1875.
Vrijdag, 19 December.
VAN
A AN LANDBOUWGEMEENTE- EN POLDER-BEL AN GEN GEWIJD.
JVo. 51.
Veertiende Jaar gang.
Een nieuwe Brandstof.
Haarlemmermeer.
Gemeenteraad van Haarlemmermeer.
Prijs van het A.bonnement:
in het Jaar6.-
Prijs der AAdvertentien
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12'/a Cent.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven
Zitting van Donderdag den 9 October 1873.
HAARLEMMERMEER
Prijs van een enkel Nommee 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGENREDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDE
te adresseren aan VA1V BOIVGA C°.te Amsterdam.
Uiterltfk Woensdag
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
Bij den buitengewoon hoogen prijs dien de steenkolen be-
reikt hebbenen terwijl het om verschillende redenen nog
niet te voorzien is wanneer daarin een gunstige verandering
komen zal, is de uitvinding, of beter gezegd de ontdekking
van een nieuwe brandstof een weikome mededeeling, vooral
ook voor de nijverheiddie onder den hoogen kolenprijs zoo
gevoelig lijdt. Polders, gelijk deonze, die door stoomkracht
droog gehouden wordenhebben ook niet weinig belang bij
goedkoope brandstof.
Wij ontleenen daarom aan het bekende Antwerpsche dag-
blad le Precurseur van 7 dezer het volgende, en voegen
daaraan ten slotte toe wat ons bekend geworden is van proeven
hier te lande genomen.
Onlangs, dus lezen wij in het gemelde bladheeft een
landbouwer te Schoonbeekbij Hasselt, Ramaeckers ge-
naamd, de zamenstelling van een nieuwe brandstof ontdekt,
bestaande in eene vermenging van
3 kilo zwarten grond
1 steenkoolgruis
150 grammen soda, opgelost in
300 dt '/3 liter) water.
Menigvuldige proefnemingen bewezen de deugdelijkheid van
dit mengsel en de ontdekking werd door de drukpers dadelijk
over het geheele land verspreid. Te Brugge, Luik, Namen en
Brussel leverden de proeven insgelijks algemeen een goeden
uitslag op.
Te Antwerpen verkreeg men evenzeer de gunstigste resulfaten.
Wei is echter door enkele dagbladen de voortreifelijkheid
dezer ontdekking in twijfel getrokken en staande gehouden
dat, voor huishoudelijk gebruik geen andere zelfstandigheid
de kool al3 brandstof kan vervangen, maar de genomen
proeven logenstraffen die bewering formeel. Een industrieel
te Leuven heeft Ramaeckers' ontdekking beproefdin den
haard eener stoommachine stelsel Marinoni; hij heeft in
een' bak, die 25 kilogram steenkool kon bevattendrie
deelen zwarten grond en een deel steenkool met kilogram
in water opgeloste soda, goed dooreengemengd tot een
dikken pap.
Na eenige oogenblikken speelde een zeer levendige vlam en
die een aanzienlijken graad van warmte hadrondom den ge-
heelen stoomketel. De hitte werd zoo sterkdat de manometer
weldra 4, 5 en 6 graden aanwees, hoewel de stoomkracht regel-
malig hare bewegingen voortzette.
Anderen hebben de nieuwe brandstof beproefd in den vorm
van kleine ballen, tot het onderhonden van open vuur, en
voor keukenfornuizendoor een weinig grove kool bij het meng
sel van den Limburgschen landman te voegen. Allen hebben een-
stemmig verklaarddat zijn ontdekking, die minstens 50 °/0
op het kolenverbruik zal doen uitwinuen, en die derhalve
ook den enormen prijs van de steenkool zal doen dalen
waarlijk uitmuntend is.
Na dit voorop gezet te hebbendeelt de Precurseur een
brief mede van een groot industrieel uit Verviersdie even
zeer de ontdekking van Ramaeckers de hand boven het boofd
houdten nu haar partij trekt tegen de Chronique, waarin
zeker schrijver het gewigt der ontdekking had trachten te ver-
korten. „Ik denk", zegt de industrieel uit Verviers, „dat de
schrijver van dit.artikeltje eigenaar van een mijn, of koopman
in steenkolen is. Het is waar, dat men sedert een eeuw, en
langer zelfs, in Walliserland en Rijn-Pruissen zich bedient
van een mengsel van klei en kool, om het vuur te onder-
houden dat wil zeggenals de klompen steenkool goed bran-
den vult men de kagehel met het genoemde mengselde
gloed blijft en duurt langer; het mengsel brandt niet zoo gaauw
op dan de enkele steenkool.
Maar men gebruikt daarvoor kool en /t kleiaarde.
De ontdekking van Ramaeckers nu bestaat hierindat men
niet meer dan steenkool en aarde gebruikt, en dan
nog is bovendien alle soort van grond goedmen behoeft
dus geen kleiaarde te gebruiken, die ook duur is.
Het voorname punt zijner ontdekking is de bijvoeging van
1% soda, en wat ook de schrijver van het bedoelde artikelfje
zegge of denke, de soda is het wezen der zaak, want
zonder de soda dient het mengsel niet, als het slechts uit
l/t kool en aarde bestaat, in plaats van, gelijk het oude
en overbekende, in omgekeerde verhouding te ziju zamengesteld.
In de bijvoeging der soda zit de verdienste der uitvinding.
Waarom soda dit effekt te weeg brengt? Ja, dat moesten de
scheikundigen uitmaken. Ik geloof zelfs dat dit onderzoek
allezins de moeite waard is.
Bezit de soda het vermogen, om de warmte te vermeer-
derenwanneer men haar met kool vermengtdan vraag ik
of, indien men de schrale steenkool eens met een oplossing
van soda bevochtigdezij niet het gehalte van de vette soor-
ten zou erlangen. Het is bekend, dat, dewijl men voor de
stoommachines een groote mate van warmte met een kleine
hoeveelheid steenkool moet voortbrengende schrale soorten
niet bruikbaar zijnen de vette zijn niet overal te verkrijgen
en zijn duur.
Het is een feit, dat het mengsel van den landman van
Hasselt, zamengesteld uit 25 kilo kool, 75 kilo aarde, van
welke soort ook, en 1 kilo soda, opgelost in warm water,
niet alleen volkomen goed brandt, maar vrij wat beter dan
het oude mengsel van 75 kilo steenkool en 25 kilo kleiaarde.
Het warmtevermogen van het Hasselter mengsel is zelfs
veel grooter.
Wij hebben alien de proef genomen en wij bevinden ons
er wel bij.
Reeds hebben ijverige industrieelen zich van de ontdekking
meester gemaakt, en exploiteren haar in het groot. Men ver-
koopt het mengselzamengesteld volgens het voorschrift van
den Hasselter boer, tot de helft van den prijs, dien men voor
het oude mengsel besteedt.
De weldaad de ekonomie voor iedere huishouding is dus
niet te loochenen.
In plaats van 400 a 500 francs per winter uit te geven
zal ik dus voortaan niet meer dan 200 of 250 fr. voor mijn
verwarming behoeven te besteden.
Bij algemeene toepassing zal bet goed zijndat slechts de
helft der steenkolen, vroeger benoodigd, gebruikt zal worden,
waardoor de prijs noodwendig dalen moet.
De landman van Hasselt heeft ongetwijfeld een groote dienst
bewezen. Welk voordeel zal hij er van 'hebben? Ware hij
een groot industrieel of een handige klant geweest, hij zou
een brevet genomen en geexploiteerd hebben. Maar hij heeft
eene uitvinding, voor de geheele wereld nuttig, zonder eenig
voorbehoud voor zich zelven, wereldkundig gemaakt; iedereen
zal er voordeel van trekkenuitgenomen hij zelf welligt.
Zou het dan hier geen zaak zijn om voor den armen drommel
eene nationale belooning te vragen? Indien hij 1% had van
hetgeen hij iedereen doet uitwinnenhij zou een rijk man
zijnen ik hoor dat hij ellendig is.
Ik weet niet in hoeverre dat met de waarheid strooktmaar
in ieder gevalhet minste wat men voor hem doen kanis
hem erkentelijkheid te toonen voor de weldaad die hij door
zijne ontdekking bewezen heeft.
Tot zooverre, hetgeen buitenlandsche bronnen ons opleveren.
Met genoegen vernamen wij, dat men ook hier reeds de nieuw
ontdekte brandstof heeft onderzocht, en mede een gunstig
resultaat verkregen heeft. De enorme prijs der steenkolen
dreigt een ramp te wordenen in menig opzigt is dit reeds
het geval, voor fabrieken niet alleen, die stoomkracht be
hoeven maar ook voor polderbesturenaan begrootingen en
omstandigheden gebonden, die geen opdrijven van uitgaveu
gedoogen.
Met een der ketels van het stoomtuig in den Oosleinder-
poel, is de proef genomen. De verhouding van het mengsel
was als volgt:
2 kilo zwarten grond
1 steenkoolgruis
200 grammen soda, opgelost in zooveel water als
voor eene goede vermenging noodig scheen; welligt echter was
naar men ons berigt, de massa wel wat te nat gemaakt.
Het resultaat wasdat het aldus genoemde mengsel wat
lui, maar geheel verbrandde, en zeer veel ldtte gfif; evenwel
vermoedelijk te weinig vlam om stoom te krijgen. Daar men
geen stoom noodig had werd dit niet beproefd. Wanneer er
eens gemalen moet worden, kan, en zal men, naar wij ver-
trouwen, de proef op grooter schaal herhalen, en dan zal
men over de capaciteit ter stoomvorming een afdoend oordeel
kunnen vellen.
Ook in de kagehel leverde de proef een bevredigende uit-
komst. Met zekere hoeveelheid van de compositie werd de kag
ehel rood gloeijend gestookt en minstens even lang gehouden
als met dezelfde hoeveelheid enkel steenkoolgruis. Derhalve
weer dezelfde hitte, gedurende denzelfden tijd verkregen,
tot een zoo aanzienlijk minderen prijs, als bet verschil is tus-
schen 100% steenkoolgruis en het geringe deel dat daarvan
tot zamenstelling van het mengsel gebruikt wordt.
Ieder kan de proef nemen. Men doe du3 zijn voordeel
met de ontdekking der nieuwe brandstof, en volge het goede
voorbeeld in den Oosteinderpoel gegeven.
Postkantoor te Haarlemmermeer.
Ten gevolge van het den 14 October j.l. tusschen Neder-
land en Belgie gesloten additionneel postverdrag, zullen,met
wijziging en uitbreiding der bestaande voorschriftente rekenen
van 15 Decemberde volgende bepalingen van kracht zijn
1°. Berekening van het enkel port der brieven, naar den
maatstaf van 15 grammen, en van dat der dagbladen, ge-
drukte stukken en monsters van koopwaren, naar den maat
staf van 50 grammen.
2°. Het port der briefkaarten uit Nederland naar Belgie
bedraagt 5 cent, en dat met betaald antwoord 10 cent. Daar-
enboven is voor een enkel formulier een halve cent en voor
een formulier met betaald antwoord 6eu cent verschuldigd.
3°. De bepalingen omtrent de aanteekening en de expresse
bestelling zijn mede van toepassing op briefkaarten, aeten en
papierendagbladen en verdere gedrukte stukken en monsters.
4°. Verhooging van het expresseloon tot 50 cent voor el-
ken afstand van 5 kilometer of gedeelte van 5 kilometer
wanneer ter plaatse van bestemming geen postkantoor geves-
■tigd is.
5°. Verzending van brieven met aangegeven geldswaarden
het bedrag van 5000 gulden niet te boven gaande. Behalve
het port der gefrankeerde brieven, is een opklimmend regt
verschuldigd van 2 /2 cent voor ledere 50 gulden of gedeelte
van 50 gulden der aangegeven waarde, doch in geen geval
minder dan 20 cent per brief.
6°. Toezending aan den afzender, op diens verlangenvan
een berigt van de goede ontvangst der brieven met aangege
ven geldswaardeop den voet en de voorwaarden als ten
aanzien van dusdanige berigten voor gewone aangeteekende
brieven is voorgeschreven10 cent.
7°. Verhooging van het per postwissel naar Belgie over te
maken bedrag tot eene som van 250 gulden, en
8°. Vermindering van het regt der postwissels naar Belgie
tot 5 cent voor iedere 5 gulden of gedeelte van 5 gulden.
De Directeur van het Postkantoor,
Spaink.
De heer A. A. Schoutencandidaat te Utrecht, heeft voor
de beroeping naar Abbeues en Kage bedankt.
van 10 tot 16 December 1873.
GEBORENFranciscus, zoon, en Maria Catharina, dochter (tweel.) van H.
Overes en G. van Ex. Engelina Mariadochter van J. Egmond en M. Poel-
geest. Pieter, zoon van C. Blom en P. van de Kominer. Johannes,
zoon van P. Hoogerforst en A Valentijn. Adrianu9 Arie, zoon van A.'
van Bezooijen en E. N. Ophorst. Ploontje, dochter van A. Konings en
A. M. T. Schrenders. Johanna Cornelia, dochter van G. Schdnhage en
M. C. Moorman. Leendert, zoon van J. van Oudcnaaren en M. Ver-
meer. Christina Petronella, dochter van A. Spierings en A. Thinners.
OVERLEDENFranciscus, oud 3 jaar 8 maanden, zoon van C. Ophem
en D. Stroet. Cornelis, oud 1 maand, zoon van L. van der Zon en
N. Stapel. Jan, oud 4 jaren, zoon van P. Reedijk en T. van der Sloot.
Elizabeth, oud 3 jaren, dochter van C. Molcuaaren A. Hoefuagel. Dina,
oud 2J jaar, dochter van R. Schekkerman en N. Veerman. Martiuus
Smorenburg, oud 72 jaren, gehuwd met M. van der Linden. Johanna
Catharina Slingerland, oud 53 jaren, gehuwd met G. van der Vlugt.
Cornelis Wagenians, oud 32 jaren, gehuwd met P. Schrijvers.
LEVENLOOS AANGEGEVEN: 1 kind van C. Vroom en A. Halfweeg.
ONDERTROUWDP. de ltuiter (wednr.) met J. Kroes.
GEHUWD E. Frankfort met J. van Hees. P. Bokhorst (wednr.) met
A. de Jong (wed.)
Van 10 op 11 dezer, des nachts ten 12 ure, werd brand
ontdekt in een der pakhuizen van den schipper en koopman
C. Spaargaren, staande op den Ringdijk bij den Bennebroe-
kerweg in deze gemeente. Door tijdig aangebragte hulp is
het mogen gelukken den brand spoedig meester te wordeu
znodat het pakhuis slechts beschadigd is. Men heeft echter
het verlies van twee goede paarden te betreureuwelke door
den rook zijn gestikt.
De oorzaak van den brand is niet met zekerheid bekend.
Voorzitterde Heer J. W. Lantzendorffer.
(Slot, zie ons vorig nommer.)
7°. Is aan de orde eene voordragt tot het doen van af- en
overschrijving in de Begrooting, dienst 1873.
Het concept-besluit luidt als volgt:
De Raad der gemeente Haarlemmermeer;
Heeft besloten: op de Begrooting van Uitgaven voor de dienst
van 1873, te doen de navolgende af- en overschrijvingen
AfschrijvingVolgnr. 110, Onvoorziene Uitgaven, 100.
Overschrijving: Volgnr. 70, gratification aan brandspuitlie-
den 100.
Gedaan te Haarlemmermeer, enz.
De heer Bultman wil deze zaak aanhoudendewijl de Fi-
