Ilet Kearen van zaaizaail
Konijnenfokkerij
GEVEILDE PERCEELEN,
Oemen^de Merlgten.
Jugczottbcn.
De aanstaamle verkiezing van een Raadslid in Haar-
lemniermeerin verband met de belangen
van het onderwijs aldaar.
door deskundigen is nog steeds eene zaak waaraan de land-
bouwer zich weinig laat gelegen liggenin weerwil van de
groote schade welke hij gedurig ondervindt door het gebrui-
ken van onzuiver of bedorven zaaddat hem door zaad-
handelaars geleverd wordt. Of onze inrichtingen daarvoor,
zooals de Proeftuin te Deventermet werk overladen zijn
blijkt nog niet. In Duitschland, waar men 't eerst keur-
inrichtingen heeft opgerichtgaat het ook nog niet zoo vlot
daarmede als te wenschen ware. Uit Karlsruhe, onder anderen,
wordt bericht, dat men daar bijna niets anders te beriehten
heeft dan keuringen van de zaadhandelaars zelvemet het
doel om van een verkregen getuigschrift aebruik te maken
tot aanprijzing hunner waar. Dit is zeker in 't minste niet
te misprijzenwant zelden is 't de zaadhandelaar zelf die
knoeitdie bij voorbeeld oudniet meer ontkiemend klaver-
zaad voor een klein prijsje opkoopt om er het versche deug-
delijke zaad mede aan te lengen. Meestal zijn het de zaadtelers
die, door achteloosheid hunne voortbrengselen alles behalve
zuiver en deugdelijk afleverenen dikwijls niet die soort
welke zij zeggen te leveren. Hoe menigmaal zaait de boer
met zijn klaverzaadweegbreeklavervreterpriemen en
dergelijk onkruid uithoe menigmaal wordt er nietswaardig
wollegras uitgezaaid, wanneer men met een deugdelijk mengsel
van graszaden een weide denkt aan te leggen. Het is niet
genoeg dat men geen, ander zaad verlangt te koopen dan dat
de zaadtiandelaar met een keurgetuisjschrift dekken kanmaar
nu en dan zal men ook wel eens dienen te laten onderzoeken
of 't getuigschrift wel volkomen past op het aangekochte.
Laat de boer zich toch niet wijsmakendat hij zelf in staat
is alle zaaizaad te keuren. Daartoe behoort te veel kennis
van kruidkundete groote handigheid om met de loupe
om te gaaneene te moeilijk bijeenbrengen van onkruidzaden
ter vergelijkingte veel tijd en geduld, dan dat men dit
werk aan elken landbouwer zoude kunnen toevertrouwen. Bij
gelegenheid van het .Internationale congres van land- en bosch-
bouwers, in het vorige jaar te Weenen gehouden, kwam de
zaadvervalsching ook ter spraaken hier werden merkwaar-
dige staaltjes daarvan openbaar gemaakt; onder anderen dat
zaadhandelaars in Zuid-Duitschlan(j verklaard hadden, de
mededinging met ingevoerde Eugelsche graszaden niet te kunnen
volhoudenwanneer hun belet werd om de graszaden te ver-
mengen met in de dominiale bosschen bijeenverzameldeen
alzoo voor weide of akker geheel onbruikbare graszaden.
Het is hier vooreerst nog niet noodig zich de waarschuwing,
bij dat congres geuitaan te trekkenom het graskeuren
niet toe te vertrouwen aan de direeteuren van scheikundige
werkplaatsendie zulks allicht als een hun vreeindvervelend
bij werk zullen opuemen; maar om daarmede jonge kruidkun-
digen te belastenals een goed middel om eerst hunne stu-
dien op de praktijk toe te passen. S.
bij den handwerkstand en den boerenarbeider wil hier te lande
nog maar geen wortel sehietenhoewel die buiten 's lands in
het groot gedreven wordt en dierlijk voedsel ter beschikking
stelt voor lieden die dit zoozeer noodig hebben. In het Eu
gelsche Hoogerhuis is onlangs medegedeeld dat er wekelijks
uit Ostende 1500 stuks konijneu naar Engeland overgebracht
worden. Wanneer dit nog eveneens als vroeger geschiedt, dan
worden die gevild in doodkisten vervoerdwaardoor de Belgen
tevens, zonder inkomende rechten, verwerkt houtwerk weten
in te voeren. In de fabriekstad Nottingham worden wekelijks
3000 konijnen genuttigd. Te Birmingham nam een hande-
laar in wild op zich om er wekelijks 10 000 ,te leveren. In
Engeland schat men het aantal konijnenvellen dat er jaarlijks
voor de hoedenmakerij verarbeid wordt, op 30 millioen. De
hoeveelheid konijnenvleesch dat aldaar jaarlijks verbruikt wordt,
werd aangeslagen op 34 millioenen kilogrammenter waarde
van 18 millioen guldens.
Hoe gemakkelijk en voordeelig ook het konijnenfokken in
het klein, met een of twee moerkonijnen wezen mogein het
groot schijnt dat evenmin buitenlauds als hier te willen geluk-
ken. Het is te vreezen dat de onlangs te Wernigerode aan den
voet van den Hartzopgerichte fokkerij den ouden weg van
mislukkendoor sterfte onder de jonge konijnen, wel weder op
zal gaan. De uitkomsten van den eersten tijd beloofden intus-
schen gouden bergen. Van 10 moerkonijnen werden jaarlijks
800 tot 1000 stuks jongen, kinderen en kindskinderenver
kregen. Het paar moerkonijnen voor de fokkerij werd verkocht
voor 14 gulden; en jongen 3 tot 4 maanden oud en 3,5 tot
4,5 kilogram zwaar, golden 1,50 gl. het stuk. De zwaarsten
wogen9 maanden oud, 4,5 tot 7 kilogram.
Hier te lande worden, elk vel op 20 cent waarde geschat,
ingevoerd hoofdzakelijk uit Engeland 1 600 000 stuks ha-
zen- en konijnenvellen en uitgevoerd meest naar Duitschland
1 100 000 stuks, zoodat er 500 (100 stuks dooreen bijgevoegd
worden. Hieronder evenwel zullen wel weinig vellen zijn van
tamme konijnen. Onze jachtwet beschermt te zeer het wild ge-
dierte dan dat het hier niet de overhand behoudt boven het
gefokte. S.
op Maandag 18 Mei 1874, des middags ten 12 ure
in het lokaal De Bbakke Grond, te Amsterdam.
N°. 1. Twee karapen Wei- en Hooilanaen c. a., Spiering-
Horner Binnenpotdergem. Sloten 2200, 200. Make-
laar G. Steenwijk.
N°. 2. Drie Kampen Wei- en Hooiland c. a., als boven;
5500. Makelaar Joh. van Dijk.
N°. 1 en 2 te zamen f 7900 200. Makelaar J.
de Beurs.
In het Vaderland lezen wij het volgende u Zaturdag jl. kwamen ons
geruchten ter oore aangaande nieuwe aanwijzingen over den beruchten moord
aan de Bogt van Guinea te 'aHagei. Wij maakten van die geruchten
voorloopig geen melding omdat wij eerst nog nadere informatien wenschten
in te winnen. Thans echter kunnen wij met zekerheid mededeelen dat er
in de laatste dagen getuigenissen zijn afgelegd, die inderdaad hoop geven
dat men eindelijk de daders dan toch op het spoor is. In het belang eener
hoogst wenschelijke ontdekking meenen wij ons echter ook nu nog van het
mededeelen van bijzonderheden te moeten onthouden. De justitie schijnt
inderdaad in haren argwaan niet zoo geheel misgegrepen te hebben.
In den ochtend van 26 Junij cirka 6 ure, is in perceel NN 185,
Egelautierstraatte Amsterdam, waarin eene tabaksaffaire wordt uitgeoe-
fend, brand ontstaan, die ernstige gevolgeu had kunnen hebben, daar vrouw
en kinderen nog te bed lagen toen de brand reeds van buiten af zigtbaar
was. Spoedig was de deur opeugetrapt, en aau de onverschrokkenheid van
twee buurvrouwen, die, waar mannen weifelden, den moed hadden den
brandenden winkel binnen te gaau en aan wie het mogt gelukken de vlam
in den aanvang te blusschenis het te danken dat de brand geen uitbrei-
ding gekregen heeft en de drie inmiddels aangerukte spuiten zonder te
hebben gewerkt konden vertrekkeu.
In het distrikt Nikolajef (Rusland) is omstreeks het midden der vo
rige maand door eene geweldige hagelbuivoorafgegaan doot een orkaan
en gevolgd door een waterhoos groone schade aaugerigt. Hoewel de ha
gelbui niet langer dan tien minuten aanhield waren de gevallen steenen
zoo grootdat 250 schapen gedood en aan menschen kwetsuren toegebragt
werden. Door den stortvloed de overstrooming en de hoos zijn in het
dorp Dergonnofkawaar de verwoesting het grootst is geweestde dorps-
brug weggeslagen en 23 werkpaarden en 15 kalveren verdronken. Er
heerschte zulk eene ontsteltenis in die plaats en haren omtrekdat vele
landlieden te goeder trouw meenden dat de wereld verging.
De bevolking van Londen vermeerderde jl. week met 1059 zielen;
het sterftecijfer was 198 en dat der geborenen 60 onder de raming ze-
ven sterfgevallen werden door paarden of rijtuigen veroorzaakt en 57 per-
sonen ontvingen letsel. Acht zelfmoorden en twee kindermoorden werden
gepleegd. Zeven personen verdronken en acht kinderen stikten.
Te Kerun dep. Finisterre x is de vrouw van een spoorweg-baanwach-
ter het slagtoffer harer menschlievendheid geworden. Deze vrouw had de
wacht en zagterwijl de trein in vliegende vaart kwam aansnellen een
kind op den weg. Slechts aan haar gevoel gehoor gevendevliegt zij toe en
grijpt nog bij tijds het kind dat zij met krachtige hand ter zijde van den
spoorweg werpt, doch valt zelve, tengevolge van die bewegingachterover,
en voor zij kon opstaan was de trein haar genaderd, die haar geheel ver-
pletterde.
Een Parijsch blad verhaalt het volgendeBaron Rothschild bragt op
zekeren dag aan een zijner kennissen, een bankier, een bezoek. Deze was
door zijn gierigheid bekend. Terwijl Rothschild bij hem was kwam er op
het binnenplein van het hotel een arme, die begon te zingen. De bankier
nam twee sous om ze door het venster den man toe te werpenmaar voor
dat hij dit opendezocht hij rond op zijn tafel n Wat zoekt geP vroeg
Rothschild. n Een papier om deze stukjes in te vouwen." Ik beb
daarvoor wel iets," zei Rothschild en nam een bankbiljet van fr. 500 wik-
kelde daarin de twee sous en wierp ze zoo naar buiten.
Een oppassend arbeider te Blokzijl genoot het voorregt zijn 25-jarige
echtvereeniging te vierenterwijl men met eenige vrienden en geburen
gezellig bijeen zat, kreeg de vrouw op eens eene zenuwberoerte en was des
avonds reeds een lijk.
In het Paleis van Justitie kpmt een ingezonden verhaal voor van
het huwelijk van een meisje, dat verpleegd werd in het weeshuis te Mid-
delhamis. De voogden-regenten narnelijk wilden hunne toestemming tot dat
huwelijk alleen geven tegen betaling van een koopprijs van f 250 door
den aanstaanden bruidegom en toen deze niet verkoos in die vreemde voor-
waarde te tredenwerd de toestemming geweigerd maar het huwelijk werd,
gelijk van zelf spreekttoch voltrokken na bekomen toestemming van den
kantonrcgter. De zaak is zeer vreemd, en getuigt, alle zedelijke overwegingen
daargelatendunkt ons niet van veel doorzigt en beleid van de zijde der
regentendie hadden kunnen en moeten voorzien, dat zulk een middel, om
de kas van hun gesticht te stijven, wel kon beproefd, maar niet verwezenlijkt
worden. Het kan zijn, dat de regenten op den eenen of anderen grond
regt hadden om vergoeding te vorderen voor verstrekte verplegingskosten
Wij kunnen dat niet beoordeelen. Maar dan wijst de wet daartoe een ande
ren wegaan, en was dit in ieder geval een ongeoorloofd en onwettig middel
om zich te doen betalen dat, wat men misschien, maar misschien ook niet,
meende regtmatig te vorderen te hebben.
De akklimatatie-tuin in het Bois de Boulogne te Parijs heeft een
belangrijke aanwinst gedaan in een kurieus dier, narnelijk in een klein wit
olifantje, dat niet grooter wordt. Het is slechts een meter hoog en weegt
naauwelijks 100 kgr.
De Amerikaansche reporters zijn reeds lang bekend door hunne zeld-
zame toewijding aan het blad, dat hunne diensten heeft aangenoraen. Een
van hen heeft daarvan weer een bewijs gegeven, bij gelegenheid van het
huwelijk van miss Nellie Grant. President Grantde vader van de bruid,
had narnelijk strenge bevelen gegeven om alle journalisten bij de huwe--
lijksplegtigheden te weigeren. De correspondent van een New-Yorksch blad
wist zich echter, nadat hij handen en aangezigt met roet had besmeerd
toegang tot het Witte huis te verschaifen, en liet zich toen als neger tot
hnlpknecht engageren. Nog denzelfden dag schreef hij een uitvoerig ver-
slag en zond het aan zijn blad op.
De Heer D. Trot, een Nederlander //van goeden, ouden huize,"
gelijk hij ons vertelt, die jaren lang in Europa gereisd en nu op 80jarigen
leeftijd zegt </niet9 meer in de wereld te doen te hebben dan begraven
te worden'*, is toch die wereld nog niet ten eenenmale afgestorven. Dit
blijkt uit een artikel, door hem in de Xamper Courant geplaatst. Adel-
dom en adellijke titels staan bij hem zeer hoog aangeschreven en vijand
van alle voorregten van den een boven den ander zou hij wenschen
dat iedereeu zich bij den hoogen raad van adel een titel koopen kon. Hij
doet in ernst daartoe het voorstel en geeft reeds het tarief op, dat bij de
wet zou dienen te worden vastgesteld. Men zou dan, volgde men zijn
raad op, ridder kunnen worden voor f 10,000, baron voor f 25,000 en
graaf voor 50,000, welke sommen moesten worden verdubbeld voor hen,
die deze titels op hunne afstammelingen zouden willen doen overgaan. Trot
meent, dat er liefhebbers in massa zouden komen opdagen en dat daardoor
de schatkist eene niet onaanzienlijke bate zou ontvangen. Hij zelf zou de
eerste zijndie, voerde men nog in tijds een adellijken titel in dien van
barou en barones voor al zijne afstammelingen koopen zou.
De gestrengheid waarmede sommige overheidspersonen mishandeling
van dieren straffen werd deze week weder toegepast bij het politie-geregts-
hof in Marlborough Street te Louden, alwaar cen rijknecht van graaf Home
tot een maand dwangarbeid werd veroordeeld, wegens het foltereu van een
paard in Hydepark. Het verzoek om de gevangenisstraf in eene boete te
veranderen, werd geweigerd.
Voor vele ouders, die het //zoo alleraardigst" vinden, als hunne kin
deren vroeg beginnen te leerenzal het welligt nuttig zijn te weten dat
de groote sterfte onder de kinderen beneden de twaalf jaren in den staat
Massachusetts door de deskundigen alleen wordt toegeschreven aan overspan-
ning van de hersenen en het zenuwgestel.
De directeur-uitgever van een blad over opvoedkuudedat te Berlijn
het licht ziet, heeft de stelling verkondigd, dat slaan een betere manier
van straffen is, dan de kinderen na schooltijd nog te houden. Slaan, zegt
hijzet bloed in beweging en veroorzaakt groote werkkracht van de her-
sens Eenige schooljongens hebben den man daarop een brief gezonden,
waarin zij hem hun leedwezen te kennen geven, dat hij in zijn jeugd niet
wat meer geranseld en wat minder op school gehouden is.
Op 27 *Mei 1872 heb ik een vvoord in dit Weekblad ge-
rigt tot mijne meriekiezers, om te wijzen op het belang van
het teekenonderwijs in de lagere schoolvooral in het belang
der werklieden.
Zulks was toen niet kortelings geleden mijne meening
geworden. Beeds vroeger, in mijne betrekking als burge-
meester, had ik en teekenonderwijs en onderwijs in vormleer
getracht te bevorderen en zulks was mij gelukt.
Op 15 September 1871 had ik aangedrongen (mede in dit
Weekblad) op bezuiniging bij het armbestuur, het geven van
ruimschoots behoorlijk en voldoend onderwijs.
De heer Schone (destijds raadslid) wederlegde mijne meening
in het Weekblad van 22 September 1871, en zeide dat des
tijds de behoefte aan meer uitgebreid lager onderwijs zich in
de gemeeote nog niet had doen kennen. Dezelfde heer Schone
heeft nu onlangs de gemeente Haarlemmermeer met der woon
verlaten zoo als hij in den Raad verklaarde„omdat er in
Haarlemmermeer geene gelegenheid is om zijne kinderen be
hoorlijk te doen opvoeden."
Hiermede werd dus, althans van zijne zijde, erkend dat
twee jaren na zijn advies de behoefte aan meer onderwijs be-
stond. De kiezersdie mij sedert tot lid van den Baad be-
noemdenhebben mijne zijde gekozen.
Intusschen heeft de heer 't Hooft berhaaldelijk in den raad
aangedrongen op afsehaffing van het teekenonderwijs op de lagere
school, des Zaturdags gegeven door de onderwijzers Boekel
Spruitenburg en den hulponderwijzer Kievit. Dit onderwijs
te geven, werd vroeger geweigerd aau den onderwijzer Zwart,
onlangs aan den onderwijzer Timmer.
De heer 't Hooft heeft zelfs beweerd dat de heeren Boe
kelSpruitenburg en Kievit onbevoegd waren teekenonderwijs
te geven er is in ernst sprake geweestom tegen die heeren
wegens onbevoegd les geven in teekenenproces-verbaal te
doen opmakenen hen te vervolgen.
Een advies van Jhr. Mr. J. de Witte van Cittershet voor
beeld van gemeente-scholen en bijzondere scholen in de re
sidence, het advies van den Inspecteur den heer Beeloo, zijn
noodig geweest om den raad te overtuigendat dit onder
wijs niets anders is dan vormleer, en wel degelijk wordt op-
genoemd in Art. 1 d. der wet op het lager onderwijsals
vak toegelaten op de lagere school.
De heer 't Hooft, wien het te doen was, om toch maar
dit onderwijs af te schaffenomdat het voor de drie onder
wijzers die het gavente zamen der gemeente f 150 kostte,
heeft toen beweerd dat als dit dan vormleer was, dit vak
in de gewotie schooluren kon gegeven worden, en geen meer
geld behoefde te kosten.
Met zeven tegen zes stemmen is toen in den Raad (op 25
Junij jl.) beslist, dat aan Mr. Timmer geene toelage zonde
worden gegeven voor ouderwijs in vormleer op Zaturdag te
geven; de heer 'c Hooft stelde voor, om tevens de toelage
aan de heeren Boekel, Spruitenburg en Kievit in te trekken;
daar dit niet wel konde, omdat zij eenmaal op de loopende
begrooting stond voor 1874, zoo heeft men afgesproken haar
dan in het najaar, bij het vaststellen der volgende begrooting,
in te trekken.
De beide wethouders, Tensen en van Vuuren die zich mede
tegen dit onderwijs verklaardenzeiden dat er zelfs zeer
weinig gebruik van werd gemaakt, en beweerden zulks nog
onlangs gezien te hebben.
De ondergeteekende begaf zich twee dagen daarnaonver-
wachts, naar die scholen en vond voor de vormleer:
Bij den hr. Kievit ingeschreven 20 leerlingen, tegenwoordig 16,
Boekel 19 alien.
Spruitenburg 21 10.
Voor het teekenen
Bij den heer Buinte Hoofddorp ingeschreven 17, te
genwoordig 17 leerlingen.
Er moet dus bij de wethouders een vergissing bestaan
hebben; er is we] degelijk belangstelling voor dit onderwijs bij de
ingezetenen; zij zendeu wel degelijk hunne kinderen des Zatur
dags naai de scholen voor vormleer en teekenenen de teeke-
niugen die de ondergeteekende te zien kreeg, toondeu vooral
bij de heeren Spruitenburg, Boekel en Buin, de aaomerke-
lijke vorderingende netheid en de vlijt, waarmede de leer
lingen onder de goede leiding der onderwijzers hun werk
verrigteu.
Sprekende met de onderwijzers over het betreurenswaardige
van de afsehaffing van dit onderwijs, gaf meer dan een hun
ner te kennen, dat zij wel kans zagen het voort te zetten
voor eigen rekeningtegen Injdragen van de leerlingen, mits
de gemeente daartoe althans het lokaal gratis afstond.
Ofschoon ikin geval van nood dpze ondernemings-zucht
der onderwijzers gaarne zoude bevorderen zoude ik dezen
maatregel betreuren in 't belang der kinderen van arheiders
die thans gratis aan dit onderwijs deelnemen, en onder welke
er zijn, die waarlijk goede vorderingen maken. Zij zouden,
zoo betaling werd gevorderdalligt van dit onderwijs versto-
ken blijveu.
Ik belreur dat in de gemeente zoo weinig belang iu het
onderwijs wordt gesteldde eenige inrigting voor gymnastiek
op de school Tan den heer Spruitenburg is sedert lang ge-
broken en wordt niet hersteld.
De behoeftedie er bij vele kinderen bestaalaan meer uit
gebreid onderwijs, levende talen, wiskunde, landbouwkunde
gymnastiek, teekenen, en handwerken voor meisjes, blijft on-
voldaanofschoon er onder onze onderwijzers en hulp-onder-
wijzers personen zijn, bevoegd om in die vakken onderwijs te
geven, en die voor eene kleine bijdrage uit de gemeentekas
zulks zeker gaarne zouden willen doen.
Mogen vele landbouwers de behoefte aan dit meer uitge
breid lager onderwijs niet gevoelende ambtenaren in de ge
meente gaven mij dikwijls hun leedwezen over dit gebrek te
kennen.
Het is mij in den omgang met de kinderen der volksklasse
meermaleri geblekendat zelfs het onderwijs, dat gegeven
worrit, op een te lagen trap staat, en dat de school-commis-
sie behoefte zoude hebben aan ander personeeldan daartoe
tegenwoordig gekozen wordt; in die commissie zijn menschen
die ik, als burgers, als landbouwers, hoogacht, doch die mij
gebleken zijn, niet in staat te zijn, zulk eene betrekking naar
behooren te vervulleu.
Ik heb gemeend op dit alles oplettend te moeten maken bij
de aanstaande keuze voor een raadslid.
De kiezers kunnen bij die keuze versterken in den raad
de partij die den vooruitgang wil in het onderwijsof de partij
die op het ouderwijs steeds wil bezuinigenook al schaft zij
daardoor zaken af, die men vroeger had daargesteld, zooals
in het onderhavige geval het onderwijs in vormleer, en waar-
van de ondervinding sedert vele jaren had geleerd dat het uit-
nemend werkte, en dat het wel bevordering, geene afsehaffing
verdiende.
Men kan op den duur zeven raadsleden benoemendie
voor de verbetering van het onderwijs stemmen, en zeven an
deren die het verbeteren tegenhouden. Men vergele echter niet,
dat dit spelen met stemmen op den duur vervelend is, en het
deelnemen aau zulke beraadslagingen voor hen die naar hooger
streven, tot eene ware kwelling maakt.
