- 14 -
Als liet getij verloopt, moet men de bakeus
verzetten
Een vogelschrik.
Het derde jaarverslag eeiier Kaasfabriek in Engeland,
Gemengde Berlgten.
Vv'i
is een oud spreekwoorddat op den landbouw zeer van toe-
passing is, want landpacbt, arbeidsloon, materialen, enz
zijn in de laatste jaren 20, 30 en meer percent gestegen
en noodzaken den landbouwer, wil liij vooruit gaanlot het
neinen van maatregelen om de opbrengst van zijn land in
gelijke mate le doen toenemen.
Die zich vroeger kon tevreden stelleu met eene gemiddelde
opbrengst van 18 a 20 mud tarwe30 a 40 mud haver per
bunder, enz.kan er nu niet meer mede komen of zal al-
thans niets overhouden om zijn staat te verbeteren.
Die vroeger 1 koe per bunder melkte, zal er nu \/2 moe-
ten houden om vooruit te komen, en zoo is het met alle
takken van den landbouw gesteld.
Er moet meer van den grond getrokken worden. Gelukkig
echter staat ons, om dat doel te bereikenveel ten dienste
waar vroeger niet aan gedacht werd zoo als hulpmeslstofl'en
waaronder er zijn die bepaald aanbeveling verdienen,
Hierbij maken wij gaarne rnelding vad de beenderenmeel-
fabriek welke te Halfweg wordt opgerigten die voor llaar-
lemmermeer van veel dienst kan zijn.
Het meer en meer in zwang komen van het vetmesten met
pulpe in den winter, waardoor veel, beste en goedkoope mest
wordt verkregen. De verbetering van de werktuigen voor de
bewerking van den grond; het aauvvenden van zaai-machines
waardoor het graan op gelijke diepte en bepaalden afsiand in
den grond wordt gebragtwaardoor de bouwwijze zorgvuldiger
wordt en de opbrengst vermeerderten eindelijk de stoom-
dorsch-machinesdie het mogelijk maken het graan spoedig
na den oogst ter markt te brengen en bet geld rentegevend
te gebruiken.
Door het van lieverlede in praktijk brengen van bovenge-
uoeinde verbeteringenzal het landbouwbedrijf meer en meer
gaan gelijken op eene industrie steunende op vaste grondsla-
genwant door zwaarder bemesting en zorgvuldiger bouw
wijze zal men hoogere en zekerder opbrengsten verkrijgen
welke, terstond te gelde gemaakt, eene spoedige omzetting
van kapitaal mogelijk maken, en hoewel dan de stijging der
pachten enz. menigeen de toekomst met bezorgdheid heeft
doen tegemoet zienzal men tot de ervaring komen dat ze
de aanleiding is geweest tot meerdere ontwikkelingen hij
die gebruik weet te maken van de hulpmiddelen welke hem
ten dienste staauzal even goed en welligt beter zaken ma
ken dan bij de lage prijzen het geval was.
Den 12 Januarij 1.1. is te Beek, bij Nijmegen, overleden
de hoogleeraar H C. van Hall. Hij was een der oprigters
van de landbouwscHool te Groningenen verscheidene land-
bouwers in alle oorden des rijks, ook in onze O. I. bezittin-
genhebben aan hem den grondslag hunner theoielische slu-
dien te danken.
Zijne nagedachtenis zal zonder twijfel bij hen alien in eere
gehouden worden, want, bij uitgebreide en grondige kennis
paarde hij, bij zeldzame hulpvaardigheidbelangstelling in
ifeder die zijne lessen volgde. Er mag van Prof, van Hall
wel gezegd wordendat hij die eigensehappen in zich ver-
eenigde welke iemand aanspraak doen maken op de hoog-
schatting van iederdie hij dan ook alom in ruime mate
genoot.
Een Landbouweroud-leerling van de
Landbouwschool te Groningen.
De gevallen van longziekte onder het rundvee in de provincie
Noord-Holland hebben zich in de maand December 1873 bepaald tot
9, waarvan 7 zijn voorgekomen te Vogelenzang, gem. Bloemendaal,
1 in de gemeente Helaer en 1 in de gemeente Sloten.
Verder kan omtrent de longziekte in dit gewest gedurende het
jaar 1873 het volgende worden medegedeeld. Terwijl het aantal
der runderen, aangegeven als door die ziekte aangetast, 2553 in
1871 en 1308 in 1872 is geweest, zijn in 1873 slechts 323 long-
zieke runderen aangegeven, waarvan 33 te Heilo, 32 te Monnicken-
dam, 24 te Haarlemmermeer, 22 te Beemster, 22 te Bloemendaal,
19 te llansdorp, 16 te Assendelft, 14 te Ilpendam, 13 te Hoogwoud,
12 te Edam, 9 te Amsterdam, 8 in elke der gemeenten Alkmaar,
Hensbroek, Nieuwe-Niedorp en Sloten, 7 te Akersloot, 6 in elke
der gemeenten Egmond-Binnen, Hilversum en Nieuwer-Amstel, 5
te Haarlemmerliede en Spaarnwoude, 4 in elke der gemeenten Hel-
der, Oostzaan, Ouder-Amstel en Zuid- en Noord-Schermer, 3 in elke
der gemeenten Kwadijk, Limmen, Muiden, Oosthuizen, Opmeer en
Weesp, 2 in elke der gemeenten Schellinkhout en Spaarndam en
1 in elke der gemeenten Graft, Jisp, Nieuwendam, Purmerende
Weesperkarspel, Wormer en Wijde-Wormer. In de maand Janu
arij werden 60 longzieke runderen aangegeven, in Eebruarij 73, in
Maart 49, in April 28, in Mei 36, in Junij 17, in Julij 9, in Au
gustus 12, in September 6, in Oktober 10, in November 14 en in
December, zooals boven reeds is medegedeeld, 9. Van de 323 aan
gegeven runderen is 1 gestorven, zijn 309 na onteigening afge-
maakt en 13 door of van wege den eigenaar geslagt. Wegens schaae-
loosstelling voor de onteigende runderen is aan de veehouders een
bedrag van 35,888 betaald; in 1872 werd daarvoor de somvan
f 120,090.59s uitgegeven.
Ten gevolge van het door den minister van binnenl. zaken reeds
in November 1872 gegeven voorschrift van afmaking, ook van ver-
dachte runderen die niet waren ingeentzijn van 1 Januarij tot
8 April 1873 - op welk laatstvermeld tijdstip dat voorschrift werd
ingetrokken - onteigend en afgemaakt 179 veraachte runderen, name-
lijk: 90 te Haarlemmermeer, 22 te Ouder-Amstel, 21 te Sloten, 13
te Spaarndam, 13 te Weesp, 11 te Jisp, 8 te Amsterdam en 1
te Alkmaar. Daarvoor werd wegens schadeloosstelling uitbetaald
34,796.50. (Haarl. Ct.)
De Amsierdamsche Courant meldt het volgende
Onder de massa prospektussen plannen, aankondigingen en
voorloopige mededeelingen van wat niet al, waarmede in den
aanvang des jaars iedere schrijftafel als overstroomd wordt,
en die, ware alles goud wat er blinkt1874 zouden maken
tot een jaar waarin alle „bestaande behoeften"alle „gevoelde
leemten"alle „erkende gebreken"zouden worden bevredigd,
vervuld, verbeterd, onder dat alles heeft een prospectus,
door den uitgever J. B. Wolters te Groningen in het licht
gezondenonze aandacht in het bijzonder getrokken.
Ten voile overtuigd van het groote nut daarin gelegen be-
velen wij de inteekening op het Archief voor liet Jcadaster
onder redactie van O. Gleuns, landmeter van het kadaster,
bijzonder aan.
Niet alleen dat eene verzameling als de bedoelde een moreel
middel bij uitnemendheid isom de pogingen tot wetsveran-
dering op het stuk van regtszekerheid in zake van grondei-
gendom het notariaat (voor zoover dit onroerend goed betreft)
hypotheekstelselverdeeling der grondbelasting, enz.kracht-
dadig te bevorderenmaar ook van hoeveel dadelijk belang
is de kennis van hetgeen dit Archief voor het kadader be-
behelzen zal. Immers
„Het werk zal in drie hoofdrubrieken worden bewerkt, be-
halve eene afdeeling van huishoudelijken aard voor de amb-
tenaren van het vak.
„De eerde rubriek zal een eigenlijk archief zijn voor alles
wat tot heden merkwaardigs over de zaakin het binnen-en
buitenlandis gepubliceerd.
„Hoogst interessante opstellen en mededeelingen over de
kadasters van Rusland, Italie, Spanje, Noord-Amerika enz.,
liggen daarvoor reeds gereed.
„Weinig bekend geworden maar niettemin kostbare opstellen
en andere stukken over het nederlandsche kadaster zullen
worden gereproduceerd.
„De tweede rubriek zal een zooveel mogelijk komplete kroniek
geven, van alles wat zoo binnen- als buitenlands op kadastraal
gebied (in zijn ruimsten omvang) voorvalt.
„De heer Gleuns heeft zich daartoe in verbinrling gesteld
met de hoofden der werkzaamheden in de verscbillende rijken
en heeft ruime toezegging van medewerking hier te lande.
„De derde rubriek zal bestemd zijn tot orgaan zoowel der
ambtenaren van het vak zelve, als van de beoefenaren van
verwante vakken (wiskundigen regtsgeleerdennotarissen
ambtenaren der directe belastingen en van de registratieiu-
genieurs, officierenekouomisten ekonomen enz
„Het spreekt van zelve dat ook voor beschouwingen van
partikulieren (grondbezittersdijkbesturen enz.), voor aanvragen,
bezwaren of klagten, de kolommen van het „Archief voor het
Kadaster" zullen openstaan.
„Vele technische, statistischehistorische en litterarische
bijzonderheden zullen voorts nog eene plaats vinden.
„Een vak als het kadaster is niet geschikt om in ruimen
kring bekend te worden door een dor, kategorisch handboek.
„Het is juist in de suipperuurtjesdie van de dagelijksche
bezigheden overblijven dat grondeigenaarsnotarissen burge-
meesters enz. de gelegenheid moeten hebben om zich frag-
mentarisch, in leesbare opstellen, op de hoogte te stellen."
Wij geloovendat, deze korte opgave van het plan de beste
aanbeveling voor het werk is.
In de Monatsbldtter der Obst-, Wein- und Gartenbausection
zu Briinnwordt een eeuvoudig (overigens niet nieuw, maar
goed) middel aanbevolen, om vogels, inzonderheid spreeuwen,
van vruchtbooraenwingerden enz. verwijderd te houdendit
bestaat in het ophangen tusschen de takken van kleine dubbele
spiegels. Hiertoe heeft men slechts twee stukken spiegelglas
te nemen, die men met de achterzijdedus met het gefoCliede
vlak aan elkander bevesligt, terwijl men er een band tusschen
plakt, waardoor men een dubbelen spiegel verkrijgt die in
het zonlicht steeds een hellen glans afwerpt. Dezen hangt
men aan vrije takken van zulke vruchlboomenb. v. Kersen
Wingerden, enz., die men "inzonderheid tegen de vogels in
bescherming meent te moeten nemen, terwijl men alle verdere
zorg aan den wind en de zon overlaat. Bij den zachtsten wind
zal die spiegeling in beweging zijn, draaijen of been en weer
bengelenen de vogels worden door dat helle licht't welk
nu hier dan daar even plotseling verdwijnt als het verschijnt,
zoo schuw, dat ze ondanks het smakelijke gezigt der vruchten
zich op een afstand van den boom zullen houdenhoe gaarne
ze daarin ook nederstreken. Hamb. Gartens.
Men leest in het Tijdschrift De V'olksvlijt
in de Gardeners Chronicle openbaar gemaakttoont weder
ten duidelijkste de groote voordeelen aan welke van die fabrieken
te wachten zijn. Niets is overtuigender dan de cijfers bij der-
gelijke vragenen het ware te wenschen dat de hier te lande
aanwezige fabriekenhoe weinig in aantal zij ook zijn mogen,
het voorbeeld der Engelschen volgden en hunne cijfers be
kend maaktenals het beste middel om de veehouders te over-
tnigen van de noodzakelijkheid om die nieuwigheid in te voeren.
De vereenigde melkerijen van Derbyshireeene maatschappij
die in het vorige jaar de melk van 458 koeien verwerkt heeft,
betaalde aan de veehouders 8 cent voor den liter melk die aan
de fabriek werd geleverd. Hun was bij de oprichting 7 cent
verzekerd, zoodat de verzekeraars thans geheel van dien last
ontslagen zijn. Gemiddeld heeft elke koe 161 gulden opge-
bracht, dat is alzoo 2300 liter in 't jaar of 7 liter daagsmaar
bjj 100 koeien van de beste hoeven was dit 184 gl of 2630
liter. Hierbij moet, om de volledige opbrengst van het vee
te verkrijgen, nog 18 gl vo6r een kalf gerekend worden,
en 18 gl voor de melk gedurende de wintermaandenwanneer
de fabriek stilstaat. Met die opbrengst hebben de veehouders
alle redenen van tevreden te zijn. De fabriek heeft in 1872
gekost 2585 gl, het kaasbereiden alzoo der melk van 458
koeien. Wanneer men daarentegen bedenktdat wanneer men
de kaas aan de boerderij bereidtvoor 300 koeien 4500 gl
noodig zijn tot het bekostigen van melkmeiden dan behoeft
er niet meer over het voordeel der fabrieken gesproken te
worden. Het werk .in de fabriek werd aangeslagen op 312,
gl, de rente van het gebezigde kapitaal en onderhoud van de
gebouwen op 0,82 gl en de onkosten van pakhuishuur, ver-
koop en boekhouding op 1,60 gl de honderd kilogrammen.
De gemaakte fabriekkaas was verkocht voor gemiddeld 0,825
gl het kilogr.dus voor den gemiddelden prijs in 1871 van
de graskaas te Alkmaar. S.
Wijlen de heer dr. W. H. Meijer voorzitter van de afdeeling 's Gra-
venhage der Maatschappij van Weldadigheidheeft aan deze afdeeling eene
som van 2000 gelegateerd.
De heer L. J.koopman en agent van assurantie-maatschappijen te
Tilburg, heeft die gemeente in regten aangesproken tot voldoening eener
door den regter te bepalen schadevergoeding, wegens het des avonds ruito
11 ure breken van zijn been, veroorzaakt door het vallen in een voor de
gasleiding gegraven kuil, welke niet was afgeheiud of behoorlijk verlicht,
en welke kuil door werklieden, in dieDst van en betaald door de gemeente,
was gegraven. Op een verzoek tot voldoening eener minnelijke schadever
goeding uit de gemeentekas van f 1447.68 was door den raad afwijzend
beschikt.
Te Dalfsen, als groote zeldzaamheid in dit jaargetijde verdient ver-
melding dat bij zekeren W. dezer dagen een kanarievogel reeds vier jon-
gen heeft uitgebroed, welke alien zeer vlug zijn.
Uit Napels wordt gemeld, dat sedert 3 Januarij een dof gebrom in
den Vesuvius gehoord wordt, en prof. Palmieri voorspelt eene spoedige
uitbarsting.
In een hotel te Gorlitz namen voor ongeveer 8 dagen twee jonge-
lieden, naar het uiterlijk te oordeelen studenten, hun intrek zij bestelden
eten op hun kamer en reisden den volgenden morgen af. "Na hun vertrek
vond men in de kamer een ouden citer in een foudraal, en in de citer
een, pakket banknoten, ter waarde van 418 th Tot dusver is de schat
niet opgevorderd en 't is niet onmogelijk, dat de eigenaar van de citcr
zelf niet heeft geweten, dat er zooveel in geborgen was.
In de vorige week vielen te Londen zeven zelfmoorden voorveertien
kinderen stikten zes personen werden overreden en zeven-en-veertig door
paard of rijtuig bezeerd drie menschen verdronken.
De keizer van Rusland heeft koning Victor Emanuel met nieuwjaar
vier prachtige russische paarden ten geschenke gegeven, als bewijs van er-
kentelijkheid voor de vele bewijzen van welwillendheid en voorkomendheid
die de keizerin vaD Rusland tijdens haar verblijf in Italie heeft ondervonden.
De stad Marseille is veroordeeld om 40,000 fr. als schadevergoeding
te voldoen aan de weduwe van een nationalen garde, die bij de in April
1871 in genoemde stad voorgevallen volksbeweging is omgekomen.
In de gevangeni8 te Gloucester werden jl. Maandag drie personen ter
dood gebragt, die hunne misdaad bekenden Butt had uit minnenijd zijne ge-
liefde doodgeschotenBaily had zijn onecht kind met rattekruid vergiftigd
vrouw Barry, de derde, had Baily in deze daad geholpen.
In de zaal van het geregtshof te Praag had onlauks een verschrikke-
lijke gebeurtenis plaats. Van een bende gauwdieven, die uit tien personen
bestond, werden zes veroordeeld en vier vrijgesproken. Een jongeling van
24 jaren, die tot zeven jaar tuchthuisstraf veroordeeld was, sprong op een
21-jarige vrouw, die vrijgesproken was en wier antwoorden op zijn ver-
oordeeling van invloed waren geweest, los, smeet haar op den grond en
sleurde haar, al worstelende, tot in een vensternis. Het publiek ontvlugtte
verschrikt. De regters en verslaggevers der bladen trachtten te vergeefs den
woesteling tegen te houden. De president riep toen den directeur der ge-
vangenis, die met hulp kwam opdagen, den razende overweldigde en ge-
boeid naar de gevangenis sleepte. De zwaar verwonde vrouw is in hethos-
pitaal opgenomen.
Hoe gevaarlijk de beet van een rat kan zijn, is dezer dagen bewezen
aan zekeren heer Samuel Rowe, een Engelschman, die op zijn boerderij
het toezigt hield over het vervoeren van een voorraad hooi uit een schelf.
Op het oogenblik namelijk, dat zich tusschen het hooi een rat vertoonde,
deed de heer R. een poging om haar te grijpen, waarbij het dier hem vrij
gevoelig in de hand beet. De daardoor veroorzaakte wonde werd spoedig
door het koudvuur aangetast en weinige uren later was de onvoorzigtige
man een lijk.
Den 14 vertrok van Maastricht een met 200 biggen beladen trein naar
Aken, de plaats der levering. Vermoedelijk zijn de deuren van den wagen
niet goed gesloten geweest of zijn zij van zelf opengegaan, doch zooveel
is zeker, dat bij aankomst van den trein niet meer dan 3 exemplaren van
het jonge varkensgoedje waren overgebleven I De rest was uit den wagen
getuimeld en voor een groot gedeelte verpletterd.
Wegens roof met geweld werd dezer dagen te Londen wederom een
man tot de geeselstraf veroordeeld en wel tot dertig slagen. Een an-
der, zekere James Brown, die twee katten levend had gevild, zou zonder
twijfel even veel hebben gekregeu, wanneer de wet den regter daartoe de
magt had gegeven. //Ik mag u nu slechts veroordeelen, zeide de regter,
tot een jaar dwangarbeid, maar het spijt mij inderdaad dat ik de strafvan
the cat zoo beet, gelijk men weet, het geeselwerktuig niet op u
mag toepassen." Daarentegen werd te Birmingham een man, die be-
schuldigd was een rat doodgemarteld te hebben, vrijgesproken, //wijl de rat
niet als een huisdier kan beschouwd worden.
Te Lpnden werd den 18den December het testament geopend van den
heer Thomas Baringchef van het huis Baring Brothers. De executeurs
verklaarden, dat de nalatenschap niet meer bedroeg dan 18 millioen gulden,
waarvan den staat een regt toekwam van f 242,000. Onder zijn legaten
komt de bepaling voor, dat elk van de vele personen, aan de zaak ver-
bonden, een jaar tractement als erfenis ontvangt,
De London and China Express geeft het volgende amusant verhaal
van een proefneming, die, indien ze waar is, niet pleit voor de scherpzin-
nigheid der Engelsche artillerie-officieren. Onder de toebereidselen voor
de expeditie tegen de Ashantijnen behooren een aantal stukken geschut
voor den bergoorlog. Deze worden door muildieren gedragen. Bij de
eerste proeven met dat geschut die het eerst in den Abyssinischen oor-
log werden gebruikt had een kluchtig geval plaats. Het een of ander
genie vermeende, dat het een prachtig idee was om het geschut zoo te
vestigen, dat het ook op de ruggen der dieren, die het droegen, kon af-
gevuurd worden tijd en arbeid aan afladen en opladen werd daardoor ge-
spaard. Er zou een proef genomen worden. Een stuk geschut werd op
den rug van een ezel bevestigd; met zijn staart werd hij naar een der schij-
ven in de inoerassen van Kent gekeerd en een langzaam brandende lont
in het bijzijn van een aantal bewonderende autoriteiten aangestoken. Op
aller gelaat was een gespannen verwachting te lezen omtrent de dingen
die komen zouden, maar lieve hemel, daar begon het beest rond te draaijen.
Wetensehappelijke belangstelling verkeerde onmiddellijk in doodelijken angst.
Sommigen renden weg zoo hard zij loopen kondenslimmer lui wierpen
zich plat op den grond; de slimsten van alien hielden den ezel bij den
kop vast. Na eenige seconden, die eeuwen schenen, brandde het schot af
en kwam de kogel gelukkig in een hoop timmerhout teregt, terwijl de ver-
schrikte ezel een volkomen luchtsprong maakte.
De stoutmoedlgheid van Blondin om op een koord over den Niagara-
val te gaan wordt nog overtroffen door hetgeen een zijner leerlingen,
Balleinonderneemt. Deze gaat niet alleen evenals Blondin geblinddoekt
met een man op den rug over het koord, maar hij springt ook van een
hoogte van 160 voet midden in het schuimende water van de Niagara,
waarbij hij zich geheel verlaat op de soliditeit van het elastieke koord,
dat met het eene einde aan het koord over den stroom en met het andere
om de middel van Ballein is bevestigd. Bij zijne laatste voorstelling brak
het elastieke koord en kronkelde om den voet van den springer, die 16
a 18 voet diep in het water dook en meende, dat hij in een slingerplant
verward geraakte. Het gelukte hem weder boven te komen, donderend ge-
juich weergalmde op beide oevers, en toen de acrobaat naar huis reed drong
men rondom zijn rijtuig, en wierp hem van alle zijden uit de huizen bank
noten toe.
Een verschrikkelijk ongeluk heeft te Bolton in Engelahd plaats ge-
had, in de atlas-ijzerfabriek van den heer Walmsley.
In een der gebouwen stonden acht verticale stoomketels elk van 20 voet
lang, die met elkander door pijpen verbonden zijn Bovendieti waren er
een paar groote horizontale ketels. Een der verticale ketels, een nieuwe
die voor het eerst gebruikt werd, sprong, op het oogenblik toen de meeste
werklieden buiten het gebouw aan het schaften warenin de lucht. Het
ijzeren dak van het gebouw werd vernield De eene helft werd in haar
geheel met al de pijpen, die de ketels met de machinerie in gemeenschap
stellen en met de ijzeren pijlers, waarop het dak rustte, hoog in de lucht
geworpen en viel met een ontzettenden slag, alles vermorselende, op enkele
ellen afstands neder. In den muur, welke op Fletcherstreet uitkomt, werd
een gat van tien meter middellijn gemaakt, en //een wolk" leijen, pannen
en baksteenen werd hoog in de lucht over de stad geworpen, en de top
van den ketel, drieduizend pond zwaar, werd 150 el ver boven op de smel-
terij van een andere fabriek geworpen. Een jongen van 17 jaar, genaamd
Thomas Bartow, werkte op den spoovweg, die niet ver van de fabriek
loopt, toen de ontploffing plaats had. Hij liep weg zoo hard als hij kon
toen een der ijzeren platen door de lucht snorde en hem, zoo glad als
geschiedde het met een bijlonthoofde. Groote stukken van den ketel
werden honderde ellen ver over den spoorweg geworpen, en daar al de
pijpen stuk werden geslagen, spoot de stoom met woeste kracht omhoog,
een digten nevel makende, die belette dat men iets zag. Vijf dooden en
twintig zwaar gewonden werden ten laatste gevonden. Verschrikkelijke
verwoesting werd aangerigt. Overal werden ruiten gebroken, en een gedeelte
van St. Mark's Church werd, op vijf minuten afstand van de fabriek,
verwoest.
Een Amerikaan Leut, een waardig volgeling van Barnum, is te Parijs
aangekomen met eene vrouw met twee hoofden. Het phenomenon is door
de doctoren Tardieu en Robin op verzoek der politie onderzocht en deugde-
lijk bevonden. Mevrouw Christina Millie heeft gisteren een dejeuner aan
de vertegenwoordigers der pers in het Grand-IJdtel aangeboden en bij die
gelegenheid alleen een duo gezongen uit de Engelsche opera Surdine van
Wallace. De zang moet vrij goed geweest zijn.
- Te Wormerveer is in de stoomrijstfabriek de Unie een treurig ongeluk
wwBwwugtgsai
HMMMHMBBHMBHHHHHHIHBi
A-' Dy. ;.l
i
