1879.
Vrijdag, 21 Maart.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEVIJD.
N°. 12.
Twintigste Jaargang.
JPrijs van het Ahonnement
in het Jaar6.
Prijs der A.dvertentien
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12|/a Cent.
Bij dit Nommer behoort een Bijblad.
Haarlemmermeer-Polder.
Haarlemmermeer.
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven
van 12 tot 18 Maart 1879.
Landbouw,
UAAHLEM1ERMEER
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDE,
te adresseren aan VAN BONGA C°.te Amsterdam.
Utterlyk Woentdag.)
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
De uitslag van de door Dijkgraaf en Heemraden van den
Haarlemmermeerpolder op den 11. 13 en 14 Maart gehouden
Verpachting van het Grasgewas der Ringdijken en Polderkaden
over 1879 (zijnde een gezamenlijke oppervlakte van ongeveer
234 Hectareu, 21 Aren, 12 Centiaren), is geweestdat deze
heeft opgebragt eene somma van 17,737.
Lees-Inrigting te Hoofddorp.
Boeken worden ter lezing uitgegeven elken Zaturdag-avond
van 67 uur, ten Raadhuize.
Sommige lezers worden nogmaals beleefd herinnerd aan de
weder-inlevering der afgehaalde boeken.
Het volgende is ons, met verzoek om plaatsing, toege-
zonden
Sedert 1 Januarij 1879 zijn te Haarlemmermeer 126 aan-
giften van mazelen gedaan.
Daarvan zijn overleden
in sectie O 1 kind, oud 8 maanden,
P I
R 1
R 1
RR 1
RR I
RR 1
6
17
2 jaren en 10
7.
13
2
Abbenes is gelegen in de sectien R en RR.
Het berigt in het Weekblad van Haarlemmermeer van 14
Maart j.l., als zouden er geene sterfgevallen ten gevolge van
mazelen te Abbenes c. a. le betreuren zijnis blykens boven-
staande opgaaf toch zeker niet juisten of de mazelen over
het geheel van een goedaardig karakter waren daarachter een
paar Wei schijnen de lijders daar spoedig te genezen
want men schrijft den 14 Maart dat de ziekte geheel is ge-
weken, terwijl op den 8 Maart van Abbenes c. a. nog 13
aangiften werden gedaan.
GEBORENAaltje en Jansje tweel.dochters van A. Elsinga en K.
Bronwer. Willem, zoon van Dina van Rijn, ongehuwd. Maatje,
dochter van J. de Berg en J Dim weg. Laurens, zoon van L. Kieviet
en W. Buurman. Pieternella Jacoba, dochter van A. J. Kruis en J.
Peeters. Adriana Willemina, dochter van H. Schreuders en S. van Krim-
pen. Sijds, zoon van S. Planting en M. Swart. Jacoba, dochter
van C. de Vos en J. Raap. Johanna, dochter van A. Snijders en M.
Dekker. Willem, zoon van J. Buchner en E. Wolfstang. Gerrit,
zoon van S. Heemskerk en H. Wassenburg. Lubertus Bernardus, zoon
van G. Hnlzen en H. J. Kempers. Elisabeth Willemina, dochter van
P. Post en W. de Vos. Johanna, dochter W. Loogman en E. van
den Enden. Geertrudis Maria, dochter van Q. van der Peyl en M.J.
TJmans. Klaas, zoon van D. Knibbe en M. Paarlberg.
LEVENLOOS GEBOREN1 kind van W. Brninenbergen en P. de Wit.
1 kind van J. van der Moren en P. Kammeraad. 1 kind van B. Griek-
spoor en L. de Groot.
OVERLEDENJan oud 5 jaren zoon van A. Hoogmoed en T. Schel-
ling. Neeltje, oud 3 dageu, dochter van J. Zoeteman enG.de Vet.
Martijntje oud 5 maanden, dochter van A. de Haan en A. van der Plas.
Maatjeoud 1 dagdochter van J. de Berg en J. Dunneweg. Gerar-
dns, oud 11 maanden, zoon van C. de Wit en A. van Roon.
ONDERTROUWDH. Resoort (weduwn.) met G. van Weelden.
GEHUWD: A. van Krimpen met M. Overbeek.
Ministerie van Justitie.
De Minister van Justitie vestigt de aandacht van belang-
hebbenden op de bij de wet van 5 Junij 1878 Staatsblad
n°. 90) voorgeschrevene vernieuwing van alle op 1 Januarij
1879 bestaande hypothecaire inschrijvingen. De aanvraag tot
vernieuwing moet geschieden door den hypothecairen schuld-
eischer of door een derde namens hem. De bevoegdheid tot
vernienwing staat gedurende twee jaren open en alleen voor
de in het jaar 1879 aangevraagde vernieuwingen wordt het
door den schuldeischer te betalen salaris van den hypotheek-
bewaarder met de helft verminderd.
Bij gebreke van tijdige vernieuwing houdt de hypothecaire
inschrijving op van kracht te zijn.
De Minister voornoemd
(get.) H. J. Smidt.
In de Nieuwe Groninger Courant lezen wij het volgende,
geschreven uit Aalsmeer:
Mynheer de Redacteur
Toen we den vorigen keer afscheid van elk&ar namen was
het niet voor goedmaar met een tot later."
Getrouw aan mijne belofte, zend ik u thans iets omtrent
Aalsmeer en zijne omgeving, dat, naar ik hoop, uwen lezers
eenig begrip zal geven van hetnederig oord, dat eertijds on-
bekend en dus onbemind verscholen lag tusschen de
u in een vorig epistel genoemde waterendoch nu zeker ook
by velen uwer lezers eene welverdiende reoominee geniet als
het land van aardbezien en augurken.
Ook op de kaart trekt Aalsmeer meer en meer de aandacht,
daar zyn naam niet langer onleesbaar is door de strepen of
het zwart der vele nu drooggemaakte plassendie numet
uitzondering vaD den vroeger genoemden Kalslagerpoel en de
zuidel. Legmeer, in vruchtbare polders zijn herschapen.
Onder den naam van Haarlemmermeer-, Zwarte-, Schinkel-,
Oosteinderpoel- en Legmeerpolder zijn zij op eene uitvoerige
kaart thaus te vinden.
Met de boot in z. w. rigling van Amsterdam reizende
bereikt men na een half uur stoomens de zoogenaamde Nieuwe
Meer," waar de Riogvaart des meerpolders naar 't w. en z.
een aanvang neemt.
Aan de regterzijde strekt zij zich uitdie onafzienbre laag-
vlakte, ingesloten door den breeden zwaren, elf uur langen
Ringdijk. Luide spreekt zij ons van den ondernemingsgeest
de stoutheid en volharding van den mensch, die de stoom-
kracht ontdekte en dienstbaar wist te maken aan de uitvoering
van zulk een reuzenwerkals het berscheppen van den onme-
telijken waterplas in vruchtbaren bouwgrond.
Met uitzondering toch van een klein gedeelte in 't n. o.,
waar nog verveeners en turfgravers ons oog treffen, die
straks zich zullen verblijden bij het aanschouwen van een'
vruchtbaren ondergrond van kle»is het heerlyke kleigrond,
zooals de Groningers en Friezen ook in het noorden hunner
provincie met een regtmatig gevoel van trots aanwijzen.
Tarwe en boonen worden hier verbouwd naast rogge en
garst, zoowel als kanariezaad en suikerbieten naast vlas en
karwij.
Wat den prijs der lauderijen betreft, ook deze is, evenals
in Groningenin de laatste 25 jaren meer dan verdubbeld.
Terwijl toch de prijzen in 1854 en volgende jaren varieerden
van 250 tot 870, zijn zij nu reeds gestegen tot 2000
en zelfs veel hooger per H. A.
Vooral de boerderijendigt bij de hoofdvaart of ook de
Ringvaart gelegenwier producten dus met betrekkelyk weinig
moeite en kosten in het schip kunnen geladen worden, doen
hooge prijzen.
Behoeft het ons te verwonderendat de gemeente Haarlem
mermeer reeds nu eene bevolking telt van 14000 zielen; uit
Holland zoowel als Noord-Brabant, uit Zeeland en Groningen
zamengestroomd f
Neen voorzeker, met regt mag men verwachtendat het
zielental zal stijgen.
Scherp contrast voorwaar: regts van de oostelijke Ringvaart
en Ringdijk klei bijna overalen links (van Amsterdam ko-
mende) op eenige M. afstands aan de overzijde in de gemeente
Aalsmeer veengrond en gemengde of zoogenaamde zwarte
grond." Deze laatste is het, die Aalsmeer doet zijn, wat het
is, zooals we met enkele trekken zullen nagaan.
Een enkel woordje vooraf echter omtrent zijne inwoners.
Voor de droogmaking van het Haarlemmermeer was Aalsmeer
een weinig beteekenend visschersplaatsjewelks inwoners met
bijna onverbreekbare banden waren en door de waterafschei-
dingen rondom bleven gekluisterd aan het dorp, waar zij
waren gewonnen en geboren. Dat zij echte typen waren van
oud Hollanders pur sang, wat eenvoudigheid in leefwijzewat
zeden en gebruikenmaar ook wat vasthouden aan als uit den
paplepel ingezogen begrippen betreft, 't is bij zulk eene af-
zondering als waartoe zij gedoemd waren niet te verwonderen.
Slechts enkelen maakten kennis met de buitenwereldzij
nl. die om zaken de Amsterdammer-, Haarlemmer-en Leid-
scbe markten bezochtenuatuurlijk per schuit. Geen rij-
weg, die naar de omliggende plaatsen leiddej wilde men de
hoofdstad des lands of der provincie bezoekende veer- of
postschuit was daar, om de reislustigen over den breeden plas
te helpen.
Vandaar die afkeer van reizen en trekken. „Hokvast" als
misschien weinig anderen leefde en werkte en dacht de ver-
geten burger zooals vader en grootvader en diens vader en
grootvader. Wei paste bij dien toestand en die gezindheid
het Aalsmeersche wapen met het devies Retine quod habes."
Welk een verschil tusschen dat voorheen" en het heden."
Naar alle zijden betere communicatie, de plassen gedroogd,
wegen aangelegd en ook hier was het waar, dat gelegenheid
genegenheid gaf, ook de Aalsmeerder reist thans en trekt en
zwerft, en deelt in de zegeningen van het maatschappelijk
verkeer. En dat het hem en de plaats zijner inwoning niet
tot nadeel verstrekt, zal ieder, die de hedendaagsche toestan-
den bij de vroegere vergelijkt, kunnen getuigen.
't Is eene zeer eigenaardige plaats, ons dorpje.
Als wij de brug over de Ringvaart overgaan, zijn wij in
't centrum, dat als de kom der gemeente als het dorp"
zich mag verbeffen op de eer aan de kerkgebouwen der Ned.
Herv. en Doopsgez. gemeente plaats te verschaffen. Deeerste,
die op het hoogste gedeelte der plaats is opgetrokken eene
kruiskerk met 3 kruizenwordt nog geroemd als een mees-
terstuk van bouwkunst en dagteekent naar de opschriften
der graven te oordeelen uit de lOe of lie eeuw. Mag zij
nog slechts korten tijd bogen op het gezelschap van een voor
eenige jaren nieuw gebouwden torenook het kerkgebouw der
kortelings vereenigde Doopsgez. gemeenten is nog nieuw.
Vinden we in het centrum de huizen grenzende aan elkaar
anders is dit in de buitenwijkendie in N. O.Z. O en Z. W.
rigting van uit dit middelpunt uitschietenonder de zeker
niet bijzonder weidsche benamingen van 't Oosteind" (rig-
ting AmsterdamKudelstraat naar 't Z. O. in de rigting der
Utrechtsche grens en Uiterweg, (rigting Leiden.)
De eerste en laatste dezer wijken (Oosteind en Uiterweg)
zijn de hoofdzetels der kweekerijen. Evenwijdig aan de Ring
vaart gezamenlijk 1 /2 uur langstrekken zij zich in Z. W.
N. O. rigting uit.
Aan beide zijden van den weg (in 't Oosteind sedert ver-
leden jaar ryweg) vinden wij de tuinen, waartoe een vonder
toegang verleent.
Ieder tuin toch vormt op zich zelf een eilanddat tevens
in de meeste gevallen de woning des eigenaars draagt.
Zooveel tuinen, zooveel eilanden dus door meer of minder
diepe togten of slooten gescheiden.
Meen nu niet, M. de R.dat de meeste kweekers of teel-
mannen" een terrein het hunne kunnen noemenwelks grootte
bij H. A. wordt bepaald. Gij zoudt n vergissen; men rekent
hier bij kleiner uitgestreklhedenby „roeden" n.l.waarvan
er 700 in een H. A. zijn bevat. Wie 200 van die roeden
natuurlijk vierk. maat) bezit, is reeds een flink gezeten kweeker.
Want scbijnt het misschien vreemd, 't is toch de waarheid
dat een geheel huisgezin soms bestaat van de opbrengst van
een honderdtal roeden.
Dat dit slechts mogelijk is bij een zeer zorgvuldige cultuur
en dat bovendien de tering naar de nering moet worden ge-
zetbehoef ik u wel niet te verzekeren. De kweeker ('k spreek
natuurlijk van hem, die gewassen teelt op den kouden grond
weet juist, wat uit den bodem kan worden gehaald, hij weet
welke grondstoffen aanwezig zynwelke ontbreken en door be-
mesting moeten worden aangebragt, hoe de gewassen op el-
kander moeten volgen en, zjj het ook dikwijls zonder kennis
van theoretische en scheikundige grondenhij woekert met den
tijd en met de aanwezige of door hemesting en opbaggering
verkregen bestanddeelen.
Aalsmeer. V. D.
Zwolle. In de laatste jaren heeft men zich in ons Va-
derland bijzonder toegelegd op de verbetering van het varkens-
ras. Het vroegere inlandsche hoogpootige varkensras is hier
te lande meer en meer verdrongen door kortpootige, hoofd-
zakelijk uit Westfalen en aangrenzende streken afkomstige var-
kens. De groothandelaars in hammen hebben al spoedig op-
gemerkt, dat de hammen van dit nieuwe soort varkens veel
overeenkomst hebben met de beroemde Westfaalsche hamme-
tjes. Tegenwoordig worden dan ook duizenden hammen uit
Nederland naar het buitenland verzonden en daar voor echte
Westfaalsche hammetjes verkocht. De hoofdzaak is, dat men
zorge, dat de hammen gerookt worden door zuiveren houtrook
tengevolge van turf- of steenkolenrook gaat de fijne smaak van
duizenden hammen verloren. Onze voorouders wisten het wel
als zij een varken geslagt haddenmoesten spek en hammen
naar den klompenmaker of den kuiper, die voor velen zoo
lekker rooken kon.
Kropswolde. LI. Zaturdag geschiedde hier de jaarlijksche
verhuring van de hooilanden, behoorende aan de hervormde
kerk alhier en gelegen aan de overzijde van het Drentsche
diep achter Onnen. Dat hier ook achteruitgaug in huurprijs
merkbaar zou zyn, was wel te verwachten; doch dat het zoo
erg zou loopen, had zeker niemand gedacht. Genoemde lan-
derijen toch, in 1878 voor/ 575 verhuurd, hebben nu slechts
259 opgebragt.
Eenrum19 Maart. Met het oog op de opbrengst der
landerijen in 't vorige jaar, die toen niet zoo aanzienlijk wa3
als de landbouwers dat gedurende de laatste jaren gewoon
zijn verheugt het ons te kunnen meldendat de stand der
veldgewassen in deze environs over 't algemeen zeer voordeelig
is. Ofschoon vele landbouwers vreesdendat de kool het met
de strenge vorst te kwaad zoude krijgenblijkt nu toch,
dat de plant betrekkelijk weinig geleden heeft. Het winter-
graan staat ongemeen voordeelig. Hier en daar ziet men de
