Haarlenunermeer-Polder.
1874.
i\K 50.
Vrijdag, II December.
VAN
AAN LANDBOUWGEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Wie zijn Paarden liefheeft.
Prijs van het Abonnement:
in het Jaarf 6.
Prijs der Advertentien
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12'/2 Cent.
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN U1TGAVE BETREFFENDE,
te adresseren aan VAIN BOA'GA C°.te Amsterdam.
tJiterlyk Woenstlag.
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
V
ten, weerstaan tie veeren nagenoeg geheel aan de trekkraelit
doch bij den minsten stoot, b. v. een steen voor het rad van
een zwaar geladen wagengeven zij toe en neutraliseren de
nadeelige werkingzulks is vooral bij jonge, dragtige of drif-
tige paarden en bij het ongelijk aantrekken van zware lasten
van groote waarde.
Wij hadden dezen zomer een sterk voorbeeid bij het graan-
maaijen. De paarden worden daarbij met sterk gespannen
reepen opgetuigd. Toevallig had het eene een te klein haam
aangekregen trok zich bij den eersten omgang uit den adem
en viel dientengevolge onmiddellijknatuurlijk de noodige ver-
wairing te weeg brengende. Br was echter hoegenaamd niets
gebroken, doordien de trekkers over hunne geheele lengte
uitgetrokken waren.
Om kort te gaan, zij voldoen hier nitstekendwij zijn bezig
al de trekknuppels van haken te doen voorzien en zullen dan
geen paard meer zonder dezelve aanspannen; ik verbeeld mij
dat de werking op de paarden het best te vergelijken is met
de sensatie die men ondervindt bij het hard rijden over een
straatweg in een rijtuig met of zonder veeren.
Over de duurzaamheid kan ik natuurlijk nog niet oordeelen,
daai dezelve slechts een paar maanden in gehruik zijnik
kan nu echter nog niet de minste verzwakking der veeren
waarnemen; bovendien staanzoo ik meende fabrikanten
daarvoor in."
Een ander grondeigenaarde heer Dennstedt, deelt aan
de Silesische Landbouw-Courant der Landwirth over hetzelfde
onderwerp o. a. het volgende mede
„De eerste proef werd aan den ploeg gpuomen op een
sluk kleigronddat overigens geene hindernissen bood. De
knecht, met het toestel bekend gemaaakt, was er blijkbaar
niet bijzonder mede ingenomen, hij beschouvvde het eenvoudig
als een roeerdere last. Ik moet bekennen dat men er hier
opzettelijk acht op moest geven, om duidelijk te zien dat
dit gespan een meer geregelden gang had dan de andere.
Eenige dagen later moest een perceel geploegd wordenin
welks ondergrond zware sleenen verscholen lagen en hier
zou ik dieper doen ploegen dan vroeger. Menigmaal stuitle
het schaar tegen die zware vastzittende bonken, maar daar
leerden wij de voortreffelijkheid der Schoners duidelijker ken-
nen telkens werden de ringen zoo sterk gecomprimeerd dat
een heel eind der stang aehter den haak vooruitschoot, en
daardoor kon de knecht zijne paarden bij tijds tot staan
brengen. Hij ook begon nu de Schoners op prijs te stellen
want bij die diepploeging braken drie andere ploegen en
ander tuig, terwijl zijn gereedschap heel ongeschonden bleef.
Spoedig bood zich de gelegenheid aan om eene derde proef
te nemenhet omscheuren van een oud en met stevige wor-
tels doorwassen weiland. De ploeg met de kokers werkte
oogenschijnlijk veel geregelder door dan de andere. Eenige
paarden trokken er zich borst en schouder aan door, iels
wat nooit gebeurd is bij de paarden wier strengen aan de
Schoners gehaakt waren."
Naderhand kon de heer Deunstedt de doehriatigheid dezer
voorwerpen onder menig ander oogpunt waarnemen zoo als
bij t vervoer van zware lasten langs slechte wegenbij het
machinaal maaijen van gras en graan dvvars over rugbedden
heen, en vooral aan den rosmolen van zijn zespaards-dorscher.
Hij drukt er zijne voile tevredenheid oyer uit, en bemerkt
ten slotte dat, alhoewel zijne Schoners opzettelijk niet ver-
schoond wierden, zij na 5 maanden gebruikt te zijn geweest
toch nog in goeden toestand verkeerden.
De fabrikanten bieden de toestellen aan onder twee-jarige
guarantie voor duurzaamheid, bij eene belasting met 5000 kgr.
1. Een paar toestellen voor zwaar werk kost 13.20.
2. Een stel van vier toestellen voor ligte rijtuigenstaal
blaauw of geel gepolyst kost 46.20.
3. Een stel van vier toestellen voor ligte rijtuigen met
nikkel en platina zeer elegant afgewerkt, (eene schoone zil-
verglansdie zeer duurzaam is) kost 57.75.
Op bijzondere bestelling worden de toestellen ook echt ver-
guld of verzilverd geleverd tegen nader te bepalen prijzen.
Zij zijn verkrijgbaar te Groningenbij de heeren Boeke
Huidekoper, die door de fabriekanten met den verkoop in
geheel Nederland belast zijn.
Agenda voor de Vergadering van Hoofd-Ingelanden
van den Haarlemmermeerpolderte houden Woens-
dag 16 December 1874, 's morgens ten 10 ure,
in het Lokaal van Staats, te Haarlem.
1. Mededeelingen. 2. Missive van de Commissiebelast
met het opmaken van een plan voor verveening van den
Akerpolder. 3. Voorstel van het Dagelijksch Bestuur tot
verkoop van een pont. 4. Verzoek van L. Kieviet, om
IIAARLE1MERMEER
De Pferdesehoners zijn stevige ijzeren kokers, circa 30centim.
lang en 5 centim. in doorsnede. Deze kokers zijn gevuld
met afwisselende caoutchouc-ringen en metalen schijven. Aan
den laatsten schijf zit een ijzeren stang die door den geheelen
koker en door alle ringen en schijven heen gaat, en aan het
ander eind in een daaruit stekenden haak eindigt. De koker
zelf is daarwaar de stang aan de laatste schijf vast zit, van
buiten met een oog voorzien. Met dit oog wordt de koker
van den achterkant, aan de evenaars of kluppels (trekhamen
of dwarsbouten) bevestigd, en van den voorkant, met den
haak in de strengen. Twee zijn er derhalve voor ieder paard
noodig; zoodra de paarden trekkenen vooral wanneer de
wederstand grool is, worden ringen en schijven te zamen ge-
drukten de stang komt achter den haak een eind uit den
koker te voorschijn.
Het is gemakkelijk te begrijpen wat de heer Fehrman,
ingenieur te Potsdam eu uitvinder dezer toestelletjes er van
verwachtte. Over het algemeen zijn het ware regulateurs der
trekkracht; zij verzachten het rukken en de scbokkenen bij
het eerste aanzetten vooralwanneer een zware last in beweging
gezet moet worden en de paarden herhaaldelijk „in den haam
vallen"volgens onze uitdrukkinggeeft hun de elastieke
Schoner toch de gewaarwordiDg van eenig veld te winnen.
In het Zeitschrift des Lan die irllt sch aft licit en Central Vereins
der Provinz Sachsen 1874, n°. 7, komt een verslagvoor, van
zeer naauwkeurige en herhaalde proeven in Mei 1874, door
de heeren Jul. Kuhn, E. Freytag, BolreGneist en Wiist aan
het „Prufung Station fur Landwirths. Maschinen" te Halle
met den „Pferdeschoner" genomen.
Het eindresultaat van dit verslag is, dat blijkens de aan-
teekeningen van een zelfregistrerenden krachtmeter, de paarden
met den „Schoner" gemiddeld 1117 percent ligter aantrekken,
18 20 percent minder trekkracht voor denzelfden last be-
hoeven uit te oefenen en dat de kracht van slooten door
ongelijke wegen enz. 2253 percent verminderd wordt waar-
door natuurlijk zoowel aan paarden als aan tuigeu bespaard
wordt.
De heer M. van Doorninckvan Boxbergen bij Olst, die
er bij ondervinding van weet te spreken schreef het volgende
aan de heeren Boeke en Huidekoper.
„Hiernevens een verslag van mijne bevinding betreffende
Ferhmann's patent-Pferdeschonerals antwoord op uwe vraag
daaromtrent. Wij gebruiken denzelven tot nu toe hoofdzakelijk
bij den gras- en graanmaaijer. Vooral bij eerstgenoemden
komen hier door de vele molshoopen steentjesenz. nog al
eens verstoppingen voor, waarbij dan de paarden altijd een
hevigen schok kregen en dikwijls maehinedeelen braken. Sirits
het gebruik der trekkers heeft zulks geheel opgehouden en er
is niets meer gebroken en van schokken geen kwestie meer.
Bij geregelden gang der paarden, zelfs voor zeer zware las-
Op de Algemeene Tentoonstelling der Hollandsche Maatschappij van
Eandbonw in September 1874 te Dordrecht, behaalden de Fabrikanten een
zilveren medaille, als eene erkenning van het nut en de groote belang-
rijkheid van dit werktuig. Tc Muhlheim a. Rh., te Chemnitz, Burg-
steinfnrt, Altenburg en Ohrdruff (Thiiringen), werden ze eveneens met
medailles en getuigschriften bekroond, en op de internationale Landbouw-
tentoonstellingin Junij 1874 te Bremen gehouden, ontvingen zij den
eersten prijs, een gouden medaille.
Pferdeschoner of Paardenspaarveer", op de halve natuurlijke grootte.
delijksche bijeenkomst. Bij die gelegenheid vertoonde en ver-
klaarde de heer Boeke, van de firma Boeke en Huidekoper,
AenPferdeschoner,het bedoelde kleine werktuig dat in den laatsten
tijd zoo grooten opgang maakt en welligt in vervolg van tijd een
groote rol zal vervullenwaarmede o. a. ook op last van onzcn
Minister van Oorlog proeven genomen worden. Het schijnt
hoe langer hoe meer aan de verwachting te voldoen daarom
stelde het bestuur van het departement voor er ook hier eene
proef mede te laten nemen, even als zulks te Dordrecht is
gebeurd door een kommissie van deskundigen. Het departe
ment nam dit voorstel aan, waarop tot leden dier kommissie
wierden aangewezen de heeren Billroth, Quintus, van Calcar
en Baars, terwijl de heer Huidekoper, op verzoek van den
voorstellerzich gaarne bereid verklaarde al de noodige inlieh-
tingen te geven.
Wij laten hier eene afbeelding met de beschrijving volgen
Maandag den 9 November hield onder presidium van dr.
L. Ali Cohen bet departement Groningen der Nederlandsche
Maatschappij ter bevordering van Nijverheid hare gewone maan-
Toestel voor ligle rijtuljrn.
Beter opschrift weten wij niet te kiezenom een en ander
mede te deelen aangaande een betrekkelijk klein werktuig
maar dat groote voordeelen aanbiedt, ter bescherming van de
paarden bij het verrigten van hunnendikwijls zwarenar-
beid. De Duitschers noemen het niet oneigenaardig
„PFERDESCHOME R".
Wij hebben reeds verschillende Hollandsche vertalingen ge-
hoord maar zullen ons voor's hands bij de Duitsche houden
tot dat onze landgenooten het er over eeDs zijn hoe het
definitief te noemen.
Wijze van aanspannen met den Pferdeschoner".
