1871.
Vrijdag, 24 November
No. 47.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Twaalfde Jaargang.
Haarlem mermeer.
Polderwezen.
Landbouw,
Prijs van het -A_bonnement
in het Jaarf 6.
Prijs der -A.dvertenti.en
van 1—6 regels 75 Cent, elke regel meer lV/2 Cent.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven
Amstelland in uood.
HAARLEMMERIUEER.
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDE,
te adresseren aan VAN BONGA C°.te Amsterdam.
MJiterl{jk Woenadag.)
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
Op Dingsdag 28 November a. s. zal de tweede volksvoor-
dragt gehouden worden van wege de vereeniging „Eenheid en
Ontwikkeling en wel des avonds ten half acht ure, in het
lokaal van C. Lewis, te Nieuw-Vennep. Alsdan zal als
spreker optreden de heer Dr. S. P. Heringa, van Noord-
scharwoude. De spreker stelt zich voor te handelen over
„de afstamming van den mensch", (theorie van Darwin).
Tbans zal, even als vroeger, de toegang voor ieder vrij
zijn, ook voor vrouwen. Het is te verwachten en niet minder
te wenschendat de arbeidende klasse vooral deze lezingen
zal bijwonen. De populaire wijzewaarop de sprekers hunne
meeningen verkondigen zal het gesprokene vatbaar doen zijn
voor iedereenen daardoor aan alle tegenwoordig zijnden
eene nuttige en aangename tijdkorting geven.
In de op Dingsdag 21 dezer gehoudene bijeenkomst van
de vereeniging Concordiatrad de heer Mr. J. P. Amersfoordt
als spreker op. Met de hem eigene gemakkelijkheid gaf hij
een overzigt van een belangrijken tak van het landbouw-bedrijf
„de hooibouw. Na er eerst op gewezen te hebben hoedanig
de werkzaamheden vroeger werden verrigttoonde de geachte
spreker vervolgens aan welke nieuwe vindingen in de Iaatste
tijden dit werk verbeterd hebben, en tbans den landbouwer
de gelegenheid verschaffen om onaf hankelijk van weersgesteld-
heid door te werken, en het voedsel byeen te garen voor de
nuttige dierenwaaruit hij voor zich en zijn gezin het levens-
onderhoud zoeken moet.
De nieuwe maai-machine, de hooischudder, de hooihark en
andere kleinere werktuigen, waren belangeloos door den heer
Amersfoordt van de Badhoeve naar het lokaal der bijeenkomst
gebragt. De bekwame spreker wees op den gang dezer werk
tuigen en liet die door een paar zijner arbeiders in beweging
brengen. De hooidroogerwelke niet vervoerd kan worden
werd door eene teekening aanschouwelijk voorgesteld. De
heldere en bevattelijke uiteenzetting van een oogenschijnlijk
zoo eenvoudig werk als het hooibouwendoch thans in
de hoogste ontwikkeling beschouwd boeide de vergadering
en deed haar ten krachtigste instemmen met het woord van
dank door den voorzitter aan den spreker gebragt.
Door den heer Amersfoordt werden eenige overdrukkingen
van zijn geschrift over den hooidrooger (voorkomende in het
Tijdschrift voor Landbouw en Kruidkunde) welwillend afgestaan
aan de vereeniging; de geheele opbrengst daarvan zoude
strekken ten voordeele der armen.
In een oogenblik waren alle leden in het bezit van een
exemplaar, en dezen toonden daardoor hoogen prijs op de
mcdedeelingen van hunnen waardigen en bekwamen mede-
burger te stellendie daar, waar hij nut stichten kan, be-
angeloos niet alleenmaar zelfs met opofferingenklaar staat
om de wetenscbappendoor hem verkregendienstbaar te
maken tot nut en voordeel van alien.
De vereeniging „Concordia" kan op voorspoed bogen.
Het eere-lid, de heer Dr. L. Tinholt, sprak op de eerste
vergaderingzijn mede-eerelid de heer Mr. J, P. Amersfoordt
votgde hem; eene belangrijke geldelijke bijdrage van een
ooggeacht voorstander dezer goede zaak steunde de kas, en
opende de gelegenheid om voor de volgende vergaderingen
sprekers van buiten de gemeente te noodigen. Geschilpunten
op godsdienstig of politiek terrein mogen op de vergaderingen
met behandeld wordenvriendschappelijk en nuttig houdt men
zich bezigoefent zich zelven of gaat anderen voor, zonder
dat er vrees bestaan kan om op eenigerlei wijze gekrenkt te
worden in eene hooggeschatte individuele meening of denk-
wyze. Zoo blijve Concordia haar naam waardig en bloeije
van 14 tot 20 November 1871.
,„„G,EB°R?Nzoon Tan B- Duwel en K- Verduiin. Cornelia,
J rrT ir Van n en Joag- Johannes Henricus, zoon van
L l v1™' en G" S^lwiJk' - Cornelis> z°°n van C. Blom en P.
n den Kommer Ajdrianadochter van M. Schoo en P. M. Huis-
cdfhter van W- fvaaberg en A. van Zeist. - Corne-
%nan Uien .en J- Servaas. Klaas, zoon van J. Ten-
sen en P. Ellerbroek. Antje, dochter van D. Koorn en T. Vennik.
T ^®RLEDEN: oud rnim 8 maanden, zoon van A. Haster en
L kuileman Al.daRmk, oud 76 jaren, wed. van A. van Krimpen.
Stijntje Kersbergen oud 37 jaren, gehuwd met T. Borst. Johanna Ma
ria oud 13 maanden, dochter van J. van der Laan en J. Knor. Jan
Pater, oud 42 jaren, gehuwd met J. van der Kemp. Cornelis oud 4
dagen zoon van A. van Gulik en N. de Jong. - Barbera, oud 11 we-
Jcen, dochter van J. A. Vreeburg en A. van Gerven
LEVENLOOS AANGEGEVEN: 1 Kind van C. Kats en N. Molenaar
ONDERTROUWD: geene.
GEHUWDF. Bijma met A. Kemp. H. Schoo met J. Buis (wed.)
B. Luchtenburg met A. Groen. - K. Paling met H. Braak. - D. Thuijs
met N. van der Wiel. J
1871 aangevoerd212 stuks hoornvee, 115 paarden en 28
varkens.
In de Iaafste vergadering van den gemeenteraad van Mid-
delburg, waarin de stemmen staakten over het voorstel
tot het heffen eener belasting op de honden, waren tegen
woordig 18 leden, alzoo een minder dan het getal waaruit de
Raad volgens de wet moet zijn zamengesteld (het ontbrekende lid
was eenige dagen te voren overleden). Art. 50 der gemeentewet
bepalende dat een voorstel wordt geacht niet te zijn aange-
nomen wanneer daarover de stemmen in eene voltallige ver
gadering staken, is alzoo hier van toepassingwanneer men
onder voltallig verstaat het tegenwoordig zijn van al de in
functie zijnde leden, en niet van het bij de wet vereischte
getal. In eerstgemelden zin besloot de gemeenteraad dan ook
en werd, op voorstel van burgemeester en wethouders, goed-
gevonden de zitting als eene voltallige vergadering te beschou-
wen en alzoo het onderwerpelijke voorstel voor vervallen te
verklarente meer op grond dat het lot van het voorstel in
een volgende vergadering slechts van een geringe omstandig-
heid, b. v. de afwezigheid van een lid, afhankelijk zou zijn,
hetgeen in zake het heffen van belastingen min verkieslijk is
te achten.
Bij het onlangs ingediende ontwerp van wet tot wijziging
van de wet op de nationale militie, wordt, naar wij vernemen,
het maximum der jaarlijksche ligting van 11,000 op 13,000
man gebragt en worden de plaatsvervanging en nurnmerver-
wisseling afgeschaft.
Op de markt te Haarlemmermeer waren op 16 November
De Amsterdamsche Courant bevat het volgende
Amstelland: een onbeheerd sehip, zonder roer, in het barnen der
geyaren, die het dagelijks bedreigen, mag niet langer aan zulk een
heilloos Idt worden overgelater.
?el.U lu'S Z'^n er daarl)ij belangkebbenden, die dat beseffen en
zich hebben vereenigd ter bevordering van de waterschapsbelangen
in Amstelland.
Een ieder, wien de ongelukkige toestand van dat waterschap
en de zoovele belangen daaraan verbonden niet onverschillig is,
leze de Beschouwingen daarover, met veel bekwaamheid, duidelijk
en klaar uiteengezet door mr. J. O. Kruimel als de uiting
zijner innige en gevestigde overtuiging.
Hulde en dank zij dien heer toegebragt, dat hij het aan zijn
lot overgelaten scbip wil trachten te redden en daartoe inroept de
medewerking van elken belangstellendewaarin de steller van dit
artikeltje, hoezeer geeD ingeland van Amstelland zijnde, de aanlei-
ding tot het schrijven daarvan heeft gevonden.
Zeer waar, zegt mr. K., dat het water van Amstelland, terwijl
het een vriend moest zijn, een vijand is, die, in stede van wel-
vaart aan te brengen, angst baartwaarom de afvoer van het over-
tolhge water beter moet verzekerd worden.
Het te bestrijden kwaad bestaat daarin, dat de toestand van Am
stelland is ongeregeld. Een onvast peil maakt de verzwaring en de
verhonging van de dijken en waterkeeringen onzeker. Terwijl men
er geen meester van is den boezem te ontlasten, wordt het water
daarin toeh uitgemalen, waarvan een doorbraak het gevol» kan zijn'
te meer omdat de toestand van sommige dijken zoodanig'schijnt te
zijn, dat zij geen buitengewone verzwaring en ophooging kunnen
verdrageu, en dat men bij verhoefslaging van onwillige buren afhangt
Een meuw reglement voor Amstelland wordt nog steeds gewaoht.
Het proces tusschen Amstelland en Amsterdam is nog aanhangig.
De uitkomsten van de doorgraving van Holland op zijn smalst
zijn nog zeer onzeker voor den waterstand op den Amstel, dus ook
voor de bevaarbaarheid daarvan.
Ten slotte zegt mr. K. zeer teregt, dat een verbeterde toestand
van het beheer van den watertoestand van Amstelland de heilrijkste
gevolgen zou hebben, door den landman zijnen oogst beter tever-
zekeren, zijne meststoffen minder te loor te laten gaan, zijn vee «e-
zonder te honden, en door dat alles de waarde zijner landen te ver-
hoogen.
Doch nu blijft over de vraag: Wat te doen, om dat gewenschte
doel te bereiken Waartoe het mij vergund zij hier eenige punten
aan te geven, die m. i. daartoe kunnen lefden.
1°. Is het van groot belang, om er bij de wetgevende magt ernstig
en krachtig op aan te dringen, dat er eindelijk gevolg worde gegeven
aan art. 191 van onze grondwet, waarbij is bepaaldde wet regelt
het algemeene en bijzondere bestuur van den waterstaat, in zijnen
geheelen omvang, en bij art. 192, onder het toezigt van de Pro-
vmeiale Staten, met goedkeuring van den koning, doch beperkt
bmnen de wettige regeling.
Het reeds te lange verwaarloozen van het tot stand brengen
dezer wet is zeer te betreuren.
Bij het gemis dezer wet is het mogelijk geweest dat de Provinciale-
btaten vele waterschapsbelangen, oppermagtig, op nieuw ingerigt
veranderd, uit bun verband gernkt en gereglementeerd hebben.
De Nieuwkoopsche droogmakerij, bevattende de Nieuwkoopsche en
de Aevenhovensche polders, te zamen een schoon geheel uitma-
kende, hebben dit ondervonden. Zonder eenig nut zijn zij, tot groot
nadeel der lngelanden, in strijd met de voorwaarden, waarop°deze
droogmakerij m der tijd door het gouvernement-droogmaker is ver-
kocht en gereglementeerd, gesplitst, althans op het papier, zonder
Verkrijgbaar a 15 ct., te Amsterdam bij L. F. J. Hassels,
boekhandelaar, Haarlemmerdijk bij de Buiten-Brouwerstraat, TT 484.
dat er gevolg is gegeven aan eene noodzakelijke afscheiding, door
eene waterkeerende bedijking, om daardoor ieder deel, waaraan men
een afzonderhjk bestuur heeft gegeven, tot een zelfstandig geheel
te yormen.
Zonder deze wet vrees ik dat een goede regeling van het bestuur
van Amstelland niet ligt tot stand zal komen.
2 Is het volstrekt noodzakelijk, ter bereiking van het gewenschte
doel, dat er bij de bevoegde magt worde aangedrongen op de
spoedige bekracbtiging van net aanhangige reglement voor het be
stuur van Amstelland.
3°. Verbeterde waterkeeringen, naar een vast peil, zijn onvermij-
delijk; te maken uit 66n hand, met afschaffing van hoefslagen.
4°. Voor beyaarbaarhouding van den Amstel is uitdieping het
beste middel. Waarom dit met wordt toegepast, begrijp ik niet Is
de baggerspecie den arbeid niet waard?
5°Meermalen vernam ik dat er van Utrecht aan de Nieuwersluis
veel water ter sluiks op den Amstel komt; dit zoo zijnde, kan en
moet dit worden tegengegaan.
6°. Wanneer, na de verbetering van al het voornoemde, de onder-
vinding (zoo als ik vermoed) mogt leeren dat desniettegenstaande
de waterstand van Amstelland nog onvoldoende blijft, dan is m. i.
het meest afdoende redmiddel, om een stoomgemaal van genoegzame
kapaciteit te plaatsen bij de Yperslooter sluis, ter regtstreeksche
uitmaling van het Amstelwater in het Y, waardoor dan tevens
de ontlasting van Amstels boezem onaf hankelijk van Amsterdam
zou worden.
Mogten deze wenken iets bijdragen tot bevordering van het
goede doel der Vereeniging tot verbetering in het beheer van den
watertoestand van Amstelland, dan zal de wensch vervuld worden van
Amsterdam, Nov. 1871. J. J. Howzman.
Het vooroordeel tegen de inenting der runderen begint ook
in den omtrek van Schoonhoven meer en meer te wijkendoor
den plaatsvervangenden districtsveearts zijn althans te Lopik
Jaarsveld en Willige Langerak reeds 118 stuks ingeent.
Men schrijft uit Dockum dd. 15 Nov.:
„Uit ons Noorden werd dezer dagen zooveel vee naar
Utrecht vervoerd, dat de centraal-spoor niet genoeg wagens
bezat voor het vervoer, zoodat rijn- en staatsspoor met wagens
moesten tehulp komen. In de Iaatste veertien dagen be^root
men het vervoer op 12000 stuks vee, die meestal voor Frank-
rijk bestemd zijn."
Op de den 14 November te Goriuchem gehouden groote
beestenmarkt waren ruim 5000 stuks, meestal van goede qua-
liteit, aan de lijn. De handel was buitengewoon levendig.
De prijzen waren enorm hoog ten gevolge van de groote iu-
koopen voor Fransche en Duitsche rekening.
Capelle(Langstraat), 22 Nov. De hooilandenwelke
hier en daar reeds weder verhuurd wordenwiunen weder aan-
zieulijk in prijs.
De vette varkens, waarin de handel voor weinige weken
zeer levendig was, worden thans niet zeer gezocht; van daar
dat de prijzen van het spek dalende zijn. Men besteedt 58 a
60 ct. schoonnaar kwaliteit en zwaarte.
Warffuiu, 21 Nov. De in Januarij dezes jaars geopende
landbouwschool alhier, waar men begon met aan vijf leerlingen
onderwijs te geventelt thans reeds achttien. Het meerendeet
dier jongelieden is uit de provincie Groningen, een enkele uit
Zeeland. Genoemde cijfers leveren een verblijdend verscbijnsel
van den vooruitgang der eenige school van dien aardwelke
in ons land bestaat.
Onder Rijnsburg, Valkeuburg en andere plaatsen in de
omstreken staan nog voor verscheidene duizenden guldens
bloemkool te veld. Men zou zonder overdrijvingeene raming
kunnen maken voor twee tonnen gouds. De verbouwers hadden
in September flaauwe hoop ten opzigte van het gewasdat
ten gevolge van droogte kwijnde. Het werd dan ook groo-
tendeels voor den inrnaak gebezigd, waarvan telken jare
duizenden vaten naar het buitenland worden verzonden. Door
den regen in October herstelde zich het meeste, en het vervoer
herkreeg levendigheid. Gaarne zou men voo'r den winter nog
het gewas van de akkers opgeruimd hebben, als de kool maar
minder traag in bloem kwam. Hoe meer wind, zoodat de
kool wordt „geroerd hoe spoediger de bloem aankomt en
kan gehakt worden. Storm zou derhalve den verbouwers niet
onwelkom zijn, ten einde voldoende scbeepsladingen te kunnen
afzenden. Daar de teelt der vroege aardappelen ook in die
streken nadeelige rekening gaf, zou die der kool nog veel
vergoeding schenken. Aan de markten blijft zij, tegen°vaste
prijzen, zeer gewild.
Te Beilen heeft, onder voorzitterschap van Jhr. It. A. van
Echten van Holthe, eene vergadering plaats gehad van leden
van het Genootschap ter bevordering van den Landbouw in
Drenthe, ter behandeling van punten den landbouw betreffende.
De Br. Ct. bevat hieromtrent het volgende:
„Vele belang8tellenden in den landbouw, zelfs uit verwij-