1879.
Vrijdag, 20 Junij.
N°. 25.
VAN
A AN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Twintigste Jaargang.
w
Prijs van het AJjonnement:
in het Jaar6.
Prijs der Advertentien
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12/a Cent.
H aar lem m er meer
Bij den Burgerlijken Stand zijn aangegeven
van 11 tot 17 Junij 1879.
Izandbouw.
Tilburg, 18 Junij. In de laatste 14 dagen is in den acb-
terlgken toe9tand der gewassen eene gunstige verandering ge-
komen. De vrucbtboogsen beloven A>"l en zijn met uitzondecing
der vroegbloeijendevan nachtvorsten verschoond gebleven.
De tuingewassenalboewel achterlijk, staan bevredigend. Op
het veld geeft de rogge een vrij goed aanzienen staat de
boekweit meerendeels naar wensch. De aardappelen zijn achterlijk.
Erwten en boonen beginnen welig op te schieten.
Behandeling van den stalmest op de mestvaalt.
HAARLEMMERMEER.
Prgs ?an een enxel Nommeb 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN XJITGAVE BETREFFENDE
te adresseren aan VAN BONGA C°.te Amsterdam.
tHterl{fk Woetwdag.)
Groote Letters worden naar hare plaatsroimte berekend.
Ds. K. E. van Griethuijsenpredikant te Haarlemmermeer
heeft het beroep naar Wageningen aangenomen.
GEBORENMariadochter van C. Grotenboer en F. Walraven.
Johannes, zoon, en Geertje Dinadochter van J. Korsman en T. Leve
ring. Jannetje, dochter van Jannetje Otte (ongehuwd). Pieter, zoon
van C. Koene en E. Ligthart. Adrianus, zoon van H. J. ten Zijthof
en T. Onnes. Neeltje, dochter van A. Claij en T. Davidzon. Leo
nardos, zoon van K. Edelaar enM.Tnlen. Janzoon van J. 0. Schouten
en J. van Perzie. Pieter, zoon van P. M. Buis en M. Tanis.
Theodoras Wilhelmus Petrus, zoon van A. RijkersenT. M. Schuilenburg.
Jacob Jacobus, zoon van K. Ligthart en F. Alderlieste. Johanna, dochter
van J. van Echdom en G. Klomp. Johannes Gerardus, zoon van G. Vis
en A. Cats.
LEVENLOOS GEBOREN1 kind van Susanna Johanna Trommel (on
gehuwd). 1 kind van D. Verburg en M. Blok.
OVERLEDENHendrika Kornelia, oud 7 maanden, dochter van A. Visser
en L. Lugtigheid. Christiaan Frideriech, oud 2 jaren, zoon van W. H.
van Raam en II. C. Scheu. Johanna Suzanna, oud 8 maandendochter
van J. Middelkoop en G. de Graaf. Jacomina Cornelia van der Moer,
oud 67 jaren, gehuwd met W. Flipse. Maria Christina, oud 7 jaren,
dochter van D. Cieraal en A. van Leeuwen. Leendert de Kraaij, oud
44 jaren, gehuwd met E. Kramer. Johanna Elisabeth, oud 3 weken,
dochter van K. E. van Griethuijsen en S. M. Roosdorp.
ONDERTROUWDJ. Gedaan met J. Hijenhuis. E. de Vreede met
E. van Loon (wed). A. Boesveld (wednr.) met A. Dijkstra (wed.).
J. van Briemen met G. van Dijk. A. Langeveld met M. van der Meer.
GEHUWD: L. A. de Haan met W. C. Kalsbeek. J. Albers met
A. P. van Aken (wed.).
Door de afdeeling Haarlemmermeer der Hollandsche Maat
schappij van Landbmm zai op 13 September 1879 op de
hofstede ,,Onvermoeid Vooruit", van den heer B. A. baron
van Verschuer, een wedstrijd met ploegen gehouden worden.
Op 16 en 17 September zullen de ploegen voor keurmeesters
alleen moeten werken.
Naar men verneemt is door kerkvoogden der Hervormde
Gemeente te Abenes aan het Gemeentebestuur van Haarlem
mermeer vergunning gevraagd tot het openen van eene burger-
lijke begraafplaats te Abenes.
in
Agenda voor de vergadering van den Gemeenteraad
van Haarlemmermeer op Donderdag den 26 Junij
1879, des voormiddag9 ten 10 orein bet Raadhnis.
1. Ingekomen stukken en mededeelingen. 2. Bestek voor
het hardmaken van wegen. 3. Idem voor onderhondswerken
aan de scholen. 4. Staten vau restanten en on'inbare
posten. 5. Voordragt tot af- en overschrgvingdienst
1878. 6. Voordragt tot betaling uit de onvoorziene uit-
gavendienst 1879. 7. Voorstel tot het aangaan eener
tijdelijke geldleening. 8. Bezwaarschrilten van N. van
Reeuwijk en C. Bos, tegen den boofdelgken omslag. 9.
Adres van W. Groenveldom grond in koop te mogen heb-
ben. 10. Regeling van graven op de begraafplaats te
Hoofddorp. 11. Vroedvrouwen. 12. Aanvraag van den
htilp-onderwijzcr aan school n°. 3 J. P. G. Grundbchner, om
eervol ontslag. 13. Idem van den hulp-onderwijzer C. J.
Kievit. 14. Benoeming van een hulp-onderwijzer aan
school n°. 3. 16. Idem idem. 16. Benoeming van
stembureaus voor de verkiezing van leden van den Gemeenteraad.
Kloosterveen16 Junij. De Junijzon heeft ook hier won-
deren gewrocht. Als eene weldoende fee heeft ze met hare
koesterende stralen het aardrijk aangeraakt en groen en bloemen
getooverd op de velden die nog voor weinig tijds zoo dor
en naakt waren. Het gras en de korenakkers staan uitmuntend
de aardappelen hoewel acbterlijk hebben in de laat9te dagen
hun best gedaan om de geleden scbade in te balen. Enkele
vroegrijpen verloren reeds bloeiknoppen. Aan alle geklag is
dan ook een einde. Vooral zijdie ruimschoots geb'ruik hebben
gemaakt van kunstmest, hebben redenen tot tevredenheid. Wij
zagen een akker met haver, die voor '/6 met stalmest en voor
met kunstmest van evenveel waarde (beide voor y 7.50)
wa9 bemesten op een afstand was het reeds zigtbaardat
het koren op het laatste gedeelte zich gunstig onderscheidt
van dat op het eerste. Zijdie zich toeleggen op de teelt
vau veenboekweit, hebben minder stof tot juichen. Door de
vele regens der laatste dagen is het nog niet mogelijk geweest
de veenakkers te branden. Als dit niet spoedig kan gebeuren,
is de tijd van branden verstreken en de hoop van velenvoor
wie de opbrengst der veenboekweit een aanzienlijk deel der
inkomsten uitmaakt, voor een jaar vervlogen.
Noordbroek, 16 Jung. Algemeen hoort men hier door de
landgebruikers verklaren, dat er van het voorjaar te veel kool-
zaad is omgeploegd. Het weinige dat er is blgven staan is
zeer goed gedijd en buitengewoou rijk aan peul. Is de kool-
zaadbonw hier in de laatste jaren zeer verminderd, het laat
zich aanzien dat er voortaan meer zal worden uitgezaaid. Niet
alleen toch dat er voor het zaaijen van koolzaad uitmuntend
gelegenheid is om het land te ploegen, ook het volgendejaar
laat de koolzaadstoppel zich goed toebereiden voor wintergarst,
waardoor ook de werkzaamheden zich meer egaal over een
langer tijdvak verdeelen. Het is toch ondoenlijk om bg een
stelsel van bijna den geheelen graanbouw bij weinig grasland,
de gronden na den oogst nog voldoende te ploegen en van
onkruid te zuiveren. Over het geheel staan hier de gewassen
op de zachte gronden beter dan op de zwaardere kleigronden.
Dantumawoude, 17 Junij. A1 vermindert in onzen bouw-
lioek van jaar tot jaar de vlasbouwtoch blijft men er de
voordeelen van het braken en opmaken tot nog toe ruim
schoots genieten, door den aan veer van dit product van elders,
bij name Groningen. Ten bewijze hiervan deelen wij mede,
dat in den laatstverloopen winter in een onzer dorpen, met
eene bevolk'ing van Dog geen duizend zielen, door twee werk-
verschafl'ersvlashandelaarsmeer dan 8000 aan arbeidsloon
is uitbetaald. Als men hierbg bedenkt, dat aan de arbeiders
boven het loon de noodige brandstof en mede nog wel eenig
zoogeuaamd ruig, in den bandel geschikt, wordt gegund dau
kan men zich eenigzins voor9tellen, hoe onmisbaar de vlas
bouw is voor onze strekeu, bij uitnemendheid het oord waar
beste brakers worden gevonden.
Capelle (Langstraat), 18 Junij. De onderhandsche hooi-
grasverhuringen aan de heiboeren zijn, eveu als in vorige jaren,
weder druk aan de orde. Dagelijks ziet men deze blaauw-
gekielde manuen de verschillende polders betreden, en waar
zij gras vindenworden ook zaken gedaan. De gemiddelde
prijs, die door hen besteed wordt, bedraagt 80 a 90 per
hectare en zulks om slechts 6dnmaal te hooijen.
Nieuwkuyk18 Junij. De frambozenteelt in deze streek
die bij gunstig gewas ieder jaar duizendeu gulden opbrengt
staat dit jaar niet zeer voordeelig. Men schrijft dit toe aan
de strenge en afwisselende winlerdagen, dewijl de struiken
algemeen aan armoede lijden. Om zich een denkbeeld te geven
van de enorme teelt dezer vrucht in deze omgeving, kunnen
wij mededeelendat vaak dagen achtereen door Engelsche
opkoopers 50,000 kgr. per dag ontvangen worden.
Hoilteilisse. In eene bijeenkomst van ruiin een 60-tal
pachters van het kroondomein zoowel van hier als van Axel,
Koewacht, Westdorpe enz. is met 58 tegen 2 stemmen be-
sloten om zich met een verzoekschrift tot Z. M. den Koning
te wenden tot verkrijging eener tijdelijke vermindering van
pacbt, op grond der aanzienlijke verliezen hier in de twee
laatste jaren geleden door slechte oogsten en lage prijzen der
meeste hier verbouwde gewassen.
De pachters hopendat deze poging met goeden uitslag
bekroond moge worden. De welvaart is toch in de laatste jaren
dermate afgenomen dat in alles kwijning en verarming valt
op te merken. Er zijn voorbeelden van kleine pachters bekend,
die al hun vee, ja zelfs hun beddegoed hebben moeten ver-
koopen om hun pacht te betalen.
Kuinre, 17 Junij. Op de onlang9 alhier gehouden jaar-
lijksche groote verhuring van hooilanden in den polder achter
deze gemeentewaren evenah in vorige jarenook nu weer
veel personen uit Noordholland en Friesland. De gezamenlijke
hunrprijzen die in het vorige jaar f 82,910 beliepen, werden
nu gebragt op 25,440, derhalve een verschil van 6470;
dit over een oppervlakte van 350 hectaren verdeelende, maakt
voor huurders en verhuurders een niet zoo groot verschil als
men aanvankelijk had verwacht, uithoofde de door de heeren
Sloet van Vollenhove alhier gehouden verhuring op 5 dezer
een verschil opleverde bij het vorige jaar van /8840 tot4710.
Uit Lyon wordt gemelddat den 13 dezer aldaar een
buitengewoon hevig onweder heeft gewoed van zwaren hagel-
slag vergezeid. De schade daardoor in de Rhone-Vallei aan-
gerigt, wordt op meer dan tien millioen francs geschat.
De 25e algemeene vergadering van de Oeldersche Maatschappij
van Landbouiote Nijmegen te houden van 18 tot 22 Junij,
is met de daaraan verbonden tentoonstelling en harddraverg
van de afdeeling Nijmegen dier Maatschappij en der Nederland-
sche Maatschappij van Tuinbouw en Plantkundewegens het
overlijden van Z. K. K. den Prins van Oranje uitgesteld. Een
en ander zal no eerst 29 Jung een aanvang nemen geheel
overeenkomstig het oorspronkelijk programma. De catalogus
vau de tentoonstelling was reeds gereed en bevatte de om-
schrijving vau 1600 inzendingen.
De heer Felixeigenaar eener groote suikerfabriek te Ser-
maize-les-Bains heeft het middel uitgevondenom door elec-
triciteit een ploeg in beweging te brengen. Allen, die getuigen
waren van de proef, Doemen haar volkoraen geslaagd. De
ploeg sneed acht duim diep in den grond en werkte onafge-
broken voort. Men heeft van deze vinding, die het begin kan
zijn eener algemeene toepassing van electriciteit als beweeg-
kracht, groote verwachtingen.
De te Leeuwarden bepaalde harddraverij met paard en chais
om van wege den Koning en de Koningin uitgeloofde prijzen,
is, wegen9 het overlijden van den Prins van Oranjetot nadere
aankondiging uitgesteld.
De heer A. Venema, leeraar nan de school van Landbouw
en Nijverheid te Veendamis benoemd tot leeraar aan de
Rijks-Landbouwschool te Wageningen in de landbouwstatistiek
en landbouwwerktuigkunde.
Naar Dr. Gustav Wilhelm.
Er zijn punten, die al vaak besprokenwaarheden, die al
vaak gezegd zijnmaar die men niet te dikwijls kan her-
haieu, want oca I zoo vaak wordt er tegen gezoudigd.
Dit geldt inzonderheid van de behandeling van den stalmest.
De volgende regelen, ontleend aan Fiihling's landwirthschaft-
liche Zeitung en geschreven door een maD, die in Duitschland
een zeer goeden naam heeft, mogen hier daarom niet ongepast
zijn. Enkele daarin voorkomende punten mogen ook tot eene
nadere bespreking aanleiding geven.
Aan de mestvaalt en aan de behandeling van den mest
daaraan herkent men het eerst, hoe bedrijvig en zorgvuldig
een landbouwer is. Als ik op eene boerderij kom en daar
eene behoorlijke mestvaalt met een regelmatig opgezetten goed
behandelden mesthoop, met gierput of kuil en gierpomp vind,
wanneer ik nergens rondom de plaats mest verstommeld, maar
overal orde en reinheid zie, dan weet ik dadelijk dat ik mij
bij een flinken landbouwer bevind, bij wien het zeker ook in
den stal en op het veld goed gesteld zal zijn. Maar wanneer
mij, de boerderij opgaande, de donkerbruine saus tegemoet
loopt, wanneer de mest onordelijk opgehoopt en slechts daar
neergeworpen is, waar het den nalatigen landbouwer of zijn
lui gezin het gemakkelijkst en het naastbg dunkt, wanneer ik
op de boerderij geen stap kan doen zonder op stukken mest
te treden of in plasseu gier te verzinkendan weet ik ook
hoe laat het is en dat, als het er rondom de plaats zoo
uitziet, er ook in den stal en op het veld veel, zeer veel niet
zoo zijn zal als het wezen moet. Zeker! er ligt veel waars in
de spreuk: „toon mg uwen mesthoop, en ik zal u zeggen
wat voor landbouwer gij zijt."
Wanneer wij een voorschrift voor de behandeling van den
mest of de mestvaalt geven willen, zoo moeten wij voor alles
bepalen wat met deze behandeling beoogd wordt. Zulks kan
ecbter met een paar woorden geschiedenDe mest moet op de
vaalt zoodanig behandeld wordendat zijne bestanddeelenwelke
waarde hebben voor de voeding der planten, zooveel moqelijk er
in blijvendat hij ook door de ontleding {gistingwelke er in
plaats heeftniet te veel aan massa verlieslen dat hij eene
volkomengelijkmatige hoedanigheid verkrijgtomdat hij dan
alleen ook eene gelijkmatige werhing op het bouwland of op de
weide hebben kan.
De hoofdregels voor de behandeling van den mest op de
vaalt zijn de volgende
1. De uit den stal gebragte me^t moet gelijkmatig over de
mestvaalt verdeeld en daarop vast ineen gelegd worden. Men
moet daarom den mest over de geheele oppervlakte van den
hoop effen uitspreiden en bij dit uitspreiden terstond vasttre-
denopdat nergens holten ontstaanwaarin de ontleding te
snel geschiedt of ook eene schadelijke schimmelvorming begint.
Op grootere mestvaalten wordt om de mest beter in een te
treden, ook wel vee gedreven of worden er enkele diereu op
rondgeleid.
2. Wanneer op eene en dezelfde vaalt de mest van ver
schillende diersoortenrundvee, paarden en varkens-mest ge
bragt wordt, zoo mag men niet, gelijk het dikwijls geschiedt,
elke mestsoort op dieu kant werpen waar het't best uitkomt,
maar al die mestsoorten moeten gelijkmatig over den geheelen
mesthoop verdeeld worden, omdat alleen daardoor eene gelijk
matige gisting van de geheele massa plaats hebben en deze
eene gelijkmatige hoedanigheid verkrijgen kan.
