1878.
Vrijdag, 21 Junij.
No. 25.
VAN
A AN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDEK-BELANGEN GEWIJD.
1Megentiende Jaargang.
De MELKPROEVER van Professor FESER.
Haarlemmermeer.
Landbonw.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven:
II
AARLE1MER1IEE
Prijs van het A.bonnement
in het Jaar6.
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDE,
te adresseren aan IAN ItDAfil C°.te Amsterdam.
(MJiterltfk Woenadag
Prijs der A.dvertentidn
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12/a Cent.
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
vertoond, haasten de verbouwers zich de waar in geld om te
zettenal is de vrucht ook nog maar matig gereed. De be-
trekkelijk slechte kwaliteit en de belangrijke aanvoer hadden
heden lage prijzen ten gevolge.
sllei'tOg'eilbOSCh. Omtrent het aardappelgewas zijn de
berigten uiterst gunstig de planten staan thans in vollen bloei
en tot nog toe heeft men nergens een spoor van de bekende
aardappelziekte ontdekt; men hoopt binnen een tiental dagen
reeds aan het rooijen te gaan.
Borcillo. Het zoo weldadig werkende Veefonds alliier
is thans zijn 20e verzekeringsjaar ingetreden. Er is voor niet
minder dan ruim 34,000 verzekerd.
Slieek. Ann het verslag van de Kamer van koophandel
en fabrieken alhier over den toestand van nijverheidhandel
en scheepvaart in deze gemeente, ontleenen wij het volgende
De algemeene gedruktbeidwelke zich in de meeste takken
van handel en nijverheid openbaarde, deed zich ook hier ge-
voelen en oefendebehoudens gunstige uitzonderingeneen
nadeeligen invloed op de resultaten uit. De geheele aanvoer
van boter bedroeg 40,312/4 en 4819/8 ton of 2,095,024/2
kilo, zijnde meer dan in de laatste zeven jaren. In de eerste
maanden was de vraag niet zeer levendig, uitgezonderd voor
de eerste soorten. De prijzen waren lager, soms 10 minder
dan in 1876. De belangrijke aanvoer op de Lotidensche
markten van boter uit Frankrijk, DenemarkenHolstein en
Ierland maakt de Londenaars minder afhankelijk van het
jFriesche produkt.
De geheele aanvoer van kaas bedroeg 910,481. Het geheele
jaar door was er voor het nieuwe gemaak, dat in Mei begint,
goede vraag. De voorraad van het vorige jaar was reeds vroeg
opgeruimd. De prijs der nieuwe kaas werd al dadelijk veel
hooger ingezet dan gewoonlijk en bleef niet alleen standhou-
den, maar was steeds klimmende.
De uitvoer van kanterkaas naar het buitenland is in de
laatste jaren sterk afgenomen; het debiet van nagelkaas in
het binnenland wordt daarentegen jaarlijks grooterdit zou
nog meer toenemen wanneer de boeren er zich meer op toe-
legden hun produkt zooveel mogelijk te verbeteren.
Op de wolmarkten werd bijna niets aangevoerd. Over het
geheel was in dit artikel weinig handel; de prijzen waren
laag en varieerden van 1,10 tot 1.20 per kilogr. Het
meeste werd naar Engeland uitgevoerd; de uitvoer naar Frank-
rijk is van geene beteekenis meer.
Op de veemarkten werden aangevoerd 188 paarden, 10,836
runderen3667 kalveren15,317 schapen en lammeren
2313 varkens en 2347 biggen.
In het begin en in het laatst des jaars was er levendige
vraag naar kalfkoeijen voor uitvoer naar Belgie en Frankrijk.
Voor schapen werden hooge prijzen bedongen.
Deventcr, 19 Junij. De IJssel is op heden op nieuw 12
centimeter gewassen. Een menigte hooilanden staan onder
water, en veel hooi, dat in deze omstreken op het land
gemaaid lag, is in het water geraakt.
Zwolle, 18 Junij. Het voortdurend ongunstig, regenachtig
weder werkt zeer nadeelig op de zeldzaam welig ontwikkelde
hooivelden. Diegenen, die gewaagd hebben te maaijen, hebben
of hun hooi zien verrotten op het veld, of anderendie nog
hebben binnengehaaldhebben kleurloos, onhandelbaar, niet
door en door droog hooi binnengereden. Intusschen gaat de
beste hooitijd voorbij, daar de eerste snede te hard wordt en
de tijd voor goed nagras vervliegt. Bij de enorme massa gras,
die schier zonder uitzondering overal gegroeid is, zou het nog
best kunnen gebeurendat 1878 een duur hooijaar werd.
Hoeveel duizende bunders puik grasland staan nog niet onder
water, waarvan, helaas! niets te regt komt dan strooisel voor
den mesthoop. Wat men gewoonlijk puik Kamperseilandseh of
Langstraatsch handelshooi noemt, die tijd is reeds verstreke.n.
Het ziet er alles behalve gunstig uit en dat naar veel droogte
en warmte wordt verlangdzal niemand betwijfelen. Men hoopt
na den langsten dag.
In de gemeente Zuidhornin Groningen, is verleden jaar
een stuk land bezaaid met Probsteier haver, waarop thans,
zonder dat er weer gezaaid is, andermaal de haver is opge-
komen, die nil reeds in pluimen staat.
Door 's konings commissaris in de provincie Gelderland zijn
voor het jaar 1878 benoemd tot voorzitter en leden der kom-
missie tot het afnemen der eind-examens voor de landbouw-
school in de provincie Gelderlandals tot lid en voorzitter
dr. M. Salverda, inspecteur van het middelbaar onderwijs te
's Gravenhagetot leden C. J. M. Jongkindt Coninck, direc-
teur der rijkslandbouivschool te Wageningen; dr. Adolf Maijer,
In April 1878 vertoonde mij de heer van Lissa, Firma
van Emden, te Amsterdam, een werktuig, Lactoscope
(melkproever) genaamd, hetwelk volgens het prospectus
in staat zoude zijn de waarde eener melk te bepalen zon
der scheikundige ontleding, in het Duitsche Rijk gepa-
tenteerd isen de aandacht zoude verdienen van den
veefokker, den melkverkooper, den melkgebruiker en den
geneesheer. De heer van Lissa verzocht mij daarmede
proeven te willen nemen.
Mel die proeven ben ik begonnen op 2 Mei jl.en
heb die dagelijks voortgezet tot op 31 Mei jl.
Ik heb met dit werktuig beproefd zoetemelk, zoo pas
gemolkenhalf afgeroomde melkgeheel afgeroomde of
tapte-raelk en karnemelk.
De zoetemelk toonde daarbij
bij toevoeging van
een vetgehalte van
1 Eeumaal
90 cab.
centim. water,...
honderd.
3 Driemaal
95
dito
u
17 Zeventienmaal
100
dito
5 Vijfmaal
105
3 Driemaal
110
dito
5.50
H
1 Eeumaal
120
S
80
Half afgeroomde melk
55
2.75
ir
Tnpte-melk
40
dito
t
Karnemelk
40
dito
2.—
De beide laatsten met verschillen van /2 of >/t in
vetgehalte, te lang om hier te vermelden.
Ten einde mij niet te vergissenheb ik op al die dagen
al die melksoorten vergeleken met den melkweger van
Cadet de Vaux, die bij van Emden verkocht en ge
woonlijk in Nederland gebruikt wordt; ook met den
melkweger van Quevenne, en bij alle die waarnemingen
opgeteekend hoeveel graden Fahrenheit de warmte der
melk was op het oogenblik der beproeving. Nog heb ik
opgeteekend hoeveel het roomgehalte der melk was, vol
gens den cremometer (roommeter) van Chevalier, en
wat de warmtegraad Fahrenheit der melk was tijdens zij
uit Lawrences melkkoeler in den kelder werd gezet, en
nadat zij afgeroomd was.
De proeven werden genomen over de melk van zes-en-
veertig koeijen. Na aftrek der zoetemelk die verkocht
werd, die voor de kalveren, de huishouding enz. gebruikt
werdbedroeg de hoeveelheid der melkdie tot afrooming
bestemd werd, 16.003 liter. Daarvan werd in werkelijk-
heid afgeschept 2.137 liter room, waaruit gemaakt werd
448.85 kilogram boter.
Honderd liter melk gaven 2.804 kilogram boter.
Voor een kilogram boter was noodig 35.65 liter melk.
De gewonnen room bedroeg 13.35 ten honderd van de
gezette melk.
Volgens den roommeter van Chevalier had de melk
gemiddeld 9.97 ten honderd aan room.
Van de 2.137 liter room bleven na het karnen over
2.024 liter karnemelk.
Het zoude alligt belangrijk kunnen zijndeze uitkom-
sfen te gelijk met die uit het kaasboektoonende wat
de afgeroomde melk aan kaas en wei heeft opgeleverd
openbaar te maken.
Dit zoude dan echter niet behooren te geschieden in
een blad als het Weekblad van Haarlemmermeermaar in
een wetenschappelijk werk: uit den aard der zaak zijp
dit stalistieke tabellen,
Nu heeft onlangs de tegenwoordige Minister van Bin-
nenlandsche Zaken in zijn departement de statistiek af-
geschaft; den referendaris op wachtgeld gezet, en aldus
met de daad getoond hoezeer de Regering dit vak minacht.
Niet lang geleden had ik, op verzoek van een fabrie-
kantzeker kaasstremsel beproefdik ontving mijn opstel
terug, omdat de daarbij behoorende staten te veel aan
zetloon zouden kosten. Dit zoude alligt ook met deze
staten het geval zijn.
Het groote publiek kan dan ook tevreden zijn met
mijne uitkomst in het algemeen. Zij is dezehet is mij
gelukt gedurende eene maand lang zuivere melk steeds
op ongeveer hetzelfde peil te beproevenafgetapte en
karnemelk insgelijks: als ik deze melk (bij wijze van be
proeving van het werktuig) met voordacht zelve met water
vermengde, toonde het werktuig de vervalsching onmid-
dellijk aan. Het werktuig liet mij de biest (versche melk)
gemakkelijk en dadelijk onderscheiden van oudere melk;
toen ik eene koe gekocht had, waarvan bij de proefmel-
king bleek dat eene harer speenen zoogenaamd onlcant
was, d. i. minder melk gaf dan de andere speenen, bleek
bij de beproeving, dat uit drie speenen melk kwam van
5 ten honderd vetgehalte, uit de zieke speen melk van
3/2 ten honderd vetgehalte.
Het werktuig is bij eenige oefening gemakkelijk te be-
handelen en wordt geredelijk met koudwater gereinigd;
het neemt weinig ruimte in, en om het te gebruiken
heeft men niets anders noodig dan eenig koudwater. Het
komt in zijne uitkonisten met.de andere door mij ge-
bruikte werktuigen in het algemeen goed overeen.
Ik geloof werkelijk, dat dit werktuig van alle mij
bekende het beste is, om in de huishouding vervalschte
melk te leeren kennen; ik durf het vooral aanbevelen
aan keurmeesters van melkvee op de veemarktenvooral
omdat het zieke melk onmiddellijk van gezonde onderscheidt.
Waar de melkweger en roommeter of langen tijd ver-
eischen, of den melkkooper geheel in den steek laten,
al thans niet zonder het gebruik van vergelijkende ther-
mometerschalen en zamengestelde berekeningen dienst
kunnen bewijzen, geeft de melkproever van Professor
Feser onmiddellijk aanwijzingenwelke ik na dertig
proefnemingen steeds bevonden heb juist te zijn.
Ik behoud mij voor nog verder mijne proeven met den
melkproever voort te zetten, ook om telkens bij het mel-
ken de betrekkelijke waarde der melk van iedere koe
afzonderlijk te bepalenheigeer Ak tot hiertoe niet konde
doen, omdat ik genoodzaakt was de thans genomen proe
ven des morgens tusschen 3 en 5 ure in het karnhuis te
doen, en ik daarbij niet tevens in de koebogt bij het
melken konde zijn.
Mogt iemand er belang in stellenmijne cijfers nader
te leeren kennen, ik weiger niet daarvan kennis te laten
nemen, doch ik houd er niet van, om, zooals onlangs
in den Nederlandschen Spectator werd afgebeeld, mijne
met moeite verkvegen cijfers voor de eenden te gooijen
Haarlemmermeer
2. .Tnnii 187* AmERSFOORDT.
De Lactoscope van Feser is in verschillende uitvoering van 6
tot 14 bij de Firma van Emden, te Amsterdam, verkrijgbaar gesleld.
De tweede klerk ter Sacretarie dezer gemeenteP. Yerboon,
heeft tegen 1 Julij a. s.ontslag aangevraagd wegeus zijne
benoeming te Berkel.
Mejufvr. M. C. T. Slot heeft hare benoeming tot hulp-
onderwijzeres aan school n°. 2 alhier niet aangenomen.
van 12 tot 18 Junij 1878.
GEBOREN Catharina Helenadochter van C. Dorst en J. Vlugt.
Cornelia, dochter van K. Officier en J. Polak. Hendrikzoon van
W. Verhoeff en J. Vi9schers, Jan Abraham, zoon van C. Bos en C.
Biemond. Willemina Koosje dochter van H. Sepers en P. van Har-
ten. Trijntje dochter van Trijntje van Kleef (ongehuwd). Adriana,
dochter van M. Schoo en S. M. Hnisman. Corneliadochter van C.
Smit en E. Schouten. Theodoruszoon van J. Bisschop en E. Wa-
genaar.
LEVENLOOS GEBOREN 1 Kiud van J. de Berg en B. v. d. Nieu-
wendijk. 1 Kind van P. Verkuijl en H. van Baren.
OVERLEDEN Arie oud 7 jarenzoon van P. Bloemer en J. Koe-
mlin. Anton oud 15 dagen, zoon van A. J. van Schaik en K. Soet.
ONDERTROUWDH. D. Landwer Johan met A. van Schip. A. T.
van Bavel met M. A. Verboon. G. Broers met W. H. Oldenburg.
GEHUWD P. Boon met M. K. van Daalen.
Ook in Haarlemmermeer sch(jnt de aardappelen-bouw niet
zoo gunstig te zullen zijn als aanvankclijk verwacht werd.
Vele planten worden door de slakken beschadigd.
Sloteil (N.-H.) Bij de opening der inschrijvings-biljetten
voor de geldleening ten behoeve van den Grooten Y-Polder,
onder deze gemeente, groot 380,000 rentende 4 pet., is
gebleken dat was-ingeschreven voor 732,500 zoodat de
inschrijving pond-pondsgewijze is toegewezen.
Leeuwarden18 Junij. Een groote partij nieuwe aard-
appelen is alhier ter markt gebragt, voornamelijk uit het dorp
Berlikumdat, met het dorp Beetgum in hoofdzaak voor de
konsumtie onze stad van dat artikel voorziet. Gewoonlijk is
omstreeks dezen tijd de aanvoer nog zeer gering; daar echter
de gevreesde aardappelziekte zich reeds op vele landerijen heeft
