1872.
Vrijdag, 4 October.
VA IV
N°. 40.
AAN LANDBOL WGEMEENTE- EN POLDER-BEL ANGEN GEWIJD.
Dertiende Jaargang.
Haarlemmermeer.
Polderwezen.
Landbouw.
]?rijs van heL Abonnement
in het Jaar
Prijs der Advertentien.
van I6 regels 75 Centelke regel meer 12 /2 Cent.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven
van 25 September tot 1 October 1 872.
Dalfsen30 Sept. Als een buitengewone zeldzaamheid
HAARLEMMERMEER.
Prijs van een enkel Nommeb 15 Cent.
at.T.F, TOEZENDINGEN, KEDAKTIE EN UITGAVE BETEEFFENDE,
te adresseren aan VAN BONGA C°.te Amsterdam.
WJlterl{jk Woensdag.)
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
De predikbeurten bij de Hervormde gemeente Haarlemmer
meer zijn voor de maand October aldus geregeld
6 Oct., 's namidd. 2 ure, Ds. van der Palm; 13 Oct.,
's morg. 10 ure, Ds. Jorissen; 20 Oct., »s namidd. 2 ure,
Ds. Jorissen; 27 Oct., 's morg. 10 ure, Ds. Swalue.
Bij Koninklijk besluit van 27 September "1872n°. 4, is
aan den heer E. Kluijver, te Haarlemmermeer, wegens ver-
trek uit de gemeente, eervol ontslag verleend als lsten luite-
nant bij het 2de battaillon lste komp. rustende schutterij in
Noord-Holland.
De pokken-epidemiedie sedert Januarij 1871 te Haarlem
mermeer is uitgebrokenblijft nog steeds voortwoeden.
In 1871 zijn 129 aangiften ter secretarie gedaanwaarvan
41 zijn overleden. In 1872 bedroeg het getal aangiften
112, met eene sterfte van 40. Thans heerscht die ziekte
nog voort, vooral te Nieuw-Vennep en bij Halfvveg. Alleen
van Nieuw-Vennep werden in een week in het laatst van
September 8 aangiften gedaan.
Het aantal sterfgevallen over de afgeloopen maand Septem
ber was zeer hoog en bedroeg 55; de meest heerschende ziek-
ten waren: Variolae, Gastro-enteritisAtrophia, Angina mem-
branacea, Tussis quinta, Convulsien Eebris intermittens, Pa
ralysis pulmonalis, DiarrhaeaTyphus, en nog verschillende
andere ziekten.
De gezondheid van het vee schijnt zeer gunstig le zijn
sedert 15 Augustus j.l. werden geerie aangiften van longziekte
of andere besmettelijke ziekten gedaan.
Zondag 29 September j. 1. was men voornemens de brug te
legaen over de Ringvaart nabij den Cruquius dooh wegens
het zeer ongunstige weder is zulks uitgesteld moeten worden.
Naar men verneemt zal dit nu Zondag 6 October a. s. geschie-
deunamelijk wanneer het weder dit toelaat; terwijl de vaart
door de Ringvaart alsdnn aldaar zal gestremd zijn.
GEBORENPieter zoon van H. Bakker en J. op de Kelder.Jaco
bus zoon van N. van der Pol en T. Blijker. Corneliadochter van
D. Sprokkelenborg en E. Kortekaas. Cornells, zoon van C. vanWierin-
gen en M. Vreken. Klaaszoon van R. Roodenburg en G. Bouwmees-
ter. Driesje Antonie,' dochter van A. de Groot en D. Wijnhout.
Cornelis, zoon van A. Canfferman en G. Scbaap. Johannes Petrus zoon
van J. Schenk en M. van Rooijen. Neeltje, dochter van T. van der
Sluijs en H. Edel. Johanna Wilhelmina, dochter van T. Tit en J. van
der Burg.
OVERLEDEN: Franciscus Johannes, oud 2 jaren, zoon van F. J. Wijn-
hof en M. C. Jansen. Antonie, oud 6 maartden, zoon van J. Verbeek
en W. Smits. Jacob, oud 4 maanden, zoon van P. Kort en G. H. van
Meeteren. Johannes, oud 5 weken, zoon van H. de Bruin en C. van
Velsen. Johannes, oud 3 weken, zoon van G. H. Osterkampen J. Pee-
ters. Hermanus Karel, oud 10 jaren, zoon van W. F. Links en A.
Kool. Theodorns Jacobus, oud 11 weken, zoon van J. Kerkvliet en
G. H. Dorbeck. Christiaan Snijders, oud 80 jaren, gehuwd met J.
Verwoerd. Gerrit Raaphorstoud 71 jaren, gehuf d met H. Ossensla-
ger. Dina, oud 11 maanden, dochter van M. Spoor en C. van Gils.
ONDERTROUWD: geeue.
GEHUWD: J. Blokker met J. Varkevisser.
Het water in en om den polder heeft in de laatste dagen
eene sedert jaren ongekende hoogte bereikt. Na Zondag jl.
echter schijnt men binnen in den polder het water meester te
zijn gewordenalthans men ziet het nu hand over hand weg
vallendoch om den polder is het nog treurig gesteld. Het
grootste gedeelte van den rijweg langs de ringvaart staat onder
water, hetwelk voor mensch en dier veel ongemak veroorzaakt
en jl. Zaturdag-middag een achtenswaardig persoon bijna het
leven had kunnen kosten.
De burgemeester van Aalsmeer, den heer Tak, tevens burge-
meester van- en wonende te Uithoornhad te Aalsmeer zijne
gewone zitting gehouden en passeerde den ringdijk van Haar
lemmermeer, om door den Zwarten polder huiswaarts te rijden.
Tusschen den Kruisweg en den Vijfhuizerweg stond minstens
1 decimeter water op den rijweg, waardoor het paard, het spoor
bijster wordende, op zij uitsprong en in de Ringvaart geraakte.
Den heer burgemeester mogt het, na veel tobben en spartelen
gelukken eene zitplaats op den kap zijner tilbury te vinden
waar hij ruim twintig minuten, zonder door iemand opgemerkt
te worden, tusschen leven en dood zweefde, doch waarna,
op het hulpgeroep van een daar voorbij varenden sehipper
eindelijk redding opdaagde. Het geluk heeft gediend dat het
paard spoedig verdronken was en nagenoeg geen beweging
rnaakte, anders was Z.E. Achtb. gewis ook omgekomen.
Jl. Zondag-namiddag woedde boven deze gemeente een hevige
onweersbui, waardoor ten ongeveer vijf ure de bliksem is ge
stagen in een der drie groote bergen met granen, toebehoo-
rende aan en staande op het erf van den landbouwer K. Roo
denburg, aan de Hoofdvaart bij den Leeghwater, welke dan
ook plotseling in vlam stond. Door de spoedige hulp der
brandspuiten van Nieuw-Vennep en Abbenes, is het mogen
gelukken den brand zich te doen bepalen bij dien 6eneu berg
en niet genoeg kan men roemen de vlugheid en het beleid
waarmede brandweer eu ook de heer burgemeester (welke tijdig
daar aanwezig was en lot het laatste oogenblik van gevaar
daar gebleven is) zich van hunne taak hebben gekweten.
De bouwmanswoning, een der schoonste en grootste in den
polder, stond slechts zes meter van den brandenden berg af,
en deze stond in bet midden van en op den afstand van p.m. drie
meter van twee andere, even groote, volgeladene, zes roeden
bergenalles met riet gedekt. Dit alles beeft men echter
mogen behouden en bet zij daarom niet te veel gezegddat de
buitengewone inspanning der spuitgasten en het beleid hunner
chefs de Tielsche Assuranlie Maatscha.ppijwaar alles verzekerd
was, voor een verlies van p.m. 25,000 bebben behoed.
Ook is de bliksem gestagen in den schoorsteen eener boerderij
aan den Sloterweg, welke, na den daaronder staanden aschpot
verbrijzeld te hebben, zonder brand te veroorzaken tangs den
zelfden weg is teruggekeerd.
Onder de inrigtingen die zich te Amsterdamdoor hare
degelijke resnltaten een goeden naam verworven hebben, be-
kleedt. de Ambachtsschoolopgerigt door de Maatschappij voor
den Werkenden Stand eene eerste plaats. Zij vfd'kt nu reeds
elf jaren en heeft in dat tijdsverloop vele jongelieden in ver
schillende vakken tot bekwame werklieden gevormd en met
grondige kennis toegerust. Geen wonder, dat de kweekelin-
gen van de Ambachtsschool bij voorkeur geplaatst worden, de-
wijl zij meer geleerd hebben dan anderen, die van dat onder-
wijs verstoken bleven. Niet alleen onderhouden zij al het
geleerde op de lagere school, maar wordt.dat onderwijs voort-
gezet: een voordeel dat waarlijk hoog te schatten is, als men
nagaat hoe menige knaap, van de school in de werkplaats
of op het karrewei overgaande, verleert hetgeen hij op de
lagere school geleerd heeft. Voeg daarbij nu het onderwijs
in al die vakken voor den ambachtsraan al naar mate zijn
vak van het grootste gewigtals: regtlijnig, bouwkunstig en
haudteekenenstel-meet-, werktuig- en natuurkunde; kennis
van bouwmatertalen en wat tot den burger- en scheepsbouw
behoort, en wij behoeven waarlijk niet te betoogen dat een
kweekeiing van de Ambachtsschool goed beslagen ten ijs komt,
als hij haar verlaat, te meer omdat de meeste vakken er ook
praktisch beoefend worden, onder leiding van knappe deskun-
digen. Door dat onderwijs ga'at hij in den waren zin vooruit.
en wordt hij een werkman die niet machinaal arbeidtmaar weet
wat hij doet; die denken en handelen kari, en vviens aanleg
zich de voorbeelden zijn niet zeldzaam tot een helang-
rijke hoogte ontwikkelt. Wij vestigen dus met bijzonderen
nadruk de aandacht op de gelegenheid tot inschrijving van
leerlingen voor den nieuwen kursus op Zaturdag 5 en Maan-
dag 7 October e. k., in het lokaal der school, op de We-
teringschans.
Tevens doen wij in het bijzonder opmerkendat de Am
bachtsschool ook toegankelijk is voor elders wonende, doch te
Amsterdam tijdelijk verblijf kiezende jongelieden. Het bestuur,
dat zijne taak nooit ten halve vervult, is in dit gevaldes
verlangdbereid om behulpzaam te zijn tot verkrijging van
hnisvesting bij knappe lieden.
Zierikzee, 30 Sept. Tot Hoofd-Ingeland in het water-
schap Schouwen ter vervulling van de vacature ontstaan door
de benoeming van den heer M. L. de Bruyne tot heemraad
is met 77 van de 113 geldige stemmen verkozen de heer J.
M. de Glopper, te Ellemeet.
Capelle (Langstraat), 29 Sept. De handel in hooi staat
thans nagenoeg geheel stilde tweede snede is insgelijks op-
geredenzoodat de schuren en achterhuizen meer dan gevuld
zijn. Hierbij komen nog de graangewassendie dit jaar zoo
buitengewoon veel stroo hebben opgeleverd, Ook de knolge-
wassen waarmede de roggeakkefs na den oogst bezaaid werden
beloven buitengewoon veel te zullen opleverenzoowel als de
aardappelen, die in deze streek al zeer weinig door de bekende
ziekte geleden hebben.
Varseveld, 29 Sept. Van 864 garvendie op 17 are
gegroeid zijn, heeft men alhier 66 garven gedorscht, welke
ruim 50 liter rogge hebben opgeleverd, hetgeen nagenoeg 38
mud per bunder bedraagt. Voorzeker wel een sprekend bewijs
van een goed roggejaar.
berigten wij dat dezer dagen bij het rooijen der aardappelen
op het land van van der Kooi alhier e6n stam niet minder dan 89
aardappelen opleverde, waarvan 45 groote en 44 poters zijn
genomen. Over bet geheel levert dit produkt een bevredigend
resultaat op.
Tot ons geuoegen kunnen wij berigten dat de tongblaar
onder het rundvee hier zoo goed als geweken mag besshouwd
worden en dat de veestapel thans eene gewenscbte gezondheid
geniet.
Leiden, 30 Sept. De vruchten van de ooftboomen komen
in aanmerking als groot van stuk en saprijkdat opweegt
tegen den betrekkelijk kleinen oogst. Het laat zich denken
dat het ooft hoog in prijs is bij veel'vuldige vraag en verzending
ook naar het buitenland. Er zijn dit jaar groote zaken gedaan.
Naar losse berekening zouden er 3 millioen kinnetjes met aard
appelen door het Westland geleverd zijn.
Een landbouwer te Dieren heeft met uitnemend succes de
proef genomen van zijn aardappelen te poten met weinig of
geen mest; geen zweem van ziekte heeft zich op zijn land
geopenbaard, terwijl bij zijn burendie als getfoonlijk sterk
hebben gemest, de ziekte in gelijksoortigen bodera groote ver-
woestingen heeft aangerigt.
Winterswijk, 1 Oct. Voor dat de aardappelziekte in het
graafschap Zutphen bekend was, beschouwde men het in de
beste aardappelstreken als een uitmuntende oogst te zijn wan
neer men 150 schepel van bet schepelgezaaid verkreeg. Welnu,
de heer J. E. W.een ingezeten dezer gemeente, heeft dit
jaar van eene oppervlakte van 210 vierkante meter niet min
der dan 10 mud geoogst. Dat zou van de bunder 476 zjjn,
of gelijk onze landlieden zeggen 204 schepel van het schepel
gezaaid. Wel een nieuw bewijs, dat het tegenwoordig tang
zoo kwaad niet is, als de pessimisten wel eens willen doen
gelooven.
Tiel1 Oct. Gisteren deed de Heer Mr. N. T. J van
Everdingen Secretaris der Afdeeling Tiel der Geldersche Maat
schappij van Landbouw, aan een aantal belangstellendenten
huize van den heer R. M. van Gameren alhier, verslag over
het systeem van landbemesting door chemische bemestingmid-
delen, (geen kunstmest) van den Prof. G. Ville te Parijs, en
van diens geschrift over dat onderwerp.
Met veel belangstelling werd dat verslag door de aanwezigen
aangehoord en de mededeeling der voortreffelijke uitkomsten
van dat systeem op de verschillende landbouwgewassen welke
werden meegedeeld, werden met verwondering vernomen.
De heer Verweij, Apotheker en Chemist alhier, daarbij te
genwoordig, vertoonde de verschillende bestanddeelen dier
meststoffen en deelde mede dat die bij hem, behoorlijk gemengd
kunnen worden verkregenop bestelling, indien men slechts
opgeeft voor welk gewas en voor welke hoeveelheid lands men
die verlangt.
Wij hopen dat deze mededeeling van dat voor bet land-
bouwbedrijf zoo gewigtig bemestingsysteem zal aanleiding
geven dat velen daarmede proeven nemen opdat de uitkomsten
bekend worden en die zaak bij de landbouwers dezer streken
ingang moge vinden, waardoor zij in staat zullen zijn van
ieder stuk land hunner bouwerij telken jare van elk gewas
het maximum van oqgst te kunnen genieten.
De spreker verklfarde zich bereid aan ieder belangstellende
de noodige inlicbtingen omtrent die zaak te geven.
De opbrengsten in Erankryk en Belgie door die bemesting
verkregen van de verschillende landbouwgewassen zijn bewon-
derenswaardig. Van Tarwe bijv. 64 mud per bunder, van
Haver 79 mud per bunder, van garst 74 mud per bunder,
van rogge 36 mud per bunder, met een minimum van 39 mud
per bunder. Van beetwortelen werden daar dooreen van
142,000 tot 40,000 kilos per bunder geoogst.
Van aardappelen van 770 tot 200 mud, terwijl die van de
bekende en zoo noodlottige ziekte weinig te lijden hadden.
Op weiland gebruikt, verkreeg men tot 10,000, minstens
4000 kilos hooi.
Bij boomgewassenwortel- en knolgewassenwaren de uit
komsten even verrassend. Mogt het gemiddeld bedrag der
produktie dezer streken, dat in de laatste 22 jaren 17 mud
voor tarwe is, door aanwending van dat systeem van bemes
ting tot 30 kunnen gebragt worden, dan zou dit zeker cen
belangrijke uitkomst zijn. Tielsche Courant.)
Uit de Marne schrijft men het volgende:
Bij de hooge prijzen van zoo vele levensmiddelen hoort
men hier met genoegendat de aardappeloogst over het geheel
zoo uitmnntend is. Kwaliteit en kwantiteit laten zoo goed als
niets te wenschen over, althans waar men op geschikten
grond had gebouwd.
Men spreekt van lage prijzenzoodat men zelfs hoort, dat
