Vrijdag, 15 Maart.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Dertiende Jaargang.
Haarlemmermeer-Polder.
Haarlemmermeer.
Prijs van het Abonnement:
in het Jaarf 6.
Prijs der Advertentien
van 16 regels 75 Centelke regel meer 12 /2 Cent.
BEREDENEERD VERSLAG
van den toestand van het Onderwijs in de gemeente
Haarlenunernieerover het jaar 1871,
HAARLE1MERMEER
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTEE EN TJITGAVE BETREFFENDE,
te adresseren aan VAN BONGA C°.te Amsterdam.
(IJiterlyk Woensditg.)
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
Agenda voor de Yergadering van Hoofd-Ingelanden
van den Haariemmermeerpolder, te houden op
Woensdag den 20 Maart 1872, des morgens ten
10 ure, in het lokaal van Staatste Haarlem.
1. Mededeelingen.
2. IJitslag van d«ki verkoop van dijksgron-den, veenslib en
woning aan het Venneperdorp.
3. Onderzoek der geloofsbrieven van de nieuw benoemde
Hoofdingelanden.
4. Verzoek van Ingelanden om eenen lageren waterstand.
5. Schrijven van Zandbergen over den aankoop van grond.
6. Benoeraing van Hoofd-Ingelanden tot plaatsvervangers
en leden van het stembureau.
7. Benoeming van een Heemraad, ten gevolge der periodieke
aftreding van den heer Jhr. Mr. J. W. H. Butgers van
Bozenburg.
cgag3BeBSS== .'I .UI.J'-UIa
ingediend door de Plaatselijke Schoolcommissie aldaar, inge-
volge Art. 64 der Wet van 13 Aug. 1857 {St. £1. n°. 103),
aan den Gemeenteraaden in afschrift verzonden aan den
Sehoolopziener in het 5de district in de provincie Noord-
Holland, den 2 Maart 1872.
lste HOOFDSTUK.
Algemeene Beschouwingen.
1. Van den aard en omvang van het openbaar
onderwijs in de gemeente.
Het onderwijs 't welk alhier op de scholen wordt gegeven is gewoon
lager onderwijsomvattende de vakken a tot i van art. 1 der wet.
Op enkele scholen w ordt ook avondsehool gehouden doeh alleen buiten
de gewone schooluren en in hoofdzaak allee'n des wintersook in die
avondscholen wordt alleen gewoon lager onderwijs gegeven.
In vorige verslagen wees de Schoolcommissie reeds op de wenschelijkheid
tot uitbreiding van het onderwijsalthans op een paar scholen. Toen in
1871 voor de school n°. 4 in het Hoofddorp een tweede hulp-onderwijzer
moest benoemd worden was de gelegenheid gunstig om dien wensch ge-
deeltelijk vervuld te zienen de Schoolcommissie stelde daarom aan den
Gemeenteraad voorom den te benoemen hulp-onderwijzer tevens de ver-
pligting op te leggen, om tegen een te bepalen schoolgeld, ten voordeele
der gemeente, tevens onderwijs te geven, in de avondsehool, in het Fransch,
Engelsch en Duitsch, en in de Wiskunde. Dit voorstel heeft echter bij
den Raad geen ingang gevondenhetgeen de Schoolcommissie zeer betrenrt.
Wij blijven echter bij vernieuwing dit punt in de aandacht van den Ge
meenteraad aanbevelen.
2. Van het huis-onderwijs.
Het is de Commissie niet bekend dat in deze gemeente huis-onderwijs
wordt gegeven. Van het huis-onderwijs, dat door Franciscus van Hat-
tem in de wpningen van zeven personen aan de Nieuwemeer werd gegeven,
heeft men in 1871 niets vernomen.
3. Over de bijzondere scholen.
Te Haarlemmermeer bestaan twee bijzondere scholen: een op sectie HH,
kavel 30, aan den Kruisweg, en een te Nieuw-Vennep.
Zij zijn opgerigt in November 1869 en worden bestuurd door Commis-
sien ol Vereenigingen.
Het onderwijsin deze scholen gegeven wordendeomvathehalve het
onderwijs van meer godsdienstigen aard de vakken vermeld in letter a
tot i van art. 1 der wet.
Van belangrijke uitbreiding of vermiiidering heeft men omtrent deze
scUolen niets vernomen zij bleven ongeveer op dezelfde hoogte en telden
het volgend aantal leerlingen
Datum. School HH. 30. School N.-Vennep.
15 January 1871110 90
107 103
15 Ju"j ill in
15 October 104 no
4. Over de bijzondere gesubsidieerde scholen
Bijzondere door de gemeente gesubsidieerde scholen bestaan hier niet.
5. Over de schoollokalen.
Afkeuring van schoollokalen had in 1871 niet plaats.
De school n°. 9in 1870 gehouwd op den Ringdijk bij Halfwegis
den 1 Maart 1871 geopend.
De school n°. 10 gebouwd in 1871 op den Ringdijk bij Slotenwerd
den 28 Augustus 1871 geopend, na sedert Mei 1870 in een hulplokaal
te zijn gehouden.
6. Mededeelingen over de kweekelingen.
In 1871 waren op de scholen werkzaam het navolgend getal kweekelin-
Fen °p de school n°. 2 een kweekeling
u n u 3 een
u u h 4 twee
a h 5 een
u 7 een
Ingevolge raadsbesluiten zal het getal kweekelingen op de school n°. 4
verminderd worden met eenwelke kweekeling zal vervangen worden door
een hulp-ondenvyzerterwijl, te beginnen met 1 Januarij 1872, de hulp
op elk der scholen n 9 en n°. 10 is bepaald op een kweekeling.
7. Vreemdelingendie zich tot het geven van
onderwijs in de gemeente gevestigd bebben.
Geene.
8. Mededeelingen omtrent ben, die, overeenkomstig
art. 7 lr. c der wet/de Koninklijke toestemmiug
tot het geven van onderwijs erlangd bebben
en over de kandidaten en doetoren in de
letterendie lager onderwijs geven.
Niet toepasselijk.
9. Processen-verbaal wegens het geven van
onderwijs door onbevoegden
zijn in 1870 niet behoeven opgcmaakt te worden.
10. Over de normaalscbolen.
Bestaan hier niet.
11. Over de bevordering der opleiding van onder-
wijzers en onderwijzeressenzoo van
Bijkswege als anderzins.
Daartoe bestaat alhier geene gelegenheid.
12. Andere bijzonderheden
zyn niet te vermelden.
2de HOOFDSTUK.
Over het Openbaar Onderwijs.
lste Afdeeling. Van de Scholen.
1Getalaard en strekking der scholen.
Het aantal scholen werd bij raadsbesluit van 28 September 1869 be
paald op tien. Het zijn alien openbare scholen voor gewoon lager on
derwijs toegankelijk voor alle kinderen zonder onderscheid van geloofs-
belijdenis. In al deze tien scholen werd in 1871 onderwijs gegeven.
bestaan hier niet.
2. Gemeenschappelijke scholen
2de Afdeeling. Van de Onderwijzers.
3. Personnel der lioofd- en hulp-onderwijzers en
kweekelingen.
In het personeel der Hoofdonderwijzers zijn in 1871 geene veranderingen
voorgevallendan de benoeming van twee Hoofdonderwijzers voor de scho
len n°. 9 en 10. Op 31 December 1871 waren in funetie:
A ANGESTELD. IN PUNKTIE.
School n°. 1P. Balkenende22 Julij 1857, 3 Aug. 1857.
"2D. Rijnenberg2 Oct. I860, 1 Nov. 1860.
V "3G. Stout15 Sept. 1864, 17 Oct. 1864.
4K. F. Roosdorp,29 Julij 1856, 4 Aug. 1856.
5W. C. Spruitenburg, 29 Julij 1858, 15 Nov. 1858.
6P. Boekel,16 Junij 1859, 1 Aug. 1859.
7F. Timmer,29 Maart 1866, 1 April 1866.
"8C. H. den Hertog,.. 27 Oct. 1870, 1 Dec. 1870,
"9E- van Zwetselaar,26 Janr 1871, 1 Maart 1871
"10F. Zwart Gz26 Jan. 1871, 1 Febr. 1871.
De Jaarwedden van de Hoofdonderwijzers bedroeg in 1871:
Scholen n°. 1 tot 7 f 700.eene toelage van 20 pet. der door hen
ontvangen wordende schoolgelden 11a aftrek der kosten v,au schoolbehoeften,
en vergoeding der door hen te betalen Rijks persouele belasting voor zoo-
veel betreft dc vier eerste grondslagenalsmede vrije woning. Volgens
Raadsbesluit dd. 30 Januarij 1868, goedgekeurd door heereu Gedeputeerde
Staten bij besluit van 19 February 1868, n°. 18.
School n°. 8 als voren. Volgens Raadsbesluit dd. 28 Sept. 1869
goedgekeurd 27 Oct. 1869, n°. 7.
Scholen n°. 9 en 10 f 400.20 pet. der te ontvangen schoolgelden,
na aftrek van als voren, en f 100.vergoeding voor het gemis van vrije
woning. - Raadsbesluit 27 Oct. 1870, goedgekeurd den 9 Nov. 1870, n°. 9.
De vaste Jaarwedde is, met ingang van 1 Mei 1871, verhoogd tot
500.— Raadsbesluit 27 April 1871, goedgekeurd den 17 Mei
1871, n°. 6.
Bij Raadsbesluit van 27 April 1871, goedgekeurd 17 Mei 1871, n°. 6,
werden, op voordragt van de Plaatselijke Schoolcommissie, de vaste Jaar
wedden der Hoofdonderwijzers van de scholen n°. 1 tot 8 met f 100.
verhoogd en dus gebragt op 800.— en zulks met ingang van den 1
Januarij 1872.
Terwijl bij Raadsbesluit van 2 Nov. 1871, goedgekeurd 15 Nov. 1871,
n°. 19, de Jaarwedden van de Hoofdonderwijzers der scholen n°. 9 en 10
nader werden geregelden bepaald als voigtJaarwedde 700.—20 pet.
der ontvangen schoolgelden, na aftrek der kosten van schoolbehoeften. en
vergoeding der door hen te betalen Rijks personele belasting, zooveel be
treft de drie eerste grondslagen; een en ander in te gaan den 1 Julij,1872,
of zooveel later als aan hen eene vrije woning zal kunnen worden verstrekt.
In het personeel der Hulponderwijzers zijn in 1871 de volgende veran
deringen voorgevallen
School 1. De Hulponderwijzer A. Serne werd met ingang van den 15
Junij 1871 op verzoek eervol ontslagen, en vervangen door IV. P. A F
E. Bakker.
School 3De Hulponderwijzer J. Oostenbroek werd met ingang van den
1 Maart 1871 op verzoek eervol ontslagen, en vervangen door M. van Tol.
School 4. Bij Raadsbesluit van 27 Julij. 1871, goedgekeurd 30 Aug.
1871, n°. 5, werd het getal Hulponderwijzers met een vermeerderd en
daartoe benoemd L. Kieviet.
School 5. De Hulponderwijzer J. Kuilman werd met ingang van den 1
Mei 1871 op verzoek eervol ontslagen, en in diens plaats benoemd 1. Vermaas.
School 8. Bij Raadsbesluit dd. 2 Maart 1871, goedgekeurd den 22
Maart 1871, n°. 7, werd de bijstand voor deze school bepaald op een
Hulponderwijzer, en is als zoodanig benoemd B. van Cornewal.
Het personeel bestond dus op 31 December 1871 uit:
AANGESTELD. IN FUNKTIE.
School 1W. P. A. F. L. Bakker, 31 Aug. 1871, 1 Oct. 1871.
3M. van Tol,2 Maart 1871, 15 Maart 1871.
4M. Verhage,15 Maart 1863, 13 April 1863.
L. Kieviet,...9 Dec. 1871, 1 Jan. 1872.
5L. Vermaas,27 April 1871, 16 Mei 1871.
6W. van der Spek,. 22 Sept. 1870, 1 Oct. 1870.
8B. van Cornewal,27 April 1871, 1 Junij 1871.
De Jaarwedde dezer Hulponderwijzers bedraagt voor elk f 400.en
is vastgesteld:
Voor School 1.... 22 Dec. 1864, goedgekeurd 4 Jan. 1865, n°. 18.
330 Nov. 1865, 20 Dec. 1865, 28.
u 42 Oct. 1860, 24 Oct. 1860,
en 27 Julij 1871, u 30 Aug. 1871, 5.
62 Oct. 1860, 24 Oct. 1860.
u 625 Aug. 1870, 7 Sept. 1870, u 2.
8. 2 Maart 1871, 22 Maart 1871a 7.
Ten opzigte der Kweekelingen is te vermelden, dat voortdurend werk
zaam waren op school n°. 3 de Kweekeling A. Langhout, en op sehool
n°. 4 de Kweekeliilg C. J. Kieviet.
School 2. De Kweekeling C. R. Rijnenberg werd den 1 October 1871
vervangen door J. D. A. J. L. Rijnenberg.
School 4. De Kweekeling K. Buurman werd den 1 Nov. 1871 ontsla
gen en vervangen door een Hulponderwijzer.
School 5. De kweekeling kde Groot (benoemd tot Hulponderwijzer,
elders) werd den 21 Dec. 1871 vervangen door Frijntje Koning.
School 7. Den 2 Maart 1871 werd voor deze school tot Kweekeling
aangesteld J. F. M. van der Plaat.
Scholen 9 en 10. Voor deze scholen werd, met ingang van 1 Januarij
1872, de bijstand bepaald op voor elke school een Kweekeling.
De toelagen der Kweekelingen bedragen 100.— 'sjaars, met uitzonde-
ring van die op school 7, welke 200.— bedraagt, en zijn bepaald als volgt
Voor School 2.... 30 Nov. 1865, goedgekeurd 28 Dec. 1865, n°. 28.
328 Sept. 1869, 27 Oct. 1869, 7.
u 4.... 4 April 1867, 11 26 April 1867, 24.
h 5idem, a idem.
725 Aug. 1870, 7 Sept. 1870, u 2.
11 a 92 Nov. 1871, 15 Nov. 1871, 19.
10idem, u idem.
4. Bijscholen.
De bepaling dat de scholen n°. 9 en 10 zullen zijn scholen waarop
art. 20 der wet toepasselijk is, is ingetrokken bij Raadsbesluit van 2 No
vember 1871, en zulks met ingang van den 1 Julij 1872.
5. Vergelijkend examen ter benoeming van
nieuwe onderwijzers.
Den 7 Januarij 1871 heeft plaats gehad een vergelijkend examen, ter
benoeming van Hoofdonderwijzers voor de scholen n°. 9 en 10.
Er hadden zich aaiigemeld 8 sollicitanten, wier stukken in orde waren
bevondeudaarvan zijn tot bijwoning van het examen opgekomen 4 solli
citanten.
Na afloop werden voor elke vaeatnre drie kandidaten aan den Gemeente
raad voorgedragenen werden daaruit door den Raad benoemd de eerst
genomineerden, zijude voor school 9 E. van Zwetselaar en voor school 10
F. Zwart Gzn.
Het examen werd afgenomen door den heer dr. van der Ven, sehoolop
ziener in het 5de district van Noord-Hollandbijgestaan door den heer J.
J. C. Donk, leeraar aan 's Rijks kweekschool voor onderwijzers te Haarlem
6. Schorsing of ontslag van onderwijzers
behoefde in 1871 niet te geschieden.
7. Over het onderwijs.
In 1871 behoorden tot de scholen het hieronder vermeld aantal leer
lingen
School N°.
Datum. 123456789 10 Totaal.
15 Januarij173 110 196 256 170 124 70 98 58
15 April189 132 202 2G5 172 144 74 100 100 84
15 Julij175 129 198 281 165 136 74 115 99 83
15 October175 103 202 283 170 147 76 118 86 142
Totaal712 474 798 1085 677 551 294 431 285 367
Gemiddeld178 118 200 271 169 138 73 108 95 92 1442
Aangezien de school n°. 10 in de laatste maanden desjaars werd bezocht
door vele leerlingen die in andere schoolwijken woonden, zoodat daardoor
vergrooting van het schoollokaal en vermeerdering van het onderwijzend
personeel noodig zou worden, zoo is door den Gemeenteraad bij besluit van
9 December 1871 bepaald, dat, te beginnen met den 1 Januarij 1872, de
leerlingen van school 10, die in andere schoolwijken woonachtig zijn, zich
zullen moeten doen inschrijven op de school van de wijk waarin zij wonen.
Het schoolverzuim was in 1871 nog al belangrijk; de voornaamste oor-
zaken daarvan warenmazelen epidemie, waaronder bijna alle scholen heb-
ben geledenvoorts verre afstanden, hetgeen vooral hinderlijk is voor jonge
kinderen en bij ruw weder; landwerk, koortsen, enz.
Zooveel doenlijk tracht de Schoolcommissie schoolverzuim te voorkomen
of te doen verminderenvooral was daaraan bevorderlijk het uitdeelen in
1871 (even als in 1870) van prijzen, aan hen, die, bij het maken van
goede vorderingen, tevens het minst de school hadden verzuimd.
Het is zigtbaar dat deze maatregel goede uitwerking heeft.
In 1871 ontvingen een aantal van gemiddeld 248 kinderen van onver-
mogenden kosteloos onderwijs.
Omtrent den toestand van het onderwijs was de Commissie in het alge-
meen wel tevredenomtrent enkele scholen was zij zelfs zeer tevreden.
Daar, waar de Commissie meende dat het onderwijs nog eenige verbe-
tering behoefde, heeft zij naar haar vermogen getracht daarin verbetering
aan te brengen.
De onderwijzers worden schriftelijk bekend gemaakt met het oordeel der
Commissie over den toestand van het onderwijs, zooals haar dat bij de
gehouden wordende bezoeken blijkt.
Klagten over de niet naleviiig van art. 23 der wet zijn der Commissie
niet bekend geworden.
In een of twee schoollokalen worden door godsdienstleeraars catechisatien
gehouden, doch niet anders dan na alloop van den namiddag-schooltijd, of
des Zaturdags.
8. Vergunning of weigering tot het bekleeden
van ambten en bedieningen.
De Hoofdonderwijzers Roosdorp en Spruitenburg bekleeden de betrekking
de eerste van organist, de tweede die van voorzanger, respcctivelijk in de
Ilervormde kerken te Hoofddorp en te Nieuw-Vennep. De vergunning
daartoe werd verleend door Gedeputeerde Staten, den 2 Junii 1858 en 11
Maart 1863, n°. 32.
Andere aanvragen om vergunning zijn in 1871 niet ter onzer kennis
gekomen.
