•Jonkheer Mr. gevers van endegeest
„HET HAARLEMMERMEER".
JAN ADRIAENSZ LEEGHWATER
„Eene kleyne Chronycke ende Voorbereydinge"
AAN
op den Eersten Julij 1877,
den vijf-en-twinti^sten verjaardag- van zijne bloeijende dochter,
OP HET VOETSPOOR VAN
VAN DE AFKOMSTE ENDE 'T VERGROOTEN VAN DE HAARLEMMERMEER, MET DE DORPEN
H00EDD0RP, NIEUW-VENNEP EN ABBENES,
VAN MEER VERSCHEYDEN NOTABELE OUDE STUCKEN ENDE GESCHIEDENISSEN
Mr. JACOB P AIJLIJS AMERSFOORDT,
Landbouwer en Advokaat, op „Badhoeve", in dezelve Meer.
Wij brengen U een krans van statig' eikenblaren,
Van rogge, rijk bepluimd met lange korenaren,
Waaraan de bloemen zich uit weid' en hooiland paren,
Der beemden vossestaart (b, en mollig dravikgras (2);
Ook klaver wit en rood, die 't landvolk pleegt te garen
In 't Harelemmermeerwdar, vijf-en-twintig jaren
Geleden, 't water woedd' en klotste in wilde baren,
Of riet en biezen teeld' in 't giftig slijkmoeras.
's Lands eerste Willem sprak: //dit Meer moet uitgemalen;"
Gij, Gevers, hadt gehoord, en, zonder vreez' of dralen,
Sloegt gij de hand aan 't werk; gij mogt den roem behalen
Dat, acht jaar later, 't Meer was droog en leeggepompt.
Sinds mag de Koning vrij door deze beemden dwalen,
Hij vindt geen woeste plek, geen' oogsten die hier falen,
Hij hoort van haver, tarw' en melk en room verhalen,
Van vlas en witte wol, van paarden sterk en prompt.
(1) Alopecurus pratenais.
(2) Bromus mollis.
WMr, op het wilde Meer, de schipper 't zeil moest reven,
Ddar huwen paartjes thansdie stil en rustig leven
Twaalf duizend voedt deez' Meer, wier noest volhardend streven
's Lands werkkracht flink verhoogt, den steeling kleedt en voedt.
Werd tegen dezen grond des vreemd'lings zwaard geheven!
Zijn wakk're zonen doet geen woeste vijand beven,
Zij zouden moedig 't bloed voor Volk en Koning geven,
Eer men hun 't land ontnam, zij gaven 't weer den vloed!
Wil, achtb're Grijsaard, dan, deez' gave niet versmaden,
Maar ,/steeds dezelfde I1)" uw Vorst, ook nu, tot voortgaan raden;
Wijs hem het heil dat sproot uit zijner vad'ren daden,
Hoe zoet het oogsten wasna 't werk in voile vree
Kan 't zijn, beleef het nog, als w' eens de nieuwe zaden
Weer werpen, w&dr nn slechts garnalenvisschers waden,
Of met een schaam'le winst hun ranke kielen laden
Groei haast het eikenloof in 't diepst der Zuiderzee!
(1) Semper idemde wapenspreuk van het geslacht Gevers.
AMERSFOORDT.
VOLGT HIER
ENDE
NOG EENS HERINNERD DOOR
A0. 1641, Jan Adriaensz Leeghwater geeft voor de eerste
maal in druk uit zijn ontwerp tot droogmaking van Haarlem-
mermeer.
A0. 1852. De Staats-Courant 1°. Julij vermeldt
„Het Meer is droog."
A0, 1853, Eerste verkoop van landen in Haarlemmer
meerpolder, 16 Augustus.
A0. 1854, Verdere verkoopingen van drooggemaakte
landen.
A0. 1855. Elfde en laatste verkooping van gronden in
Haarlemmermeerpolder. In het geheel verkocht 16,822.57 hec-
taren, gezamenlijk voor 7,972,400, en alzoo gemiddeld voor
473 per hectare.
Vaststelling bijzonder Reglement voor Haarlemmermeer
polder, 20 Julij.
Wet tot regeling der proviuciale en gemeentelijke indeeling
j_ Haarlemmermeer, 7 Julij 1855, Staatsbl. n°. 70.
Mr. Pabst, eerste BurgemeesterD. Eggink, Secretaris der
Gemeente, aanvaarden hnnne betrekking. Eerste notaris Bakker
Schut. Eerste geneesheer van Bolkesteijn.
Esquiros beschrijft droogmaking Haarlemmermeer.
A°. 1856. Eerste Vergadering Hoofdingelanden van
Haarlemmermeerpolder op den huize „Zwanenburg" te Houtrijk
en Polanen.
Eerste Dijkgraaf van den Burch; Secretaris van Brederode;
Penningmeester Teding van Berkhout.
Het tijdschrift Bonplandia vermeldt buitengewonen groei
van mangelwortelen.
Ida Pfeiffer bezoekt Haarlemmermeer.
Jacques Valserres beschrijft Haarlemmermeer in den Con-
stitutionnel. Gemeente Haarlemmermeer ontvangt baar wapen.
A0. 1857, Beraadslagingen in het Polderbestuur over
afzonderlijke bemalingen.
Verordening op meer waterberging29 April.
Voor het verharden der eerste polderwegen aan de uiteinden
wordt geld geleend.
Eerste Roomsch Catholieke Kerk te HoofddorpJohannes
den Dooper. Eerste pastoor Boerkamp.
Eerste school te Hoofddorp.
A°. 1858. Eerste Kerk Hervormde Gemeente Hoofddorp
(destijds gewoonlijk Kruisdorp genaamd). Daarin predikt voor
het eerst op 2 Mei, Ds. van Limburg Brouwer, predikant te
Amsterdam.
Generaal Todleben bezoekt Haarlemmermeer.
A0. 1859. Het rapport der Commissie Storm Buysing"
stelt voor bemaling met windvijzelmolenb.
Van de Poll, Previnaire en de Clercq, Commissie uit het
Dagelijksch Bestuur, stellen voor acht gangen windmolens van
twee molens hoog.
Advies hierover Hoofdingenieur Beijerinck.
Advies van Egmond (eerste hoofdopzigter).
Verschillende brochures van „Een niet ingeland," Dr. Heynsius,
Dr. Staring: Geen hoofdingelandwijzen op den onvoldoen-
den stand van het polderwater, waardoor het land slechts ge-
ringe waarde heeft.
Voorstel bestuur vergrooting ketelvermogen Cruquius.
Dr. Heynsius geeft uit stukken betreffende bet regtsgeding
over de grondbelasting.
Brug bij Houtrijk en Polanen gebouwd door aandeelhouders.
A0. 1860. Weekblad van Haarlemmermeer verschijnt.
Hoofdredakteur C. E. de Clercq.
Artikelen van Dr. Heynsius, over de Kwel, en de oorzaken
waaraan hij den droevigen toestand des polders toeschrijft.
Het Weekblad geeft wekelijks opgaven omtrent de water-
boogten, de werking der stoomtuigen, de weerkundige ver-
schijuselen. Dit verslag is sedert zonder ophouden voortgezet
en uitgebreid.
Geldleening 200,000 tot verbetering vaa polderwerken
opengesteld (2 Mei).
Het polderpeil wordt bepaald op 4.70-1- AP. (Besluit
28 Maart 1860 n°. 3).
Als dijkgraaf in December op verzoek ontslagen J. L. van
den Burch opvolger Jhr. J. W. M. van de Poll. Eerste Rijksont-
vanger van Praag; gemeente-ontvanger Jhr. H. A. van Foreest.
A0. 1861. Begin van verkoop der veengronden door
den Polder. Ketelvermogen vermeerderd aan CruquiusLeegh
water Lijnden.
Onderzoek pompharten 1 Junij; blijken onklaar. Valluiken
achter werktuigen gemaakt tot betere controle. Het herstel
der pompharten doet spoedig de zoogenaamde kwel verdwijnen.
