1879.
Vrijdag, 21 February
N°. 8.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Twintigste Jaargang.
Gemeenteraad van Haarlemmermeer.
»mw
Prijs van het Abonnement:
in het Jaar
Prijs der A.dvertentien
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12'/a Cent.
H aar lem in er meer.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven
Zitting van Donderdag 19 December 1878,
\\m\\w
IIAARLEMMERMGEK
Prijs van een enkel Nommee 15 Cent.
ALLE TOEZENDENGEN, REDAKTIE EN UITGAVE BETBEFFENDE
te adresseren aan VAN BONG A C°.te Amsterdam.
(ITiterltfk Woenadag.)
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
WEDER VOORSPELLINGEN.
Er zijn vele landbouwersdie zeer dikwijls hoogst gaarne
zouden weDschen te weten of morgen de zon zal schijnen,
of dat het zal regenen.
Om tot die wetenschap te komen zien eenigen eenvoudig
in den Enkhuizer Almanak de voorspellingen in van Don
Antonio Magino, die de wederverschijnselen een jaar te voren
voorspelt, doch dit raadplegen heeft niet altijd een gunstig
gevolg.
Anderen koopen in een speelgoedwinkel een huisje waaruit
bij droog weder een juffrouwtje te voorschijn komt, bij voch-
tig weder een heer met een regenscherm, beiden bewogen
door een gedraaiden kattendarm.
Nog anderen hebben een bloedzuiger in een glasdie bij
droog weder rustig, bij vochtig weder onru9tig zoude zijn.
Wederotn anderen hebben een kikker in water, waarin een
trapje staat, bij droog weder bchoort de kikker te zwemmen
bij riat weder het trapje op te klimmen, of anders om dit
ben ik vergeten.
Meer geleerden hebben een barometer, een thermometer
en een windwyzer, en trachten uit hunne aanwijzingen het
weder te raden; meer verfijnden hebben daarbij nog een glas
met kamfer en brandewyn en hopen uit de helderheid of
troebelheid van dit vocht te weten of er droogte of regen
zal komen. Eigenlijke wederkundigenof zoo als zij zich liever
noemen Meteorologenhebben bovendien nog psvchrometers
regenmeters, verdampingsmeters, windmeters, enz. enz.
De zeewachten trachten hunne waarnemingen door telegra-
phische' berigteu in verband te brengen met de weerkundige
berigten van andere streken in Europa; zij schijnen er in
geslaagd te zijn kalmte en storm met vrij groote waarschijn-
lijkheid te voorzeggen; nu en dan zendt zelf9 Amerika be-
rigt wanneer een storm waarschijnlijk naar Enropa in aantogt
is. Over de juistheid vooral der laatste berigtenzijn de ge
leerden het niet altijd eens, maar de vertrouwbaarheid van
de berigten der zeewacht (semaphore) wordt toch door velen
erkend.
De beroerade kapitein Maury, die in Amerika zooveel ge-
daan heeft, voor het bestuderen van stormen, heeft op het
laatst van zijn hezig levenzeer aangedrongenom voor den
landbouw te doenwat bereids voor de zeevaart geschied
was; te pogen het weder te gissenniet in den blinde, maar
uit waargenomene verscbijnselen.
Voor landbouw komt bet er op aan niet zoozeer kalmte of
stormte voorzeggenmaar liever zonneschijnof regen
sneeuw, nachtvorst en dergelijken.
In eene droogmakerijals Haarlemmermeerpolder, is het
van groot belangomeenigen tijd te vorenregen of
zonneschijn te kunnen voorzien.
Indien er onverwachts hevige regenbuijen komen, die
eenigen tijd aanhoudenen de Dijkgraaf let er niet op dat
de pompen onmiddellijk aan het werk moetenzoo loopt
een groot gedeelte land van den polder onder water, en de
schade daardoor ontstaan is aanmerkelijk.
Indien daarentegen in het midden van den zomer, of ande
ren droogen tijd, eene regenbui komt, die zich ernstig laat
aanzien, en de Dijkgraaf zich te veel haast om de vuren te
laten aanleggen zoo kost dit telkens voor elke pomp minstens
vijftig gulden aan steenkolen en arbeidsloon, welk geld te
vergeefs is uitgegevendaar men, den dag daarna, alligt alle
hevels en spuigaten moet open zetten, om het zooeven uit-
gemalen water weder in den polder te brengen, ten einde
planten, vee en menschen te kunnen dreuken.
Om in deze behoefte aan wedervoorspelling te voorzien,
beeft Prof. Klinkerfues, te Gottingen, bestuurder der Konink-
lijke Sterrewacht in Hannover, een werktuig uitgevonden
zijnde een luchtvochtmeter (hygrometer), hetwelk in staat is
zeer naauwkeurig te meten, hoeveel vocht de lucht bevat op
de plaats der waarneming.
Het werktuig berust op de eigenschapdie vrouwenhaar
heeft, om bij droog weder te rekkenbij vochtig weder te
krimpen. Oorspronkelijk werd het uitgedacht door Saussure,
maar werd door Klinkerfues verbeterd. Zulk een werktuig
ko9t ongeveer/20.
Het prospectus vermeldt, dat dit werktuig, in overeenstem-
ming met de thermometer, windwijzer en barometer, in staat
is, met vrij groote zekerheid het waarschijnlijke weder vier-
en-twintig uren te voren aan te wijzenenkel door dadelijke
waarneming, zonder hulp van vreemde aanwijzingen, door
telegraph ische hulp verkregen die tot het doen der voorspel-
ling wel nuttigmaar niet onontbeerlijk i9.
Zijn vele landbouwer9, en met reden, ongeloovig op het
stuk der wedervoorspellingnog veel meer, en eveneens zeer
te regt, wordt door hen getwijfeld aan de waarheid, van het-
geen in vele prospectumn staat. Als men echter alleswat
nieuw en onbekend is, in den wind wil slaan, komt men op
de levensbaan niet ligt verder.
Daar de ondergeteekende de waarheid van het door l'rof.
Klinkerfues beweerdeniet alleen iq het prospectusmaar
ook in wetenschappelijke werken eh tijdschriftenbevestigd
vond, heeft hij, als heemraad, bij het bestuur van Haarlem
mermeerpolder aangedrongenom znlk een werktuig aan te
schaffenen dit te gaan raadplegen.
Zulks werd goed gevonden. Verschillende bijomstandigheden
buiten den invloed van het bestuur, hebben eerst belht, dat
de gegeven order werd uitgevoerdhet werktuig is eerst aan-
gekomen in het begin van Eebruarij 1879 het is voorloopig
opgehangen in het vertrek van den dijkgraaf, in afwachting
dat daarvan de plaats bereid wordt in de open lucht, buiten
dadelijken invloed der zonnestralen.
Ook bij den ondergeteekende, op Badhoeveis een hygro
meter geplaatst, die hij voor eigen rekening aanschafte. Reeds
nu blijkt, dat het werktuigje zeer gevoelig is; elke verande-
ring iD vochtigheid der lucht wordt onmiddellijk aangewezen
zelfs moet men, tijdeus de waarneming, den adem inhouden
daar de waterdamp, die zich uit den mond ontwikkelde, aan
de bewegingen van den wijzer dadelijk kenbaar is.
De aanwijzingen op het werktuig zijn inhet Fransch,
Duitsch en Engelsch geschreven, ten einde die ook voor zijne
onderhoorigen begrijpelijk en bruikbaar te makenhoudt de
ondergeteekende zich bezig met de vertaling in het Neder-
landsch.
Van de door den maker gezonden werktuigenhebben som-
migen de thermometerschaal van Celsius, sommigen van Reau
mur, anderen van Fahrenheit. Eer men tot de vergelijking
der verschillende werktuigen onderling kan overgaan, zal het
wenschelijk zijn, dat zij alien eene schaal hebben, liefst de
Nederlandsche van Fahrenheit, die de fijnste verdeeling heeft,
en het teeken —J— of in de meeste gevallen kan ontberen,
hetgeen zoo ligt tot vergissing aanleiding geeft.
Eer men met goed gevolg aan het voorspellen kan gaan
zal het allereerst noodig zijndat men het werktuig leere
kennen, dat men handigheid verkrijge in de waarneming; dat
men tafelen vervaardige, die toelaten om hygrometer, ther
mometer, barometer, windwijzer enz. met het werkelijk zich
opdoende weder te vergelijkenop vastbepaalde urenten
einde oefening te verkrijgen in het maken der slotsommen
uit de verschijuselen te trekken.
Dit alles schijnt niet onoverkomelijkwat men in den kor-
ten tijd, dat men met de waarnemingen begonnen is, reeds
bereikt heeft, geeft zelfs hoop op eene gelukkige toekomst.
Het zoude wenschelijk zijndat vele landbouwers proeven
namen met den hygrometer van Klinkerfues (die men thans
in voorraad vindt bij de Firma van EindenKalverstraatte
Amsterdam), opdat de waarnemingen zich zouden vermeerde-
renen velen ondervinding zouden krijgen van de werking
daarvan.
Waarschijnlijk zal dit werktuigje, dat uitmunt door sierlijken
vorm en weinig plaats beslaat, weldra veel gebruikt worden
in ziekenkamers en woonvertrekkendaar het onmiddellijk en
met groote juistheid aanwijst de vochtigheid der lucht, die
zich in het vertrek bevindt.
Het zal aan vele mijner lezers niet onbekend zijn, dat voor
het onderhoud van gezondheidvooral der ademhalingswerk-
tuigen, niet alleen eene gestadige matige warmte, maar ook
eene gestadige matige vochtigheid wenschelijk is. Bij som
mige ziekten, aandoeningen der ademhalingswerktuigen del
keel, der huid enz., kan zelfs te groote droogte of te groote
vochtigheid zeer nadeelig werken.
Vooral de borstlijder vindt verzachting wanneer men de
lucht, die door de warme kagchel van vochtdeelen beroofd
is, weder verfrischt door een bord met water daarop ter ver-
damping te plaatsen. Omtrent de noodzakelykheid van dezen
maatregel geeft de hygrometer van Klinkerfues onmiddellijk
en zonder eenige moeijelijkheid in de waarneming ook voor
ongeoefendende meest gewenschte aanwijzingen.
De Pruissische regering is zoo overtuigd geweest van de
belangrijkheid dezer waarnemingen voor den landbouw, dat
zij door Prof. Klinkerfues dagelijks het weder heeft laten
voorspellen in de Gottinger Zeitungen van 1 Julij 1877
tot uit. 1878 heeft laten nagaan in hoeverre die voorspellin
gen waren uitgekomen. De uitkomsten daarvan zijn bekend
gemaakt in de officiele jaarboeken en is daaruit gebleken
dat Klinkerfues juist gezien had treffers had gemaakt) voor:
Warmtegraad. Regen. Onweder. Nachtvorsten.
82% 80% 85% 93%
Men ziet hier, dat de voorspellingen, door onpartijdige
waarnemers gewogen en niet te ligt gevonden zijn.
Het schijnt gewenscht dat de Hoogheemraadschappen van
Rijnland, Delfland Schieland Woerden uitwaterende sluizen
en wie daar meer zijndie alien minstens evenveel belang
hebben bij de voorkennis van het weder als Haarlemmer
meerpolder, spoedig mogen beginnen met het doen van
dergelijke waarnemingen.
Waar werken gemaakt wordenzoo als te Ymuidenwaar
de mogelijkheid van al of niet werken op groote schaal, af-
hangt van het weder, schijnt de hygrometer belangrijke
diensten te kunnen bewijzen.
Bij het ee9ten van granen, bij het droogen van tabak,
bij het droogen van linnen, katoenpapier, enz. scbynt het
werktuig van Klinkerfues nuttig te zullen werken, het mag
in hospitalen niet ontbrekenin scholen die aan vochtigheid
of te groote droogte lijden schijnt het gebruik wenschelijk.
Als de landbouwer het slechts denmaal in het jaar raden
kan, of hij zal kunnen hooijen, of den oogst binnen halen;
of hij zal kunnen zaaijen of dorschen in de open lucht, of
hij zijne kaaskamer tot drooging zijner kaas al of niet moet
open zettenenz. dan schijnt de prijs van het werktuig
(ongeveer 20.niet te hoog.
Badhoeve, 16 February 1879. Mr. J. P. Ameksfooedt.
In 1878 zijn te Haarlemmermeer gevaccineerd 4 kinderen
beneden het jaar, 21 van 13 jaar, 179 van 36 jaar en
83 van 612 jaar, totaal 287 kinderen.
van 12 tot 18 February 1879.
GEBOREN Trijntje, dochter van J. van der Spruit en L. van Viiet.
Pieternella Adriana, dochter van A. Colijn en A. Verkuijl. Adrianua,
zoon van P. van Maasdam en G. Koninga. Willemina, dochter van
K. Tensen en A. van den Heuvel. Maria Hendrika, dochter van H.
Bakker en M. Waasdorp. Grietje Hendrika Cornelia, dochter van P.
Timmer en A. Ufkes.
LEVENLOOS GEBOREN1 kind van H. Sweers en M. Hemman.
OVERBED EN Gijshertua Nicolaas, oud 16 dagen, zoon van J Hoen-
son en M. van der Heijden. Bartha van Diemen, oud 28 jaar, gehuwd
met L. Elst. Jan Willem, oud 17 maanden, zoon van J, W. Ceelen
en M. Lieuwes. Hemme Siebels de Vriesoud 49 jaar, gehuwd met
A. P. Janssen. Leendert Goulooze, oud 53 jaar, gehuwd met D.
Karstanje. Wouter, oud 5 maanden, zoon van A. Paans en D. J.
Schuilenburg. Dorothea, oud 17 maanden, dochter van C. van Pijpen
en G. Papen.
ONDERTROTJWDJ. J. van Verseveld met K. Koningen. A. van
Wijk (wednr.) met P. J. de Bie (wed.).
GEHUWD: H. van Douselaar (wednr.) met P. Edel (weduwe).
L. Bisschop met J. Hoogeboom.
des voormiddags ten tien ure.
Voorzitter de Heer J. W. Lantzendorffer.
(Vervolg en Slot, zie ons vorig Nommer.
V. Komt ter tafel eene nota van Gedeputeerde Statendd.
4 December 11.n°. 8waarbij wordt medegedeeld eene op-
merking, gemaakt ten aanzien der wijze van verantwoording
van het batig saldo der rekening, dienst 1877. Naar aan
leiding daarvanen tot regeling in de begrooting van de
uitgavente doen in zake het proces omtrent het Raadhuis,
de vergrooting der Begraafplaats en het bard maken van
wegen, wordt aan de Vergadering voorgesteld om de be
grooting, dienst 1879, te wijzigen als volgt;
Ontvangsten
Volgnr. 1, Hoofdst. 1, Art. 1, batig saldo, wordt ver-
hoogd met 2,423.60, en alzoo gebragt op 10,986.1 Is.
Volgnr. 22a, Hoofdst. 5. Art. 10, wordt gebragt een nieuw
artikel luidedde
Geldleening ter voorziening in de kosten van het bouwen
van het Raadhuis en de daarover gevoerde procedure, idem
in de kosten van het vergrooten der Begraafplaats te Hoofd-
dorp en het hard maken van wegen in de dorpen 31,000.
Uitgaven
Volgnr. 113, Hoofdst. 11, Art. 5, de omschrijving van
deze post te wijzigen als volgt:
Nog te betalen kosten van het bouwen van het Raadhuis,
daaronder begrepen die der gevoerde procedurekosten van
opnemingendoor deskundigenen alle andere kosten op de
beemdiging dezer zaak gevallen.
Deze post wordt verhoogd met 29,673.78en dus ge
bragt op 34,600.87s.
Volgnr. 113a, Hoofdst. 11, Art. 6, wordt gebragt eene
nieuwe post, luidende
Kosten van het vergrooten der burgerlijke begraafplaats te
Hoofddorp 1600.
Volgnr. 1133, Hoofdst. 11, Art. 7, wordt gebragt een
nieuw artikel, luidende:
