A tl v e r t e ii t i e n.
- 162
Oemeng-de Berigten.
i \m
Vestiging eener Rijks-lundbouwscliool.
Uittreksel van een Ver,slag- van den IVederlandschen
Konsul-Generaal te Parijs, van 10 September jl.
betreffende den Oogst.in Frankrijk.
REGT SZARE1V.
J. VAN ZIJVERDEN.
mmmmmmam
fill
Stroobos, 5 Oct. Niet alle landbouwers in 't Westerkwar-
tier kunnen zeker op zoo'n goed haver-verbouw roemen als
de heer Huizenga, te Tolbert. Deze heer n. 1. had een stuk
land groot 1 H. 82 A. met witte haver bezaaiddie zich
voordeelig ontwikkelde en eene schoone vrncht beloofde. Te-
vergeefa werd voor de vrucht op wortel dan ook vijfhonderd
gulden geboden.
Na 't zichten stonden er twaalf honderd hokken te velde,
welke zeker meer dan honderdvijftig H.L. haver zullen opleveren.
't Stroo heeft over 't geheel eene verbazende, jadikwijls eene
manalengte bereikt. Bij 't zichten was men er soms ook bijna
mede verlegen. Hoogstwaarschijnlijk zullen uit vrucht en stroo
nu nog vrij wat meer dan f 500 gemaakt worden.
Zelheni6 Oct. Op onze laatste St. Lambertsmarkt is de
premie voor rundvee behaald door M. Beerendseu te Terborg,
en H. Gans te Aalten welke een gelijk aantal koeijen kochten
terwijl de premie voor paarden is t.oegekend aan D. van Dam
van Goudawelke alle beste veulens tegen hooge prijzen heeft
opgekocht.
Beemster6 Oct. Onder de runderen van K. Doets Az.,
aan den Oostdyk alhier, heeft zich een geval van besmette-
lijke longziekte voorgedaan. Die ziekte is eerst gekonstateerd
nadat het rund was afgemaakt. Tien volwassen runderen en
twee kalveren zijn door dit ziektegeval in verdachten toestand
geraakt.
Zwolle, 6 Oct. Op de uitgestrekte heideveldengelegen
tusschen de stations DedemsvaartStaphorst, heerscht groote
bedrijvigheid. De meeste perceelen worden geveend of direkt
van zekere slechte soort van turf gestoken en met behulp van
ploeg en spade in vruchtbare plekken herschapen. Als men
een oog laat gaan over deze groote vlakte, dan ziet men reeds
honderde ontgonnen plekken, waarop aardappelen, spinazie,
knollen, boekweit, zelfs wintergranen worden verbouwd en
waarop het nog te veld staande getuigt van weligen groei.
Waar is het, dat krachtige mestspecien moeten worden nan-
gewend, maar het neemt niet weg de groote opoffering van
werk en mest wordt rijkelijk beloond door de aanwinning van
welige akkers. De boeren van Staphorst vooral hebben bijzonder
slag om dit werk te verrigten en de aanbouw van veel loof-
gevend gras wordt aanvankelijk aangewend tot meerdere be-
vruchting der te ontginnen akkers. Na verloop van tijd zal de
geheele heide vruchtbaar zijn en daarom spreken wij den wensch
uitdat in ons schoone Nederland op krachtige wijze mogt
worden gewerktom de vele heidevelden vruchtbaar te maken
waartoe bovengenoemde streek en bewoners een krachtig voor-
beeld geven.
Men schr(jjt aan de Leidsche Courant: „.De lucht is ont-
stemd en aanhoudend dreigen loodkleurige wolken. Er heb
ben nu al meer dan eene week donderbuijen wind- en regen-
vlagen gewoed, en Zaturdag-avond woei het ruim een uur een
orkaan uit het Zuidwesten. Er komen geheele regenachtige
dagen, die doen gevoelen dat de herfst is aangebroken en
de genoegens van het landleven verdwijnen. Toch zijn de
zwaluwen nog niet overal vertrokken; daar scheerden er
gisteren nog lustig langs het geboomte van de hofstede. Zij
hebben lang vertoefdmaar het weer was nog niet koud en
nachtvorsten bleven uit, anders zouden de achterblijvers het
wel ernstig raeenen om te vertrekken. Maar de graanoogst is
in de schuur, het hooi in den berg, de peulvruchten zijn
naar den dorschvloer, de aardappelen bijna gerooid, de peren
en appelen worden geplukt en heerlijke rijpe druiven komen
binnen. Van de akkers worden thans de bieten vervoerd, die
grootendeels voor de suikerfabrieken bestemdenevenals zoo-
vele andere produkten dit jaar, menigvuldig en groot van
stuk zijn."
Bij openbare verhuring van ruim 41 hectaren land, in den
Prins Alexander-polder, gemeente Kralingen, voor den tijd
van zeven achtereenvolgende jarenis alles opgehouden voor
4581 per jaar.
Naar de Amsterdamche Courant rneldt, hebben de grondbo-
ringen in de Zuiderzee zeer gunstige resultaten opgeleverd en
heeft men bevonden, dat, behalve de kusten en enkele zand-
platen, het allerminst 50 duim kleigrond wordt aangetroffen.
De plans en teekeningen van het regeringsplan tot droogma-
king van het zuidelijk gedeelte worden onder leiding van den
ingenieur Leemans te Kampen gereed gemaakt en zullen bin
nen een paar maanden aan de regering worden aangeboden.
Op grond der gedane opsporingen, enz. bestaat er alle kans
van slagen.
Uit den wyd uitgestrekten polder bij Mastenbroek (Overijssel)
meldt men ons, dat aldaar eene vroeger ongekende boeveel-
heid hooi is geoogst; ook de weiden waren zoo vruchtbaar
als niemand heugde. Algemeen verblijdt men zich in de ver-
betering, door het stoomgemaal teweeg gebragt, daar voor dien
tijd Mastenbroek van November tot Maart grootendeels onder
water lag. Niet alleen de kwantiteitmaar ook de kwaliteit
van het hooi is aanzienlijk verbeterd; zoo zelfs, dat thans
puik handelshooi in groote hoeveelheid wordt uitgevoerd, waar-
van het bedrag dit jaar, met inbegrip van den overvloedigen
naoogstdie op sommige plaatsen met de eerste snede gelijk
stondop ruim etin millioen kilogr. geschat wordt.
Ook de aangrenzende polders KamperveenZalk, enz. mogten
zich in een overvloedigen oogst verheugen. De hoofdgewassen
tarwe en rogge, leverden een goed beschot. De veestapel
hield zich uitmuntendthans echter begint de tongblaar zich
meer en meer onder de runderen te vertoonen. In de laatste
10 jaren breidde de veestapel zieh in deze streken minstens
meer dan 25 pet. uit, zoodat de aanfok een belBngrijke tak
van het boerenbedrijf is geworden en voortdurend de beste
vruchten afwerpt.
Aan het Overzigt der StaaUbegrooting voor 1876, ontleenen
wij het volgende omtrent de
Dit geschiedt thans op grond van noodzakelijkheiddaar
in de behoefte aan landbouw-onderwijs niet op andere wijze
voldoende wordt voorzien, Het voornemen is: a. vestiging
eener Rgks-landbouwschool te Wageningen, met overname door
het Rijk van de daar thans gevestigde inrigtingen van mid-
delbaar onderwijs, en b. intrekking, althans voorloopig, der
rijkssubsidien dusver aan de (thans buiten werking zijnde) land-
bouwschool te Wnrffum verstrekt en ten behoeve der nog niet
tot stand gekomen landbouwschool te Zierikzee toegevoegd.
Wageningen is gekozen om zijne gunstige ligging, niet ver
van het midden des lands, ook te midden van onderscheiden
soorten van landbouw en wegens de aanbieding van geschikte
gebouwen met bijbehoorend terreindoor de gemeente Wage
ningen gedaan. Als een noodzakelijk komplement der land
bouwschool beschouwt de regering een proefstation voor den
landbouw. Het zal verbonden worden aan de Wagenirigsche
schoolwaardoor een belangrijk middel tot verspreiding van
kennis wordt verschaft. De gekombineerde inrigting zal/30,000
's jaars vorderenwaarvan de schoolgelden en de revenuen
van het proefstation in mindering komen. De landbouwschool
zou in September 1876 in werking treden na opheffing der
gemeentelijke hoogere burgerschool en landbouwschool.
Blijkens de bij de regering uit Zwitserland ontvangen officiele
mededeelingen omtrent den stand der veeziekten aldaar, loopende
tot 18 September, was gedurende de eerste helft dier maand
het mond- en klaauwzeer nagenoeg op dezelfde hoogte ge-
bleven. Het aantal besmette weiden was verminderd, dat der
besmette stallen daarentegen vermeerderdmet name in de
kantons Bern en Schwyz. Voor het overige bepaalde de be-
smetting zich tot acht kantons.
Van andere veeziekten waren in de eerste helft van Sep
tember voorgekomen iu drie kantons 6 gevallen van kwaden
droesin drie kantons 11 gevallen van miltvuur en in twee
kantons 5 gevallen van hondsdolheid. In eene gemeente van
het kanton Zurich waren tien personen door dolle honden aan-
gevallenen ten deele bedenkelijk gekwetst.
Uit de ingewonnen berigten omtrent den oogst in Frankrijk
blijkt dat het loopende jaar in dit opzigt slechts onder de
zeer gewone jaren zal kunnen gerangschikt worden. De voor-
uitzigtendie men in het voorjaar koesterde', zijn door de
ongestadige weersgesteldheid in eenige departementen voor
een groot gedeelte verijdeld. In 1874 was de oogst zeer goed
in 45 departementen, goed in 36, vrij goed in 4 en slechts
in 1 departement middelmatig; terwijl daarentegen in dit
jaar de oogst van tarwe nergens zeer goed, doch in 13 de
partementen goed, in 26 vrij goed, in 15 tamelijk, in 24
middelmatig en in 8 slecht is.
Uit de volgende tabel kan men het verschil zien hetwelk
de vijf voornaamste soorten van granenwat den oogst be-
treft, opleveren in de departementen:
Aard Voor de Voor de Voor de Voor de m0<^ f,e
van den Oogst. Tarwe. Rogge. Garst. Haver. Tarwe
Zeer goed3 1 5 4
Goed13 43 23 29 24
Vrij goed26 1 1 12 21 5
Tamelijk15 7 14 12
Middelmatig 24 13 16 14 5
Slecht8 4 1 1
86 77 73 82 39
De aan deze tabel ontbrekende departementen leveren wei-
nig of geen rogge, garst, haver of Turksche tarwe op. De
oogst van de rogge is in dit jaar beter dan die van het vo-
rige jaar; die van de garst is bijna dezelfde, even als die
van de Turksche tarwe; de oogst van de haver is veel beter.
De geheele oogst van dit jaar wordt geschat op 79 a 85
millioen hectoliter. Daar er 14 millioen hectoliters noodig
zijn voor zaadkoren en de consumtie gemiddeld 72 millioen
hectoliters per jaar bedraagt, zal de oogst van dit jaar vol
doende zijn voor de behoefte van het land. Er bestaat echter
nog een vrij groot overschot van den oogst van het vorige
jaar, zoowel bij de landbouwers als bij den handel, hetgeen
aan Frankrijk zal veroorloven ook nog eenige uitvoeren naar
den vreemde te doen.
Algerie wordt voor de tarwe, de garst en de haver ge
rangschikt onder de departementen die een goeden oogst heb
ben voor de Turksche tarwe onder die van een middelma-
tigen oogst.
Daar Frankrijk voor den uitvoer slechts beschikken kan
over het overschietende van den oogst van 1874, en daar
volgens alle berigten de oogst in de landen die voornaraelijk
granen uitvoeren niet zeer gunstig ismag men verwachten
dat de prijzen vrij hoog zullen blijven. Men voorziet thans
reeds dat de prijzen in den loop van den aaustaanden winter
op de meeste markten die van het vorige jaar verre zullen
overtreffen, en men hoopt dat, met het oog op de algemeene
welvaartde wijnoogst eenige compensatie zal opleveren.
o
Eenige ingezetenen van Delfzijl hebben zich per aires tot den Commis-
saris des Konings gewend, om te verzoeken dat geen inwoner van die ge
meente op de voordragt geplaatst worde ter benoeming van burgemeester.
Den 3 October, ten 6 ure 'smorgens, is de stoomboot Bagervan
Lubeck naar Kopenhagen, in den Kjogebogt (oostkust van het eiland See-
land) in brand geraakt. Van de 25 passagiers is een gered. Van de beman-
ning zijn 11 omgekomen; onder de geredden bevinden zich de kapitein en
de stnunnan.
De inspecteur voor het Geneesknndig Staatstoezigt voor Gelderland en
Utrecht, de heer W. F. P. Kiehl, plaatst in de Amh. Ct. het volgende:
U Tegen de noodlottige ziektedie het gevolg is van den beet van een dol-
len hond, bezit de geneeskunde tot nog toe geen redmiddel. Het eenige
wat geschieden kan is het onmiddellijk vernietigen van het vergift door
aanwending van het gloeijend ijzer op de wond. Ik noodig derhalve het
publiek ait geen vertrouwen te schenken aan de daartegen zoo dikwerf aan-
geprezene geneesmiddelenmaar dadelijk geneeskundige hulp iu te roepen
en acht mij thans te meer daartoe verpligt, omdat in de Nieuwe IJsselbode
van den 22sten September Datura Stramonium daartoe aangeprezen wordt,
een middel, hetwelk een sterk vergift en in de daar aanbevolene dosis
hoogst gevaarlijk is."
Aan de Koln. Z. wordt het volgende gemeldZondag voor 8 dagen
trof de bliksem een 1600 koppen sterke kudde schapen, die in het Fran-
sche departement Lozere over een berg gedreven werd. 955 schapen wer-
den doodelijk getroffen, de anderen zwak. Het hoofd der herders verloor
het bewustzijn, waaruit hij pas den volgenden dag ontwaakte. Van een her
der werd de linkerhand verzengd. Het geleden verlies wordt op 18000 fr.
geschatwaarvan 80 centimes voor elk schaap moet worden afgetrokken
zijnde de prijs, dien men voor elke huid maakt. Tusschen de beenen van
den herder, die gewond werd, lag een hond te slapen. Deze werd tot op
een afstand van 20 meters weggeslingerd en daar gevonden, bedekt met
een twaalftal lijken van schapen.
Een groot ongeluk is in den avond van den 6 dezer voorgevallen in
de nabijheid van "Weesp. Een gezelschap van 11 personen, alle woonachtig
in de Pieter-Jacobstraat te Amsterdam, had zich 's morgens in een open
rijtuig met twee paarden bespannen naar Weesp ter kermis begeven, en
keerde van daar omstreeks ten 10 ure 's avonds in eene opgewekte stem
ming naar Amsterdam terug. Op ongeveer een half uur afetands van Weesp
raoet een der paarden geschrikt zijn, waardoor het rijtuig, met alien die
er in zaten, in de Nieuwe Weespervaart geraakte, en waarbij 6 personen
noodlottig om het leven zijn gekomen. Toen 'smorgens ten4 ure de nood
lottige tijding te Amsterdam kwam, vernam men dat twee zoons en een
dochter van den stalhouder Hesselink, de vrouw en een zoontje van den kaste-
lein Lubberts, benevens Frans Zaarwaren verdronken. Een der paarden
is gered.
De Italiaanscheprinses Dominica Ciarelli is dezer dagen te Parijs over-
leden letterlijk gedood van smart door het verlies van hare beide kinde-
ren, onder de volgende bijzondere, en waarlijk hartverscheurende omstan-
digheden. De prinses was weduwe en moeder van twee zonen. De oudste
was acht jaar. Na een hevige ongesteldheid van weinige dagen stierf de
jongste. De moeder was radeloos over het verliesen toen de lijkkist ge
bragt werdhad zij in een hevige aanval van zenuwlijdendringend en bij
herhaling, op dat vreeselijk gezigt, uitgeroepen: u Weg! wegIkwilniet
dat zij mijn Dominico Weghalen." Men had de ongelnkkige moeder verwij-
derd en het droevig werk intusschen voortgezet. Op napolitaansche wijze
werd de lijkkistnadat het stoffelijk overschot van het knaapje er in ge-
legd wasnaast de stervenssponde op den grond gezet. De lijkbezorgers had-
den daarop het vertrek verlaten. Nu sloop de kleine Pietro binnen. Het
kindmet de smart zijner moeder begaan en geheel onder den indruk
van hare laatste woorden, had een voorbeeldeloos besluit genomen van
even voorbeeldelooze kinderlijke liefde getuigende. Hij tilde het lijk van zijn
broertje uit de kistlegde het weder op het bednam daarop de plaats
van den jongen doode in de kist inschoof het deksel over zich heenen
bleef toen doodstil liggen. Na eenigen tijd keerden de lijkbezorgers terug
sloten niets van het gebeurde vermoedendede kisten de begrafenisstoet
begaf zich op weg. Nu begon de doodstrijd voor Pietro. Hij had zich roer-
loos gehoudenmaar in het oogenblik dat de verstikking voorafging
voelden de dragers bewegingen meenden zij een dof gerucht te hooren.
IJlings werd de kist nedergezet en heropend. Te laathet knaapje had
den geest reeds gegeven. Moeders kreet//Ik wil niet dat zij mijn Domi
nico weghalen!" had ook aan haren Pietro het leven gekost. Thans rust
zij met hare beide lievelingen reeds in hetzelfde graf.
Eindelijk schijnt, na vele proefnemingeniu Amerika de schrijfma
chine namelijk een waarlijk praktischeuitgevonden te zijn. De beroemde
geweerfabriek van Remington vervaardigtnaar het stelsel van zekeren Lat
ham Sholesschrijfmachines die reeds op vele plaatsen in de Vereenigde
Staten gebruikt worden. In grootte en vorm gelijken zij op de naaimachines.
Het sehrijven geschiedt door het aanslaan van toetsen, die een letter, een
cijfer, of een leesteeken op papier brengen. Ieder formaat van 3 tot 8 duim
breedte en van 1 tot eenige honderd duim langkan er mede beschreven
worden. Ook voor adressen op brieven of kruisbanden is deze machine zeer
geschiktdewijl men de afstanden tusschen de regels gedurig met het
meeste gemak kan wijzigen. Het geschrevene, of juister gezegd het ge-
drukte, is even duidelijk als gewone boekdruk en even zoo gelijk. Met
deze machine schrijft men 60 woorden in de minuut, terwijl een geoefend,
vlug penvoerder slechts 30 iu dien tijd op het papier brengt. Ook kan men
er tegelijk een vrij groot getal kopijen mee vervaardigen. De behandeling
laat zich in veertien dagen leeren. Reeds zijn de machines van Latham
Sholes bij de grootste Amerikaansche telegraafmaatschappijenbij vele
kooplieden, advocaten, ja zelfs bij de regering ie gebruik. De //Wes
tern Union Telegraph Company, de Illiniois Central Railroad Company,"
die bureaux in bijna alle hoofdsteden der Vereenigde Staten hebben en hon-
derden bediendenbeweren dat zij door deze schrijfmachine 200.000 dol
lars aan salarissen jaarlijks uitwinnen. De prijs is echter vrij hoog, na
melijk 125 dollars. Een ander werktuigkundigezekere Daul, komt nu
met een eenvoudiger en minder kostbare ter markt. Zijn werktnig zal slechts
50 dollars kosten. Het is ook van toetsen voorzienen kan overal gemak-
kelijk medegenomen worden.
Een niemo waschmiddel. Een Engelschman heeft de ontdekking
gedaan, dat wanneer men onder het tot 't wasschen van linnengoed be-
stemde water een wcinig pijpaard roertde waschgoederen zoo wit worden
als of ze pas van de bleek kwamen en dat hierbij hoe vuil de wasch ook
zijn mocht, de helft arbeid en minstens een vierde gedeelte zeep bespaard
werd. Men roere de pijpaard onder het warme waschwater of wrijve de
pijpaard tegelijk met de zeep in de vuile goederen in en herhale dit zoo
dikwijls totdat de wasch rein geworden is. Allen, die het middel beproefd
hebben, stonden verwonderd over den goeden uitslag.
Voor ongeveer 6 maanden verdween de kassier van een der grootste
bankiershuizen te Philadelphia, met ongeveer twee millioen dollars. De po
litic deed vruchteloos nasporingen, doch de chef van het bankiershuis ont-
ving den volgenden brief: //Uit liefde deed ik dezen stap. Geef mij uw
dochter Emma ten huweKjk en ik breng u al het geld terug. Zoo niet, dan
verteer ik alles voor men mij in hechtenis kan nemen. Antwoord door de
dagbladen. Uw gewezene kassier F." De bankier dacht hierover na,
sprak eens met zijn dochter en nu kwamen zij overeen, dat het wel het
beste zou zijn den jongen kassier als schoonzoon aan te nemen. Zoo ge-
dachtzoo gedaan. De annonce werd geplaatst en de jonggehuwden bren
gen hunne wittebroodsweken thans te Parijs door.
In de buitenlandsche pers zijn tegenwoordig brieven in omloop, die
Bismarck heeft geschreven in antwoord op verwijtingen tot hem gerigt,
dat hij zich indertijd met de zangeres Paulina Lucca heeft laten photogra..
feren. Zoo had o. a. de afdeeling Pommeren van het Pruisische Volksver-
ein haar leedwezen over die handelwijze van den premier uitgesproken en
hem gebrek aan godsdienstzin verweten. Bismarck antwoordde daarop met
een briefwaarin hij aan de afdeeling zijn blijdschap te kennen geeft over
haar openhartigheid en zich ook verdedigt op de besehuldigingdat hij
niet godsdienstig was en de kerk niet bezocht. Wat betreft de gebeurtenis
met Paulina Lucca, verhaalt hij, dat toen hij te Gastein vertoefdebij ge-
legenheid dat aldaar het bekende verdrag werd geslotende onderhandelin-
gen aanvankelijk niet wilden vlotten en het leven zoo vervelend werddat
men niet wist hoe den tijd dood te slaan." Op zekeren dagverhaalt
von Bismarck ga ik wandelen en ontmoet Lucca, die ik kende. Ik zqide
haar dat zij afwisseling in de verveling moest brengen en een concert ge
ven." Ja was haar antwoorddat kan geschieden, maar onder een
voorwaarde //En die is?" Dat Uwe Excellentie zich met mij laat pho-
tograferen." //Met genoegen," antwoordde iken zoo is het portret
in de wereld gekomen. Of gij daarom een steen op mij wilt werpen moet
ik aan u zelven overlaten."
De boerenknecht uit Nieuwer-Amstel, die in de vorige week
ter zake van het wegnemen van eenige boerenkoolplanten ter
waarde van een halve cent voor de kriminele kamer van het
Provinciaal Geregtshof in Noord-Holland te Amsterdam teregt
stond, is den 5 dezer deswege schuldig verklaard aan diefstal
in de aanhoorigheid van een bewoond huis, door middel van
overklimmingen, met toepassing van verzachtende omstandig-
hedenveroordeeld tot een cellulaire gevangenistraf van drie
maanden (het minimum der door de wet in deze bedreigde
straf).
Hedeu OHtsliCj)zacht en kalmna eene langdurige on
gesteldheid, mijne hartelijk geliefde EchtgenooteANNEKE
Ai\TOi\IA VAN VEUREN, iu den ouderdom van ruim 32
Jaren. Wat ik en mijne vier nog jeugdige Kinderen in haar
verliezen, kunnen slechts zij beseffen, die de Overledene heb
ben gekend.
Haarlemmermeer
3 Oct 1875.
