1874.
Vrijdag, 1 Mei.
No. 18.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Vijftiende Jaargang.
Haar 1 emmermeer.
Itandbouw.
Prijs van het Abormcment
in het Jaarf 6.
Prijs der AAdvertentien
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12/2 Cent.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven
van 23 tot 29 April 1874.
Uittreksel uit het beredeneerd Verslag van
den toestand van het Onderwijs in de gemeente
Haarlemmermeerover het jaar 1873.
De aanstaande wedstrijd van Zaaiwerktuigeii
in Engeland.
Mil 31
HAARLEMMERMEER
j V:f
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDE
te adresseren aan VAN IiO\GA C°.te Amsterdam.
Witterl{fk 19 oenndag.)
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
De Perceelen N°. 1 on 3. van het op 21 April j. 1. door
de Gemeente besteede onderkoudswerlczijn aan de laagste
inschijsers,- de heeren L. Kieviet en Gebr. Bos, gegund;
terwijl de Perceelen N°. 245 en 6 waarvoor laagste iu-
schrijvers waren de heeren: M. van DaalenB. Buurman,
J. Sluis en M. van Daalen, niet zijn gegund.
GEBORENElisabeth, dochter van W de Boo en B. Eestman. Hen-
drika, dochter van C. Goudriaan en A. Dekker. Jan, zoon van J. Riet-
veld en G. Voorhout. Elisabeth, dochter van W. Dooijeweerd en C.
Boef. Frederik, zoon van J. van Keijzerswaard en A. F. Meijer.
klaas, zoon van A. J. Versteeg en L. van Dam. Johannes, zoon van
B. Rijgersberg en J. Spoor. Jacobus, zoon van K. Kieft enS. E. Jagt-
man. Grietje, dochter van D. Koorn en F. Vennik.
LEVENLOOS GEBOREN1 kind van J. Doornheim en M. Quist.
OVERLEDENGeertrui Huismanoud 32 jaren, gehnwd met Hk.
Kieviet. Jan Gravemaker, ond 32 jaren, gehuwd met M Appelman.
Jan van Diemen, oud 32 jaren, ongehuwd. Hermanus de Bie, oud 23
jaren, ongehuwd. Trijntje Boon, oud 29 jaren, gehuwd met Job Slinger.
Harmen, oud 2 maanden, zoon van G. Kooij en G. Roubos.
ONDERTROUWDC. de Jong met M. de Klerk. P. Persoon met
L. van Bavel. W. Spierings met W. M. Bange. A. de Wit met
G. Beets. R. V. d. Snee met K. van der Heijden.
GEHUWD: D. Bruin met A. Luit.
De longziekte onder het rundvee in de gemeente Haarlemmer-
meer neemt toe. Heden zijn onteigend1 rund van B. Biea-
heuvel, K K. 5 en 1 rund van W. Noomen, K 20.
Hoofdstuk I. Algemeene Beschouwingen.
Het onderwijs, in de scholen alhier gegeven wordende, is gewoon lager
onderwijsen omvat de vakken a tot i van art. 1 der wet. Op enkele
scholen wordt ook avondschool gehouden doch alleen buiten de gewone
schoolnren, en in hoofdzaak alleen des wintersook in die avondscholen
wordt alleen gewoon lager onderwijs gegeven.
Omtrent den wensch naar uitbreiding van het onderwijsneemt de com-
missie de vrijheid te verwijzen aar hetgeen daaromtrent in vorige versla-
gen werd gezegd en beveelt zij deze aangelegenheid op nieuw in de aandacbt
van den Eaad aan.
Het is der Commissie niet bekend dat in deze gemeente bnis-onderwijs
wordt gegeven.
Te Haarlemmermeer bestaan twee bijzondere scholeneen op sectie HH
kavel 30 en een te Nieuw-Vennepzij zijn opgerigt in November 1869 en
wordon bestuurd door Commissien of Vereenigingen.
Ook bet onderwijs in deze scholen omvat, behalve dat van godsdiensti-
gen aard, de vakken vermeld onder letter a tot i van art. 1 der wet.
Deze scholen bleven ongeveer op dezelfde hoogte en telden in 1873 bet
volgend aantal kinderenop sectie HH 30 in totaal 385 en te Nieuw-
Vennep in totaal 445.
In 1873 was op elk der scholen n°. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9 en 10 een
kweekeling werkzaam.
Hoofdstuk II. Over het Openbaar Onderwijs.
Het aantal scholen bedraagt 10, alien openbaar, voor gewoon lager on
derwijs toegankelijk voor alle kinderen zonder onderscheid van geloofs-
belijdenis.
Op het adres van eenige iDgezetenen die de oprigting verzochten van
eene school in hunne nabijheid dat is nabij Lisseis door den Raad af-
wijzend beschikt.
Den hoofd-onderwijzer C. H. den Hertog, wegens vertrek naar Amster
dam eervol ontslag verleend zijnde, werd door den Gemeenteraad in diens
plaats benoemd de heer W. van der Spekdie op 1 Maart 1873 in func-
tie is getreden. Voor de school n°. 1 werd door den Gemeenteraad als
hulp-onderwijzer benoemd J C. van Sierenbergh de Boer, die den 1 April
1873 in functie kwam. In plaats van den heer W. van der Spek, werd
door den Gemeenteraad als hulp-onderwijzer aan school n°. 6 benoemd D.
J. van Aken, die den 1 Junij 1873 zijne betrekking aanvaardde.
Het personeel der hoofd- en hulp-onderwijzers was op 31 December als
volgt. Hoofd-onderwijzersschool 1, P. Balkenende; school 2, D. Rijnta-
berg; school 3, G. Stout; school 4, K. F. Roosdorp; school 5, W. C. Sprui-
tenburg; school 6, P. Boekel; school 7, F. Timmer; school 8, W. van der
Spek; school 9, E. van Zwetselaar; school 10, F. Zwart. Hulp-onder
wijzers: school 1, J. C. van Sierenbergh de Boer; school 3, M. van Tol
school 4, L. Kieviet en B. L. van Albada; school 5, L. Vermaas school
6, D'. J. van Aken; school 8, B. van Cornewal.
De vaSte jaarwedden der hoofd-onderwijzers bedroegen in 1873 aan de
scholen n°. 18 f 800; n°. 9 en 10 f 700, alsmede eene toelage van
20 pet der te ontvangen schoolgelden na aftrek der kosten van school-
behoeften en vergoeding der te betalen rijks personele belasting voor de
vier eerste grondslagen en vrije woning met tnin.
De jaarwedden der hulp-onderwijzers zijn in 1873 met 50 verhoogd
en bedragen nu voor elk f 450terwijl hijdie in het bezit is of komt
van eene acte als hoofd-onderwijzer, daarenboven eene toelage ontvangt van
f 50 voor elk vol jaar dienstte rekenen van af den dig der in-functie-
treding of van het bekomen der gemelde acte.
Bij het einde des jaars waren aan de scholen als kweekelingen werkzaam-
sehool 1, vacant; school 2, J. D. A. J. L. Rijnenberg; school 3, J. J. van
Rijn; school 4, W. J. van 't Sant en P. Borstschool 5, H. Sprniten-
hurg; school 6, H. Heufelaar; school 7, J. Vreeken; school 9, J. Huij-
ers; school 10, vacant. De toelagen der kweekelingen bedragen /100
per jaar, met uitzondering van school 9, waar de kweekeling /200 geniet.
De hulpte verleenen aan den hoofd-onderwijzer van school n°. 7is
eigenlijk bepaald op eene hulp-onderwijzeres met eene jaarwedde van 350
Voor deze betrekking heeft zich geen sollicitante opgedaan en wordt Inmid-
dels in de behoefte voorzien door een kweekeling.
Ter benoeming van een hoofd-onderwijzer aan school n°, 8 werd den 18
December 1872 het eerste of schriftelijk gedeelte van het vergelijkend exa
men gehoudenEr hadden zich 87 sollicitanten aangemeldwaarvan 48
zijn opgekomen. TJit die 48 zijn 12 opgeroepen tot bijwoning van het
tweede gedeelte van het examen op 15 Januarij 1873, waarvan er 11 zijn
opgekomen. Na afloop van dit examen werden door Burgemeester en Wet-
houdersin overleg met den Schoolopzieneraan den Gemeenteraad voor-
gedragen de vier welke de meeste punten hebben behaald, zijnde: G. Mars
met 45JJ. C. Maarleveld met 43JJ. A. Kok met 41J en W. van der
Spek met 411 punten. Door den Gemeenteraad is uit die voordragt tot
hoofdjonderwijzer benoemd W. van der Spekhulp-onderwijzer aan school
n°. 8 alhier.
Schorsing of ontslag van onderwijzers behoefde in 1873 niet te geschieden.
In 1873 behoorden tot de scholen het navolgend aantal leerlingen tol
school 1„ 707; school 2, 482; school 3, 834; school 4, 1221; school 5.
607 school 6, 576 school 7, 367 school 8, 431 school 9, 404 en
school 10, 317 kinderen; gemiddeld totaal 1486.
Het schoolverzuim was in 1873 zeker ook nog al belangrijk doch de
Schoolcommissie wijst er op dat in aanmerking genomen moet worden de
verre afstanden door sommige kinderen af te- leggen hetgeen vooral bij
ruw weder, voor jonge kinderen een groot bezwaar is. Met het oog daar-
op bestaan er redenen tot tevredenheid.
In 1873 ontvingen een getal van gemiddeld 190 kinderen van onvermo-
genden kosteloos onderwijs.
Omtrent den toestand van het onderwijs had de Commissie in het alge-
meen redenen tot tevredenheid. Op enkele scholen kan het onderwijs zelfs
zeer goed genoemd worden en daarwaar men meende dat het nog ver-
betering behoefde, heeft men getracht daarin zoo veel mogelijk te voorzien.
Wij bieden op nieuw den Gemeenteraad ter kennisneming aan de schoon-
schriften door de leerlingen der hoogste klassen in de scholen vervaardigd,
doch merken daarbij op dat het schrijven alleen niet kan gelden als maat-
staf ter beoordeeling van den toestand van het onderwijs op elke school,
Voor zoover door godsdienst-leeraars in de scholen catechisatien worden
gehouden geschiedt zulks niet dan na afloop der namiddag-schooltijdof
des Zaturdags.
Bij besluit van Gedeputeerde Staten werd aan F. Zwarthoofd-onder
wijzer aan school 10 vergnnd om gelijktijdig de betrekking van organist
bij de Hervormde gemeente te Sloten te bekleeden en bij een dito besluit
aan den hoofd-onderwijzer van school 8, W. van der Spek, om gelijktijdig
de betrekking van organist bij de Hervormde gemeente te Nieuw-Vennep
waar te nemen. De hoofd-onderwijzers Roosdorp en Spruitenburg be
kleeden de betrekkingende eerste van organist in de Hervormde kerk te
Hoofddorpen de tweede van voorzanger in de Hervormde kerk te Nieuw-
Vennep; de vergunning daartoe werd beiden mede door Gedeputeerde Sta
ten verleend.
Door de Gemeente werd in 1873 voorzien in al de uitgavendie vol-
gens art. 32 der wet in het belang van het onderwijs aan de Gemeente
zijn opgelegd.
Het sehoolgeld bedraagt 10 cents per week voor elken leerling, in ie-
dere klasse.
In 1873 zijn geene bijdragen van het Rijk of van de Provincie voor het
onderwijs ontvangen.
Hoofdstuk III. Over bet Bijzonder Onderwijs.
Het personeel der onderwijzers aan de twee bijzondere scholen bestaat
nit School HH 30, hoofd-onderwijzer J. C. L. Radierbezitter van den
tweeden rang en acte voor de Fransche taalkweekeling E. Brands van
ReesSchool te Nieuw-Vennep, hoofd-onderwijzer J. van Doom kwee
keling Gerrit ten Brink.
Hoofdstuk IV. Over het Toezigt.
De leden der Commissie A. van Riessen en A. Brenre, die den 31sten
December 1873 moesten aftreden zijn door den Raad herbenoemd.
De Commissie bestond op den 31 December 1873 uit de volgende leden
M. Tanis, J. van Vuuren en D. Eggink (die in 1874)L. Houtkooper en
F. L. Faas (die in 1875), H. Meijer en J. ten Hagen (die in 1876),
J. W. Lantzendorffer en N. T. Dorbeck (die in 1877) cn A. van Riessen
en A. Breure (die in 1878 moeten aftredenj.
Voorzitter is de heer A. van Riessen onder-voorzitter en secretaris de
heer D. Eggink.
De scholen werden in 1873 door de Commissie tweemalen bezoeht, be
halve het meer bijzonder tonzigt dat door elk der leden wordt uitgeoefend
op de hem tot dat einde aangewezen sehool.
Dat bijzonder toezigt is verdeeld als volgtschool 1 de heer Meijer
school 2 de heer Tanisschool 3 de heer Dorbeekschool 4 de heer
Eggink; school 5, de heer Houtkooper; school 6, de heer van Riessen;
school 7, de heer van Vuuren; school 8, de heer Ten Hagen; school 9,
de heer Faasen school 10 dc heer Breure.
Het geneeskundig toezigt op de leerlingen werkt zeer gunstig. De daar
toe aangewezen geneesheeren hebben het Iran opgedragen onderzoek maan-
delijks behoorlijk verrigt.
Opgemaakt door de Plaatselijke Schoolcommissie van
Haarlemmermeer den 3 Maart 1874.
Dalfsen28 April. De stand der winterrogge is'uitmuntend
en doet verwachten, dat dit jaar de schade op dit produkt
in het vorige jaar geleden vergoed zal worden.
De graslanden leveren nu reeds overvloedig gras oor
het vee, zoodat de hooge prijzen wel zullen dalen.
De vorst heeft in den afgeloopen nacht aan enkele vrucht-
boomen een geringe schade toegebragt.
Zwollc, 26 April. Vrijdag en Zaturdag morgen zijn van
hierhoofdzakelijk voor Belgie, per centraalspoorweg ver-
voerd 83 wagens met vee, te zamen p. m. 1000 stuks. Wel
een bewijs> van enorm drukken handel in deze streken,
Capelle(Langstraat28 April. Door den buitengewonen
stand van gras in de weilanden zijn de stallen reeds eenige
dagen ontruimd en het vee vindt schier overal voldoende
voedsel. Een en ander oefent, zooals gewoonlijk, weder in-
vloed op de prijzen der koeijen uit, die dan ook merkelijk
gestegen zijn. De prijs van het hooi is zeer verschillendde
voorraad is intusschen zeer gering, zoodat slechts enkele par-
tijtjes van de beste sport verhandeld worden. Het hooigras
voor het a. s. saizoen wordt al weder tot ongekend hooge
prijzen gepacht.
De vruchtboomen leveren ook in de geheele Langstraat een
prachtig gezigt op.
Utrecht, 29 April. Heden nacht heeft het met een scherpen
noordoostenwind vrij sterk gevroren en zijn veldenboomen
en planten als het ware met een ijskorst bedekt. Vooral de
vruchtboomen, die in bloei staan, hebben daardoor veel ge
leden. Ook voor het in de weide zijnde vee is het weder niet
gunstig, daar het, pas den warmen stal verlaten hebbende,
tegen den snijdenden wind nog niet gehard is.
In de Zaturdag alhier, onder voorzitterschap van mr.
Boyaards van Scherpenzeel, gehouden algemeene vergadering
van het Genootschap voor Landbouw en Kruidktmde is in de
eerste plaats met algemeene stemmen aangenomen het voorstel
van het hoofdbestuur tot verandering van het regleraent, ten
gevolge van welk besluit voortaan door de afdeelingeii, in
plaats van de helft, slechts een vijfde van de coutributie aan
het hoofdbestuur zal worden afgegeven. Vervolgeus hield
de heer G, J. Hengeveld eene rede over het nut van veestam-
boeken en sprak mr. D. J. baron Mackay over landbouw-
onderwijs.
Naar wij vernemenheeft het Hoofdbestuur der Eollandsche
Maatschappij van Landboaw den heer P. F. C. Waldeck be
noemd tot afgevaardigde by de internationale 'andbouw-ten
toonstelling, in Juny a. s. te Bremen te houden.
Brummeil27 April. Als eene bijzonderheid wordt berigt,
dat eene koedie nog geen 2 jaren oud is3 kalveren heeft
geworpen.
Bevenvijk30 April. De longziekte onder het vee is nog
niet geweken. Gisteren zijn weder 2 beesten van J. Docter
afgemaakt. Gelukkig zijn in den omtrek nog geen nieuwe ge-
vallen waargenomen.
Voor zoover bekend is, zijn in den loop der week van
19 tot en met 25 April in de provincie Noord-Holland slecbts
2 runderen uithoofde van longziektd onteigend en afgemaakt
en wel in de gemeente Sloten.
Op 13 July 1874 en de vier volgende dagen zal de
Koninklijke Landbouwmaatschappij van (Engeland hare jaarlijk-
sche vergadering en tentoonstelling houden te Bedford.
Zij zal daarbij weder een gedeelte van het uitgebreide rijk
der nieuwere landbouwwerktuigen aan beproeving onderwerpen,
en wel de zaaiwerktuigenpaardenhakken of rijenschoffels
kunstmestspreiders en gierbakken, wagens, karrenvervoer-
bare huisjes voor schaapherders en voor het personeel van
stoomploegenen looft daarenboven (behalve 10 zilveren me-
dailles voor nieuwe voorwerpen, die tot nog toe niet in de
reeks der in geregelde orde beproefd wordende werktuigen
zijn opgenomen), de groote gouden medaille uit voor het
beste middel om de werklieden bij eene stoomdorschmachine
voor ongelukken te bewaren.
Op welke breede, flinke wijze deze Maatschappij hare taak
opvat, moge blyken uit de volgende vertaling van een ge
deelte van het programma.
Dit verdeelt alleen de meaedingende zaaiwerktuigen in
12 klassen, en looft voor bijna elke van deze klassen twee
prijzen van 10 en 5 pond sterling (120 en 60 gulden), uit
als volgt
Klasse 1. General purpose drills, zaaimachines om zaden
en kunstmest tegelijk te zaayen, waarbij de mest eerst in
een voortje uitgespreid en met grond overdekt wordt, voordat
het zaad er achter valtp. st. 10 en 5.
Klasse 2. Corndrills, graanzaaimachines. p. st. 15 en 10.
Klasse 3. Voor de beste inrigting van zaaimachines voor
beuvelachtig terreinp. st. 10.
Klasse 4. Graanzaaimachines voor kleine
boerderyenp. st. 10 en 5.
Klasse 5. Zaaimachines voor knollen en andere wortelge-
wassen op vlak landp. st. 10 en 5.
Klasse 6. Zaaimachines voor knollen en andere wortelge-
wassen op rillen of ruggenp. st. 10 en°5.
Klasse 7. Zaaimachines voor knollen en andere werktui-
geD op rillen (zonder inrigting, om gelijktijdig kunstmest te
zaaiJen).p. st. 10 en 5.
Klasse 8. Waterdrills, zaaimachines om tegelijk met het
zaad, vloeibare opgeloste kunstmest te zaaijen. p. st. 10 en 5.
i 5
u
ME
