1878.
Vrijdag, 6 December.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EE POLDER-BELANGEN GEWIJD.
INK 49.
Negentiende Jaargang.
Een avond bij Cruquius
Haarlemmermeer.
Landbouw.
Gemengde Berigten.
Prijs van het Abonnement
in het Jaar
Prijs der .Advertentien
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12/2 Cent.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven:
van 27 November tot 3 December 1878.
Punten van Beschrijving voor de 35e (buiten-
gewone) Algemeene Vergadering der Holland-
sehe Maatschappij van Landbouw,
II t ARLE1MERMEER
Prfls van een enkel Nommer 15 Cent.
Laatstleden Maandag, den 2 December, was het 200 jaar
geleden dat geboren werd
NICOLA AS SAMUEL CRUQUIUS.
In het eenvoudige dorpskerkje van Sparendam wijst een
uitvoerig grafschrift aan, dat hij het levenslicbt ontving den
2 December 1678 en overleden is den 6 February 17 54.
Naar hem draagt <jen der stoomtuigen van den Haarlemmer-
meerpolder, op den Ringdijk nabij Heemstededen naam
van Cruquius.
In 1742, met Noppentoeziener in het waterschap Rijn-
landwerd hem in vereeniging met dezen en den landmeter
Bolstra door hoogheemraden in dat jaar opgedragen een be-
redeneerd ontwerp op te maken tot droogmaking van het
Haarlemmermeer.
Wij verbeelden ons op zekeren avond in het najaar van 1742
in hun midden tegenwoordig te zijn, terwijl wij de veronder-
stelling wagendat mevrouw Cruquius en een nichtje uit
Leiden, te zamen deel van het gezelschap uitmaken.
Waarlijklieve Lettagij geeft u al te veel vrijheid in het
lezen van allerlei boekenbehalve toch dat de boeken van den
tegenwoordigen tijd niet alle geschikt zijn om door meisjes
van uw jaren gelezen te wordenzijt gij voor uwe oude moei
in het geheel niet gezellig; den ganschen avond zit gij van
het eene blad op het andere te turen en men krijgt geen
woord van u; uw oom heeft het gewoonlijk druk met zijne
zaken en nil al die berekeningen en beschrijvingen van het
Haarlemmermeer er n6g bijkomeu dat ze toch nooit droog
krijgenis het somtijds of het huis uitgestorven is. Wat
hebt gij nu daar weer voor boek?
Ochbeste moei I 't is een deeltje van den Hollandschen
Spectator", van van Effeneen aardig en prettig geschreven
boek, vol waarheid en ernst en soms heel grappig u moet
het eens lezen en de breikous wat op zijde leggen; Edunrd
zond het mij van daag in dat pakonder verpligting dat ik
vooral de Agnietjes, zooals hy ze noemt, niet ongelezen zal laten.
't Zou beter zyn dat uw broer zich geheel tot zijne studien
bepaalde om een bekwame doctor te worden en zijne zuster
hier met vrede liet. 't Zal weer wat moois zijn 1 Van de week
zag ik op de tafel in uw kamertje de Gedichten van Poot'
en de Slijspelen van Langendijk" liggenheeft hij u die
ook al gezonden? Zoodra hij hier komt, zal ik hem eens
geducht onder handen nemen; dat zijn geen boeken voor een
meisje van uw fatsoen Letta! Die mijnheer Poot, eigenlijk
meen ik dat het maar een boerenjongen is, en die mijnheer
Langendijkdie geen vrede in huis kon houden zijn beide
groote losbollen.
Is Poot al geen jaren lang doodmoei?
Dat doet er niet toe, Letta! Luister eens naar mij, ik
meen het goed met u. Zegt Salomo reeds niet, dat veel lezen
vermoeijing des geestesis; en hoe is het met uw uitzet? Als
het eens tot een trouwdag komt, zult gij dan uw man kasten
vol linnengoed kunnen toonen dat was ten minste de ge-
woonte toen ik nog jong was en het is my wat goed te pas
gekomen. Nukijk maar zoo sip niet; ik meen het zoo erg
niet; gij moogt wel lezen, maar niet zoo vee! en niet zoo
van alles.
Dank je, lieve moei! Maar hoe goed u en oom ook voor
mij zijnhet is hier te Spaarndam toch vrij eentoonig en
vervelend met Leiden vergeleken.
Och, kind! als je een gelukkig tehuis hebt, dan is het je
overal goed.
Dat geloof ik gaarnemoei I en ik beloof uwat meer met
u te zullen praten over het verstellen van ondergoedhet
breijen van een schelpboord, het maken van den zwanensteek,
het inmaken van snyboonen, het stoffen van kamers, het
opmaken van beddenhet inleggen van augurkjes en het
het maar dan mag ik wel eens lezen ook, niet waar!
Zoo als ik gezegd heb, Letta! morgen zal ik u „Abraham
de Aartsvader" van onzen Hoogvliet geven
Ochmoei 1
Verder kunt gij uw hart verkwikken aan de lessen van
onzen eenigen dichter Cats; dat is naast mijn Bijbel altijd
mijn lievelingsboek geweest.
Zoo moei 1
Dan heb ik boven nog liggen de rijmwerken van onzen
grooten plaatsnyder en poeet Johannes Luikenzijn „Leer-
zaam Huisraad" bijvoorbeeld.
Toch zeker niet zijn „Duitsche Lier", wel, moei? want daar
steekt Edmund immer den draak mee; altijd is zijn zeggen
dat by niet begrijpen kanhoe zulk koren op zulk een akker
heeft kunnen tieren.
Dwaasheden van jeugdigen leeftijd, kind! Hij heeft genoeg
AT.T.E TOEZENDINGENREDAXTIE EN UITGAVE BETREFFENDE,
te adresseren aan VAN BOIVGA C°.te Amsterdam.
(Uitertyk W* en»dag.)
moeite gedaantoen hij tot nadenken is gebragtom dat
booze boek te vernietigenmaar het zal hem wel niet geheel
gelukt zijn 1
Edmund schijnt er althans nog een te hebben; maar als
ik hem vriendelijk verzoekhet eens te mogen lezenzegt hij
kort en goed neen Letdat zijn geen stichtelijke rijmen
voor jonge meisjes, en daarmede afgedaan
Inmiddels waren Cruquius, Bolstra en Noppen binnenge-
komen. Ze hadden dien dag met eenige Hoogheemraden van
Rijnland de bewaarplaats van de behoeften voor de dijk-
werken opgenomenwelke mede gevonden werd in het Ge-
meenelandshuis van Rijnland, dat tegelijk tot woning voor
Cruquius diende. De Slaperdijkten noordwesten van het
dorp, was onderzocht, of hij bij de laatste stormen ook veel
geleden had van het onstuimige Ywater. Men had bepaald,
dat er eenige herstellingen aan de Groote Sluis zouden ge
daan wordenzoodat voorloopig de ongeladen kof- en smak-
schepen, van eenigzins aanmerkelyke grootte, geene gelegen-
heid werd gegund om binnendoor van Amsterdam op Rot
terdam en Dordrecht te varen. De twee pear deuren van de
Woedersluis waren naauwkeurig nagezien. Men had dit noodig
geoordeeld. Het water van het Haarlemmermeer, door de hevige
zuidwesten winden van de laatste dagen het Spaarne opgejaagd,
vond door deze sluis eene geschikte lozing in het Y. De
Kleine Sluis, welke dient tot het doorlaten van kleine schepen
met neergelaten mast, was in orde bevonden alleen werd den
sluiswachter aanbevolen vooral des nachts zijnen post naauw-
keuriger waar te nemendaar klagten bij het collegie waren
ingekomen over langdurig oponlhoud bij het nachtelijk schutten.
Het metselwerk van de Kolksluis^-die bet laatst in 1571 ver-
nieuwd en vergroot was, bleek nog hecht en deugdzaam te
zyn. De dam, waarnaar dit dorp zijn naam ontleend heeft,
en volgens octrooi van Koning Willem, Graaf van Holland,
gegeven in het jaar 1253, en 32 jaar later bekrachtigd door
Graaf Floris V, hier in het Sparen aangelegd, om den bionen-
loop van het Ywater te keerenhield zich in alle opzigten
uitmuntend. Bovendien hadden Hoogheemraden in het breede
met hen gesproken over het Beredeneerde Ontwerp tot droog
making van het Haarlemmermeer, met verzoek om het zoo
spoedig mogelijk op te zenden.
Wel eenigzins vermoeidmaar toch spoedig hersteld en
opgewekt door de vriendelijke zorgen van mevrouw Cruquius
en de lieve dienstvaardigheid van Aletta, was men weldra
bij het vrolijk haardvuur en de gezellig verlichte kamer met
elkander in een aangenaam en dnvk gesprek gewikkeld.
Wordt vervolgd.)
Wij zijn verzocht te raelden, dat in de vergadering der
afdeeling van het Nut van 't Algemeen, te Nieuw-Vennep
op Dingsdng 10 December 1878, als spreker zal optreden
de heer W. van Voorst, uit Gouda.
GEBOREN Johannadochter van K. Koningen en H. E. Verhoeve.
Jan Petruszoon van D. Koolhaas en G. Bokhorst. Saartjedochter
van P. Klomp en A. Dekkers. Marritje Elisabethdochter van K.
Grotewal en C. J. A. van Schagen. Maria dochter van L. van den
Berg en A. Strikwerda. Jacob, zoon van W. Molenaar eu S. Bruijn.
Izaak, zoon van D. de Ridder en G. Hoek. Johanna Wilhelmina Ja
cobs en Jacoba Wilhelmina (tweel.)dochtera van A. van Diemen en E.
van der Laan.
OVERLEDEN Neeltje Jacoba Schonten ond 33 jaren gehuwd met
M. Sandifort. Anneke, oud 22 maandendochter van G. Verbeek en
C. Piet. Jacobus Stokman, ond 38 jaren, gehnwd met M. Mesman.
Apolonia Maria, oud 4 wekendochter van L. Jonkman en H. van
Veen. Willemina Petersoud 78 jaren wednwe van H. Bijl.
ONDERTROUWD geene.
GEHUWD C. Spruit met G. van Maasdam. J. v. Bemden (wednr.)
met P. Loose.
Meppel4 Dec. Als een bewijs van de levendigheid in
den handel van vette varkens en dat de aanfok in onze om-
strekeu op groote schaal voorkomt, deelen wij mede, dat in
de afgeloopen week alleen op de particuliere waag „de Een-
dragl" albier niet minder dan 253 vette varkens gewogen zijn.
De hoogste prijs die per kilo besteed wordt, is 48 cent.
welke zal worden gehouden op Woensdag 18 December 1878
des middags ten 12 ure, in het Hotel Funckler" te Haarlem.
De onderwerpen, op die Vergadering te behandelen, zijn:
I. Opening der Vergadering door den Voorzitter der Maat-
schappy.
Groote Letters worden naar hare- plaatsruimte berekend.
II. Mededeeling van de aanwezige Afdeelingen en van het
aantal namens haar uit te brengen stemmen.
III. Mededeeling omtrent de voorgenomen Internationale
Tentoonstelling van Paarden.
IV. Verslag van betgeen verrigt is, tot het oprigten van
Landbouwcursussen.
V. Voorstel der Afdeeling Schoonboven en Omstreken
„Velen in ons Vaderland, die met belangstelling de ont-
wikkeling der Zuivelbereiding gadeslaanzyn van meening dat
de Nederlandsche Zuivelbereiding niet met die van het Bui-
tenland kan concurreeren.
Anderen en wel voornamelijkde eenvoudige Landbou-
werszijn daarentegen van oordeel dat Nederland de beste
Zuivel maakt, ja zelfs daarin niet zelden andere Landen
overtreft.
Beide partijen zijn naar het oordeel onzer Afdeeling niet
op den regten weg.
De Afdeeling is van meening, dat er in Nederland wel
degelijk Zuivel wordt gevondendie in geen enkel opzigt voor
die in het Buitenland belioeft onder te doen en dat daarvoor
reeds talryke bewijzen aanwezig zijn doch dat onze Zuivel
bereiding niet is, wat ze wel kon zijn, wil de Afdeeling ook
gaarne toestemmen.
De Afdeeling meent, dat het meer dan tijd wordt, om
aan dien weifelachtigen toestand ten einde te maken, en zoo
spoedig mogelijk gewigtige stappen te doen, waardoor, waar
het kan, de eer van Nederland op dit gebied wordt gehand-
haafd, en in elk geval belangrijke lessen worden getrokken
uit hetgeen Nederland en het Buitenland ons te beschouwen
kunnen geven.
Daarom stelt de Afdeeling voor:
Dat door de Hollandsche Maatschappij van Landbouw in
onderhandeling worde getreden met andere Zuster-Maatschap-
pijen in Nederland, om voor gezamenlijke rekening in 1879
desnoods in 1880) in den ruimsten zin eene Internatio
nale Tentoonstelling van Zuivel, en wat daarop
betrekking heeft in Nederland te houden, in den geest zooals
dat te Hamburg is geschied.
VI. Benoeming van een Lid van 't Hoofd-Bestuur uit Zuid-
Hollandin de plaats van wijlen den Heer J. P. Bredius
tijd van aftreding 31 December 1883.
Naar aanleiding van art. 26 der wet zijn de volgende
heeren voorgedragendoor de Afdeelingen:
Amsterdam, J. van der Breggen Az.te Waddinxveen.
Barsingerhom dezelfde. Beemster, Edam en Purraerende
dezelfde. Dordrecht en omstreken, H. P. de Kat van
Hardinxveld, te Dordrecht. Gouda en omstreken, J. van
der Breggen Az.te Waddinxveen. Hazerswoude-Koudekerk,
dezelfde. Houtrijk en PolanenS. de Clerq Wz.te Lei
den. Leiden en omstreken, Jhr. J. F. van Vredenburch
te Rijswijk. Lekkerkerk en omstrekenJ. van der Breggen
Az., te Waddinxveen. Oostelijk Flakkee, H. P. de Kat
van Hardinxveld, te Dordrecht. Opmeer en omstreken,
J. van der Breggen Az.te Waddinxveen. Rotterdam,
Schiedam en omstrekendezelfde. Schoonhoven en om
strekenmr. J. D. Viruly, te Voorburg. Velsen en om
streken, H. P. de Kat van Hardinvveld, te Dordrecht.
Vijf-Heerenlanden, J. van der Breggen Az., te Waddinxveen.
Waard en Groet, dezelfde. Waddinxveen c. a.dezelfde.
Wassenaar, Voorschoten, dezelfde. Westland, dezelfde.
Eiland Wieringendezelfde. Wognum, Nibbixwoud en
omstreken, D. Zaaijer Sr.te Goedereede. Woubrugge en
omstreken, H. P. de Kat van Hardinxveld, te Dordrecht.
ZoetermeerZegwaard en omstreken J. van der Breggen Az.
te Waddinxveen.
De Gooi- en Eemlander deelt mede, dat in de houtveiling,
21 en 28 November jl. te 'sGraveland, op het landgoed
Schaeph en Burghgehouden 12 eikenboomen ieder meer dan
100 en te zamen 1718 golden, waaronder 6en van 195
hetgeen in die omstreek eene zeldzaamheid is.
Door wijlen Mej. M. Smakwed. J. Grootewalte Zijpeis
een legaat van f 10,000.- besproken ten behoeve der Diaeonie-
armen van de Nederd. Herv. gemeente te Noord-Zijpe.
Zaturdag avond is in bet /iCafe Krasnapolsky" te Amsterdam
gearresteerd een Franschmandie beschuldigd wordt van het na-
maken van Fransche bankbiljetten.
Te Keulen is verleden week een vat Johannisberger inhou-
dende 1600 flessehen verkocht voor 56,000 florijnen zoodat elke
flesch op 35 gulden komt te staan.
Op den Nieuwendijk bij den Dam n°. 224 te Amsterdam,
is te zien de akolossaalste man ter wereld", 20 jaren oud, 450 p.
zwaar, metende 200 cM. om het lijf en 90 cM. om het been, en
tevens van uitstekende ligchaamskracht. Het is een Ilongaar, ge-
boortig van Nagy Koros niet verre van Budapest. Ofsclioon zoo
zeer afwijkende van het gewoneheeft hij een goed voorkomeu.
