1878.
Vrijdag, 27 December.
No. 52.
VAX
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Negentiende Jaargang.
Prijs van het Abonnement:
in het Jaar6.
Prijs der Advertentien
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12'/2 Cent.
Haarlemmermeer.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven
van 1824 December 1878.
Landbouw.
Oe Iloilandsclie Maatschappij van Landbouw
11 A A It L E Af M E R1E E R
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGENKEDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDE
te adresseren aan VAN BONGA C°.te Amsterdam.
Uiterl(Jk Woen*fJng
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
Onze Geabonneerden ontvangen hierbij gratis het Titelblad
voor den Jaargang 1878.
GEBOREN: Pieter, zoon van J. de Rijk en H. de Leede. Maria,
dochter van L. Tos en J. de Graaf. Adriaan Jan Adam, zoon van A.
v. d. Stadt en G. Welcker. Maatje Thona, dochter van J. van't Hof
an J. Kristelijn. Virginia Rosalia, dochter van M. Hersman en B. C.
Doelage. Petrus, zoon van W. Zwart en J. Smit.
LEVENLOOS GEBOREN1 kind van J. van Boheraeu en A. Groene-
wegen. 1 kind van C. Vermeulen en L. L. Vaessen.
OVERLEDEN: Hendrik Koedam, oud21jaren, ongehuwd. Marinus
oud 16 maanden, zoon van J. Verhulst en H. Bouwense. Grietje, oud
1 maand, dochter van J. Groot en D. Ossen. AuthonieLawmensoud
55 jaar, geh. met M. E. de Lede. Helena Tetteroo, oud 49 jaar,
geh. met H. Verbaten. Quirijn van Driel, oud 21 jaar, ongehuwd.
Lambertusoud 4 jaren, zoon van G. van Lier en M. Zoeteman. Pieter
Bloem, oud 24 jaar, ongehuwd. Jan Brouwer, oud 54 jaar, geh. met
M. Kooij
ONDERTROUWDJ. Smita met P. Verschoor.
GEHUWD: K. Elzinga (wednr.met M. Oasebaar (wed.) tA.
Dunweg met A. Kruijt.
Blijkens het daarvan opgemaakte verslag zijn de uitkomsten
van den laudbouw in Haarlemmermeer over 1878 als volgt:
Omschrijving Beteelde Opbrengat
der oppervlakte van de
Gewasaen. H. A. Hectare.
Tarwe2624 50 25 H. L.
Ml i i
Rogge1043
Wintergarst144 50
Zomergarst 309 50
Haver2131 25
25
35
32
42
Roonen.1398 7515
Erwten125 25 28
Stamboonen84 25 18
Aardappelen154 50 100
Suikerbiet122 25 36000 K. G.
Winterkoolzaad67 50 24 H. L.
Zomerkoolzaad3
Mosterdzaad41 7520
Karweizaad80 900 K. G.
Blaauw Maanzaad 1 600
Kanariezaad41 25 H. L.
Vlas826 50
Mangelwortels44 75 56000 K. G.
Wortels23 75 30000
Wikken27 50
Klaverhooi640 4200
Gebraakt land116
Weiland4010 17
Hooiland2365 75
Veestapel. Dekhengsten 51, veulenmerrien 421jonge paar-
den 829, werkpaarden 2129, ezels 30, springstieren 178,
melkkoejjen en melkvaarzen 3218, jong vee 3095, meslvee
236, schapen 10031, geiten en bokken 458, varkens 1900.
Pluimvee. Hoenders 15192, kalkoenen 270, eenden 1574,
ganzen 1206, paauwen 5.
Groilillgeil24 Dec. Het weder was den laatsten tijd
veranderlijk. Na eenige dagen vorst, tvaardoor gedeeltelijk de
scheepvaart werd belemmerdis het in het midden der week
begonnen te dooijen, maar daar dit vergezeld ging van eenige
sneeuw met harden windzijn nog slechts de hoofdkanalen
in deze provincie weder vrij van ijs. Daar het echter te weinig
heeft gesneeuwd, om aan te nemen dat de planten genoeg-
zaam tegen koude beschut zijn, is het te vreezen dat aan-
houdende afwisseling van vorst en dooi van nadeeligen invloed
zal zijn op de wintergewassen vooral koolzaadwaarover
anders den laatsten tijd niet werd geklaagd; wel zijn in het
najaar op het Hoogeland hier en daar eenige stukken omge-
ploegd, maar tot dusver werd over de vooruitzigten van
hetgeen is blijven staanen vooral in het Oldambt, waar
niets is omgeploegdzeer geroemd. De berigten over winter
garst zijn minder gunstig; men gelooft dat daarvan in bet
voorjaar een groot gedeelte zal moeten worden omgeploegd.
Over tarwe verneemt men geene klagten.
winter heeft belet genoeg voorraad van knollen en wortelen
in te zamelen.
In de laatste dagen werd geeu handelshooi afgeleverd.
Wel zijn er nog verschillende partijen opgekocht, doch de
gladheid der wegen maakt het wegrijden voor velen ondoenlijk.
De prijs is tlians 24.50 per 10^0 kilogr.
Ter verwijdering van wormen uit bioempotten wordt in Sem-
pervirens het volgende eenvoudige middel aanbevolenZoodra
men er Ia9t van heeft, neme men een zeer kleine koeveelheid
aloe-extrakt en losse dit op in het water dat voor het gieten
bestemd is. Korten tijd na het begifjten der potgewassen komen
de wormendie iu de aarde der potten aanwezig zijnte
voorschijnwaarna men ze gemakkelijk kan vangen en ver-
wijderen.
Bij den landbouwer P. L.teAsten, had een voorval plaats
dat vermelding verdient. Het psard van den eigenaar, dat
op stal stondkwam in aanraking met eene koe en beet haar
de tong af, omdat deze ongenoodigd deelnam aan de ver-
versching die de pony gebruikte. Eene waarschuwing voor
landbouwersom met het voederen hunner paarden in de on-
middelyke nabijheid van koeijenj voorzigtigheid in acht te
nemen.
De A. Ct. zegt dat menschen, die er ondervinding van
hebhenlangzamerhand tot <le overtuiging komen dat kunst-
boter niet de goede eigenscliappein heeft, die men er aan toe-
schrijft. Men zal er eerst een overdreven gebruik van maken
en later, als met zoo menige andere zaakdoor den tijdgeest
in 't leven geroepenzal men tot de natuurliike boter terua:-
Keeren. m .a ut niusiwiKi mg Kb scunucrij.-v vuui ue gF-
zondheid men eet toch duur vet, want de bestauddeelen moeten
ver onderdoen voor die van uatuurboter. Zij betwijfelt ook
zeer of de fabrikant der kunstboter, die zijn waar hoog aan-
prijst eu misschien rijk wordt door dit product, wel ooit een
kilo voor eigen gebruik heeft genomen.
De Nederlandsche Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde
(onder bescherming van Z. M. den Koning), heeft de volgende
prijsvraag uitgeschreven
Eene dnidelyke beschrijving en beoordeelingliefst toe-
gelicht door eigen onderzoekingen van de veredelingswijzen
(entenoculeeren en dergelijke) voor planten van ver-
schillendeti aardmet vermelding van de daarvoor gebrui-
kelijke Noord- en Zuid-Nederlandscbe, lioogduitsche, Fran-
sohe en Engelsche kunsttermen. Daarbij belioort de aanvvij-
zing van de familiengeslachten, vooruaamste soorten en
verscheidenhedenwaarop zij worden toegepast met het oog
op entrijs en wildstam; van den tijd, wanneer de bewerkin-
gen moeten geschieden en van verdere daarop betrekking
hebbende bijzonderheden." De beschrijving dient door afbeel-
dingen (oorspronkelijke of goede kopien) toegelicht te zyn.
Voor eennaar het oordeel eener te benoemen commissie
voldoend antwoord, looft de Maatschappij uit haar gouden
medaille en f 200. De antwoorden moeten worden ingezonden
in de Nederlandsche taal; zij mogen niet eigenhandig, maar
moeten duidelijk en gemakkelijk leesbaar geschreven zijn en
ingezonden zijn bij den algemeenen secretaris-penningmeester
H. C. Zwart, te Amsterdam, voor of op 1 January 1881,
vergezeld van een verzegeld briefje met hetzelfde motto dat
op de antwoorden voorkomt en den naam, het beroep en
de woonplaats van den inzender bevatten.
In de jaarlijksche algemeene vergadering in 1881 zal het
briefje, hetwelk het bekroonde antwoord vergezelt, geopend
worden en zullen de overige, bij de onbekroond geblevene
behoorende, ongeopend vernietigd worden. Terwijl bet be
kroonde en de onbekroonde antwoorden later ter beschikking
der inzenders blyven, verbindt zich de schryver van het
bekroonde, dan, wanneer dat. uitgegeven mogt worden, hier-
van 25 exemplaren kosteloos aan de Maatschappij af te staan.
Capelle (Langstraat)2 5 Dec. Even als in de laatste jaren
wordt ook thans weder door de veehouders veel gebruik ge-
maakt van afval der beetwortels, dat hun onder den naam
van pulpe uit de suikerfabrieken aangevoerd wordt. Dit voe-
der, waardoor de melkgift zeer bevorderd wordt, wordt tegen-
woordig zeer veel gebruikt, omdat de plotseling ingevallen
De Nederlandsche Consul te Stockholm berigt aangaande
de uitkomsten van den oogst in Zweden hoofdzakelijk bet
volgende -.
De buitengewoon goede verwachtingenwelke men betref-
fende den oogst koesterde, zijn gelukkig vervuld geworden.
Het gunstigste weder voor den graanbouw heeft in dit jaar
geheerscht, en ook bij het bergen was de weersgesteldheid
goed. Alleen heeft de voor den grannoogst zoo wenschelijke
droogte een minder goedeu invloed uitgeoefend op de aard
appelen en andere aardvrnchtenwaarvan vooral de eerstge-
noemde op vele plaatsen meer of min geleden hebben.
Op groDd van de officiele oogstverslagen wordt door het
Statistische Centraal Bureau de opbrengst van den oogst in
het geheele land goed genoemd. Hij bedroeg wel een vijfde
meer dan in het vorige jaar.
Zonder uitzondering valt het in 1878 geoogste graan zwaarder
in gewigt dan dat van verleden jaar. De opbrengst van stroo
is van bet wintergraan goed en van bet zomergraan zeer goed.
De voorraad graan is volkomen toereikendterwijl er in de
meeste streken nog een overschot voor den verkoop blijft.
Hetzelfde geldt van het veevoeder.
Volgens schrijven van den Nederlandschen Consul te Memel
beantwoordt de uitslag van den oogst in zoo ver aan de gun-
stige verwachtingenals de opbrengst der vooruaamste graan-
soorten middelmatig en die van stroo, hooi en klqver goed
genoemd kan worden. De sterke nacbtvorst iu het laatst der
maand July heeft weinig schade berokkend, met uitzondering
ecbter van boekweit en aardappelen, waarvan de eerste totaal
doodgevroren is, terwijl de laatstgenoemden veel geleden en
eene slechte opbrengst geleverd hebben.
In de afdeeling Amsterdam der Nederlandsche Maatschappij
voor Tuinbouw en Plantkunde, in een der zalen van Artis
gehoudentrad als spreker op de heer M. L. Q. van Ledden
Hulseboscbdie in een Loeijende en populaire improvisatie bet
leven der Fungi (Zwammen) in de plantenwereld besprak,
waarbij hij tevens de veelvormigheid en de geslacbtswisseling
bij deze planten met teekeningen op het bord verduidelijkte.
Na er op te hebben gewezen hoevele fungi als de oorzaak
van bekende ziektenzoowel bij diereu en menschen als bij
planten moeten aangemerkt worden spoorde bij vooral de prak-
tische mannen van bet tuinbouwvak aan tot nnauwlettend toe-
zigt bij het ziek worden der planteuwaarbij mikroskopisch
onderzoek der aangetaste deelen noodzakelijk is.
Een aantal fungi, woekerende op verschillende planten onzer
flora uit jprekers MgEi"p?aet^jlrail ,#eTOJFfl&n^eirt'ffu
Ledden Hulsebosch zelf vervaardigd, zoo akkuraat, dat zij
met de besten uit het buitenland kunnen konkurreren en dan
ook reeds in 1874 op de tentoonsteliing met bet eeremetaal
werden bekroond.
De spr. oogstte voor deze merkwaardige lezing de welver-
diende toejuiching en den dank der vergadering, die hem bij
monde van haren voorzitter, den heer dr. G. F. Westerman
werd gebragt.
hield 18 December hare 35e (buitengewone) algemeene vergadering in
het Hotel Funkier, te Haarlem. 34 afdeelingen waren ter vergadering
tegenwoordig, die door den voorzitter der Maatachappij, den heer
C. van der Oudermeulen, werd geopend met eene korte rede, waarin
werd raedegedeeld, dat sedert de laatst gehouden vergadering het
getal afdeelingen met 3 was vermeerderd, en dat de Maatschappij
hare medaille verleende aan de heeren Scliipper te Leiden, van
Esseren te Oud-Alblas en van 'tVeld te Mijnskeerenland, die met
gunstig gevolg het examen in de landbouwkunde hadden afgelegd.
Het lioofdbestuur deed het voorstel om de voorbereidingen tot het
houden eener internationals tentoonsteliing van paarden in 1879
uit te stellen, omdat door de Regering afwijzend was beschikt op
een verzoek om subsidie. Dit voorstel werd aangenomen.
Omtrent. hetgeen door het lioofdbestuur is verrigt tot bet opiigten
van landbouw-kursussen werd door den lieer Visser van Iiazerswoude
een uitvoerig rapport uitgebragt. Daarin werd gewezen op hetgeen
in andere Staten in het belang daarvan werd gedaan, voornamelijk
in Frankrijk, Dnitschland en Belgie, eu de gunstige uitkomsten, ver-
kregen door de genomen doeltrelfende maatregelen, met het oog op
de groote behoefte, door den landbouw in het algemeen daaraan
gevoeld.
Het voorstel van het lioofdbestuur om bij de Regering aan te drin-
gen op bevordenng dier belangen werd eenstemmig aangenomen.
Naar aanleiding daarvan werd door verscheidcne sprekers in de
vergadering gewezen op de behoefte aan vermeerdering van het
landbouw-onderwijs.
De heer Bultman, lid van het hoofdbestuur, wees met nadruk
op hetgeen reeds wordt gedaan door de rijks-landbouwsckool te
Wageningen, die met haren kundigen direkteur, den heer Jongkindt
Coninck, gesteund door bekwame leeraren in landbouwkunde en in
de hulpwetenschappen van den landbouw, meer medewerking ver-
diende dan haar nog onlangs ten deel viel in de zitting der Tweede
Kamer bij monde van den beer de Jong, die zicb in zijne rede bad
geplaatst op een standpnnt, dat hem niet toekwam, daar bij juist
in hetgeen bij zeide het bewijs leverde, dat hij geen specialiteit op
landbouwkundig gebied is. De vergadering vereenigde zich eenparig
met het door den heer Bultman gesprokene, en verscheidene sprekers,
waaronder de afgevaardigde uit Hoorn, de heer van Dedem, onder-
steunaen het rapport, uitgebragt door het hoofdbestuur, waarin gelieel
ligt opgesloten ae zienswijze van den direkteur der rijks-landbouw-
school. Ten slotte vereenigde zich de vergadering bij acclamatie met
eene motie, voorgesteld door den heer Waller, uit Anna Paulowna,
van dezen inlioud
»De vergadering, na al het gesprokene van oordeel zijnde, dat uit
de laatste diskussie in de Tweede Kamer gebleken is, dat de heer de
Jong niet op de hoogte is van de belangen van onzen vaderlandschen
landbouw, gaat over tot de orde van den dag."
Het voorstel der afdeeling Schoonhoven, in hoofdzaak neder-
komende op het houden eener internationale tentoonsteliing van
zuivel in 1879, als bevorderlijk aan de zoo noodige verbetering in
de zuivelbereiding, lokte eene uitvoerige langdnrige diskussie uit.
Daaraan werd door verschillende afdeelingen, maar ook door eenige
leden der Maatschappij, onder anderen de heeren Waller voornoemd
en Boeke uit Groningen, deelgenomen. Het gevolg daarvan was, dat
het voorstel der afdeeling Schoonhoven werd ingetrokken, evenals
het daaromtrent door het hoofdbestuur uitgebragte praeadvies.