PROGRAM!! A.
Boterbereiding volgens (le Scliwartz-inetliode.
Maatschappij tot <lroo£inakiii<!; van een gedeelte
der Legnieerplassen.
zelfde verscbijnselals men voor de beide oogen van bet dier
de einden van een witten band of van een strook papier laat
bangen. In Italie wordt van deze eigenschap gebroik gemaakt
bij de kippenfokkerij. Men maakt daar de eijerleggende kippen
hypnotischdoor ze een veer zoodanig door de neusgaten te
steken, dat ze horizontaal digt voor de oogen korat te liggen.
Dan wordt het hoen traag en onverschilligen denkt niet
nieer om broeden, maar gaat met het eijerleggen geregeld
voort. Alle rassen zijn ecbter gebleken niet even vatbaar te
zijn voor dien toestand van slaapzucht.
ROOMBOTER.
Met ingenomenheid maken wij melding van de roomboterfabriek,
die reeds sedert eenige dagen in de Planciusstraat, nabij het Haar-
lemmerplein, t.e Amsterdam, in werking is.
Wanneer men de be werking van melk tot boter in deze fabriek
vergelijkt met de zeer omslachtige wijze, die nog algemeen ten
platten lande wordt gevolgd, dan mag men het er voor houden, dat
der „oud-Hollandsche boterboerin" weldra een groot deel van haar
taak zal ontnomen en haar arbeid veel gemakkelijker zal gemaakt
worden. Wanneer men toch let op den verbazenden invloed dien
temperatnur of het onweder des zomers, de meer of mindere ge-
sehiktheid van den kelder op de zuivelbereiding uitoefenen, en
daarbij bedenkt dat de boterboeren op al deze eventualiteiten bedaeht
moeten zijn om de boter niet in gehalte te doen verminderen, en
de bearbeiding van roomboter door stoomkracht kent, dan lijdt het
geen twijfel of spoedig zal men in alle steden en dorpen zulke
boterfabrieken zieu verrijzen. Ook uit dit oogpunt verdient de
poging van den heer Hoeufft van Velsen eene loffelijke vermelding.
Maar er is veel meer dat deze fabriek aan'oeveelt.
Moet bij de gewone bereiding al de melk zuur geworden zijn
vo6r de boter kan worden verkregen, hier niet. Nadat de melk
eerst gezuiverd en het gehalte onderzocht is, wordt de room door
middel van stoom van de melk gedreven. Deze bewerking is zeer
eenvoudig zij geschiedt door centrifuges volgens het separatoir-
systeem van G. de Laval. De melk valt nl. op een zeer snel draaien-
den molen, waardoor de lichtere room van de melk vliegt en in
een grooten emmer wordt opgevangen, terwijl de melk, diezwaarder
is, in een reservoir loopt. Deze melk, waarvan alsdan de room is
afgetapt, heeft hoegenaamd niets van haren zoeten smaak verloren,
en wordt dan ook als taptemelk in den handel gebraeht.
De room wordt alsnu een paar dagen bewaard en vervolgens
machinaal gekarnd, bij welke bearbeiding de thermometer den juisten
warmtegraad bepaalt.
Wij hebben de overheerlijke goudgele grasboter gezien, die pas
uit de karn was gehaald en naar het oordeel van kenners uitmun-
tend van qualiteit was.
Voor namaking der boter of vervalsehing van de melk en karne-
melk, die in verscbillende depots in de stad verkocht worden, is
voldoende gezorgd. Elke pot boter draagt als fabrieksmerk een karn
met een randsehrift alle vaten in de depots zijn gezegeld.
Mede op gezag van desknndigen durven wij deze roomboter en
die taptemelk gerust aanbevelen, en den belangstellenden geven wij
in overweging, deze doeltreffende inrichting te gaan bezichtigen,
welke, zoodra zij ook maar eenigermate bekend raakt, hetgeen uit
den aard der zaak spoedig het geval zal zijn, overvloedig werk zal
hebben en uitbreiding zal behoeven.
In het Nieuwsblad voor den Boekliandel komt het volgende
voor over papierfabricatie nit gras
Bij de verschillende grondstoffen waaruit papier vervaardigd
kan worden, komt zich een nieuwe en voorzeker niet zeld-
zaam voorkomende voegen, namelijk bet zeer algemeeme, ge
wone gras. Een korte beschrijving van het bereidingsproees
moge hier een plaats vinden. Het gras wordt voor den bloeitijd
afgesneden en in de eerste plaats tusschen rollen genoegzaam
gedroogddaardoor worden tegelijkertijd de vaten gekneusd
en losgemaakt, terwij de sappen als meststof dienen kunnen.
Indien het gras ver van de fabriek gesneden wordt, dan kan
het eerst, even als hooi en boter, geperst worden. Indien
de sappen verwijderd zijn, wordt het gras in een vat met
dubbelen bodem waardoor de onreine bestanddeelen zand
aarde enz., kunnen doorvailen, in warm of koud water goed
gewasschen en dan in loog gekookt, die 0.1 kilogr. kaustisch
natron, 0.2 kilogr. kaustiscb kali of 0.6 kilogr, kalk op elke
100 kilogr. gras bevatten kan. In een open kuip duurt dit
koken 4 of 5 uur, in een stoomdichten ketel echter is 2 uur
koken lang genoeg. Daarua komt het gras in een trog, waarin
het een of twee uur lang geslagen wordt. Wil men fijner papier
vervaardigendan moet de massa gedurende een kwartier in
een koude soda-oplossing worden gebragt, daarna in verdund
zwavelzuur en dan weder in een soda-oplossing. Uit de trog
brengt men het gras in een chloormagnesiumoglossing, waarin
het een half uur gehouden wordt, daarna ten derden male in
een soda-oplossing en ten slotte weder in verdund zwavelzuur.
Deze behandeling wordt zoodanig volgehouden, tot dat de pap
de gewenschte fijnheid en blankheid verkregen heeft j ten slotte
moet zij in schoon water woiden uitgewasschen. Een andere
wijze van behandeling bestaat hierin, dat men de massa met
waterglas vermengt, om daarna met chloorkalk of een oplos-
sing van onderchlorigzure natron te bleeken ditzelfde kan ge-
schieden met chloor in plaats van met chloorkalk, in beide
gevallen echter moet alles met water worden uitgewasschen.
Het papier uit groen gras vervaardigdmoet zeer geschikt
zijn voor schrijf- en teekenpapier; evenzoo schijnt het voor
pakpapier en dergelijke soorten goede eigenschappen te be-
zitten de redactie der bekende Duitsche Papier-Zeitung geeft
het den hoogsten lof.
Wij ontvingen het programma van eene tentoonstelling, uitge-
schreven, voor zooveel zuivel aangaat, door de afdeeling Rotterdam,
Schiedam en omstreken, van de Hollandsche Maatschappij van Land-
bouw, en voor zooveel planten, bloemen, enz. betreft, door de
afdeeling Rotterdam van de Nederlandsche Maatschappij voor tuin-
bouw en plantkunde, te houden te Rotterdam, van Zaterdag
4 tot Dinsdag 7 September 1880.
In de voorwaarden van inzending wordt o. a. het volgende bepaald
De tentoonstelling zal, bij genoegzame deelneming, gehouden
worden in het Algemeen verkooplokaal aan den Oostsingel.
Een ieder wordt uitgenoodigd tot inzending en tot mededinging
naar de uitgeloofde prijzen.
Botanische tuinen, diergaarden en andere openbare inrichtingen, ter
beoordeeling van het bestuur, zijn van mededinging uitgesloten,
docb raedailles kunnen als bestuursprijzen aan die inrichtingen toe-
gekend worden.
Inzendingen buiten het programma behoeven, om toegelaten te
worden, het verlof van het bestuur, en kunnen prijzen op voor-
dracht van de keurmeesters erlangen.
De zoo nauwkeurig mogelijk ingevulde inschrijvingslijsten moeten
voor of op 24 Augustus franco zijn ingezonden bij den voorzitter
of bij den secretaris van het bestuur.
Niemand mag met meer dan dene inzending naar een nommer
van het programma, met een voorwerp naar meer dan een nommer
mededingen.
De planter, moeten geplaatst zijn in potten, kuipen of manden
met omwonden kluiten worden zij niet toegelaten.
Van boter- en kaashandelaren, geen eigenlijkelandbouwerszijnde,
worden de producten gevraagd onder n°. 1 tot en met n°. 38 van
het programma, alleen ter opluistering en niet ter mededinging op
de tentoonstelling geplaatst.
De uitgeloofde prijzen voor boter en kaas worden alleen toegewezen
aan hen, die deze producten persoonlijk hebben bereid, of onder
wier toezicht dit geschied is.
Een ieder wordt uitgenoodigd tot het schenken van medailles
volgens een vaste berekening. Het bestuur beschikt over deze ont-
vangen medailles, tenzij de schenker een bepaald gebruik aangeve.
Mockten er meer medailles van 55ne soort worden gesehonken,
dan er uitgeloofd zijn, dan zullen deze in de te kort komende wor
den herleid. De namen der schenkers of schenksters zullen in den
catalogus worden opgenomen, tenzij het tegendeel wordt verzocht.
Aan de tentoonstelling zal vermoedelijk, onder nader te vragen
goedkeuring van de bevoegde machteene verloting van ten toon
gestelde voorwerpen worden verbonden.
Het bestuur behoudt zich het recht voor, gedurende de tentoon
stelling muziekuitvoeringen te doen geven; de entreegelden zullen
dan tijdelijk kunnen verhoogd worden.
De tentoonstelling zal niet met gaslicht geopend zijn.
Yele prijzen worden uitgeloofd.
De Prov. Overijsselsc/ie en Zwohehe Courant be vat het
volgende over:
Mijniieer de Redacteur
Het is me een aangename taak de aandacht van belang-
hebbenden te vestigen op de nieuw opgerigte boerderij van
den veehouder Marten Holtland jr., te 's Heerenbroekge-
meente Zwollerkerspel. De ondernemende jonge man heeft het
volkomen begrepen met den tijd mee te moeten gaan, en zijn
nette hoeve, laat ik zeggen modelhoeve, zoodanig in te rigten,
als tegenwoordig van iederen veehouder, die liefhebberij voor
zijn vak en kennis van zaken heeft, met regt verwacht mag
worden.
De koelkamer of kelder, alwaar in ovale vertind ijzeren
emmers, die in een bassin staan dat in tweeen is verdeeld en
met koud putwater gevuldde melk behoorlijk afgekoeld en
op een en dezelfde temperatuur gehouden wordt, is zeer
practisch ingerigten de ondervinding heeft Marten Holtland
en zijn vrouw nu reeds geleerddat ze van zoeten room
minstens zooveel boter kunnen karnen als op de oud-Holland-
sche wijze van gezuurdeq room en dat de geheele bewerking
bovendien veel minder werkelijk is dan de ouderwetsche wijze
van boterbereidiDg. Geen wonder dus, dat zij met het Deensche
afkoelingssysteem zeer ingenomen zijn.
Naast den koelkelder bevindt zich een lokaal waar kaas
gemaakt zal worden van de afgeroomde zoete melk en daarnaast
de kaaskamer of het magazijn. De kaasmakerij is voor het
oogenblik nog niet in werking, aangezien de eigenaar de melk
noodig heeft voor de kalveren en varkens.
Ten zeerste raad ik belanghebbenden nanom Marten
Holtland permissie te vragen eens een kijkje te mogen komen
nemen, en houd mij overtuigd dat het niemand zal berouwen
de nieuwerwetsche wyze van zuivelbereiding te gaan bezigtigen.
De geheele inrigting maakt werkelijk een zeer gunstigen indruk.
De boerderij van Marten Holtland Jr. ligt op 4 minuten afstand
van het station Mastenbroek en is bij gevolg zeer gemakkelijk
te bereiken.
In het belang der goede zaak boop ik dat het voorbeeld,
door Holtland in Zwollerkerspel gegevenzeer spoedig door
vele andere veehouders zal worden gevolgd. De beeren boter-
koopers gelieven zijn boter van zoeten room aan een zeer
naauwkeurig onderzoek te onderwerpenen als ze tot de over-
tuiging komen, dat het afkoelingssysteem veel deugdzamer is
dan de ouderwetsche methode, hem een paar gulden per /9
vat extra te geven. Immers, in Kopenhagen wordt er, met
het oog op de boterverzending naar tropische gewestennog
veel grcoter verschil in prijs gemaakt tusschen boter van zoeten
en zuren room. Welke reden bestaat er, om dat in Nederland
niet eveneens te doen? Een paar gulden verschil in prijs
zal de veehouders ontegenzeggeljjk het meest er toe aansporen
de verouderde methode vaarwel te zeggen en door een veel
verbeterd systeem te vervangen.
Kampen, 5 Mei. Jules van Hasselt.
Het verslag van den toestand der droogmakerij Legmeerplassen, in
de vergadering van 18 Mei uitgebracht door den directeur JC. van
Hattum Azn., luidt aldus
De gedrukte toestand in handel en nijverheid van het jaar 1879
heeft zich ook op den landbouw doen gevoelen wat betreft den prijs
der landerijen en gewassen het ongunstige weder heeft zeer nadeeligen
invloed gehad op de oogsten.
De prijzen voor een en ander in het afgeloopen jaar dan ook behaald
zijn aanmerkelijk minder dan vroegere jaren.
Van de op 30 Juni 1879 gehouden veiling van 150 hectaren land
mochten slechts 100 hectaren den middelprijs opbrengen van f 1500
per hectare, terwijl de directie het raadzaam oordeelde de overige
50 hectaren, die nog geen 1400 per hectare konden opbrengen,
op te houden en met een volgende veiling te wachten tot de tijden
minder ongunstig waren.
Mag men de verschillende berichten vertrouwen zoo zijn die nu
zeer verbeterd.
De veiling der verschillende gewassen, gehouden op 15 Julien22
Juli 1872, bestaande in 771,90 hectaren, heeft opgebracht f 57,609.60.
Van de 639 hectaren verkochte gronden der Maatschappij is tot
nu toe de middelprijs y 1800 per hectare.
In September 1879 zijn de nog onverkochte gronden publiek ver-
huurd voor den tijd van een jaar, hetgeen de directie raadzaam
oordeelde om geen risico van de gewassen te loopen.
De verkregen huurprijs was totaal f 33,051.
De werkzaamheden in den polder, zooals het verdiepen der slooten
en in orde maken der wegen zijn alle verricht.
De Dijken en verdere werken der Maatschappij hebben zich met
kleine kosten van onderhoud in goeden staat behouden. De hevige
stormen van 2 op 3 Maart hebben aan den Afsluitdijk betrekkelijk
weinig schade veroorzaakt, die nu geheel is hersteldook de machine
heeft zich steeds in goeden staat bevonden, behoudens kleine repa
ration, en tot drooghouding van den polder is van 1 Januari 1879
tot 1 Januari 1880 gemalen met een pomp 1312 uren of 54 etmalen.
Voor den Bovenkerkerpolder, waarmede een contract tot bemaling
bestaat, is door onze machine 192 uren gemalen met Oen pomp.
Op den 4 Mei is een veiling gehouden van p. m. 260 hectaren
I land, gelegen onder de gemeenten Nieuwer-Amstel en Uithoorn, en
zal spoedig door andere veilingen worden gevolgd.
Aan de balans der Maatschappij ontleenen wij de volgende eind-
cijfers ontvangsten 2,828,618.991/2, uitgaven 2,714,674.241/»
derhalve in kas op 1 Januari 1880 f117,944.75.
In de vergadering op heden was een kapitaal vertegenwoordigd
van 494,000.
Haar het „Vaderland" verneemt zullen HH. MM. de Koning
en de Koningin den verjaardag van H. M. 2 Augustus nog
op het Loo vieren en onmiddellijk daarna, mogelijk reeds den
volgenden dag, te 's Hage terugkoinen.
HH. MM. de Koning en de Koningin hebben aan de directie van
het idioten-gesticht te 's Hage, dat Zaterdag haar 25-jarig bestaan
vierde, eene feestgave gesehonken van 500. Prins Erederik en
Prins Alexander elk eene van f 200.
Door wijlen mevrouw de douair. Cort Heiligers, geb. Delbeck,
is aan het Protestantsch Bestedelingenhuis te Arnhem gelegateerd
eene som van 3000, onder bezwaar van haar graf gedurende 20
jaren te moeten onderhouden.
Gedurende de beide Pinksterdagen werden over den Ned. Rhijn-
spoorweg van en naar de residentie vervoerd 10,300 reizigers, terwijl
van den stoomtram naar Scheveningen 12,300 personen gebruik
maakten.
De Hollandsche spoor vervoerde ruim 30,000 passagiers.
Naar wij vernemen, zijn gedurende de beide Pinksterdagen op
de lijn Ilokin—Schollenbrug der Haven-Stoomvaart te Amsterdam
15,000 personen vervoerd.
Te Wanneperveen is eene jonge vrouw, die eerst in Julij a. s.
haar 17—jarigen leeftijd bereikt, reeds eenige weken weduwe en
tevens moeder. In het afgeloopen najaar huwde zij.
Een 79-jarig grijsaard te Charleston in zuid Carolina heeft onlangs
de blijde gebeurtenis beleefd, dat zijn jongste en dertiende kind
grootmoeder werd. De oude man mag zich in 100 klein-, 391
achterklein- en 70 achter-achterkleinkinderen verheugen.
1 e Velddriel nabij 's Hertogenbosch heeft een felle brand gewoed,
die niet minder dan 39 huizen, bevattende 52 woningen, heeft in
de asch gelegd. De brand begun om circa 5 ure en reeds ten ruim
7 uur was het geheele dorp, slechts een paar huizen en de kerk
uitgezonderd, afgebrand. De snelle voortgarig van den brand is toe
te schrijven aan de omstandigheid, dat alle huizen met stroo en riet
gedekt waren en er een stevige Oostenwind woei. Aangaande de
oorzaak van den brand, die bij V. d. B. ontstond, liepen verschil
lende gerucbten;o. a. ook, dat spelende kinderen brandende lucifers
aan het dak zouden gebraeht hebben. Van 's Hertogenbosch zijn
ter.ten naar de ongelukkige gemeente gezonden, waarin de daklooze
inwoners een onderkomen kunnen vinden.
De beroemde zangeres, mevrouw Lucca, heeft een aanbieding
uit Amerika van 1/2 millioen mark afgeslagen; uit Australie kwam
een aanbieding van 1 millioen dollars. Zij antwoordde per telegraaf
"Ik heb genoeg, waarom zou ik nog zooveel zilver uit Australie
invoeren?"
Te Wiirzburg is een jonge dame plotseling overleden aan eene
bloedstorting, veroorzaakt door het drageu van een te nauw corset.
Twee maanden geleden, verhaalt het »Journal d' Hazebrouck,
beviel in die gemeente eene vrouw van een zoon, die enkele dagen
na de geboorte overleed. Zaterdag 11. bracht zij, wonderlijk genoeg,
weder een kind ter wereld, een meisje. Moeder en kind zijn zeer
welvarend.
Een Amerikaan heeft een werktuig uitgevonden, waarmede 150
spijkers in de minuut kunnen worden vervaardigd.
Een ander Yankee heeft eene machine uitgevonden waarmee in
59 seconden 1000 spijkergaten geboord worden.
Den 10 Maart is in den circus van Coopey Barley te Philadelphia
een olifant geboren. Dit is het eerste deugdelijk geconstateerde
geval, dat een olifant in gevangenschap geworpen heeft. Het jong
is van het vrouwelijk geslacht, en was bij de geboorte ongeveer
zoo groot als een New Eoundlandsche hond. De moeder is 20 jaar
oud, en weegt 8000 pond, en zoogt haar jong, nadat men eerst
vergeefs kunstmatige voeding met koemelk beproefd had.
Volgens het //Annuaire Statistique" van Belgie voor 1879 waren
er in dat land 207 kloosters met 3649 monniken en 1495 met
18,907 nonnen.
Als een bewijs, dat de plaatsvervanging bij de militie al meer en
meer afneemt, wordt ons medegedeeld, dat onder de dezer dagen
opgekomen miliciens van de drie bataljons te Maastricht slechts vier
remplapanten worden aangetroffen.
Miss Reckwith, een jeugdige kunstenares in het zwemraen, heeft
Zaterdag avond haar zwemtocht van 30 uren in het Walvisch-bassin
van het Royal-Aquarium te Londen volbracht. Dit lange verblijf
in het water schijnt de jonge dame in't minst niet gedeerd te hebben.
De stad New-York bezit, behalve in hare voorsteden, thans 180
hotels en daaronder 15 van den eersten rang. Deze laatsten onder-
scheiden zich alien door hunne grootte en weelderigheid, maar ook
door hooge prijzen. Te zamen bevatten zij 4662 kamers, door elkaar
dus ieder 311. In de eigenlijke slaapkamers kunnen gemakkelijk
6030, bij noodzakelijkheid 7340 personen geborgen worden; toch
waren zij in 1879 gemiddeld dagelijks slechts door 3985 gasten
bezet. Die 15 hotels bezitten te zamen 300 rijtuigen. Het gezamenlijk
personeel bestaat uit 1479 mannelijke en 1306 vrouwelijke bedienden.
In Parijs heeft zich dezer dagen een nationaal Armenisch comitfi
gevormd, dat zich ten doel stelt om gelden te verzamelen tot leniging
van den verschrikkelijken hongersnood, die sedert een half jaar
Armenie teistert, als een rampzalig gevolg van de oorlogen, waardoor
dit land zulk een onafgebroken reeks van jaren achter elkander
verwoest werd. De ellende moet er vrreselijk zijn en volgens parti-
culiere berichten sterven er thans dagelijks honderden menschen
den hongerdood.
Het vervalschen neemt toenu reeds maakt men melding van
een voor de helft vervalschte vrouw En dat niet schertsenderwijze;
maar in vollen ernst. Natuurlijfc is dat geval in Amerika voorgevallen.
Zekere Bradford eischt van zijn schoonvader, een rijk geworden
varkenskoopman, 5000 dollars of f 12,500 schadevergoeding, omdat
de schoonvader, Mac Grath, hem in miss Grath een voor de helft
vervalschte vrouw heeft gegeven!
De rijke miss liep een beetje mank en Bradford wilde wel weten,
wat daar de reden van was. Och, antwoordde de aanstaande schoon-
papa, een beetje stijf in de knieGoed, Bradford deed zijne liefdes-
verklarir.g, kreeg van de blozende schoone het jawoord en
ontdekte na het huwelijk dat zijne vrouw voor een deel uit kurk
bestond. Het trekbeen was een kurken kunstbeen, dat 's avonds
losgegespt en voor het bed op tafel neergelegd werd. Of men dit
in Amerika als nbedrog in den aard eener koopwaar" zal beschouwen,
is nog de vraag.
