende op de
betaling van regten voor fabriekvoortbrengselen uit Elzas-
Lotharingen ingevoerd in Frankrijk en omgekeerd. Het sprak
van zelf dat, hoe mooi ook de bepaliugen zouden geweest
zijn die aan de nationale vergadering wierden voorgelegd,
pkere partij er niet tevreden mede zou wezen, en dat nog meer,
veel meer in het belang van Frankrijk verlangd zou worden. Dit
is dan ook het geval geweest, en niet dan nadat in het trak
taat belangrijke veranderingen waren gebragtwaaraan Thiers
meende te moeten toegeven, wat moest hij doen tegenover
een troep stoute, ongezeggelijkepruilende jongenswerd
het aangenomen. Maar zie, bedoelde wijzigingen valien en ook
dit is zeer natuurlijk, niet in den sinaak van Duitschland;
deze kontraktereride partij beweert op hare beurt dat aan
Frankrijk te veel wordt ingewilligd en ten gevolge van het
nieuwe verschil van meening is de onderteekening der over
eenkomst vertraagd. Zijn de Franschen zoo kitteloorig, erkennen
zij alleen met woorden en niet met daden hunne verschrik-
kelijke nederlaag, dan voorzeker zal de definitieve bevrijding
buns lands van de vreemde troepen nog lang op zich laten
wachten.
In Oostenrijk isom ons triviaal uit te drukkende boel
erg in den war. Trouwens dat gebeurt wel eens meer in
dezen keizerstaat, zamengesteld uit een zoo groot aantal lan
den en gewestenwaarvan ieder voor zich zelf zijne bijzondere
taal, zijne bijzondere belangen zijne bijzondere politieke ziens-
wijze enz. enz. heeft. De zeventien landdagen d. i. vertegen-
woordiging van al die landen en gewesten, zijn thans weder bijeen-
gekomen, en al dadelijk bij den aanvang hunner werkzaamheden
blijkt op nieuw, dat het, voor welk kabinet ook, een onbe-
gonhen werk is al die verschillende belangen te willen vereen-
zelvigen,al die verschillende rassen tevreden te stellen. Men
weet dat Hongarije voor eenige jaren zijnen zin gekregen
heeft, en de Staat dien ten gevolge Oostenrijksch-Hongaarsche
monarchie heet; Hongarije heeft zijn eigen ininisterie, zijne
eigene begrootingde keizer van Oostenrijk heeft zich tot
koning van Hongarije laten kroonen; maar hiermede is wel
tevreden dit land, dooh niet Gallicie, Bohemen enz. Gallicie
heeft reeds dour zijn aanhoudend jarameren door zijn heftig
verzet tegen de centralisatiezoo veel verkregendat het een
autonomie (t. w. een eigen bebeer) verwachten kan; maar zie,
nog is de belofte, aan Gallicie gedaanniet vervuld, of
Bohemen op zijne beurt steekt het hoofd op. „Krijgen de
Hongaren en Galliciers hunnen zin, waarom moeten wij dan
achteruitgezet worden?" vragen de Bohemers. En op deze
vraag heeft keizer Frans Jozef voor een paar dagen een ant-
woord gegeven, waaruit blijkt dat hij, ten einde raadook
aan hun verlangen wil voldoen. Goedmaar zal hij het
doen van zulke koncessien knnnen voortzetten, wanneer Stier-
marken Karinthie, Tyrol, Moravie, Sileziede Bukowina
enz. enz. hnnnerzijds met eischen voor den dag komen.
Gelijke monniken, gelijke kappen. Doch dusdoende wordt de
oostenrijksche keizerstaat weder verbrokkeld
In Fhgeland begint men ongerust te worden over den ge-
zondheidstoestand der koningin.
In Zweden is thans de Kijksdag buitengewoon vergaderd,
om een leger-reorganisatie tot stand te brengen.
In het noorden van Italie is den 17 dezer een merkwaar-
dig feest gevierd de Mont-Cenis-spoorwegtunnel werd geopend
en hiermede is de Alpenweg gebaand. De gelukkig volbragte
arbeid is een der bijna ongeloofelijke reuzenwerken waardoor
de negentiende eeuw zich cnderscheidt.
In' Buitschland woeden de kerkelijke twipten op katholiek
terrein met de meeste heftigheid voortvooral in Beijeren
de voorstanders van de onfeilbaarheidsleer kunnen niet op on-
dersteunins: van wege'de regering bogenintegendeelvan
overheidswege wordt niets ver^uimd om de verspreiding der
koncilie-besluiten tegen te gaan althans te belemmeren. Ook
de oostenrijksche regering gaat in deze met onkerflaauwden
ijver voort; een der prelaten, die zich niet ontzien had het
onfeilbaarheidsdogma af te kondigen zonder daartoe 's keizers
toestemming te hebben gevraagd en gekregenwerd gedag-
vaard voor den ministerraaden voor de ministers verschenen
moest hij van hen vernemen dat de souverein des lands zijn
gedrag scherp afkeurde. De bisschop erkende zijn onregt en
beloofde beterschap.
In Belgie heeft de minister van openbare werken een be-
sluit genomen, waardoor hij zich tallooze vijanden op den hals
baalde: de spoorwegtarieven voor het personenvervoer zijn
door hem vcrhOogd vele jaren achtereen was het publiek ge-
woon geraakt aan de lage vrachtprijzen, zoo als die waren vast-
gesteld door de regering die aan de tegenwoordige voorafging.
De lotelingen, die in dit jaar bij de troepen te paard ingelijfd en,
overeenkomstig art. 57 van het kon. besluit van 8 Mei 1862, na hunne
inlijving, tot nadere oproeping met verlof zijn gezonden, zullen met den 2
October a. s. in werkelijice dienst worden gesteld, ten einde te worden
gekleed en geoefend. In deze provincie is de verzamelplaats 's Gravenhage.
Door den burgemeester van Makkum, gesterkt door zijne politie-
dienaren, zijn dezer dagen gekalangeerd twee eigenaars van vier paarden,
welke het grasgewas op den openbaren weg afgraasden, welk gras door een
ander was gepacht en aan wien het dus in wettigen eigendom toebehoort.
De eigenaars dezer paarden, die eerlang voor de regtbank te Sneek zullen
moeten gehoord worden over deze communale daden, behooren tot de inge-
zetenen van het dorp Wons
Men meldt uit Alkmaar, dd. 15 Sept. //Gisteren morgen, juist toen
de spoortrein aan de halte te Hugowaard arriveerde, sloeg de vlam uit de
boerenplaats van J. Zuurbier. De aangebragte hulp kon slechts weinig
tilbare have redden, de plaats was zeer spoedig afgebrand. Het broeijen
van het hooi moet oorzaak zijn. Huis en inboedel waren slechts ten deele
verzekerd."
De Liberte verhaalt, dat door de Pruissen op den verjaardag van den
slag bij Sedan te Mantes een bal is gegeven, maar zonder danseressen.
