m
Is
'Kt
1880.
Vrijdag17 September.
N°. 58.
m
VAN
A AN LANBBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Een-e n-T win t igsle Jaargang.
NStssssKss^
Prijs van het Abonnement:
in het Jaar6.
Prijs der Advertentien
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 13/2 Cent.
BURGERLIJKE STAND.
Aangegeven van 814 September 1880.
De Staats-Courant bevat het volgende verslag omtrent
de verwachtingen van den oogst in 1880 in de provincie
Noord-Brabant.
IAARLE1IMERMEER
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
AT.T.E TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDE
te adresseren aan VAN IIOXGA C°.te Amsterdam.
Eliterlifk Woentdag
Groote Letters worden naar hare plaatsrnimte berekend.
Bij de op 9 September jl. aan den Hoofdweg bij J. Galis
gehouden harddraverij van paarden, waren slechts 3 deelnemers.
De prijs, een hanglamp, is behaald door 't paard van C.
Vermeulen; de premie, 2 vazen, door 't paard van J. H.
Ackerman, berijder Huiberts.
Den 14 September werd aan den Yvveg-Vijfhuizerwegbij
W. Metz, eeiie harddraverij van paarden gehouden, waartoe
12 paarden waren ingeschreven.
De prijs, eene prachtige pendulewerd behaald door 't
paard van F. Kooij, berijder J. Kooij Tzn.;
de le premieeene koffij- en eene theekandoor 't paard
van Corn. Kooijberijder P. Kooij Czn,
de 2e premie, een tabaks-en een sigarenkistjedoor't paard
van H. Franse, te Osdorp; berijder P. Franse Hzn.
Na afloop werd door den heer Ferwerda, namens de com-
missie, een aanspraak gehouden tot de heeren deelnemers en
keurmeesterswaarna het feest met vrij goede muziek werd
besloten.
Gevonden voorwerpenwaarvan ter Secretarie aangifte is
gedaan, van 18671880:
Een plaat met inteekenlijstJunij 1867.
Een sigarenkokerSeptember 1868.
Een portemonnaieJunij 1869.
Een gouden oorbel met steentje Maart 1871.
Een sigarenkokerMei 1871.
Een gouden speldJunij 1873.
Een rijtuigkussenFebruarij 1878.
Een zwarte wandelstokJanuarij 1880.
Een sleutelAugustus 1880.
Indien de hieronder vermelde personen zich in deze gemeente
mogten ophouden, worden zij in hun belang aangemaand zich
ter Secretarie aan te melden voor de inschrijving in het Bevolking-
register
Marinus Schippers gekomen van Cats.
AlidaHendrikaMeijer Heemstede.
Jacob van den Berg St. Maartensdijk.
Jannetje Oddendijk Nieuwer-Amstel.
Margaretha van Rtjn idem.
Maria Broeders. den Bommel.
Anna Weening Rheden.
Jan WillemsHoogeveen.
GEBOREN Jan Pieter, zoon van P. J. Wigman en P. Schipper.
Trijntje Maria, dochter van J. van de Geer en T. van der Sluis.
Pieter Hendrik, zoon van K. Vreeken en G. R. Priet. Trijntje,
dochter van J. Kool en A. Camfferman. Arie, zoon van G. Klomp
en J. Bood. Adriana, dochter van C. Kreeft en P. Koppenaal.
OVERLEDEN Krijntje, oud 4 maanden, dochter van C. Vreeken
en A. S. Marseille. Cornelia, oud 3 maanden, dochter vanW.
Boere en G. Neefjes. Lauwrus, oud 10 maanden, zoon van J.
C. Jille en M, Koppejan. Cornelia, oud 10 weken, dochter van
M. Nugteren en R,. de Zeeuw. Dirk van Tol, oud 28 jaren,
gehuwd met Maria van Dijk.
ONDERTROUWDP. H. Gerritsen met E. Kooijman.
GEHUWD K. Buurman met J. M. Oosterom.
In den veengrond van de sedert een groot aantal jaren bij
Halfweg (tusschen Amsterdam en Haarlem) bestaande batterij
nr. 6, langs welke de spoorweg loopt, is, een tiental dagen
geleden, bij de toen heerschende droogte, waarschijuiijk door
vonken van eene locomotief, een brand ontstaan, tot welks
blussching aanvankelijk pogingen zijn aangewendmaar welke
terwijl die pogingen vruchteloos blevenzich meer en meer
heeft nitgebreid en in het inwendige der borstweringen nu
nog voortduurtzoodat de batterij voor een groot deel allengs
verteerd zal worden. Wegens de geisoleerde ligging der bran-
dende veenmassa, is er voor de omgeving gelukkig geen gevaar.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft aan Gede-
puteerde Staten der provincien de volgende aanschrijving
gericht
In verband met het opmaken der gemeentebegrootingen
voor 1881 is mij de vraag gedaan, of aanspraak kan worden
gemaakt op de vergoedinsr, bedoeld bij art. 45 der wet op
het lager ODderwijs van 17 Augustus 1878 Staatsblad nr.
127) voor uitgaven ter zake van aflossing en rentebetaling
van eene voor de invoering dier wet aangegane geldleening
voor den bouw van eene school en onderwijzersworiing.
Het antwoord op die vraag is ontkennend. De uitkeering
van art. 46 betreft alleen de kosten in art. 44 vermeld,
derhalve kosten uit de wet van 1878 voortvloeiendeniet
die welke het gevolg zijn van een vroegeren toestand. Te
minder kunnen de bedoelde uitgaven in aanmerking komen
omdat zij ook onder de werking der wet van 1878 niet in
rekening mogen worden gebracht. Art. 44 spreekt van kosten
voor het stichten euz. van schoollokalen en onderwijzers-
woningen. Stel het stichten eener school kost 20,000, dan
heeft de gemeente aanspraak op eene uitkeering door het
Rijk ten bedrage van 30 pet., dat is/ 6000. Of die som
van 20,000 beschikbaar is, dan wel door middel eener
leening moet worden verkregenis voor het Rijk onverschillig.
Werden de kosten van aflossing en rentebetaling in rekening
gebracht, dan zou het Rijk voor het stichten der school
aanzienlijk meer bijdragen dan 30 pet., zooals de wet
vordert.
Voorts is antwoord verzocht op de vraag, of gelijke aan
spraak kan worden gemaakt voor de uitkeering van zeker be-
drag aan eene andere gemeente voor het gebruik maken van
hare school door kinderenuit de gemeente, welke die uit
keering betaalt.
Ook dat antwoord moet ontkennend zijn. De uitkeeringen
worden in art. 44 niet genoemd en het is niet geoorloofd
de in dat artikel met name aangewezen uitgaven met andere
te vermeerderen. Zoo zou gevwagd kunnen worden of de
uitkeering vau art. 45 ook van toepassing is op de restitntie
voor personeele belastiug, welke sommige onderwijzers genieten
op de verzekering der schoolgebouwen tegen bratidschade en
op andere uitgaven van dien aard. Er zijn door de gemeenten
meer uitgaven ten behoeve van haar lager onderwijs te doen
dan in art. 44 vermeld zijn. Uitsluitend voor de laatste
keert het Rijk 30 pet. uit.
De Staats-Courant bevat het Koninklijk besluit betreffende
den bouw en de inrigting van de scholen.
De schoolvertrekken moeten zijn voor 100 ieerlingende
schoolbanken worden voorzien van rug- en lendeleuning en
hebben niet meer dan twee zitplaatsende afstand tusschen
bank en tafelblad moet gewijzigd kunnen worden. Voor zoo-
veel het terrein dit toelaat, is bij elke school eene gedeeite-
lijk overdekte speelplaats. De vlakke inhoud van een school-
lokaal moet zijn 0.65 M2 voor elkeu leerling en de inhoud
3 M3. De lokalen moeten voor 1 Januarij 1884 in overeen-
stemming gebragt worden met de eischen van dit besluit.
Het besluit treedt in werking 1 November a. s.
Sloterdijk. In het Bloemendaalsche Bosch is een feest
gevierd door een groot aantal kinderen der Gemeenteschool
alhierdat hun door de bestaande Vereeniging ter bevorde-
ring van getrouw schoolbezoek was bereid. Een der leden
van het bestunr dier Vereeniging is tevens rentmeester van
mevrouw Willink geb. van Wickevoort Crommelin, en deze
dame had de vriendeiijkheid aan de kinderen toegang te ver-
ieenen tot het door haar bewoonde landgoed Wildhoef. Na-
dat zij het bosch met zijn trotsche lanen .en uitgestrekten
hertenkamp hadden doorkruisthief de schooljeugd voor het
heerenhuis een danklied aan, en, opgetogen over al hetgeen
zij genoten hadkeerde zij naar huis terug.
Zaturdag is hier een boeren-hofstede afgebrandgelegen
aan het eind van het dorp. Eerst hoopte men nog den brand,
die in het hooi was aangekomente zullen meester worden
doch toen het gevaar reeds geweken scheenstond op eens
het huis in lichtelaaije vlam en aan blusschen viel niet meer
te denken. Een der stoombrandspuiten van Amsterdam kwam
te huipen ofschoon het huis niet meer te redden wasaan
het hooi was nog veel te doen.
ZlVOlle15 Sept. De ziekte onder de vroege aardappelen,
die zich aanvankelijk onrustbarend liet aanzien, is gelukkig
bij de winter-aardappelen zoo goed als geheel geweken. Men
kan zich in deze streek over het geheel verheugen in ruimen
oogst van veld- en boomvruchten.
Een zeer eenvoudig middel om rupsennesten te verdelgen
wordt door J. Gsell in de Mittheilungen der Landw. Zentral-
stelle in Signtaringen aanbevolcn. Het is het volgende: Men
neemt een niet zwaren stok, die aan een der uiteinden wordt
gespleten en brengt in de spleet een stuk zwaveldat aan-
gestoken wordt. Gaat men dan met dit uiteinde der staaf
onder de nesten door, dan vallen de rupsendoor de zwavel-
dampen gedoodter aarde en 6en man kan op die wijze zijn
geheelen boomgaard op een dag van rupsen zuiveren.
In eene restauratie te Dusseldorf zaten weinige dagen ge
leden twee laudbouwers. Een hunner had kort geleden het
ongeluk gehad dat zijn eenig paard gevallen was. Toen hij
dit den ander vertelde, trok deze zijne brieventas uit den zak
en schonk hem een lot in de ophanden zijude verloting van
de Vereeniging voor paardenfokkerijmet den wensch, dat
er eeu paard op vallen mogt. En deze wensch is ook inder-
daad vervuld; de boer trok een prachtig paard, 't welk hij
vrolijk en tevreden naar huis raeenam.
Luizen, bij huisdieren, vooral bij varkens, kan men met het
beste gevolg door inwrijven met raapolie verdrijven.
Men schrijft aan de Leidsche Courant
„Dat ziekte in den aardappel nooit wijken zalzoolang er
poters van de moederplant gebezigd worden, die toch, hoe
gering dan ook, de kiem van ziekte medebrengen, en dat de
mindere of meerdere ontwikkeling van die ziekte afhangt van
een natten of drogen zomer, is eene grondstelling, die reeds
menigmaal is betoogd geworden. Deze uitnemende zomer is
echter bijzonder gunstig geweest ten opzigte van de teelt der
aardappelen. Verreweg de meeste knolleu van het vroeg ge-
was waren gaaf en de late aardappelenofschoon niet vrij van
ziekte, bieden weldra eene voordeelige rooijing aan, tenzij
zware regens daarin veraudering brengen. Zeeland kan dit jaar
zijn veelgezochten jam onbekrompen leverenmaar de boer
moet het vertrouwen, dat hij vroeger jaren bezat, ongeschon-
den weten te bewarenen zich niet zoo onmisbaar voordoen
bij den uitgebreiden handel. De hulpmiddelen zijn veelvuldig
en gemakkelijk geworden. Reeds hebben verscheiden han-
delaars aankoopen gedaanof zullen dat doenvan Saksische
of Pruissische aardappelendie het vorige jaar als winter-
aardappel tot tegen den zomer zeer bruikbaar bleven en den
weg openden zich daarvan alom ruimschoots te voorzien
buiten Zeeland's mislukten jam."
Amsterdam krijgt in den loop van het volgend jaar een
abattoir en een overdekte groenmarkt. De kosten van het eerste
zijn geraamd op 1,400,000, die voor de laatste op/480,000
en komen voor op de begrooting voor 1881.
Het gunstige weder, waarin men zich dit jaar heeft mogen
verheugen, doet zijn invloed op alle vruchten des velds bespenren.
De meeste gewassen zijn zwaarder en meer voedselhoudend dan
in andere jaren. Het graan o. a. is per hectoliter ongeveerlO
kilo of 13 pCt. zwaarder dan in het vorige jaar.
Dat de kiemkracht van tarwe door sterke koude niet spoedig
verloren gaat, is uit het volgende feit op nieuw weer gebleken.
In Jan. 1871 nl. had „de Polaris" op 18* 167 noorderbreedte
een hoeveelheid tarwe achtergelaten, welke gedurende vijf jaren
aan de daar heerschende zomer- en wintertemperatuur bleef
blootgesteld. In 1877 werd deze zelfde tarwe door dr. Schau-
burgh uitgezaaid in den botanischen tuin van Zuid-Australie.
Van 300 korrels ontkiemden er 60; de plauten waren 3 a 4
voet hoog en in ieder der aren vond men gemiddeld 30 korrels.
Meer en meer blijkt het, dat de veenboekweit in Overijsel
en Drenthe heeft geleden van de Augustus-hitte. 't Is ook een
teer gewas. Terwijl de winterrogge bijua alles trotseert en de
veenboekweit uaar elke wisseling van het weer luistert, vraagt
deze warmte, maar niet te veel zon. Alles, wat zoo spoedig
opkomt en snel groeit, kan niet veel lijden. In 't begin, van
Juni gezaaidkan zij, als alles meflloopt, in 't laatst van
Augustus worden ingehaald. Daarom zegt men spreekwoordelijk
van dit gewas: binnen drie maanden uit en in den zak.
In het tijdperk van 8 Augustus tot 4 September jl. zijn
blijkens ingekomen ambtsberigtendoor longziekte drie runderen
in Noord-Brabant aangetast.
In het vorige tijdvak van vier weken waren geen ambts
berigten omtrent het voorkomen van gevallen van longziekte
onder het rundvee ingekomen.
De toestand van den landbouw wordt in de verschillende streken
der provincie gunstig genoemd. Bijzondere omstandigheden, nadeelig
voor de ontwikkeling der gewassen, deden zich slechts in betrekkelijk
geringe mate voor. Er wordt over het algemeen een zeer gunstigen
oogst verwaehtvan de tuinvruchten zal de o pbrengst echter slechts
middelmatig zijn.
Tarwe belooft over het algemeen een goed beschotdoor het af-
wisselend en langdurig koude weder in het voorjaar, stond deze
aanvankelijk te dunlater ontwikkelde zich de plant zoo sterk, dat
een rijke oogst verwaeht wordt.
De oogst der rogge, voor zoover de hooge waterstand in den
afgeloopen winter daaraan geen nadeel toebraeht, was gunstig; wel
