'"ir1/' 4 e. i
1874.
Vrijdag, 30 Januarij.
J\k 3.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDEB-BELANGEN GEWIJD,
Vijftiende Jaargang.
Ruim een millioen yerschil.
\V\AR ip
Prijs van het Abonnement:
in Let Jaar6.
Pige oliper 880 m'kM der V00rl°°"
Maar 1 emmermeer.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven
Ijandbouw.
Prijs der Advertentien.
van 1—6 regels 75 Cent, elke regel meer 12</a Cent.
•BP
HI A RLEMMERlfEER
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
Abbenes, 29 Maart 1868.
Edel-Achtbare Heer
Onder dankzegging heb ik U E. A., Zaturdag 28 Maart,
de geologische. werken van Staring teruggezonden. Ik ben
echter niet veel wijzer geworden voor het doel, waarvoor ik
ze noodig had. Op eene der laatste bladzijden van „Voor-
heen en thans" schrijft Staring in eene noot
Voor Haarlemmermeer is door het Eijk
uitgegevenf 9,201,344—
Verloopen renten3,500,000—
Aan baten heeft het Eijk genoten
En dus uitgegeven
De opbrengst der verkochte gronden is
geweest
Aan rijkseigendoramen rekent men dat
nog voorhanden is
Aan het Eijk heeft dus de onderneming
12,701,344—
1,081,344—
11,620,000.
7,972,400.
80,000.
gekost
3,560,000—
-9,877,512,—
4,411,865.v_
13,789,377—
En wat er verder in de tweede nobt op dezelfde bladzijde
staat. Nn komt echter Gevers in zijne Droogmaking van
het Haarlemmermeer", hoofdst. LXXVIII, biz. 175—183
tot geheel andere uitkomsten
Biz. 181 v. o.en biz. 182 v. b. j
Kosten der eigenlijke droogmaking
Kosten der geldleening, enz.
Dus door den Staat uitgegeven
Dat verschilt ruim 1 millioen gulden met de op^iafvan
Staring. Ook de opbrengst der in het openbaar v°erkoehte
gronden verschilt bij beideneven als de baten door het
Kyk genoten eng., waardoor beiden een geheel verschillend
eindcyfer verkrijgen van het werkelijk geldelijk bezwaar, dat
de droogmaking aan de schatkist heeft berokkend. Starino-
verkrygt/ 3,560,000—Gevers 4,412,115—Ik heb te
vergeefs gevraagd om dit verschil te vereffenen. Weiligt dat
Staring de kosten niet heeft meegerekend van het Katwijksche
kanaal de uitdieping van het Spaarne, enz.; maar in dat
geval kunnen de sommen toch niet overeenstemmenEdel-
Achtbare Heer! verzoek ik u ten vriendelijkste mij in deze
duistere zaak uwe hooggewaardeerde inlichtingen wel te willen
geven. Mijne verpligtingen jegens U. E. A. zullen u tot
grooten dank worden.
Met de meeste hoogachting, E. A. Heer!
Uw Dw. Dienaar,
P. Boekel.
3 April 1868.
Den Heer Boekel,
Abbenes.
Waarde Heer!
onlden "r8881 "T® hu'P 0m een verschil van een millioen
Starino. verefle"™ in de berekeningen van Gevers en
n °®trent de staten van inkomsten en uitgaven van de
droogmaking van Haarlemmermeer.
vanNjT^"8161.. dLat D°" niet veel met de statistiek
gr o in gen hebt omgegaananders zoudt gij naar zulk
Z.w'"'8'""1,.:" w'"en *°eken. Op Indi.ch, b,-
Guldens Terscbdle» de berekeningen wel eens 130 millioen
lamer de^ si i r jar6n la"g 1 doch zelfs de Tweede
onnnnd, Staten-Generaal oordeelt het bij slot van rekenin-
onuoodig zulke kle.nigheden na te cijferen.
En in trouwe, dit is ook geheel doelloos. Als gij werke-
land keIeneneD Vlli Wttt het dro°gmaken,der Meer aan Neder-
tiid Hi™ m' Z0UdtT^ raoeten berekenen de waarde van den
EnJr Whwater, deVeeres, Koesfelt, Bolstra,
de WiinDe'rsse^R^V Klmkenber&> Goudriaan, Cruquius, van
de Wunpersse, Blanken, van Lijnden, Mentz, de Gelder en
bertkent^ znl'T °P, 860 Sulden daags voor ieder hunner
als gij de'ink aanmerkelijk bedrag uitmaken
berekenen moT Meer V°°r Nederlflnd zoudt -illen
men, door den sP a"een de kool,80m der landen ne-
die hii nno- d i"t van?enmaar de verhoogde lasten,
J noe dagehjks ontvangt van de drooggemalen landen
vopdpn 8; v°ortbrengselen welke de nijverheid
Wie twijfelt aan de welvaart door de droogmaking van
Haarlemmermeer verspreid, doe eens eene wandeling van den
Ueghwater naar de Badhoeve en van den Cruquius naar Aals-
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDE,
te adresseren aan VAI¥ BOXGA C°., te Amsterdam.
WliterItfk Woensdag.)
meer hij telle dan de welvarende bouwhoevende welige
landeryenhet veeenz., enz.; en als hij die cijfers bij elk
ander heeft, moge hij in een bootje stappen en varen over
de poelen bij Aalsmeer of de plassen der Legmeer, die hem
t ans nog het beeld kunnen leveren wat Haarlemmermeer
eenmaal was; hij vrage dan naar de inkomsten van die
plassen en vergelijke die met de inkomsten van Haarlemmer
meer, hij zal dan spoedig zijn potlood in den zak steken
en zijne sommen uitvegen.
Zulke statistieken zijn onmogelyk te maken met eenige
zelfs schijnbare juistheid; ik voor mij maak die ook nimmer,
maar spiegel mij aan het voorbeeld van koning Davidwiens
lust tot statistiek gestraft werd met pestilentie.
Ik ben een voorstander van het droogmaken van plassen
zelfs de Zuiderzee zoude ik gaarne helpen droogmaken; maar
het groeperen van cijfers om de zaak aan te prijzen, vind
ik vervelend, omdat ik daarvan de onnaauwkeurigheid en on-
doelmatigheid voikomen ken.
Ik geef u verlof om dit mijn antwoord met uwen brief
aan mij (die hierbij teruggaat) te laten drukken, als narede
op uw geschrift, dan kan de lezer ziendat gij de beant-
woording der vraag niet vergeten hebt, maar dat (althans
volgens mij) dat onderzoek tot niets nuttigs leiden zoude.
Gaarne noem ik my
Uw Dienstwilligen Dienaar,
Amersfoordt.
—fi sfe
Predikbeurten in de kerk te Abbenes.
Zondag 1 Eebruarij, Ds. Eortuinvan Sassenheim8
Febr., Ds. Vos, van Katwijk; 15 Febr., Ds. Ostivan
Warmond; 22 Febr. Ds. Sluitermanvan Voorhout.
van 21 tot 27 Januarij 1874.
GEBOREN: Geertge, dochter van K. Tensen eu A. van den Heuvel -
Lourensje, Joditer van J. van Schagen en C. de Vries. Petronella
Christina, Echter van A. Roks en J. Veltman. Herman Christiaau
zoon van W. H. van Raam en H. C. Scher. - Pieter, zoon van D
Verhnnm*0 r" v Van Leeuwen- Willem, zoon van M. Bakx en E.
In M ToTw e0nnr1SVZ00n Van P- Wo!fert en A Kloens. Maria, dochter
IHrVnLt r Ve]rmfCr' Grietle- dochter van F. Kooiman en H.
Dirkmaat. Geertje, dochter van W. Uitermark en N. Appelman
AresaaSdoc0h0terVan V J- 60 PaHnS' Anna Jacoba Hendrlka Jozefa
Agnes, dochter van Francisca Jacoba Voogt, ongehuwd. Sofia dochter
en°EERKreeDEN:pAdfriana' To 2 maamlen' dochter van J. Hogendoorn
Diihtra Trn n r° 2 jaren, zoon van J. van Briemcn en A.
r v" r Cv°Jnella' °ud 7 maanden dochter van M. v. d. Heuvel
Stoon" nS'MartcmUB,Vau Luik' oud 83 J"""- ongehuwd. - Martinus
btoop, oud 40 jaren, gehuwd met C. Dijkers.
ONDERTROUWDgeene.
GEHUWD geene.
GESCHEIDENK. Leeflang en G. Zulver.
In de vorige week had er bij D. v. Wieringen landbouwer
te Abbenes een treffend voorval plaats. Een zijner arbeiders,
Byk genaamd, was des morgens vroeg gekomen om zijn werk
te doen. Men praat en scherst wederkeerig met elkander-
by even als de andere dienstbarerf. Hij gaat voort met zijn
arbeid en valt plotseling dood ter neder. Een hartkwaal
9chynt hem geveld te hebben.
In het vorig nommer van dit Weekblad is het vetmesten
van vee als een der beste middelen aangegeven, om veel en
goedkoope raest te verkrijgen.
Om biertoe te geraken, hangt echter veel af van den prijs
vau het voeder dat men aan het vee geeft.
Vroeger werd daartoe als koofdvoeder mangehvortels, kool-
rapen en andere wortelgewassen aangewend; sedert echter de
suikerfabrieken zijn verrezenis men tot de ervaring gekomen
dat het voordeeliger is eerst de suiker uit de bieten te per-
sen en het residu of de pulpe aan het vee te geven.
Het voederen met pulpe is dan ook zeer toegenomen en
begint zich in Haarlemmermeer uit te breiden, en geen won
der, want hoewel groote voorstanders van het (elen eu voeren
van wortelgewassen zijndezoo vereischt de cultuur daarvan
veel zorg en hoofdbreken. Vooreerst moet het land in Imo
gen staat van vruchtbaarheid zijn; ten tweede is de goede
opkomst van het zaad van veel wisselvalligheden afhankelijk
ze moeten zorgvuldig gewied en schoongehouden worden, het
uittrekken is kostbaar. Treft men regenachtig weder bij het
naar huis halenzoo als dit veelal in November het geval
is dan rydt men het land stuk en moet men veel ver^en
van de paarden, die men dan zoo hoog noodig heeft voor
het bewerken van het winterland; verder eischt het petten
Groote Letters worden naar hare plaalsruimte berekend.
veel zorg, daar men ze moet waarborgen tegen bevriezen en
ze toch met te zwaar dekken om het verbroeijen tegen te gaan.
Bij het voederen met pulpe heeft men met dat alles niets
te maken. Wel moet ze van het schip naar de werf worden
gereden, doch dit gaat over den harden grintweg, waardoor
de paarden minder lijden dan bij het trekken van zware
vrachten uit het land. Het vervoer er van gaat spoedio-
door dat men ongeveer 1000 kilo op een wagen laadt. Het
ook met minder onkosten gepaard, door dat men
ze op een grooten hoop werpt, slechts vast in elkander trapt
en ze alleen met eene laag grond behoeft te dekken, terwijl
het fijn maken voor het vee, dat bij de wortels zoo veel
handenarbeid kost, hierbij vanzelf geheel wordt uitgespaard
De prijs van pulpe is 5.50 4/6 per 1000 kilo daar-
by komt 1.50 a 2 per 1000 kilo vracht, althans van
Aoord-Brabant naar Haarlemmermeer, zoodat 1000 kilo pulpe
op de werf plus minus 8 kost.
De prijs der mangel wortels moet, in vergelijking van de
opbrengst van andere gewassen en ter bestrijding van de groote
hierboven opgegeven uitgaven, eveneens op 8 gulden per 1000
kilo gesteld worden.
Men kan echter met hetzelfde gewigt meer vee voeren met
pulpe dan zulks met bieten het geval is daar elk beest per
ag ongeveer 12 kilo bieten meer vreet dan pulpe, terwijl
deze als van bniten aangevoerdde vruchtbaarheid van den
grond doet toenemen en eene vergoeding geeft voor het weo--
voeren van graan als anderzins. Ook groeit met pulpe ge-
voerd vee harder dan dat met bieten gemest wordt.
I)e vergelijking valt dus in idle opzigten in het voordeel
der pulpe uit, en zoolang men nog voor 8 gulden 1000 kilo
er van op zijne werf kan opkuilen, kan men zich de zoro-
en moeite besparen van zelf bieten te telen. Mogt er event
wel eene prysverhooging in plaats hebbendan zal men zich
nader rekenschap dienen te geven welk voeder het meeste
voordeel oplevert, en of men weder tot de teelt vau wortel
gewassen zijne toevlugt moet nemen.
De oogst van klaverzaad schijnt in het afgeloopen jaar zoo wat
kwantiteit als kwaliteit aangaat beneden het middelmatige ge
weest te zijn, die van graszaden echter bevredigender.
Onderstaande notering van een der eerste daarin handelende
huizen geeft de volgende prijzen aan voor:
Eood Klaverzaad van 32 tot 40 gulden.
Wit 35 40
Ital. Eay-gras 13 16
EdS- 15 17
Timothy-gras 27 30
alles per 50 kgr. bruto.
Daar van het goed aanslaan van gras en klaverzaad veel
afhangt zoo is het gewenscht goed zaad te nemen en niet
te karig op de hoeveelheid te zijn opdat de wei goed betrekke.
Mengsels verdienen daarbij de voorkeur boven bet alleen
zaaijen van rood klaverzaad, omdat men meer gevrijwaard is
tegen het mislukken door allerlei oorzaken.
6 kilo Bood Klaverzaad
4 Wit
7 J4 Eay-gras
12 J4 Timothy-gras
zijn voldoende voor het verkrijgen eener goed bezette weide.
Timothy vooral is een der beste grassoorten, het wordt zeer
graag door alle vee gevreten, bevriest nimmer en geeft, ze-
hooid wordende, eene groote opbrengst.
Hij die zijn land slechts gedurende 1 jaar wil beweiden
kan volstaan met het zaaijen van enkele klaver, doch het'
doel met het aanleggen van groenland zijnde behalve voor
veevoeding om het land rust te geven en om het riet te ver-
metigen maakt het in weide blijven gedurende een lantreren
1 noodzakelyk en zal men weldoen een mengsel van ^ras
en klaverzaden te zaaijen.
Het moge eene eenigzins grootere uitgaaf vorderen doch
de weide zal zooveel beter zijn.
Voor zoover bekend is, zijn in den loop der week van 18
tot en met 24 dezer in de provincie Noord-Holland 8 run-
deren uithoofde van longziekte onteigend en afgemaakt, na
mely k 2 te Bloemendaal, 2 te Heemstede en 4 te Sloten.
Men schrijft aan de Leidsclie Couranl-. „De winter is tot
dusver zacht, schoon niet zoo zacht als de vorige tot dezen
t1J De, temperatuur was toen gemiddeld 10 graden hooger
en het had noch met gevroren, Die zachte temperatuur ver-
oorzaakte, hoewel de zon niet meer scheen dezen winter, dat
in trekkassen reeds eene menigte gewassen in bloei waren
waaronder meer dan gewone. De lente heerschte er bijna in'
vollen tooi en bniten werd zij reeds vroeg te gemoet gezien.
