- 196 -
Hoe was 't honderd jaar geleden met de bouwerij
gesteld in 't luge land van Sehotluud
Striker bieten.
€iemengde Berigten.
Jugczoubett.
was de bijeenkomst zeer talrijk, daar de heer W. Sluis, prak-
tisch landbouwer uit de Beemster, een kernachtige voordracht
hield over den melkspiegel bij het rundvee en de zigtbaarheid
of het vee behoort tot de le klasse melkgeefsters en den
voornaamsten weg tot bevordering van de belangen van den
landbouwer, en hij wist alles met voorbeelden en werktuigen
zoo duidelijk te uiakendat ieder dankbaar was voor zulk
eenen leerzamen avond. De zuivelbereidingverbetering van
rassen enz. werden breedvoerig besproken en bij ondervinding
toegelicht.
Door den tijdelijken keurmeester van het slagtvee, vleesch
en spek te Haarlemis eene koe opgespoord welke geslagt
was en waarvan het vleesch bij onderzoek bleek ongeschikt te
zijn voor raenschelijk voedsel. Het vleesch is terstond be-
graven.
Sedert den 4 dezer maand, toen te Texel drie schapen, als
lijdende aan de pokziekte, zijn afgemaakt, zijn verder geene
gevallen van die ziekte voorgekomen, zoodat men zich vleit
dat zij als geweken kan worden beschouwd.
Den 23 November is in De Bralcke Orondte Amsterdam
eene belangrijke veiling gehouden van gronden gelegen in het Y
nametijk die van het eiland De Horn, dat omgeven zal wor
den door de droogmakerijen van de Amsterdamsche Kanaal-
maatschappij en wegens zijn hooge ligging (net betrekking tot
de te vorraen polders zeker niet van gewigt voor de toekomst
onthloot is.
Het geheel beslond uit 14 nummers, welke in Combinatie
zijn gekocht voor de som van f 152,872, door den makelaar
S. W. van Rouendal, le Amsterdam.
N° 15, een perceel gras- en rietland, mede in het Y bij
het Noordzeekanaalwerd door den makelaar A. It. Hoi ge
kocht voor f 5025.
Men meldt aan de Leidsche Courant
„In de laatstverloopen veertien dagen zijn veel hagel- en
regenbuijen gevallen, tengevolge waarvan het zomersche van
den herfst geheel verdwenen is. Het i3 in de kweekerijen
en tuinen buiten gedaan met het groen en de bloeraen, en
het geboomte heeft zijn laatste gebladerte door hevigen wind
verloren. Kort geleden waren de hoeven van het vee op de
vveilanden nog in een dikke laag gras verborgen thans is na-
genoeg niets meer tot voedsel over. Niet alleen dat het gras
door hagel eri regen verminderd is, maar wat nog op de
drassige weilanden over bleef, wordt vertreden. „De koeijen
vreten met vijf bekken zegt de landman, bij zulk een toe-
stand. Er zullen dan ook toebereidselen gemaakt worden otn
het vee naar stal te halen endaar toch December nadertheeft
men geen reden van klagen.
Er begint overlast, van water te komen. De poldermolens
malen wat zij kunnen met het aanhoudende buijige weeren
de boezemdie laag was, is bijna Irijnl. voet gerezen.
Weldra staat hij tot maalpeil, want de bijna onveranderlijke
noordwestenwind belet den afvoer van water naar zee. De
ontstemde lucht dreigt voortdurend met wind en regenbuijen."
Zoo ver bekend is, heeft zich in den loop der week van
15 tot en met 21 dezer in de provincie Noord-Hollaud geen
enkel geval van longziekte onder het rundvee voorgedaan.
IMlfst'll, 2 5 Nov. Zoo als in sommige plaatsen vleesch-
maatscbappijen worden opgerigtom tegeu billijken piijs goed
vleesch te erlangenis dit hier onnoodig, vermits puik rund-
vleesch van zware koeijen tegen 10 cent per kilo te bekomen
is. Ook vette varkens zijn billijker dan voorheen; de prijs
daarvan is ruim 21 J/2 tot 23 cent per l/2 kilo.
Men leest in het Tijdschrift De Volhvlijt
De rioolmest-vraag slaapt,
zegt* de bekende Engelschman mechi de onvermoeide stijder
voor alle landbouw-verbeteringen - de rioolmest-vraag slaapt
Wanneer zal die weer ontwaken? Zes maal honderd duizend
teerling ellen vloeien daarvan dagelijks in de Theemsbij
een verbazend groote, jaarlijks terug komende uitgaaf voor
oppompen en ander werk. Zelfs onze groote en machtige Ion-
densche Commissie voor publieke werken, die 48 millioen
heeft uitgegeven om dien mest in de Theems te leiden, is
nu verlegen hoe te handelen; want de edele stroom is met
alleen vergiftigd maar slibt tevens dicht. Wie hebben het meeste
belang bij" die zaak? Vooreerst de landeigenaarsten tweede
de pachters, en ten derde de britsche magen, die beter en
goedkooper gevuld zouden zijn wanneer er beter gebruik van
al dien kostelijken mest wierd gemaakt. Maar dit is zoo'n
groote karwei, dat iedereen die van zich af schijnt te schuiven.
Het aanleggen der spoorwegen was ook eene groote karwei.
6 000 000 000 gulden zijn er mede gemoeid geweesten toch
is die ten einde gebracht. Kent men de waarde wel van den
rioolmest en wat' het kost om dien voort te brengen? De
bevolking van Londen en diens omtrek bedraagt bijna 4 000 000
hoofden en nuttigt dagelijks de opbrengst van 5 000 hectaren,
of van 1 300 000 hectaren jaarlijks(twee maal de oppervlakte
van al het bouwland in Nederland te zamenterwijl de paai-
den bijna dezelfde hoeveelheid wekelijks verbruiken, maar
van deze komt de meeste mest den landbouw ten goede.
Wanneer ik met verbazing dien onophoudelijken stroom op-
merk van spoorwegwagensbeladen met rundvee, schapen
varkens en andere eetwarenzeg ik onwillekeurig tot mij
zelven-. „Daar gaan ze nu weer, rechtstreeks door de magen
der bevolking, naar de riolen". Dergelijke gedachten gaan mij
ook door 't hoofd, wanneer ik geheele vloten van verba-
zende groote schepen en kleinere kustvaarders hunne granen
boter en kaas zie ontladenvan buiten 's lands alleen voor
eene waarde van omstreeks 840 000 000 gulden jaarlijks.
Wij landbouwers weten nu, dat de waarde der uitwerpselen
van onze huisdieren, tien tot veertig ten honderd bcdiaagt
der waarde van het verbruikte voeder. Wanneer alzoo het eten
en drinken van elk der 4 000 000 Londenaars 30 centen daags,
of 1 200 000 gl van alien samen kost, dan is de hier dage
lijks verkregen secreetmest 60 000 tot 120 000 gl wa®r^-
Een schaap en een mensch leveren beide gelijke hoeveelheid
meststoffen open wij landbouwers nemen dus gerust aan
dat die Londenaars dagelijks 250 hectaren ruim zouden kunnen
bemesten, of bijna 92 000 hectaren 'sjaars, (dat is al het
bouwland van onze provincie Zeeland). Alle liadeel, dat thans
de rioolmest veroorzaakt, zou gemakkelijk vermijd kunnen
wordenwanneer het hoofdriool beneden de stad, van afstand
tot afstand toestellen had, om den vloeibaren mest naar de
landerijen te pompen. Er is zeker door eene menigte steden
reeds veel uitgegeven, om op dergelijke wijze den rioolmest,
ten gerieve van den landbouw, tevens kwijt te worden. Niet
overal is dit goed gelukt, maar toch ben ik overtuigd, dat
men eenmaal daartoe komen zal. Die hierin het meeste belang
moet stellenis de landbouwerbij wien altijd mesten nog
eens mest de hoofdzaak isdie hij trachten moet te verkrijgen.
S.
117
waar tegenwoordig de meest mogelijk opbrengende landbouw,
met de meest uitstekende werktuigenovervloed van kunst-
mest en een verbazend groot omloopend kapitaal gedreven wordt
Het zwakke geslacht, verhaalt een bezoeker van die streken
in 1769 is op eenige plaatsen het eenige lastdier. Het wendt
geduldig zijn rug naar de mestvaalt, ontvangt in den strooien
draagkorf zooveel mest als de gemaal en meester er in wil
werpenen dan gaat 't in troepen naar de akkervelden. De
ploeg is van de meest aartsvaderlijke samenstelling. Alleen
kouter en schaar zijn van ijzeral 't overige is hout en met
houten pennen in een gezet, en het werktuig heeft maar
eenen staart. Vier paarden, naast elkander aangespannen en
soms nog een paar ossen daarenbovenmoet het werktuig voort-
bewegen. De ploeger heeft om zijnen rechterarm een schaaps-
vel gewikkeld, om zich niet te kwetsen bij de groote kracht
die hij aan moet wenden tot het sturen van den ploeg, en
een tweede man drukt met alle macht op den ploegboom om
het werktuig in den grond te houden. De drijver van het
span gaat aehtenvaarts tusschen de beide middenste paarden
en legt zijne armen op hun nek om niet te vallen. Zulk een
ploeg kost 250 gulden en een decare kan er dagelijks mede ge-
ploegd worden. S.
Wij Nederlandersdie sedert een tiental jaren de teelt van
suikerbieten als roofbouw drijven op ongemeste kleigronden
kunnen nog wel iets ten dien aanzien leeren van de Engel-
schen. Ook zij zijn eerst sedert een vijftal jaren begonnen
met de suikerbiet, maar vinden daarin een gewas dat den
grond schoonmaakt enverrijkt, zoodat de opvolgende gewassen
daarvan aanmerkelijk voordeel trekken. Ze behandelen de bieten
even als ze tot dus verre de mangelwortels behandelden
waarvan gemiddeld 76 000 kilograrh van de hectare geoogst
wordt, en rekenen dan ook gemiddeld 38 000 kilogram suiker
biet te verkrijgen, terwijl de oogst tot 50 000 of 56 000,
zelfs tot 70 000 kilogram opklirat. Hier te lande zijn wij met
30 000 van de hectare reeds bijzonder tevreden.
Die groote oogsten en duurzame vruchtbaarheid van den
akker wordt echter niet door de Engelschen om niet ver
kregenzoo als uit de volgende berekening van kosten voor
eene hectare suikerbiet blijkt
Rente der waarde van den grondgrondbelasting en der
gelijke algemeene kosten. 80 gl-
Ploegen, bemesten en op rijen zaaien 62
10 kilogram zaad7
Uit de hand hakken en dunnen18
Rooien en blad afsnijclen16
38 000 kilogr. bieten laden en 3 kilom. vervoeren 45
Bemesting: 25 vrachten stalmest 68 i
400 kilogr. phosphaten24"
100 guano 21
Bearbeiding van den mest4
Samen 345 gl.
Opbrengst: 38 000 kilogr. bieten tegen 13 gl.
aan de fabriek geleverd494 f 509
Waarde van het achtergelaten blad 15 j
Winst. 134 gl.
Wanneer onze boeren het land verhuren tegen 250 tot
390 gl. de hectare aan de fabrikanten en de kosten van
ploegen, zaaien, rooijen en vervoeren, met de rente,en
andere hastenzoo als deze boven berekend zijn, voor hunne
rekening nemen, schiet er 63 tot 113 gl. winst en een uit-
geputte akker over. S.
Op de vraag//Waar blijven de dubbeltjes onlangs door A. B. in de
Nieuwe Arnh. Conrant gedaan, met het oog op loterij-leeningenvan wier
gelukkige uitkomsten men na de trekking gewoonhjk zoo wemig hoort,
antwoordde eenige dagen later de heer J. Gregoor, secretans der „Maat-
schappii voor landontginning", voor zijne Maatscbappijdat de pnjzen
harer eerste loterijnegotiatie dd. 1 Augustus des vorigen jaars bij de trek
king op 6 December 11. zijn gevallen als volgtle prijs in vast goed,
waarde f 25,000, op n°. 6098, winner H. Hamming te Stednm; 2e id.
id 6900 op 11°. 14,676, idem B. Vinkeborg te Doetinchem3e id. id.
i- '5000 op n°. 18,574, id. J. H. Verhoeven te Herwen 4e id. id.
2500op n°. 3077, id. A. H. Poortman te Haarlem; 5e id. id./1300,
op n°.' 5598id. Jan E. Terpstra te Lippenhnizen 6e id. id. /1300,
op n0' 2857 id. (wenscht onbekend te blijven); 7e id. id. /1000, op
n°. 4697id.1 M. Moons Az. te Waddinxveenle premie in geldgroot
11000 op n°. 341, id. R. Freken te Mijdrecht.
De heer Gregoor geeft voorts de toezegging ook opgave te zullen doen
omtrent de winners in de tegenwoordige (tweede jaarlijksche) loterijnegotia
tie, waarvan de trekking is bepaald op 6 December e. k.
1- Op 6 dezer heeft te Dresden eene lijkverbranding plaatsgebad, welke
eeschiedde op verzoek der overledene de 23jarige echtgenoot van een ge-
neeskundige in die hoofdstad gevestigd. Een groot aantal belangstellenden
woonde deze verbranding bij, welke in 26 mmuten ten einde was gebragt.
Het bedoelde feit heeft plaats gehad in de fabriek van Siemens, alwaar
ijdelijk een toestel tot dat einde is ingerigt.
pen 18 Junij leed de Charlotte Harrissonvan Cardiff, in voile
zee schipbreuk. De bemanning, bestaande uit 8 personenredde zich in
de boot en trachte te Aspy Bay (Canada) te landen maar door de hooge
zee sloeg de boot om. Haar bemanning zou zeker den dood in de
golven hebben gevonden, ware het niet, dat vier vrouwen, die zich jmst
aan bet strand bevonden, te water gegaan en er m geslaagd waren vier
der matrozen, den bootsman en den kapitem te redden. Allen erkenden
dat zij zonder do hulp dier vrouwen verloren zouden zijn geweest Den
timmerman en een der matrozen konden zij echter met redden. Van de
vier vrouwen zijn drie gehuwd en moeder. Zij hebben thans alien de groote
reddings-medaille gekregen en het voornemen bestaat om haar tevens een
Albert Medal, de hoogste onderscheidmgte verleenen.
De heer Paul Boynton, behoorende tot het reddingsdepflt der Atlan
tic-City, verliet den 10 dezer New-York, per stoomboot Queenmet het
voornemen om op honderd uren afstands van Sandy Hook zichtoegerust
met een zwemtoestel van Merriman, in zee te begeven en huiswaarts te
zwemmenten zij een of ander schip hem opvischte. De toestel omvat den
zwemmer geheel en al, behalve het aangezigt, en houdt een zwaarte van
300 pond boven water. Genoemde persoon heeft een waterproef-zak bij zich,
die voor tien dagen levensvoorraad en water inhoudt. Kort geleden wierp
de kapitein van een der amerikaansehe stoombooten zich met bovengenoem-
den zwemtoestel op een afstand van dertig mijlcn (10 uur) in zee gedurende
den orkaan en kwam behouden aan wal. Volgens zijne beschrijving werd hij
door sommige golven 130 voeten opgeheven.
H. M. de koningin is in den avond van den 21 dezer, ten ruim 8
ure, na eene afwezigheid van eene maand, van HD. buitenlandsche reis in
de residentie teruggekeerd.
Dat in Zwitserland niet elk stadje een goede gelegenheid bezit tot
ontvangst en herberging van vorstelijke personen, blijkt uit het ons mede-
gedeelde feitdat H. M. de koningin op HD. reis in die streek te Lau
sanne geen logies heeft kunnen bekomen, zoodat H. M. van haar voorne
men heeft moeten afzien om daar haar intrek te nemen, en zich naar Ge
neve moest begeven om een behoorlijk onderkomen te vinden.
In de maand Junij 11. werd door den gemeenteraad van Oijen, daar
toe aangezocht door den kommissaris des konings in de provincie Noord-
Brabandbevel gegeven om alle honden in die gemeente welke verdacht
werden van door den dollen honddie zich daar had opgehoudente zijn
gebeten, af te maken. De hond van den landbouwer L. v. d. Kolk, die zoo
men wist gebeten was, was niet te vinden, en de eigenaar weigerde op te
geven waar hij zich bevond. Later werd de hond bij den zoon van v. d.
K. onder Doeveren ontdekt en onmiddellijk gedood. Het beest was aan den
neus gebeten. Naar wij vernemen zal nu v. d. Kolk binnen kort moeten
teregtstaan wegens het vervoeren van een van razernij verdachten hond.
Het is niet algeineen bekend hoe schadelijk de werking der zonnestra-
len is op snijwerktuigenzooals bijlen, sikkels, messen enz. Deze krijgen,
wanneer zij lang aan de zonnestralen blootgesteld zijneen blaauwe kleur en
verliezen voor altijd de snede.
Dezer dagen verzond iemand uit Arnhem een brief, geadresseerd aan
een persoon, die, wat de afzender niet wist, overleden was. Daarop ontving
hij den brief terug, met de volgende geschreven aanmerking//Al wel sedert
een jaar zoo dood als een pier." Ons dunkt, zegt de N. A. C.dat post-
beambten zieh van dergelijk soort van aardigheden wel konden onthouden.
In de laatste negen jaren werden in Engeland en het prinsdom Wales
188 misdadigers opgehangen.
In de manege te Arnhem is een treurige gebeurtenis voorgevallen.
Een der heeren kommissarissen, de heer Anton Verwaaijen, stierf, een oogeu-
blik voor dat het quadrille-rijdcn zou aanvangen, op zijn paard zittende,
plotseling ten gevolge eener uitstorting in de hersenen. Toen de heeren,
die zich met hem in de manege bevonden, hem van het paard zagen vallen
en bij hem kwamen, was reeds alle hulp overbodig. Ook geneeskundige
hulp, die terstond werd ingeroepen, werd niet meer vereischt. De over-
[edene was een man in de kracht des levens en algemeen geacht en bemind.
Den 18 Nov. is te 's Hertogenbosch uit Uden gevankelijk binnen-
gebragt Christ. Vogels, polderwerker van beroep. Hij, woonachtig te Alphen,
in j Gelderland, was naar zijne stiefmoeder te Uden gegaan, van welke hij
meende te vorderen te hebben eene nalatenschap van 600, hem door
zijnen grootvader nagelaten. Moeder en stiefzoon schenen het echter niet
eens te kunnen worden, zoodat de laatste de koekepan greep, waarmedehij
een raain geheel stuk sloeg. De burgemeester kwam met den veldwaehter
spoedig ter plaatse, en dit gaf aanleiding tot verzet tegen de politie. Vogels
werd in arrest gebragt, waar hij den burgemeester eerst in den arm kneep
en vervolgens een vreeselijken slag in het aangezigt gaf. Waarschijnlijk zal
hem de justitie nu wel wat anders dan een erfenis doen uitbetalen.
In de vorige week zijn te Londen 5 menschen overreden en 65 door
paard of rijtuig bezeerd 4 verdronken en 3 kinderen stikten. Laatstge-
noemd getal is het geringste tot nu voorgekomen en in zooverre verblij-
dend, wanneer men den aard van deze oorzaak van sterfte bedenkt.
In den ochtend van 19 dezer werd Glasgow plotseling door een dier
hevige hagelbuijen bezocht, waarvan men in het vorige jaar de verschijning
vernam, vooral van de Kaap de Goede Hoop. Een donkere wolk wierp
onverwachts een schaduw over de straten van Glasgow, waardoor de dag
in nacht veranderde. Een paar bliksemschichten, met hevige donderslagen,
werden opgevolgd door een hagelbui, die in vijf minuteu den grond met
anderhalf duim hoog liggende hagelkorrels bedekte. Eenige dezer korrels
waren onregelmatige stukken ijs, en sommige hadden de grootte van een
knikker.
Aan de Times is uit Philadelphia berigt, dat de stoomboot Empire,
welke met een groote lading suiker en melasse de Leve'e binnenkwam,
gezonken is en "dat veertien reizigers en, naar men vermoedde, zestien
andere personenwaaronder verscheidene der bemanningte zamen 30
menschenverdronken waren
Aangaande eene vergiftiging te Haarlem in het huisgezin van den
heer Herkens (firma Herkens en C°., in verfwaren), waaromtrent in de
laatste dagen zooveel geruchten in omloop waren, vernemen wij thans,
meer omstandig, het volgende. Vrijdag 11. werden onderscheidene leden des
gezins engesteldwaarna al spoedig eene dochter van 12 jaren overleed.
Zaturdag stierf de zuster van den heer des huizes. Het lijk werd, onder
toezi"t der politie, naar het gasthuis vervoerd en aldaar geschouwd. Zon-
dag "avond te acht ure kwam een jongmensch uit Utrecht in dezelfde wo-
ning aanen verkeerde reeds ten 10 ure in bedenkelijken staat. Men zegt
dat hii dezen morgen overleden is. Al de overgebleven leden des gezins zijn
ii 1 -jJ Uliilr iIaw /I onlitou roarla fpl* (tflTflp VlP-
Een treffend tooneel deed zich dezer dagen voor te Rosendaal. Een
grijsaard van 80 jaren bevond zich aan het station en wachtte op zijnen
zoon, die 13 jaren geleden naar Indie was vertrokken en nu uit den At-
chin-'oorlog zou terugkeeren, nadat de vader in de laatste 3 jaren geen tij-
ding van hem had ontvangen. Toen de trein aankwam, zochten de talnjke
aanwezigen deu terugkeerende onder de reizigers. Eindelijk stapt met veel
moeite een militair, in een mantel gewikkeld, uit een coupe le klasse.
De oude man slaakt een kreet; hij had zijn kind herkend. Langzaam
komen zij tot elkander, de vader wegens zijne hooge jaren, de zoon wegens.
eene wonde, die zijne krachten had uitgeput. Eindelijk vallen zij in el-
kanders armen en bleven zoo een geruimen tijd staan. Intusschen was de
mantel losgeraakt, en de zoon toonde zijnen verrasten vader de uniform
van kapitein en de orde van den Nederlandschen Leeuw.
Aangaande den vreeselijken orkaan die in den nacht van 22 op 23
September" Hongkong teisterde, zijn met de thans aangekomen chinesche
posten uitvoerige bijzonderheden vernomen. Veertien schepen zijn in de
haven gezonken, vier op strand geworpen, vijftien verloren de masten of
kregen andere averijzes werden nog vermist, en alien moesten onderzocht
worden De havenwerken zijn voor een groot deel vernield, geen huis is
onbeschadigdongeveer 1000 menschen zijn omgekomen. Nog slechts 200
lijken waren gevonden, maar dagelijks worden lijken aan strand geworpen.
De jammer werd nog verhoogd door het uitbrekcn van brand, die echter
nog al spoedig bedwongen werd. Macao moet nog meer dan Hongkong ge
leden hebbendoch Canton is er vrij goed afgekomen.
Op de Duitsche spoorwegbegrooting is onder de uitgaven uitgetrokken
een post: rijkshonden en rijkskatten, 8700 mark." Houdt het Duitsche
Riik honden en katten er op na? Ja, en waarom? Ziehier. De dienstver-
rigting van dit viervoetig redeloos hulppersoneel is: voor de honden, de
nachtwakers op de spoorbanen bij de uitoefemng van hunne funktien te
helpen voor de kattende goederenmagazijnen en de gcederenzolderabe-
nevens de archiefkamers van ratten en muizen vrij te houden. l)e alge-
vaardigden zullen lagchen, maar toch eenstemmig de som goedkeuren ter
bekostiging van die vreemdsoortige rijksbeambten voorgesteld.
De op 24 November jl. door het genootschap Melpomene
en Thaliate Hoofddorp, gegeven tooneelvoorstelling, werd door
een talrijk publiek bezocht, terwijl men gerustelijk kan mede-
deelen dat ieder belangstellende een genotvollen avond heeft
gehad. Dat genot had nog kunnen worden verhoogd, als som-
migen uit de toeschouwers hun oorverdoovend geraas, aange-
zet door den drank, wat hadden gestaakt; die menschen
schijnen dan ook niet te begrijpen het doel waarvoor zij komen.
Het geheele programma werd meesterlijk gespeeld en wel
voornamelijk door' de heeren Balfoort, president van 't ge-
mmtmm
