1876.
Vrijdag, 7 Julij.
Mo. 27.
VAN
AAN LANDBOUWGEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Zeyentiende Jaar gang.
Haarlemmermeer.
Prijs van het Abonnement:
in het Jaar6.
Prijs der A_dvertentien
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12% Cent.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven
UITTREKSEL
Uitvoerig en beredeneerd Verslag van den toe-
stand der Gemeente Haarlemmermeer,
693.50
93.75
500.—
2288.—
1089.75
171.25
60.—
139.50
109.24
2.50
32.50
17.—
20
40
30
5
23
100
HAARLEMMERMEER
Prijs. van een enkel Nommer 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGENREDAKTIE EN UITGAVE BETEETTENDE
te adresseren aan VAN BONGA C0., te Amsterdam.
UiterlQh Woensdag.)
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
Den 4 dezer is het kind van H. A. Somers, oud 4jaren,
wonende te Nieuwemeer, in eene sloot geraakt en verdronken.
van 28 Junij tot 4 Julij 1876.
GEBORENLambertus Gerritzoon van G. den Boer en E. Schaap.
Mariadochter van B. Duwel en K. Verduijn. Arie Willemzoon van
J. Appel en P. Huizinga. Jacobus, zoon van J. Dam en M. M. Steen-
bergen. Gerardus Pieter, zoon van P. Post en W. deVos. Marinus
zoon van JBruijn en M. van den Kloot. Arnolduszoon van H. van
Woerkom en M. Verduin. Geertje, dochter van W. Schonte en M
Maarssen. Aaltje, dochter van J. H. Verhagen en J. Elstgeest.
Johannes zoon van J. van Bodegraven en A. van de Vecht. Maria
Catharina, dochter van K. de Jong en E. Sol. Aaltje, dochter van K.
Langendoen en E. Meuldijk. Jacob zoon van J. van Splnnter en A.
van der Sluijs. Simon, zoon van A. van Splunter en A. de Greeuw.
LEVENEOOS GEBOREN 1 kind van Cornelia Bras, ongehuwd.
1 kind van C. Vroom en A. Halfweeg.
OVEREEDEN Jacob, oud 3 weken, zoon van J. van der Pad en W
P. Gerritsen. Jannigje van Gellekom, ond 38 jaren, gehuwd met Th"
Braak. Margaretha, oud 8 maanden dochter van J. van Heij en M.
Paling. Johannes Hendrikoud 13 dagen zoon van J. van Doorn en
H. Grootendorst. Pieteroud 3 jarenzoon van A. van Westerhuizen
en J. van Iperen.
ONDERTROUWDN. Winters met K. Hogervorst. P. Blokker met W.
Winters. W. Kruikemeijer met E. Louw.
GEHUWDGeene.
Agenda voor de Vergadering van den Gemeente-
raad van Haarlemmermeer, te houden op Donderdag
13 Julij 1-876, des voormiddags ten 10 are, in
het Raadbuis.
1. Ingekomen stukken en mededeelingen. 2. Benoeming
van een hnlp-onderwijzer aan school n°. 4. 3. Voorstel
tot benoeming van een derden hulp-onderwijzer aan school
n°. 4. 4. Wijziging der politie-verordening dd. 13 April
1876. 5. Aanbieding der Gemeenterekening over 1875.
6. Idem der rekening van het Burgerlijk Armbestuur over 1875.
HIT HET
OVEE HET JAAR 1875
Opgemaakt door Burgemeester en Wethouders
van Haarlemmermeer, den 7 Maart 1876.
Vervolg en Slot, zie N°. 24).
Gemeente-Politie. De dienst wordt waargenomen door
4 veldwaehtersdie elk eene bezoldiging van 400 genieten.
De veldwachter Van der Wateren werd van 25 October tot
25 November 1875 in zijne betrekking geschorst.
Brandwezen. De gemeente bezit 6 brandspuiten met toe-
behooren. De branden in 1875 voorgevallen en die op-
merking verdienenbestonden in: 1. een huis en inboedel van
J. Slinger, huis verzekerd voor 500, inboedel voor700;
2. een houten keet en inboedel van J. Brongers verzekerd
voor/ 1000 3. een houten huisje en inboedelbewoond
door H. Pijnacker, huisje verzekerd voor 200; 4. eene
houten scbuur, met pannen gedekt, van de Wed, Benjamin,
verzekerd voor /700; 5. een houten huis, in vieren be
woond, van A. Rijkers, verzekerd voor 500; 6. twee
bergen met graan en twee schelften, van P. Drooghverze
kerd; 7. eene boerderijvan A. Claijverzekerd; 8.
eene boerderij, van W. Claij, verzekerd.
Nationale Militie. Het aandeel der gemeente in de lig-
ting bedroeg 32 man, welke alien bij de landmilitie werden
mgelijfd. Het getal ingescbrevenen was 91 man.
Schutterij. De werkelijke sterkte bedroeg: actief 181,
reserve 130, te zamen 311 man. De bij de wet gevorderde
aetieve sterkte bestond uit 144 man. De sterkte van den
eersten ban was: actief 145, reserve 116, te zamen 261 man.
De schutterij is alhier rustende.
Onderwijs. Het aantal scholen bestaat uit 10met even
zooveel boofd-onderwijzers, 6 hulp-onderwijzers 2 hulp-onder-
wyzeressen en 5 kweekelingen. Aan de school n°. 4 wordt
door de hulp-onderwijzers in eene avondschool vier malen per
week onderwijs gegeven in de Eransche taal en wiskunde, en
aan de school n°. 5, mede in eene avondschool, vier malen
s weeks, door den hoofd-onderwijzer, les in de Franscbe taal.
Het getal leerlingen bedroeg in het geheel 3035 jongens
en 2 57 meisjeste zamen 5792. Kosteloos onderwezen
werden 297 jongens en 297 meisjes, te zamen 594 leerlin
gen. De schoollokalen en onderwijzerswoningen verkeeren
in goeden staat.
De kosten van bet onderwijs bedroegen in 1875 als volgt:
jaarwedden der boofd-onderwijzers 8982.29s, waaronder°is
begrepen: bijdrage pensioenfonds 158.25 teruggaaf perso-
nele belasting 314.05 en 20 pet. der schoolgelden/ 755.79s;
jaarwedden der hulp-onderwijzers 4340.82s, waarojider be
grepen is: bijdrage pensioenfonds 86.62s; toelagen aan
kweekelingen 820kosten van het in-stand-liouden der
schoolgebouwen en onderwijzerswoningen /4106.94s; idem
aanschaffen van schoolmeubelen 647.36; idem aanschaf-
fen en onderhouden van scboolboeken en schoolbeboeften der
leerlingen 1161.99; idem van licht en brandstoffen in
de schoollokalen 185.87s; kosten der Plaatselijke School-
commissie 149.95; idem van plantsoen 14.25te
zamen, 20,202.10s.
De schoolgelden hebben bedragen 10 cents per week voor
elken leerling in iedere klasse. Voor bet onderwijs in de
Franscbe taal en wiskunde in de avondschool aan de school
n°. 4 per jaar 10, en voor 't onderwijs in de Fransche taal
in de avondschool aan school n°. 5/10 per jaar.
De bezoldigingen van het onderwijzend personeel bedroegen
als volgt: 1 hoofd-onderwijzer a. 950, waaronder is begre
pen 50 voor 't geven van onderwijs in de avondschool aan
school n°. 5 7 idem elk 800 en 2 idem elk/ 750 per
jaarbenevens 20 pet. der schoolgelden na aftrek der kosten
van schoolbehoeftenen terugbetaling der door hen betaald
wordende eerste 4 grondslagen der personele belasting;
van de hulp-onderwijzers geniet 1 750, 1 700 en 5 elk
600 per jaar; 2 hulp-onderwijzeressen genieten elk 500
's jaars; de kweekelingen genieten per jaar elk 100 en
eene gratificatie over het 2de dienstjaar van 20, over het
3de jaar van 40 en vcrvolgens elk jaar 20 meer, tot een
maximum van 100.
Het aantal Bijzondere scholen bestaat uit 2met 1 hoofd-
onderwijzer aan den Kruisweg, en 1 hoofd-onderwijzer en 1
kweekeling te Nieuw-Vennep. Het getal leerlingen op die
scholen bedroeg in het afgeloopen jaar 503 jongens en 431
meisjes, te zamen 934.
De Openbare Teekenscholen bestaan uit 2voor jongens
en meisjes boven de 10 jaren oud. Het onderwijs aldaar wordt
gegeven door den Gemeente-opzigterdie daartoe bevoegd is.
Het getal leerlingen bedroeg: op die te Hoofddorp 17 man-
nelijke, op die te Nieuw-Vennep 9 mannel. en 1 vrouwelijke.
De kosten worden uit de Gemeentekas betaald. Het onder
wijs in 1875 gegeven heeft bevredigende resultaten opgeleverd.
Het bedrag der schoolgelden was 5 per leerling in bet jaar.
De kosten van het onderwijs bebben 24 bedragen.
Te Hoofddorp bestaat eene leesbibliotbeek opgerigt door
de Vereeniging Concordia in 1866, waarvan veel gebruik ge-
maakt wordt. Ook bestaat er eeDe bibliotheek van de Hol-
landsche Maatschappij van Landbouw, waarvan in 18 75 echter
weinig gebruik gemaakt is.
Armwezen. De toestand was, even als in 1884 gun-
stig. Door het Burgerlijk Armbestuur werden in 1875 on-
dersteund: gedurende bet gebeele jaar onafgebroken 11 huis-
gezinneu en 21 afzonderlijk levende personentijdelijk 35
huisgezinnen en 6 afzonderlijk levende personen. De. ont-
vangsten bedroegen 3482.19s en de uitgaven 3394.51s.
De maatregel, in October 1872 door b t Burgerlijk Arm
bestuur genomen, om de armendie lidmaat ziju van eenig
Kerkgenootschap, te verwijzen naar het Armbestuur der Ker-
kelijke gemeente waartoe de arme behoort, werkt voortdurend
goed en geeft tot zeer weinig rooeijelijkheden aanleiding.
Landbouw. De algemeene toestand was vrij gunstig.
Ook de waterstand in den Polder is het geheele jaar gunstig
geweest. De opbrengsten der landerijen waren bevredigend
de waarde er van bedroeg: in huur gemiddeld 80 de" hec
tare, van vlasland gemiddeld 275 en in koop 1000 a
1200best land soms/ 1800 a 2000 de hectare.
Alhier bestaat eene Afdeeling van de HollandscJie Maat
schappij van Landbouw, welke 295 leden telt. Dergelijke ver-
eenigingen kunnen gunstig werken op den landbouw.
Opgnve der in 1875 beteelde liectaren, met vermelding van
de hoofdgewassende opbrengst per hectare en de gezarnen-
lijke opbrengst.
Beteeld werden Opbr. per hectare.
2583.75 hect. Tarwe22 hectol.
19.Spelt80
Rogge
Winter-garst
Zomer-garst.
Haver40
Boonen25
Erwten
Stamboontjes
Aardappelen
Suikerbiet 37000 kilogr.
Winter-koolzaad. 10 hectol.
Mosterdzaad 20
Karweizaad. .1000 kilogr.
Gezam. Opbrengst.
56,842,50 hectol.
1,520,—
13,870,
3,750,
1 5,000,
91,530
27,243,75
856,25
1,200,—
13,950,—
4,042,260 kilogr.
25,hectol.
650,—
17,000,kilogr.
hectol.
45.hect. Kanariezaad 22 hectol.
905.50 Vlas v®zelstof 500 kilogr.
hjnzaad 8 hectol.
De prijs van 100 kilogr. Vlas was gemiddeld 2.75 en die
van de hect. Lijnzaad gemiddeld 13.
54.50 Mangelworts. 60000 kilogr. 3,270,000 kilogr.
12.50 Wortels500 hectol. 6,250,hectol-
539.75 Klaverbooi 3000 kilogr. 1,619,250 kilogr-
Voorts werden nog beteeld: 12 heot. Boekweit, 4 beet.
Zomer-koolzaad16.25 hect. gedolven Meekrap51.75 hect.
VVikken244.75 hect. Braakland, 5329.75 hect. Weiland en
1476.75 Hooiland.
Het aantal boomgaarden bestaat uit 43.32 hectaren.
Met verschillend houtgewas zijn hier beteeld 67.75 bectaren.
Veeteelt. In 1875 werden 7 rundereu wegens longziekte
onteigend: Tonghlaar kwam nog al voordoch van andere
ziekten werd weinig of niets vernomen.
In 1875 bestond de veestapel uit: 26 dekbengsten, 476
veulen-merrien2604 veulens en werkpaarden19 ezels en
muilezels, 180 springstieren3152 melkkoeijen en melkvaar-
zen, 3689 kalveren en pinken 415 stuks mestvee en trek-
ossen, 10193 scliapen, 398 geiten en bokken, 1215 varkens,
11419 hoenders, 165 kalkoenen1707 eenden, 1576 ganzen!
Virveening. Er bestaan in deze gemeente vele veende-
rijen. De gronden tot verveening bestemd zijn sommige ge-
deelten der zoogenaamde oude landen, en het veen dat van
de binnenzijde van den ringdijk wordt afgestoken. De kwa-
liteit der turf is zeer verschillend; het is alleen gegravea turf,
uitgezonderd in lluijgsloot, alwaar ook inengturf wordt ver-
vaardigddie van zeer goede kwaliteit is. De verveeners
vinden voor hunne turf gereeden aftrek.
Handel en Scheepvaart. De bandel op de markten heeft
zich in 1875 niet uitgebreid. De aanvoeren bedroegen: op
20 October, 97 runderen103 paarden en 38 scbapen op
4 November, 149 rundereD87 paarden en 1 scbaapen
op 11 November, 87 runderen, 42 paarden en 1 ezel.
De aanvoer op de voorjaars- en wolmarkt was niet noemens-
waardig.
Van de stoombootdiensten langs de ringvaart dezer gemeen
te wordt veel gebruik gemaakt.
Verslag omtrent den toestand van het Mlddelbaar
Onderwijs in de Gemeente Haarlemmermeerover
het jaar 1875, opgemaakt ter voldoening aan ar-
tikel 52 der Wet van 2 Mei 1863 (St. Bl. n°. 60).
Het Middelbaar Ouderwij'9 te Haarlemmermeer omvat alleen
de aldaar bestaande Teekenscholen, namelijkte Hoofddorp en
te Nieuw-Vennep. In die scholen wordt onderwijs gegeven
in hand- en regtlijnig teekenen, en wel te Hoofddorp" Zatur-
dags van 1 tot 3 uuren te Nieuw-Vennep des Zaturdags
van 9 tot 11 ure. Het onderwijs wordt gegeven door den
beer J. Buijn, gemeente-opzigter te Haarlemmermeer, die in
het bezit is van het getuigschrift bedoeld in art. 88 der wet. -
Het schoolgeld bedraagt 5 per jaar.
Examens hebben in 1875 niet plaats gehad.
De lessen werden in 1875 bijgewoond door bet navolgend
aantal leerlingen
Te Hoofddorp (bet regtlijnig teekenen) gedurende: bet le
kwartaal 4, het 2ekwartaal 4, het 3e kwartaal 4 en het 4e
kwartaal 5, te zamen 17 jongens; (het bandteekenen) ge
durende: bet le kwartaal 13 jongens en 1 meisje, bet 2e
kwartaal 11 j. en 1 m., het 3e kwartaal 11 j. en het 4e
kwartaal 12 j., alzoo 47 j. en 2 m.te zamen 49; totaal
66, dus gemiddeld 16 leerlingen.
Te Nieuw-Vennep (het regtlijnig teekenen) gedurendebet
le kwartaal 1, bet 2e kwartaal 1, het 3e kwartaal 2 en het
4e kwartaal 2, te zamen 6 jongens; (het bandteekenen)
gedurende: bet le kwartaal 4 jongens en 1 meisje, het 2e
kwartaal 6 j. en 1 m., bet 3e kwartaal 7 j. en 1 m. en het
4e kwartaal 7 j. en 1 m., alzoo 24 j. en 4 m., te zamen 28;
totaal 34, dus gemiddeld 8 leerlingen.
Het getal leerlingen bedroeg derhalve gezamenlijk geduren
de het le kwartaal 24, het 2e kwartaal 24, bet 3e kwartaal
25 en bet 4e kwartaal 27, totaal 100, dus gemiddeld 24
leerlingen.
Er worden, althans door sommige leerlingen, nog al vele
lessen verzuimd.
Omtrent den toestand van bet onderwijs en de resultaten
daarvan valt te vermelden 1. dat opgevallen is dat niet meer
wordt geteekend naar voorwerpenmaar naar voorbeelden;
2. dat het regtlijnig teekenen nog al goed scbijnt te zijn en
de teekeningen naar voorbeelden schijnen ook nog al net be-
handeld te zijn; - 3. naarmate van het gering getal lessen,
dat gegeven wordt, zijn de vorderingen vrij wel; 4. de
teekeningen, gezonden in 1875 naar de tentoonsteliing te
Rotterdamwaarvan in het vorig verslag melding is gemaakt,
