154
ivnrawii
Landltouw.
Olst, 13 Aug. In deze omstreken worden de appelen en
peren die dit jaar zeer schaarsch zijn, door hollandsche schip-
pers tegen 8 of 10 per hektoliter opgekocht.
Utrecht14 Aug. Bij den sterken Z. Z. VV. wind en zwa-
ren regen hebben in en om deze gemeente de boomvruchten
zeer veel geleden; in sommige tuinen lag de grond als be-
zaaid er mede; ook hebben de staak-, snij- en 9uikerboonen
geleden'; bij de schaarschte van de boomvruchten valt vooral
het daarvan geleden verlies dubbel te betreuren. Door den
hevigen regen kunnen de hoveniers bijna geen aardappelen
delven, en is dit voor de reeds heerschende ziekte nadeelig.
Windhantlel in aardappelen.
Versing1 van de verwachtin»en omtrent den oogst
in 1873 in de provincie Gelderlaud.
Wat zijn trichinen?
Politick Overzigt,
9 15 Aug. 1872.
was over het algemeen dezelfde als in het vorig jaar. Aangevoerd waren
den 6 April 14 koeijen, 27 paarden en 3 schapen; den 15 Junij 215 paar-
den en 80 lammeren; den 22 Junij 265 kilogr. wolden 9 November
309 koeijen, 211 paarden en 9 schapen den 16 November 220 koeijen,
115 paarden en 28 varkens en den 23 November 71 koeijen, 35 paarden
en 9 schapen.
Het getal schepen van 10 tonnen en meerin de gemeente te huis be-
hoorende beliep 14. Van de stoombootdiensten langs de Ringvaart van
Haarlemmermeer woydt door de ingezetenen veel gemak ondervonden. Ook
bestaan er eakele gepatenteerde vrachtschippers op Amsterdam, Purmerende
en Leiden, wier diensten niet bij reglement zijn geregeld. In 1871 is
concessie verleend voor eene sleepbootdienst langs de Ringvaart dezer ge
meente doch tot heden zijn geene bijzonderheden daarvan bekend.
Middelen van vervoer te land bestaan in Haarlemmermeer nietalleen
is er eene vrachtwagendienst van A. Tatesop Haarlem.
Verder kan nog worden medegedeeld, dat in 1871 is tot stand gekomen
de vcreeniging van het Post- en Telegraafkantoor in deze gemeente. Deze
vereeniging kan leiden tot gemak voor do- ingezetenenen men is daardoor
verzekerd van het behoud van het Telegraafkantoor.
I—"■■T"—.J,
In het verslag over het te veld staande Vlasgewns in Ne-
derland, op den 27 Junij 1872 nitgebragt in de vergadering
der Maatschappij ter bevordering der Vlas-industriegehouden
den 1 Julij 1872, wordt ornlrent Haarlemmermeer het volgende
gezegd
„Waren de resultaten het laatste jaar uit Haarlemmermeer
meestal slecht te noemen het in dit jaar aldaar staande gewas
schijnt be9temd om den ouden roem van de Haarlemmermeer
te doen herleven, ofsehoon daarbij vooral het weder zal dienen
mede te werken. lie uitzaai had er meestal in April plaats
en bedraagt i/i tot l/3 minder dan het jaar te voren. Zij
zouden dientengevolge gemiddeld slechts 1400 hectaren bedragen
of ongeveer de helft van gewone jaren. De. opgang is er
uitmuntend geweest. Het vlas heeft veelal reeds gebloeid
terwijl het jongere gezaaide nog bloeijende is, en ook wilbloem
toont. De stand van het gewas is, vergeleken met verleden
jaar, oneindig veel beter, daar het vlas algemeen vol staat
en eene mooije, zelfs groote lengte heeft. De laatste regen
heeft nogtans op den bloei en het nederstrijken van de zwaarste
gewassen invloed gehad; desniettegenstaande wordt de afkomst
grooter geschat dan verleden jaar. Verkocht werd nog weiuig,
tot 525 per hectare is vlas verhandeld."
Bovenstaande heeft zich grootendeels in uitkomst bevestigd
jammer dat bij het oogsten het weder niet zoo goed gediend
heeft als wel noodig was tot een gelieel gelukkig gewas, en
men tot heden door de te veel vallende regenbuijen in het
laden zeer belemmerd wordt, en dit nog al oponihoud veroor
zaakt. Gelukkig staat het overgeblevene grootendeels op schelfl
de prijs a 525 hierboven aangegevenbehoort tot de
zeldzame prijzen; de lage stand van gezwingeld vlas schijnt
daar ook het zijne toe bjjgedragen te hebbenen, dat dit
nog het geval is, blijkt daaruit, dat, niettegenstaande de
Haarlemmermeer zijnen ouden roem in vlasproductie dit jaar
heeft gehandhaafd men nog volstrekt niets van nieuwe huur
hoort.
Texel, 13 Aug. Het aanhoudend natte weder met harden
wind brengt aan het graangewas veel schade toe-, het meeren-
deel staat aan sehoven op het land en wacht slechts op zonnig
weder om in de schuren te worden geborgen. Ook voor het
aardappelgewas is de regen nadeelig; men is bevreesd voor
doorwassen hetgeen de knol bederft. De meekrapteelt geeft
dit jaar weinig beschot.
Dalfsen13 Aug. Werden er onlangs klagten geuit over
de lange droogte, thans ondervindt men hier het tegendeel,
tot groot nadeel van den landbouwer; imraers akkers rogge
en gerst vindt men waarvan de korrel in de aren groen uit-
loopt en dagelijks in waarde vermindert.
Tot nu hoort men hier niets van de aardappelziekte spre-
kende opbrengst belooft veel.
De Havezate Junneter groote van 1100 hektaren, heeft
in veiling circa 110,000 opgebragt.
'S IlertOg'eilbOSCh12 Aug. De jaarmarkt van heden was
niet zeer druk bezocht. Er waren aangevoerd: 34 paarden,
150 rnnderen, 560 biggen18,700 m. wit linnen, 4809 m.
graauw linnen en 4200 m. pellen. De handel in vee was
vrij geanimeerd; voor linnen was ook nog als kooplnst.
Deveilter, 13 Aug. De roggeoogst is in deze omstreken
bijna geeindigd. Over het algemeen is de opbrengst ruim een
derde meer dan in het vorige jaar en de hoedanigheid wordt
zeer geroemd.
Ten gevolge van de elders heerschende tongblaar onder
het rundvee, werden in den laalsten tijd in die streken geene
kalveren aangefokt, zoodat deze thans in dit gewest tegen
nooit gekende hooge prijzen worden opgekocht. Vette kalve
ren gelden thans 50 ct. (ruw) per /2 kil.
De appelen en peren worden door de hollandsche schip-
pers tegen 6 a 8 per hektol. opgekocht.
Tot ons leedwezen moeten wij mededeelendat de aard
appelziekte zich in de laatste dagen zeer ontwikkeld heeft,
vooral in de latere onder de vroege soorten men koestert de
hoop, dat dit in die soorten, die in de volgende twee maan-
den gerooid zullen worden, minder zal wezen hoewel er reeds
sporen ontdekt zijn. De aanvoer van eerstgenoemde soorten is
zeer groot, oradat, wanneer de aardappelen gedolven zijn,
het bederf spoedig toeneemt en de landman er zich daarom
zoo spoedig mogelijk van tracht te ontdoen.
De raad der gemeente Tiel heeft de hoop op de oprigting
eener landbouwschool nog niet opgegeven. Op het verzoek
van gedeputeerde staten de aanvraag om een provinciale sub-
sidie in te trekkenheeft de raad met algemeene 9temmen
besloten dit niet te doen, maar af te wachten, of ook de
gemeente Wageningen met de rijkssubsidie zal worden begunstigd
en daarna te besluiten.
De opgaven uit de provincie Dorsetshire (Engeland)aangaande
de ziekte van het vee aldaar, ontvangen, luidenaldus: afdee-
ling Wimborne, op 66 paehthoeven: 230 runderen4515
schapen en 57 varkens; Warcham28 hoeven 252 runde
ren, 244 schapen, 98 varkenSturminster, 56 hoeven: 535
runderen, 49 schapen, 37 varkens; Shaftesbury, 64 hoeven:
18 7 runderen, 155 schapen, 45 varkens; Shesborne, 9 hoe
ven: 92 runderen, 707 schapen, 12 varkens; afdeeling Dor
chester, 22 hoeven: 192 runderen, 2996 schapen, 224 var
kens; Cerneabbas, 27 hoeven: 308 runderen, 2090 schapen,
66 vajkens; Britport, 5 hoeven: 6 runderen, 647 schapen,
2 varkens; Blondfort, 29 hoeven: 97 runderen, 2035 scha
pen 33 varkens. In de vorige week stierven 65 stuks vee
en werden 105 aangetast. Er zijn dus alleen in Dorsetshire
ruim 200 zieke runderen, 13438 zieke schapen en bijna 600
zieke varkens.
Na den windhandel in tulpen in -olie en in effekten komt
in ons vaderland nu die in aardappelen I Er is in dit
opzigt dus blijkbaar vooruitgang, als men let op het substan-
tiele. "Vermoedelijk zal zij ook aan de materiele rigting van
Hezen tijd moeten toegeschreven worden. YVaar wij op doe-
lenis de verkoop van aardappelengewaste poten te groei-
jen en te leveren in het volgende jaar die deze week te Mun-
tendam (prov. Groningen) aan fabrikanten heeft plaats gelud,
en wel tegen f 1,25 het hectoliter, dus tegen een zeer rna-
tigen prijs. De verkoopers schijnen dus nu reeds eenige ze-
kerheid te hebben, dat ook in 1873 een goed aardappelenjaar
zal zijn.
De over het algemeen gunstige verwachtingen die men aan-
vankelijk van den oogst koe&terdezijn in sommige gemeenten
door den hagelslag van 18 Mei jl. niet verwezenlijkt. In de
gemeente Borculo^ stad DoeiinchemEibergen Neede.Buurlo
en Zelhem is de rogge geheel vernield en hebben de overige
veldgewassen veel geledeu.
De rogge werd daarop afgemaaid en voor veevoeder gebe-
zigd, en de grond vervolgens met boekweit bezaaiddie. een
goeden oogst beloofde. Deo 25sten Junij werd de gemeente
Zelhem weder door een zwaren hagelslag geteisterd en ook
dit gewas geheel vernieldwaardoor de schade aan beide pro-
ducten op/ 81,000 begroot wordt. De geheele schade in de
genoemde gemeenten hierdoor veroorzaakt bedraagt ongeveer
200,000.
In sommige gemeenten van den Bommelerwaard doen de
veldmuizen veel schade aan de te veld staande rogge, haver,
garst en tarwe, ten gevolge waarvan deze productendie aan-
vaukelijk goed stondeneen middelmatigen oogst beloven.
De tarwe belooft een goeden oogst.
De rogge, die in de hooge streken door vorst geleden heeft,
doet overigens veel verwachten.
De boekweit bloeit schoon en belooft een zwaar gewas
indien de droogte der laatste dagen geen nadeeligen iuvloed
mogt hebben uitgeoefend.
De liaver staat over het algemeen zeer gunstig, even als de
tarwe: vooral het tarwegewas doet een goeden oogst van graan
en stroo verwachten.
Van garst verwacht men een middelmatigen oogst.
Erwten en boonen stonden goed, doch hebben veel van de
droogte geleden.
Ook de aardappelen staan uitmuntend en beloven zeer veel.
Slechts hier en door wordt de ziekte in het loof waargenomen
terwl die zich in de knol nog nergens heeft geopenbaard.
Het kool- en aveelzaad belooft een goed gewas.
Van den idbak heeft men mede gunstige resultaten te wachten.
Het vlas, dat aanvankelijk goed stond heeft veel van nacht-
vorsten en later van hagelslag geleden en doet een middelmatigen
oogst verwachten.
De suikerbieten staan goed en hebben tot nu toe geen last
van de muizep.
De tuinvrueiiten hebben veel van de droogte geleden.
De eerste snede van Haver en gras llet niets te wenschen
over en de kwaliteit van het hooi is zeer goed.
Het gras in de zpogenaamde broeklanden voldeed minder
en had even als dat in de buitenpolders veel van het water
geleden. Overigens vond het vee ruime vveide. Van het nagras
verwacht men gunstige resultaten.
De vrucMboomen hebben over het algemeen veel van de
nachtvorsteu geleden. Zij hebben rijk gebloeid maar de oogst
zal beneden het middelmatige zijn. Slechts hier en daar be
loven de perenboomen een overvloedigen oogst.
De noten kunnen als totaal mislukt beschouwd worden.
De kersen hebben even als het vorige jaar weinig opgeleverd.
Van deperzik- en abrikozenboomenalsraede eenige wijngaarden
zijn velen doodgevrorenen beloven eene geringe opbrengst.
De pruimenboomen daarentegen zijn goed geladen.
Het eiken- en akkermaalshout heeft in sommige streken ook
veel van de vorst geleden.
Het vee is goed gegroeid en de gezondheidstoe9tand is, met
uitzondering van de heerschende tongblaar en enkele andere
ziektegevallengunstig te noemen. De prijzen voor het vee
besteed zijn zeer hoog en steeds stijgende.
De oogst van 1872 belooft dus over het geheel genomen,
gunstig te zullen zijn. De landbouwer is over bet algemeen
tevreden met den stand der gewassen.
De Groninger Courant bevat het volgende:
Gedurig leest men in de dagbladen van trichinen, vooral
sedert de invoering van het Amerikaansch spekwaarvan het
gerucht zegt, dat het die diertjes bevat, terwijl bevoegde on-
derzoekers intusschen beweren, dat ze na eene herhaalde mi-
kroskopische examinatie tot nog toe ze niet ondekt hebben. Mis-
schien heeft menigeen van trichinen nog geen juist denkbeeld
en zal eene korte opheldering in uw veelgelezen dagblad, M.
d. E.hun welkom zijn.
Wat den naam trichine of trichina spiralis betreft, waar-
mede de beroemde Engelsche hoogleeraar Owen dit-diertje be-
stempelde, zoo beteekent hij hetzelfde, als spiraal-haarlje. Ei-
genasrdig werd hij aan dat diertje gegevenomdat het zoo
uiterst klein en fijn is en spiraalvormig in zijn blaasje gekron-
keld ligt. 't Is een rondaohtig wormpjeevenals andere inge-
wandswormen die wij dikwijls bij kinderen waarnemen maar
oneindig veel kleiner. Men onderscheidt twee vormende
darmtrichinedie 3 N. strepen lang worden kanen de spier-
trichine, die een grootte van /2 '/3 N. streep bereikt.
Zij kunnen dus naauwelijks met het bloote oog, maar alleen
met bebnlp van een goed mikroskoop gezien en onderzocht
worden. Ongetwijfeld hebben zij altijd bestaan, en zeker ook
wel ziekte en dood veroorzaakt, maar onze kennis van dat
bestaan reikt niet verder, dan voor ongeveer 30 jaren. De
trichine komt bij onderscheidene dieren voor, zooals bij hon-
denratten en rauizen, en aan het verslinden van beide laatst-
genoemde dieren schrijft men het wel eens toe, dat varkens
ze krijgen. Door het gebruik van varkensvleesch worden de
menschen er dan soms mede behebt. Wij zeggen opzettrlijk
varkensvleesch, want in zuiver 9pek worden nooit trichinen
gevondenzoodat dit laatste zonder het minste gevaar kan
worden genuttigd. Ook in de hersens, lever en nieren der
varkens komen zij niet voor, zoodat bloed- en leverworst, mits
zonder vleesch bereid, ook voHtrekt geen kwaad kan.
De zetel der trichinen is uitsluitend het varkensvleesch, en
het gebruik van trichiueus vleesch geeft niet zeldrn aauleiding,
dat zij in het menschelijk ligchaam overgaan. Voor het naast
in de maag en in het d-armkanaalwaar zij groeijen en bin-
nen kort op schrikbjrende wijze vermenigvuldigen want men
schat het aantal jongen, dat een enkel trichineriwijQe uit eije-
reo voortbrengt, op 500 1000. En het duurt niet lans,
of d-at jonge gebroedsel verhuist van uit het darmkauaal naar
het vleesch of de spierert't geen spoedig ziekte en in vele
gevallen den dood ten gevolge heeft.
Moeijelijk is het die ziekte als zoodanig te onderkennen en
nog veel moeijelijker haar te genezen. De verschijnsglen open-
baren zich in een gevoel van matheid of stijfheid in koorts
of zenuwpijnen, verschijnselenzoo als men die ook bij rheu-
mati9mus en typhus aantreft. Al is men echter omtrent de tri-
chiuenziekte in 't zekere, tot nog toe is men onkundig met
het middel om die duizende schepseltjes in het menschelijk
ligchaam te dooden en onschadelijk te maken. Ouder wor-
dende men rekent, na een paar maanden ondergaan
de trichinen in het menschelijk ligchaam eene verandering. Zij
wikkelen zich in een kalkachtig oinhulselin vorm overeen-
komende met de tuin- of huisjes-slak en worden als fijne witte
puntjes op de spieren zigtbaar, zoo als prof. Langenbeck te
Berlijn in 1864 bij gelegenheid, dat hij efep halsgezwel van
iemand opereerde, dat waarnam Opmerkelijk is het, dat de
trichinen ook in dat kalkachtig omhulsel nog jaren lang leven
kunnen, terwijl zij in dien toestand onschadelijk zijn. Van
daar de roorbeeldendat enkele trichineuse lijders als van
zelf werden genezen.
Van bet hoogste belang intusschen blijft het Om die trichi-
nenziekte zoo veel mogelijk te voorkomen. Het zekerste mid-
del daartoe is zich van varkensvleesch te onthoudenmaar
dat middel is moeijelijk in praktijk te brengen. Het rund-
vleesch is voor den arbeidsman te duur en dus tot spek en
varkensvleesch moet hij zijne toevlugt wel nemen. Tot nog
toe zijn onze inlandsche varkens gelukkig niet met trichinen
behebt, en of dat met de Amerikaanschezooals met Hon-
gaarschen en met die van sommige streken in Duitschland wel
het geval is, moet uit een voortgezet onderzoek blijken. Wij
raden in alien geval aan dat onderzoek niet te staken en de
resultaten daarvan aan het publiek mede te deelen. Vooral
worde opgevolgd, wat door bevoegden zoo dikwijls reeds is
aangeraden dat men zicb niet slechts wachte voor het gebruik
van raauw varkensvleesch, in wat vorm ook als ham of worst
maar dat men het goedd. i. lot de biunenste deelen toe
gaar koke of brade.
Tegen zulk eene proef is het leven der trichinen niet be-
stand. X.
In de politiek is het stil, zeer stil. Al de parlemertten
hebben vakantie, het eenige dat nog bijeen was, het britsche,
is voor eenige dagen insgelijks gesloten; de souvereinen en
andere stateuhoofden zijn op de zomerverblijven of in de bad-
plaatsenzij reizen en trekken door hunne einene en door
andere landen worden gekomplimenteerd officieel en officieus,
door de volksmenigte toegejuicht en aangestaard, geven ridder-
orden uit beleefdheid of als blijk van tevredenheid over goede
spoorwaggons en snel stoomenen komen thuis maar niet
vermoeid want het schijnt dat hoe hooger de stand is, welken
men in de maatschappij inneemt, hoe beter men tegen reizen
kan, en terwijl een eenvoudig burgerman als hij niet hoog
noodig heeft 's nachts te reizen, daartoe aan den dag de
voorkeur geeft, scheppen keizers en koningen, keizerinnen en
koninginnen enz. enz. er blijkbaar behagen in hunne nacht-
rust op te offeren en voor of kort na middernacht te vertrek-
ken, zonder dat er in het minst iets door henadeeld wordt
als zij eenige uren later ter plaatse van bestemming aankomen.
Deze onwillekeurige reis- en trekopmerking brengt als van
zelve mij tot de reizen van drie europesche keizers: de impe-
rator van het Duitsche Rijk, de imperator van Oostenrijk en
de czar van Rusland. Deze drie souvereinen, thans zich niet
in hunne hoofdsteden bevindende, zullen eerstdaags te Berlijn
bijeenkomenwaar de twee laatstgenoemden de gasten van
den eerstgenoemde, den oudsten der drie, zullen zijn. Over
dit vorstenkongres is reeds zeer veel geschreven en gesproken,
en nog vullen de dagbladen, bij gebrek aan beter, dagelijks
hunne kolommen met beschouwingen gewijd aan het doel eu
de strekking der koriferentie en aan de gevolgen welke zij
misschien zal of zou kunnen hebben. Als naar gewoonte staan
de gevoelens lijnregt tegen elkander over. Sommigen beweren
dat de zamenkomst van Willem, Erans Jozef en Alexander
