- 154 -
Teeken-Onderwijs in Haarlemmermeer.
301ste itaats-LoterU.
f
r
f
f
REGTSZAKEN.
Amslerdamsche Kanaal-Maatschappij
J u g e z 0 u b c n.
een kreet en stortte bezwijmd neder. Levensgevaar bestaat er wel
nietmaar de afzetting van den arm is onvermijdelijk.
In Amerika heeft men onlangs octrooi aangevraagd voor eene
naaimachine die door de ligchaamszwaarte van de daarmede wcr-
kende persoon in' beweging wordt gebragt. Door een bijzondere
veerconstructie is de zitplaats voor de naaister in verbinding ge
bragt met de machine zelf. Zoodra zij plaats neemt op het bankje,
dat zeer veel overeenkomst heeft met een draai-krukje begint de
naaimachine door den druk die daardoor op de veer wordt uit-
geoefend van zelf te werken. Om de machine in beweging te
brengen is eene zwaarte van 59 kilo noodig. Zij is tevens zooda-
nig ingerigtdat men haarook terwijl de drukking door het
ligchaam er op wordt uitgeoefend geheel of gedeeltelijk buiten
werking kan stellen.
Als eene zeldzaamheid kan worden vermeld, dat te Beekber-
gen twee oudjes die beiden door de Diaconie verpleegd worden
in het huwelijk zullen treden. Ze tellen te zamen 144 jaren en
zullen beiden voor de derde maal in Amor's bootje stappen wel
een bewijs dat zij van de vorige schipbreuken niet veel geleden
hebben. Geen van beiden hebben zij kinderen uit hunne vorige
huwelijken en het staat te bezien dat zij nu ook voor geen luijer-
mand zullen behoeven te zorgen.
Te Parijs had dezer dagen het curieuse incident plaats dat
een welgekleed vreemdelingdieaan de Gare du Nord aangeko-
men zich door een man welke zich als commissionair voordeed
naar een voornaam hotel liet brengen door dezen regtstreeks naar
het bureau van politie werd gebragt. De hoofdcommissarisals
eigenaar van het hotel", ontving hem daar met de woorden
n Goeden dag mijnheer Fgij komt van Antwerpen, waar gij
een aanzienlijken diefstal hebt gepleegd. Yoor een dergelijk feit
hebt gij reeds vijf jaren in de gevangenis doorgebragt. Gij wilt
afstapptn in een hotelwaar de kamers peperduur zijn ik zal u
een woning bezorgen die u niets kost."
Als een staaltje van wat het maleisch op de ontnuchtering
van een dronken man vermag diene het volgende
Op zeker dorp niet ver van Leiden was het voor de lieve
jeugd" vacantie. De straat verving de schoolbank. Op de school-
bank was het rustig en stil, - op de straat des te levenaiger. Het
jonge volkje genoot nuar hartelust en greep elke gelegenheid aan
om zich daar schadeloos te stellen voor al het hardedat de school-
bank aankleeft. Op zekeren dag nu, dat »de hoop des vaderlands"
weer aan het pleizieren was verschijnt ero vreugd uit eene
naburige gemeente een dronken man. De jeugd confisqueert hem
en maakt het hem op zijne waggelende beenen vrij lastig. Weldra
klinkt wijlen Dr. Heye's liedje
nRegtop van lijfregtop van ziel
»Dat is een stand naar mijn behagen."
Deze woorden schijnen op den jeneverbroer eene electrische wer
king uit te oefenen want eensklaps werpt hij zijn pakje van zich
af en wil er met zijn stevigen knuppel op inslaan.
Daar dit tooneeltje in de nabijheid van de woning van den bur
gcmeester voorvaltis deze weldra waar hij wezen moet en plaatst
zich voor den Bacchusvriend. Deze geeft nu aan zijn overkropt
gemoed lucht in eene reeks maleische woorden, - waarop de burge-
meester hem ook in het maleisch antwoordt.
Als werd hij door een vreemde magt aangegrcpenkijkt onze
vriend verbaasd op en weet niet hoe hij het heeftnu hij ook in
het maleisch toegesproken wordt. 's Mans woede was eensklaps
voorbijen weldra bleek het dat er een oud-indisch kapitein tegenover
een oud-indisch soldaat stond die ongeveer gelijktijdig gediend had-
den. Superieur en inferieur gaven elkander de hand en rustig
vervolgde de laatste zijn weg.
//Court Journal" meldt de volgende anecdote van een digni-
taris der Engelsche kerk, die een binnenstadje van Groot-Brittanje
bewoont. De man is erg doof en gaat nooit ergens dincren zon-
der zijn inseparabelen hoorn. Laatst bragt men hem op een parti)
tot 's mans groote verbazing jonge groenten peultjes van Scilly
die hem een vraag aan den bediende ontloktewaarbij hij zijn
hoorn ten antwoord verhief. De pas in het huis aangekomen knecbt
had vroeger nooit een zoo hoog personage en nog minder zulk een
sprcekhoorn gezien, en zich waarschijnlijk verbeeldende dat de gast
een bijzondere manier had om te eteustortte hijtot groote ont-
stichting van al de genoodigden de doperwtjes.... in den hoorn.
//Jacob", zeide een kostschoolhouder tot een zijner veelbelo-
vende leerlingenje bent een ondeugende aap en zoudt ge mij
ook kunnen zeggen wat men doet met apen wien men de ondeu-
gendheid wil afleeren „Jawelmijnheer was het gevatte
antwoord van den knaap„men slaat hen wat minder en geeft hun
wat meer en beter te eten."
Wij Nederlanders verheugen ons dagelijks in bijna vol-
komen vryheid. De wetten zijn zoo dat niemand zich buiten-
gewonen dwang behoeft op te leggen om naar haren geest te
handelen. Vooral wanneer wij eene vergelijking maken tusschen
ons en de bewoners van andere lahden springt het verschil
in de maatschappelijke vrijheden duidelijk in het oog.
Niemand zal echter wenscbendat lieden, die om een of
andere reden hun geboorteland verlaten omdat het hun daar
te warm wordt gemaakt, zich in ons vrije Nederland komen
vestigen en dergelyke gunsten genieten als wij, als zij die
gunsten door verkeerd gedrag in hun geboorteland zijn on-
waardig geworden. Wanneer hiertegen niet werd gewaakt zou
weldra tal van misdadigers ons land bevolkenen verscher-
ping van vele wettelijke bepalingen noodig blijken te zijn.
Wij hebben dus alle reden dankbaar te zijnwanneer door
de regering voortdurend wordt gepoogd met vreemde natien
tractaten te sluiten tot wederkeerige uitlevering van misdadigers.
Het tusschen den Duitschen bond en onze regering gesloten
tractaat is zooals onze lezers herhaaldelijk ontwaarden
in den laatsten tijd, schoon vruchteloos, ter hand genomen.
Binnen kort zal de regtbank te Groningen wederom te be-
slissen hebben over eene aanvrage der Duitsche regering tot
uitlevering aan haar van Th, Z.schoenmakervroeger te
Freienohl woonachtig en sedert February te Groningen ver-
blijf houdende.
Deze had zich in het vorige jaar ten nadeele van zijne
roster schuldig gemaakt aan diefstal van een spaarbankboekje
ter waarde van 176 R. M., en zich vervolgens dit bedrag
door het bestuur der bank te Arnsberg doen uitbetalen, na
het boekje te hebben gequiteerd met den valschen naam „Carl
Funke". Met dit bedrag heeft hij twee vorderingeu vol-
daan, die twee leerkoopers op hem hadden, en die in den
laatsten tijd het hem zeer lastig maakten om betaling te
erlangen.
Het voorgevallene bleef, schoon de benadeelde zuster geene
aangifte van haar verlies deed, voor de Duitsche regering niet
verborgen; zoodat Z. het raadzaam oordeelde zich op reis te
begeven en zich te Groningen vestigde. j
Z. is een uitstekend werkmanvond hier spoedig ruim
werk, en kon na betaling van kostgeld etc. 60 oversparen
die hij voor zijne zuster had bestemd. Had de Duitsche
regering nog wat gewacht met hare aanvrage, dan had hij
gewis het toegebragte nadeel geheel vergoeddoch hierin is
hij nu verhinderddaar de Groningsche politie hem jl.
Woensdgg-avond laat arresteerde en ter beschikking stelde
van den heer officier van justitie.
EERSTE KLASSE.
Prijzen van f 100.en daarboven.
Eerste Lijst.
Nr.
Prijs
Nr.
Prijs
Nr.
Prijs
179C
1000.
7072
100.
15044...
100.
2522
400.
9177
1500.
15210...
100.
6154
It
100.
14043
100.
19273...
100.
Tweede Lijst.
Nr.
Prijs
Nr.
Prijs
Nr.
Prijs
25
100.
12948
400.
17767...
1000.
2027
u
100.
14105
5000.
19688...
100.
t
400.
15741
200.
20029...
200.
3734
tt
2000.
16679
200.
20443...
1000.
10692
1/
1000.
17570
200.
20769...
400.
Derde Lijst.
Nr.
Prijs
Nr.
Prijs
Nr.
Prijs
3339
100.
13800
1000.
18095...
1500.
10788
e
100.
15280
100.
18348...
100.
11742
r
400.
16522
100.
20729...
20000.
Vierde Lijst.
N°. 2293
200.
/100.
Alkmaar. De heer M. Kz. J., veehouder te Alkmaar,
is bij vonnis der arrond.-regtbank van 12 Septemberter zake
van overtreding der Wet op het vee-artsenijkundig Staatstoe-
zigt en de vee-artsenijkundige politie, speciaal wegens het niet
afzonderen zijner door kwaadaardig klaauwzeer aangetaste
schapen enz.veroordeeld tot drie geldboeten elk van f 50
en 6ene van 25, benevens in de kosten van het regtsgeding.
De regtbank te Keulen heeft aan een vrouw 6 weken ge-
vangenisstraf opgelegdomdat zij kunsthoier voor zuivere
»raeW;boter verkocht had.
Wij vernemen, dat de te Haarlem gearresteerde Willem
Joosten thans, in een verboor bij den regter-commissarisbe-
kend heeft, dat hij de moordenaar is van den veldwachter
van der Lijken.
Aangaande de werkzaamheden der Amsterdamsche Kanualmaut-
schappij wordt ons het volgende medegedeeld:
Het werk werd in Augustus voortgezet met 535 tot 580 arbei-
ders, 8 of 12 stoombaggervaartuigen280 grondscliouwen en 17 tot
21 sleepstoombooten.
Noordzeehaven. In het geheel werd van af 1 Julij 1875 ge-
baggerd, in de vaartuigen gemeten, 4,189,000 kub. meter, waarvan
38,205 kub. meter in Augustus. Het getal werkdagen bedroeg
141/4, vorige maanden 1091/4, te zamen acht eerste maanden 123 l/g,
tegen 121 l/4 in 1878.
Hoofdkanaal. De verdicping van het kanaalvak tusschen de
Noordzeesluizen en den straatweg te Yelsen, tot 8.20 meter onder
Amsterdamsch peil, werd voortgezet.
In Augustus werden gebaggerd en weggevoerd 36,500kub. meter.
Uit het kanaalvak buiten de Noordzeesluizen werd in Augustus
1879 gebaggerd, in de vaartuigen gemeten, 2000 kub. meter; vorige
maanden 30,750; totaal 1879 32,750 kub. meter.
De op profiel gebragte kanaalvakken nabij Buitenhuizen strekken
zich uit over 2025 meter gezamenlijke lengte.
Af graving boven AP. van de kanaalboorden, tusschen de Noordzee
sluizen en den straatweg te Velsen. De verlaging ran het zuide-
lijk jaagpad tot 7 meter boven AP., is over 320 meter voltooid.
Aan de Noordzijde is in bewerking genomen de terugtrekking
van 2800 meter lengte kanaalboord (200 in Aug.), afgegraven tot
AP. 2400 meter lengte (500 in Augustus) met waterbeschoeijing
aan den voet verdedigd 2075 meter lengte (480 in Augustus) en
met klei bekleed 1770 meter lengte (470 in Augustus).
Vaste brug over Zijkanaal B SpaarndumDit werk werd
voltooid en- goedgekeurd.
Harde weg naar Zaandam. Het gedeelte in polder III Oost
is grootendeels voltooid en over de voile lengte van de beide puin
lagen voorzien. Het werk aan de verbinding met den Spaarndam-
schen dijk wordt voortgezet.
Waterkeering tusschen den nieuwen polderdijk langs de toelcomstige
houthaven en de kade van den Ooerhraker BuitenpolderDeze
waterkeering, behoorende tot polder III Oost, is over ruim de helft
der lengte op profiel gebragt. Aan het overblijvend gedeelte werd
de hand gelegd.
Het is de pligt der klassen die hooger onderwijs genoten
hebben, hare kennis, zooveel mogelijk, aan hare medebur-
gers, mede te deelen. Niemand mag het lichtdat hij, gedeel
telijk op kosten der Natie, verkregen heeft, verbergen onder
eene koornmaat.
Tijdens ik Burgemeester in Haarlemmermeer was, heb ik
getracht onderwijs te doen geven in vormleer (beginselen van
teekenen) op de lagere scholen, en, nog op dit oogenblik
toon ik dikwijls aan vreemdelingen de teekeningen der kinderen
uit de scbolen van Mr. Boekel en Mr. Spruitenburg, en dra-
gen zij de goedkeuring van verstandigen weg. Indertijd heeft
de gemeenteraad mij op ruwe wijze het laten geven van dat
onderwijs beletde hatelijke en kleingeestige aanmerkingen
die ik daarover moest hoorenzijn vooral de reden geweest,
waarom ik voor mijn ambt bedankte. Ik zag dat ik toch geen
goed kon doenen wenschte mijn tijd en geld te gebruiken
voor zaken waarin ik meer nut kon stichten.
Intusschen was het mij geluktgelegenheid te vinden om
van wege de gemeente aan oudere kinderen teeken-onderwijs
te doen geven te Hoofddorp en Nieuw-Vennep door den heer
Buyn ik heb later als commissaris van die teekenschool mij dik
wijls van het nut daarvan overtuigd. Nu heeft de Raad van Haar
lemmermeer in 1879 ook dit teeken-onderwijs afgeschaft, en
er is thans in de gemeente (voor zoover ik weet) geene gele
genheid meer om onderwijs in teekenen te laten geven. Of
de voorbeeldenpleisterbeelden enz.indertijd daartoe aange-
schaft, althans voor later, goed bewaard worden, is mij on-
bekend.
Ik heb gevraagd naar de reden van de afschaffing. Mij is
geantwoord, dat in den Raad der Gemeente alleen landbon-
wers zitting hebben; dat dit onderwijs, naar zijmeenen, voor
hunne kinderen niet noodig is, en dat zij niet verkiezen voor
kinderen van anderen te betalen.
Het zij mij veroorloofd er op te wijzen, dat deze meening
verkeerd is. Zoolang iemnnd zich alleen met zijn eigen land-
bouwbedrijf bemoeit, staat het hem zeker vrij, dit zoo een-
voudig mogelijk te doen; indien hij meent dat daartoe geene
beschaving noodig is, ik kan het hem niet belettenen moet
zijne handelingen lijdelijk aanzien.
Maar in den tegenwoordigen tijd bepalen de boeren zich
er niet bij, hun eigen erf, hetzij goed of kwaad, hetaij wijs
of dom te besturen. Zij willen ook zitten in het gestoelte der
eerezij willen niet alleen leden worden van het kerkbestuur
maar ook van den Raad der gemeente, van polderbesturen
heemraadschappenja zelfs tot van de Staten-Generaal toe.
In deze hoedanigheid moeteu zij helpen besluiten over werk-
tuigen, gebouwen teekenscholen hooger onderwijs het maken
van vaarten enz.
Daarbij is het onontbeerlijkdat zij kunnen zien, wat hun
op eene teekening wordt voorgelegd.
Dit is nu eenvoudi^ onmogelijk, als zij ten minste niet in
de beginselen van teekenen onderwezen zijn: in dat geval
komen de ongelooflijkste zaken voor.
Ik ben bereid voorbeelden te geven.
Onlangs moest ik met eenen boer spreken over de teekening
van eenen boerenwagen.
Hij herkende een wiel van voren gezien waaraan de spaken
zigtbaar warenmaar hetzelfde wiel, van achteren gezien,
zoodat alleen de veiling geteekend waskonde hij niet her-
kennenofschoon ik hem met de teekening by eeneu wagen
bragt, en hem de deelen aanwees.
De kerk der llervormden, zoo als zij gebouwd is in Hoofd
dorpheb ik altijd leelijk gevonden zij is nu onlangs, wat den
toren betrefthersteld en herbouwd en nu is de vorm af-
grijselijk gewordende kleuren waarmede men haar en de
pastorie besmeerd heeft, zijn onmogelijk en vloeken. Ik ben
overtuigd, dat de kerkvoogden die dit hebben laten bedrijven,
den misstand niet eens kunnen zien, en welligt slechts vveinigen
in de gemeente dien misstand hebben opgelet.
Geef aan een boer, lid van een polderbestuureene teekening,
zelfs een model in handen van een stoomwerktuig of een zijner
deelenhij begrijpt er niets van. Ik zoude daarvan voorbeelden
kunnen opnoemenmen zoude echter alligt de personen, die
ik bedoelherkennen, en ik wil personenin mijne omgeving,
niet beleedigen.
Wat ik wel mag doenis te wijzen op eene soort van
boer, die bij herhaling tot lid der Staten-Generaal is gekozen
en dus publiek persoon is; die over het inrigten van land-
bouw-onderwijs, het bouwen van een Rijks-museumde be-
strijding der longziekte, het graven van kanalenenz., bij
herhaling de meest ongerijmde gevoelens heeft geuitgevoelens
waarvan hij de meest gevaarlijke nog niet eens zelf had be-
dacht,, maar zich door leiders had laten inhlazendie zich
schaamden ze zelve te uiten. Toch i3 die boer onlangs weder
met groote meerderheid naar de Tweede Kamer gezonden
waar ik de tegenwoordigheid van zulk een wezen zeer ge-
vaarlijk acht.
Ik acht het mijn pligt er op te wijzendat het onderwijs in
teekenen in Haarlemmermeer noodig is, en zoo spoedig moge
lijk behoort te worden hersteld, zal het volgende geslacht niet
geregeerd worden door Raadsleden en overheidspersonen voor
hunne taak geheel ongeschikt.
Ten slotte een verhaal van iets, dat mij onlangs gebeurde
om te toonenop welken trap ook het lager onderwijs staat
in Haarlemmermeer.
Ik liep op den 18 Junij met de bus om te kollekteren voor
het fonds voor de gewapende dienst.
Ik kwam omstreeks het middaguur voorbij eene school,
waar de kinderen bezig waren te spelen.
Ik toonde aan alien ook aan de grootste jongens mijne
bus, en vroeg of zij wisten waarom ik daarmede rondging
Antwoord: Neen. Ik zeide hun toeu dat het de 18e Junij
was, en vroeg of zij het nu wisten? Antwoord: Neen. Ik
zeide toendat dit de verjaardag is van den slag van Water
loo en vroeg of zij wisten wat dit voor eene gebeurtenis was
geweest? Antwoord Neen.
Toen riep ik den hoofdonderwijzer, en zeide hem dat de jongens
beweerdendat zij niet wisten wat de slag bij Waterloo was?
Hij zeide mij: ffja, mijnheer, dat wil ik wel gelooven".
Ik wilde den man in het bijzijn zijner leerlingen niets
onaangenaams zeggenen heb hem dus vriendelijk uitgenoo-
digddit hun bij gelegenheid eens te vertellen en hoop dat
hij zulks zal gedaan hebben.
Ik heb reeds vroeger er op gewezen dat de staat van het
onderwijs in plattelands gemeenten, en bijzonder in Haai*
lemmermeerveel te wenschen overlaat.
Ik herhaal mijne waarschuwing bij deze, schoon ik weet,
dat ik mij met dit in het openbaar telkens te zeggenvele
vijanden berokken. Toch meen ik in deze mijn licht niet onder
eene koornmaat te mogen zetten.
Bad/ioeve17 September 1879. AMERSFOORDT.
W'el-Edel Heer!
Andermaal kom ik U om een plaatsje verzoeken; ditmaal
is het weer eene aardigheid en geldt het de bevestiging van
het spreekwoord
„Geen Zaterdag zoo kwaad,
„Of de zon schijnt, vroeg of laat."
Daaromtrent nu vind ik aangeteekenddat de zon niet
doorgekomen is op de Zaterdagen vallende in en op
1870. 19 February en 26 November.
1871. 14 January en 18 Maart.
1872. 14 December.
1873. 8 February en 13 December.
1874. 3 January, 11 dito en 28 February.
1875. 27 November.
1876. 16 December en 23 dito.
1877. 20 Januarij3 Maart en 22 December,
