mm
- 6 -
■nHHnHHHnHHH
Landbouw.
Zwolle11 Jan. De algnneene vergadering der Overija-
selache Maatachappij ter bevordering van Landbouw enz., afd.
Zwollewa3 gisteren avond zeer belangrijk. Aan de vergade
ring werd kennis gegeven en voorlezing gedaan van een adres
aan Provinciale Slaten van dit gewest, tot het benoernen van
een rondreizend leeraar, in navolging van de Twentscbe'ver-
eeniging. Door baron Sloet tot Oldhuis, den president der
Vereeniging tot cntwikkeling van provinciale welvaart, zouden
boekwerken worden gezondenom bij de vereeniging te wor-
den verloot en zulks ter bevordering van landbouw-tuinbouw-
en veeteeltkennis. Door baron de Vos van Steenwijk was aan
den heer C. Percenaire opgedragen alles aan te koopen wat
noodig wa9 tot bevordering van het landbouw-onderwijs op
diens school en dat voor zijne rekening. Een prachtige kaart
die op duidelijke ivijze de verschillende stoffen aantoonde,
die bij den groei der planten noodzakelijk zijnwas daarvan
reeds een bewijs en werd bij zijne behandeling van het zet-
meel op zeer duidelijke wijze verklaard.
Uit het Ohlarabt.
Gemeng-de Beriglen.
Amsterdamsche Kanaal-Maatschappij
In de vergadering der financieele Commissie werd de Be-
grooting van het Armbestuur onderzocht, en in volmaakte or-
de bevonden. Geen aanmerkingen waren te vinden. Daarom
stelt de financieele Commissie U voordie begrooting vast te
te stellen tot een bedrag van f 3127,42 /2 in ontvang en
3127,42/2 in uitgaaf.
Haarlemmermeer, 19 October 1875.
(get.) .Bultman
u Ran
G. B.'iHoorr.
Wordt vervolgd.)
I to or II13 Januarij. Gedurende het jaar 1875 zijn op de
week- en jaarmarkten alhier aangevoerd 1306 paarden, 12,860
koeijen, 2204 nuchtere kalveren 30865 schapen 9400 lam-
meren, 21,270 varkens, biggen en zeugen, 653 bokken en
geiten, 6785 kippen, hanen enz., 8775 eenden, 4374 hectol.
monsterzakken erwten, boonen, garst, haver enz., 94,540
koppen boter, 1,098,796 stuks, 4644 stapels of 2,272,771
kil. kaas.
Sneek12 Jannarij. Gedurende het jaar 1875 zijn aan
de stadswaag alhier gewogen 39,289/4, 3698/8 vaten boter
en 850,495 kilogr. kaas. De minste aanvoer van boter was
den 16 February, nl. 187/4 en 106/8 vaten; van kaas 19
Jau., 112 kilogr. De laagste boterprijs was den 4 Mei,/46;
van kanterkaas 18 Mei, 21; van nagelkaa9 4 Mei/ 22.
De grootste aanvoer van boter was den 1 Junij, 1431/4
en 56/8 vaten; van kaas 15 Junij63,190 kilogr. De boogste
boterprijs was 2 February 72; van de kanterkaas 20 Julij
31; van nagelkaas 36. De middelprijs der boter was
60; van kanterkaas 27,85 en van nagelkaas 31,30.
De middelprijs der boter was in 1874 60; van kanterkaas
32,15 en van de nagelkaas 35,85.
Citgeest, 11 Jan. Met genoegen vernemen wij de goed-
keuring van Gedep. Staten van hel raadsbesluit tot iristelling
van markten alhier. De eerste wekelijksche veemarkt zal alhier
gehouden worden op Woensdag 1 Maart aanst.
Over het Nederlandsch rundveestamboek deelt de Landbouw-
Courant het volgende mede: „Het aantal ingekomen aanvragen
tot opneming van vee bedraagt 152 ingescheven zijn in boek
S. I. (9tieren van inlandsch ras) 14, in boek K. I. (koeijen
van inlandsch ras) 87, in boek S. II. (stieren van vreemd
of gekruist ras) geen, en in boek K. II. (koeijen van vreemd
of gekruist ras) 3 stuks. De eerste aflevering zal weldra ge-
drukt het licht zien.
Aan de Prov. Noord-Brabantsche Courant ontleenen wij het
volgende
„Ten bewijze dat voor paarden geschikt voor de fokkerij,
goede prijzen worden betaald kan dienen dat door een land-
bouwvereeniging in Zeeland aan den heer Pelgrom Bijnberk
te Lienden, voor een bruinen 3-jarigen dekheng9t is betaald
de kapitale som van 2025."
Blijkens een berigt uit Stockholm, is op het landgoed Elfs-
borg—Lau in den laten herfst de gevreesde Colorado kever op
de meest verni'elende wijze in hoogst aanzienlijken getale voor
den dag gekomen en heeft den geheelen aardappeloogst van
genoemd landgoed en in den omtrek verwoest. Een weten-
schappelijk onderzoek door de Zweedsche regering bevolen heeft
de identiteit van dit incect met die van den Amerikaanschen
Colorado kever duidelijk in het licht gesteld.
De regering zal nu bij tijds de strengste maatregelen moe-
ten nemen ora van die gevreesde plaag verschoond te blijven.
Maar nog een ander gevaar bedreigt de aardappel-cultuur.
De heer Heylaerts deelt mede, dat in de omstreken van Al
giers een vlindertje Gelechia (Lita?) Solanella twee derde van
den aardappeloogst heeft vernielden vreest, dat ook deze
diersoort ligtelijk noordwaarts zal kunnen worden verspreid
Men leest in de Oroninger Courant:
Mijnheer .de Redacteur
Onlangs had ik het genoegen in gezelschap te zijn met zeer
ontwikkelde landbouwers uit onze streken die in hun bedrijf
met den tijd wenschen vooruit te gaan, en daarbij een hart heb-
ben voor hunne arbeiders. Gebeel pnders dus gezind dan wel
eens door zeer oppervlakkige beschouwers, waartoe o. a. inder-
tijd de heer Janssen bshoorde, van de Oldambtster boeren is
beweerd. Het gesprek trok zeer mijne aandacht. Vooral,toen
een onderwerp ter sprake kwam dat nog al belangstelling wekt
en zelfs eenige bezorgdheid. Het was het kennelijk wautrouwen
en de afkeer, waarmede door vele arbeiders de machines in
het landbouwbedrijfmet name de dorschraachinesworden
beschouwd. Zij wauen, dat door het meer algemeene gebruik
daarvan" de welvaart van den arbeidersstand grootelijks wordt
benadeeld ja zijn ondergang wordt verhaast. En die voorstel-
ling wordt wel eens door kwaadwilligen verbreid die hen
alzoo tegen hunne werkgevers opzetten. Hoogstnoodig is bet
daarom, dat een tegengif worde verstrekt, door te doen zien,
dat die voorgestelde nadeelen op verre na niet zoo groot zijn
als wordt voorgespiegeld en dat de reeds onvermijdelijke schok
door meer gebruik van machinekracht niet zoo erg zal aan-
komen.
Er waren onder ons, die er rijpelijk over hadden nagedacht
en becijferingen hadden gemaakt, die m. i. wel in ruimer kring
mogten gekend worden en mij op mijn verzoek vriendelijk
werden afgestaan. Ik dacht, M. d. R.dat eene mededeeling
daarvan in uw blad, dat voor de behandeling van menige,
nog -openstaande sociale kwestien wel zijne kolommen aaobood
niet ongepast zou zijn.
Er zal uit blijkendat het geldelijk nadeel voor de arbei
ders, door het gebruik van stoomkracht bij het dorschen op
verre niet zoo groot is, als men, bij oppervlakkige beschou-
wing, waant, en dat het misschien wel door te verwaohten
gevolgen daarvan vergoed zal worden. Bij de dorschmachine
zooals die hier meest gebruikt wordt, zijn in den regel 22
arbeiders werkzaam en worden er p. m. 220 mudden gerst
per dag gedorscht. Wanneer nu die 22 man met 11 gewone
blokken dorschten, dan zouden zij, naar de be rekening, dat
met een blok gemiddeld per dag 20 mudden gerst gedorscht
wordt, ook 220 mudden krijgen. Behalve het schoonen, dat
door de machine te gelijk geschiedt, geeft dat dus nagenoeg
geene verandering in het loon der arbeiders, die ook bij de
machine hooger loon dan gewooulijk ontvangen.
Met haver staat het voor hen minder gunstig, daar met
6en blok per dag 16 mudden, en dus met 11 blokken 176
gedorscht kunnen worden, terwijl de machine per dag 250
mudden levert. Dat geeft een verschil van 74 mud, waartoe
met blokken 9 man 66a dag zouden moeten werken.
Van tarwe kunnen 11 blokken 77 mudden dorschen en de
machine geeft 130 mudden. Daar is dus de verhouding nog
ongunstiger, daar de arbeid van 18 man voor een dag wordt
uitgewonnen.
Maar er is ten deze ook eene keerzijde, die niet uit het oog
verloren moet worden. Het met de machine afgedorschte stroo
moet, ter verzending, tweemaal geperst worden. Het blokstroo
wordt dat in den regel nieten in alien gevalle slechts 66n-
maal. Nu wordt voor het pak van 't eerstgenoemde, 120 kilo
gram zwaar, 25 cents persloon betaald, en voor 't andere,
130 kilogram zwaar, slechts 17 /2 cents. En wanneer in
den herfst vele arbeiders bij de machine vereischt worden
blijft er voor de anderen meer veldarbeid over, en zal de
daghuur hooger moeten blijven, terwjjl ook de landbouwer
die spoediger het geld voor zijn koren krijgt, daardoor ligt
meer werk zal geven.
Het zou ongetwijfeld goed werken op de stemming der ar
beiders, wanneer de landbouwer 't een en ander hun voor-
cijferde en deed opmerken dat het voordeel van machinewerk
niet zoo groot voor hem is als men wel meenten dat het
vooral gevonden moet worden uit de vermindering van het
aantal paarden in zijn bedrijf. En wanneer hij overigens wel-
willendheid toont, door b. v. het stroopersenonder zijn op-
zigt, in plaats van door vreemden, door eigen arbeiders te
laten geschieden, en 't vervoeren althans voor een deeldoor
zijne knechten, waardoor dan meer werk voor de arbeiders
overbleef, het kan wel niet anders, of malaise en wrok zullen
worden voorkomen.
Ziedaar M. de R.'t een en ander van betgeen ik mogt
hooren betoogen.
Misschien deed het goed, wanneer het onder de oogen van
het publiek komt. Q. N.
Te Amsterdam zijn twintig] vaten in beslag genomen, die volgens op-
gaaf zuur bier bevatten voor leerlooijers. In ieder vat werd echter een
kleiner vaatje gevonden met spiritns. De gezamenlijke inhoud bedroeg
1800 liters.
Te 'sHage is een jongen gearresteerd, die de sleutelgaten der huis-
deuren vol buskrnid stopte, dat hij vervolgens met lacifers aanstak.
Te Wilsum is Dingsdag op klaarlichten dag bij een landbouwer inge-
broken. Een aantal kleedingstukken werden ontvreemd, en daar aan den
IJsseldijk de kleeren van een kolonist zijn gevonden denkt men dat de
dief uit Ommerscbans is ontvlugt.
De Berlijnsche Vereeniging tot inzameling van sigarenpuntjes deelde
uit de opbrengst daarvan op den 27 December aan dertig weeskinderen de
navolgende kleedingstukken uiteen hemd, een paar flinke schoeuen, een
paar wollen konsen, een warm overkleed en een knoopdoek. Bovendien
werden zij rijkelijk voorzien van lekkernijen. Zoolang de Vereeniging be-
staat, werden 200 weeskinderen op die wijze begiftigd.
Per stoomschip Ymer, kapt. J. Hasse, zijn uit Zweden te Nieuwe-
diep aangebragt zes ijzeren kanonnen van 24 centimeters. Zij zullen op de
marinewerf worden gelost, om later per scheepsgelegenheid naar Oost—Indie
te worden overgebragt met een 900tal kogels, die reeds sedert lang op de
werf opgeslagen liggen en op scheepsgelegenheid wachten.
Woensdag middag jl. is eene ruim 60jarige vrouw te Zwolle levend
verbrand. Bezig zijnde de badkuip voor de israelieten gereed te maken,
moeten hare kleederen hebben vuur gevat. Men vond het lijk bijnageheel
verkoold.
Ten huize van den haarsnijder en pruikemaker J. A. Basie te Alk-
maar, brak in den avond van den 10 dezer, ongeveer 9 ure, een brand
uit, naar men zegthet gevolg van het omvallen eener petroleumlamp. De
brandweer, die spoedig ter plaatse tegenwoordig was, mogt het geluk-
ken de vlammen binnen het uur meester te worden. Het huis is van
binnen geheel uitgebrandvan de meubelen is veel gered. Huis en in-
boedel waren tegen brandschade verzekerd.
Den 9 dezer viel te Vlijmen een kind van v. d. V. in een ketel
met kokend water. Den nacht daaropvolgende is de kleine na een vree-
selijk lijden aan de gevolgen overleden. Volgens verklaring van den ge-
neesheer waren de ingewanden verbrand.
Den 10 dezer is door de marechausees gearresteerd J. S., koper-
slagersgezel te Oirschot. Hij werd betrapt, terwijl hij met een valschen
sleutel de geldlade zijns meesters wilde openen.
Maandag middag jl. kwam te Vlaardingen, de treurmare, dat twee
boerenjongens (breeders) van Maasland, die aldaar een oom weuschten te
bezoeken op de Maassluische Vliet door het ijs gezakt en als lijken opge-
haald waren.
Te Drunen is de arbeider J. Kuis op een noodlottige wijze om
bet leven gekomen. Terwijl men bezig was balen hop op een kar te laden,
rolde een baal van de kar en kwam teregt op het paard. Het dier schrikte
en zette het op een loopen. Daarbij werd K. omver geworpen en ging
hem het wiel over den rug, waardoor de ruggegraat brak. Hij was spoedig
een lijk.
Te Sprundel op het gehucht Schijf van de gemeente Rucphen is de
woning van J. Goorsteen een prooi dor vlammen geworden. De brand
ontstond in den nok van bet hui9, vast aan den schoorsteen, zoodat waar-
schijnlijk de slechte toestand van den schoorsteen dc oorzaak van dit on-
geluk is geweest. Over het geheel wordt in Noord-Brabant door de boe
ren weinig acht geslagen op den toestand der schoorsteenenwaaronder
vaak groote vuren van takkebossen branden. De veelvuldige branden zijn
daaruit voor een niet gering gedeelte te verklaren.
Een huisgezin te Assen, bestaande uit 9 personenwerd nahet nut-
tigen van brij ernstig ongesteld. Bij geneeskundig onderzoek is gebleken,
dat die ongesteldheid is ontstaandoordien het glazuursel van de pan
waarin de brij gekookt was, losgelaten en zich met de brij vermengd had.
Door spoedig tegengift zijn alien behouden gebleven.
Te Naaldwijk is een vrouw bevallen van haar 28e kind. Zij zal in
Mei a. s. 25 jaren getrouwd zijn en heeft nooit meer dan 1 kind tegelijk
gehad.
Te Parijs is in deze week op den tramway van de Place de I' Etoile
naar Courbevoie de eerste proefrid gedaan met een wagenniet door- een
paard getrokken, maar gedreven door zaamgeperste lucht. De machine is
niet van Amerikaanschen oorsprong, zooals aanvankelijk werd gezegdmaar
eene uitvinding van den heer Desire Savalle, die 15 December 1868 daar-
voor reeds werd gebrevetteerdHet rijtuig heeft geheel den gewonen vorm,
ook de inrigting is dezelfdealleen het platform aan de voorzijde is niet
meer voor passagiers bestemdmaar daarop is het werktuig geplaatst. De
afstand is in 12 minuten afgelegd. De heer Delettretingenieur, heeft zelf
den wagen bestuurd alle bewegingenversnellenophoudenremmen, op
een ander spoor overgaan enz. werden met de grootste juistheid niet al
leenmaar zoo gemakkelijk volbragt, dat naar zijne verklaring een kind
het rijtuig zou kunnen besturen. Het vermogen van de machine is veel
sterker gebleken dan de trekkracht van een paard.
Zondag bemerkte een inbrenger in de bank van leening te Gronin-
gen, dat hij een rol goed van onder zijne toonbank miste, even nadat
eene hem onbekende jonge vronw een pand bij hem ter beleening had aan-
geboden. Het vermoeden viel op haar, waarop de vrouw van den inbrenger
haar achtervolgde, haar 9taande hield en werkelijk de vermiste goederen in
haar bezit vond.
Door de politie werd van het voorgevallene proces-verbaal opgemaakten,
naar wij vernemen, moet bij een nader door haar ingesteld onderzoek zijn
gebleken, dat men hier te doen had met eene vrouw, die reeds meermalen
zich aan dergelijke feiten had schuldig gemaakt; onderscheidene goederen
moeten dan ook reeds zijn opgespoord, die zij alien bij denzelfden inbren
ger had ontvreemd en ilaarna te gelde gemaakt.
Mag men hare opgaven geloovendan moet armoede de eenige oorzaak
zijn, die haar zoover bragt.
Men zal zich herinneren, dat de Parijsehe bladen ruim een jaar ge-
leden dagelijks melding maakten van den toestand van zekeren Lausseur,
bediende in de magazijnen van Le Printemps, die een vork had ingeslikt.
Nog altijd zit hem dat voorwerp //dwars in de maag", hoewel zijne ge-
zondheid tot heden redelijk gebleven is. Na geruimen tijd in absolute rust
bij zijne familie te hebben doorgebragt, is hij thans naar Parijs terugge-
keerd, en zal eerstdaags eene operatie ondergaan, om hem zoo mogelijk
van het gevaarlijke voorwerp te bevrijden.
Te Ravensteyn is de 14jarige eenige zoon eener weduwe door het
ijs gevallen en verdronken. Twee personen de ambtenaar A. v. d. Heuvel
en de schipper v. d. Anden, snelden ter redding toe, en badden ook het
geluk den drenkeling nog levend aan wal te dragen. Elke poging van den
geneesheer om hem in het leven te houden was echter vrnchteloos. Waar-
schijnlijk was de dood hoofdzakelijk het gevolg van de vreeselijke koude.
Figaro zegt den volgenden brief in de bus aan zijn bureau gevonden
te hebben. Is het niet waar, het is toch aardig bedacht. De brief luidt:
»Mijnheer I
//Wij zijn waarlijk diep te beklagen, sedert de koude zoo buitengewoon
streng geworden is. Ik zal u wel niet behoeven te zeggendat wij in den
winter het meest lijden en de meeste behoeften hebben. En jnist in dat
saizoen nu ontvangen wij de minste aalmoezen. De overgroote meerderheid
der voorbijgangers hebben dikke handschoenen aan waarmede zij moeije-
lijk uit den vestzak of de portemonnaie klein geld kunnen halen en boven
dien houden alienzonder onderscheidde handen diep en onverbiddelijk
in de zakken gestoken.
//Deze toestand is voor ons onduldbaar en onhoudbaar. Ik neem daarom
de vrijheid te vragen zouden de kleermakers niet in de winterjassen aan
de zijde een zak kunnen maken opzettelijk bestemd om daarin het geld
voor aalmoezen bestemd te steken? Wij zouden dan hetgeen men ons toe-
denkt er bescheidelijk zelven uit kunnen halen. Ik geloof dat dit een ware
vooruitgang en tegelijk een wezenlijke philantrophische daad zou zijneene
aanbevelenswaardige methode zoowel voor de armen als voor de liefda-
digen. (w. g,) //Penubx, geruineerd bedelaar."
Aangaande de werken der Amsterdamsche Kanaalmaatschappij
wordt ons het volgende medegedeeld
Het werk werd in November voortgezet, tot het invallen van
den vorst op 28 dier maand, met 1025 tot 1285 arbeiders, 32
paarden, 3 lokomotieven en 100 wagens, 2 stellen tijdelijke pomp-
werktuigen, 13 of 14 stoombaggervaartuigen, 94 grondschouwen, 3
tot 5 sleepstoombooten, 9 loopkranen, 5 gewone stoomkranen, 2
groote draaikranen op de hoofden, 3 lokomobielen, 430 vormen
voor betonblokken en 1 vast stoomwerktuig. Bovendien 7 stoom
baggervaartuigen met 60 werklieden bij nacht.
Noordzeehoo/den. In het geheel zijn gemaakt 78,618 beton
blokken (726 in November), bevattende 275,841 kub. meter (4232 in
November).
Het Noorderhoofd was op het einde van November doorgetrok-
ken als volgt:
Grondlaag van bazalt tot 1500 meter buiten het duin.
'Idem gevlakt tot 1404 meter (4 in November).
Grondlaag van blokken tot 1403.6 meter, tweede laag tot 1403,
derde laag tot 1397.4, vierde laag tot 1396.8, vijfde laag tot 1396,2
meter; eerste bovenlaag tot 1395.6 en tweede boven- of deklaag
tot 1395 meter.
De benedenste drie en de bovenste twee lagen betonblokken
vorderden in November ieder 5 meter,
Het Zuiderhoofd was op het einde van November doorgetrokken
als volgt
Grondlaag van bazalt tot 1530 meter buiten het duin.
Idem gevlakt tot 1520 meter (14 in November).
Grondlaag van blokken tot 1513.2 meter, tweede laag tot 1512.6,
derde laag tot 1512, vierde laag tot 1511.4, vijfde laag tot 1510.8,
zesde laag tot 1510.2 meter; eerste bovenlaag tot 1509.6 en twee
de boven- of deklaag tot 1509 meter.
De lagen betonblokken vorderden in November ieder 15 meter.
In het geheel zijn verwerkt 226,717 kub. meter betonblokken
(4742 in November).
Noordzeehaven. Het baggerwerk in zee werd voortgezet.
Hoofdkanaal. De ontgraving tusschen de Noordzee en het
Wijkermeer bedraagt in het geheel 4,354730, kub. meter (33,260 in
November).
In het Wijkermeer zijn gebaggerd 1,080,730 kub. meter, in Bui-
tenhuizen 215,280 kub. meter (13,000 in November), in het westelijk
Y 2,343,360 kub. meter (10,9 0 in Nov.).
De kanaaldijken in het Wijkermeer en het westelijk Y waren in
aanleg over 29,-497 meter length, tot A.P. opgetrokken over 28,697
meter lengte, tot 0.60 meter boven A.P. over 25,678 meter ieng-
te en voltooid over 23,792 meter lengte.
Zijkanaal E Westzaan). Kanaaldijken voltooid over 1074 me
ter lengte (40 in November).
Zijkanaal F Hal/wegGebaggerd 428,750 kub. meter (530
in November).
Kanaaldijken opgetrokken tot 0.60 meter boven A.P. over 8935
meter lengte (1191 in November); idem voltooid over 5281 meter
lengte (173 in November).
Zijkanaal l (Oostzaan). Gebaggerd 23,490 kub. meter (2500 in
November).
Kanaaldijken in aanleg over 1760 meter lengte (200 in November)
