.vPr iiBi hi»
M
Assess
refbigv,"b^ser.°tro'ie" dio
isv"trjStt mrtts
- »En wat rwg.rs^ygigs:
- 10 -
tol
Sm rnen°:kmevtou7!
,7watere:" '°en Vader mti °P en wierp miJ in
een militair in de keuken - Keetje fe j^ LZZ ik had
daan, hetgeen in het laatstrerloopen jaar nog 5000 balen
opleverde; vervolgens gebrokenwaarbij de hullen die
ongeveer 50 percent van bet gewicht bedragenworden afg^zon-
derd en gebru.kt tot bet stoken van stoomketels. De asch
beeft als mest hooge waarde. of wordt gebruikt in zeepziede-
ryen waardoor het grootste deel der fabricatiekosten gedekt
wordt. De zaadpitten worden onder een boogen druk (196 ton)
geperst en leveren 25,000,000 gallons olie op, waarvan on
geveer 10 milhoen hoofzakelijk naar Italie gevoerd worden,
om aldaar de olyfohe er roede te vervalschen, terwijl wellicbt
een grooter gedeelte wordt verbruikt in de zamenstelling onzer
„heerlyke kunstboter. Dekoeken, bij bet persen overgebleven
verschaffen een goed veevoeder. zoodat byna niets behoeft
weggeworpen te worden. De olie wordt met soda geraffineerd
waarbij 82 percent zuivere olie overblyft. Het bezinksel wordt
verkocht aan zeepzieders en ververs. Hiernaar gerekend
ten minste ingeval die opgaven vertrouwbaar zijnis' die
Industrie zeer winstgevend. Een vroeger bijna geheel waardeloos
prodnct is daardoor een belangrijk handelsartikel geworden.
Een en andcr over aardappelen.
Allerwege in den lande openbaart zicb een - om haar eens zoo
bladenedatn aardappe.len"beweging. Gedurig leest men in de
Sfoo4 WestPr°7 dmmgM ge,daa" „zij" of Eedaan sullen worden
West, Zuid en Noord, zelfs nit het bartje van Amerika
tdpd ?i P n k,0!?len' om eens te probeeren. leder voorjaar
b eden tal van handelaars hunne waar aan, steeds met de bijvoe-
kine be'eftl:lnnahPtlei f i "Tj Van ziekte" evenzeer betrek-
kZirZ ?°f a,s °P de kno1. wordt er natuurlijk niet bijge-
voegd. Vele landlieden gaan nit van de vooronderstelling dat, al wat
dan ?,VeQ U de.n "eemde komt, het beste moet zijn. Men plant
tufn en alanfTfIg e^eni0pJ aller"Mhtbaarste plekje van den
nknt men h f f" ineen over de «itkomsten. Doch
vrnehtw y°lgende jaar de gewonnen poters op een minder
vruchtbaren akker, dan volgt wel eens ontnuchtering. Ofscboon
nu luist geen voorstander van al wat maar nit den vreerode komt
wwm I F r dat men zich nu meer dan voorbeen aan dit
gewas laat gelegen liggen overtuigd dat al die aanhoudende proef-
nemingen nog wat goeds zullen opleveren.
di^6 nTandfaPhel,f Solanu.m tubw°sum, mag met recht een merkwaar-
ige plant heeten wie weet mij een landbonwgewas te noemen,
dan inkt T Ver.breid, 200 nJk aan ™rscheidenheid en afwisseling,
dan J 1st de aardappel Den 21 Juni 1874 bevroor dit gewas tot
irVgr0Dl f P'ettegenstaande dit, had men toch een uitstekend
aardappelenjaar Hier in mijne omgeving, oostelijk Gelderland, waar
annele'n ontbrckcn. wordt de verbouw der aard
appelen hoofdzakelyk gedreven voor eigen gebruik, inzonderheid
late sTorten W nwmede !jCme3t 5 0m die reden teelt men meestal
e in gen8 .den zandigen, humusrijken bodem, hoort men
Tet kof Ien6nwnrVeer i Z d® kDC>1daarente?ea is de ziekte in
bet loof een ware geessel te noemen yoor den landbouwer.
Men moge hier de aardappelen zoo vroeg poten als men wil de
vroegste soorten znllen eerst eetbaar zijn tusschen den 4—10 Juli
lot zoolang moet men zich wel met de oude behelpen
sooTwVvfnT" eeD 8 V° jarea geIeden is in dezc streek een
{aren 18771878 en 1S79 waren voor den aardappelen-verbouw
S re^ndeVOh°e? 1/ f ?enjgT D°g lang bea&en- 1" Juni en
IVTti'1 aanhoudend, dat reeds in 't laatst van Juni
akkerif weren't Z1p 1D et loof s'gemeen was verbreid. Sommige
t0.en de moelte yan t rooien niet eens waard. In de
d"? geD?e Jarea 8ave» ,cohter de »roosjes" een meer of minder
LL f6 T j zelfs licden ontmoet die geen woorden
fan issri V'B jn °m deze 66ne soort te prijzen. Het voorjaar
van 1880 was zeer droog, van 6 April tot 3 Juni gaf mijn regen-
10 e To m ,milllmet®r regen aan. Tot 4 maal toe, den 1, 9,
19 en 30 Mei bevroor het loof der aardappelen tot den grond toe
inV A ga,f TnmgT ,warLmte' daardoor bleef alles wat achterlijk,
L™ k >3: bet warme weder begongepaard met
regenbuien. Nu volgde een verbazend snelle groei van het lof,
ongeveer 8 dagen later stond alles zoo weelderig, dat schier
r ri?h/00? f'g aardappelenjaar voorspelde. Nu kwamen
er dagen achter elkander onweders met hevige slagregens dit, ge
hL?k men broelende bltte' deed plotieling de ziekte in het loof uit-
b'ekeB; ,0nge,veer, eene ^ek 11 adat zich de schimmelvorming het
LXL t vertoond was byna al het loof reeds afgestorven en hield
Zl deen h° f °P met gr°eletV fat, bl, ek Dat de meeste soorten
nog geen half gewas gaven, de knol was niet half volgroeid, daarbij
hard en wateng, zonder smaak. De opbrengst der .roosjes" was
doeh Tm^nt ng"W°°n gr°°i 5 Wd WSren ziJ niet z°° lekker v;i" smaak,
uitmuntend W'D W8ren gekuild gewocst; voldeden zij
T00trjaar V?n, -188.1 was in deze streken niet minder droog
dan de lente van het vonge jaar. Nadat in Maart buitengewoon veel
regen was geyallen begon den 26 dier maand een droge periode.
LP" g 15, Mm 32 en jurn 33, dnsindrie maanden 85 milimeter
weer W'rdampt V' 6 boeveelbeden en was dan spoedig
Van half Juni tot einde Juli was het zeer droog en daarbij warm
™„efSta was de benJal. wolkeloos. Van 1 tot 22 Juli vertoonde
zich bykans geen wolkje aan het uitspanselweken lang zelfs geen
dauwdruppels op het gras. Omstreeks 24 Juli was de bodem tot
een aanmerkelyke diepte uitgedroogd, hierdoor werd de knolvorming
met weimg be emmerd van de late soorten hadden de knolletjes
pa" hinar W -'JL d.® gr°0ttf Van knikkers- Ondanks die felle
droogte bleef zich echter het loof verwonderlijk goed houden Ik
heb toen akkers gezien, prijkende met het helderste groen en waar
men vruchteloos naar een geel of ziek blaadje zou kunnen zoekem
20 kwam eindelijk de zoo lang gewenschte regen, op
dien dag viel er 21 millimeter. Op nieuw volgde weer droogte tot
9 Aug., toen de regenperiode begon.
zniPdT -It langdurige drtj°^(r was de bcdem sterk verwarmd,
zoodat zich nu een opmerkelyke snelle groei vertoonde: half Aug
stonden dan ook de meeste soorten voor de tweede maal in vollen bloei.
Algemeen was men nu van gevoelen dat er een misgewas zou
volgen, omdat het loof veel te sterk groeide. Omstreeks 15 Aug
bBg™ zl,oh, de, sP°rca va» mskte in het loof te vertoonen wegens
de betrekkelyke koude weersgesteldheid van die maand, had even-
wel de ziekte zu k een langzaam verloop, dat vele akkers tegen
het einde van Sept. nog groen stonden.
t ffVu6 ultkomat: oagenoeg alle soorten ruime opbrengst,
yoortreffelyk van smaak en vry van ziekte. Op hooge gronden had'
ZFlTl l r u Va,n de droogte geleden, reeds half Juli was
dan ook het loof verdord op lager diep los gemaakte akkers gaven
e.ve.nTel ee.n f>ewas> 200 overvloedig als ik zelden van een ander
soort neb gezien.
En nu als slotsom van deze waarneming. Bij een warme en
vochtige Jum- en Julimaand heeft men weinig kans op een goeden
i tZZZrn u6 WarQ]er en vocbtiger, des te vroeger zal de
king zijn voordoen en des te sneller zal hare uitwer-
In den regel vertoont zich de schimmelziekte eerst in het beein
of midden van Juliomstreeks dien tijd hebben de .roosjes" met
groeien byna gedaan en dus van de ziekte niet te lijden.
Met het oog op deze feiten, zou ik het zeer wenschelijk achten
dat men by den invoer van vreemde soorten zich voornamelijk be
P tot vroege, vddr half Juli rijpwordende verscheidenheden.
Varsseveld, 26 Dec. 1881. Nibmunk.
(Landb.
Te Sprang is een kind van drie jarendat voor een ooirenbllk
al,Vyini8e nake. hebbc!1, An korten tijd zulk een opgang ^emaakt
als de bnefkaarten Alleen in Duitschland zijn er in 1880 ruim
123 millioen verzonden. In het Riiks-oostmn +a n r-
reeds_ 418 soorten briefkaarten uit verschillende landcn De kleif
ste zijn die van New-Foundland. Tal van briefkaarten vLdf Ll
knaartLmUSeUId' di° bet licht stellen hoeveel wel op een brief-
waaron 33W363 Lge8 eVen-n Er een E"gels°he brLfkaart bij,
Mgraaf. geschreven zyn door een Engelsclien ste-
Uit Hoorn meldt men In het jaar 1838 werd in de snaarbank
alhier ingebragt eene som van 100. Daar het boekie Fn al die
jaren met was opgekomen zelfs niet tot bijschrijvin- der rente
bestond er reden om te vermoeden dat het verloren Sf verniet.iud
zou zijn. Dit was echter niet het ffeval want Hpn
gen houder, die dezer dagen zijn 100'kwani terufvrLfrenW° d
eene som van 474.30 uitbetaald. g agen, werd
Eene weduwe van een notaris ontmoette onlangs eene vronw
die vroeger als d.enstbode bij haar gediend had Sen FLeg hFaT
S d^et'ie mani iw Z°° S(;t™uwd met wfen en
renslijper toch nog wel kennen. - ^7r27: Hm^een stha'rtn*
altijd beter is als een d o o d e notaris. g scharellshJPer
1/olgens een Spaansch dagblad waren in den nacht van 24 on
25 December ll. al de mwoners van het vlek Unarre naar de
dorpskerk gekomen ten einde er de eerste H. Mis bi/ te wonen
JntdeW w fnde W8S en de kerkdeuren geopend werden
ontdekten zy tot hun grooten schrik dat een troep hongerige wol-
n hen voor de kerk stond op te wachten. Noo- vdor de ver
dieFen Tmg 6 t0t "Z waswierpen de wreede
dieren zich met geopenden muil en huilend tusschen hen en rist-
ten in den begmue een vreesselijk bloedbad aan. De eenige ner
Wt -n Z'Jni ,te&enwoordigheid van geest niet verloor was de
koster.^ Deze klom op den preekstoel en begon daar zoo natuur
L Van bonden na te bootsendat de wolven zelven
er door bedrogen werden en ijlings op de vluclit gingen Er lagra
echter reeds aebt personen op den grond drie van hen wa?en
dood en de anderen ernstig gewond.
Doctor tegen een ziekeHa 1 het gaat nu toch wat beter- ik
zie dat ge myn recept goed gevolgil hebt. Zieke: Neen 'dat
heb ik met, want dan zou ik zeker den hals gebroken hebben
Doctor: Hoe zoo? ik versta u niet. Zieke O.nHatT,™
cept drie verdiepingen hoog uit bet venster heb' lateu vallen
Gedurende het afgeloopen jaar zijn te Leidschendam door de
sluizen geschut ruim 15,000 vaartuigen.
','e ocrste prijs in de Keulsche Dombouw-loterij f75 000 Markt
is door vier soldaten en een onderofficier tc Keulen '-etrokken
Uit vreugde daarover dronken zij den geheelen nacht door en krc-
gen den volgenden dag natuurlijkarrest.
Op de weekmarkt te Dordrecht hebben dozer dagen twee ner son en
in Jowa is een gedeelte door het ijs vernield. J J
7Jl d"" D8Cht Vf" ZaLr<lag °P Zondag. omstreeks eenure,
zagen twee visschers die zich met hun schuiten in de nabij!
heid van de Estacade te Parijs bevonden, op de brug een
man been en weer loopen en oplettend rondkijken. Na dat
een k Ffi mi" S bukte zich en bad toen
een kind in zyn armen, dat hij, zonder zich te bedenken, in
de lntLI H Wlerp- Ee"hartverscheurende kreet galmde door
e lucht. Het arme kind hield zich met zijn tengere handjes kramp-
val ifadT baI.U9,rade van de brug vast, die het in zijn
val had kunnen grypen. YaderVaderhoorde men een zacht
stemmetje roepen, help help
De ellendeling, die reeds de vlucht had genomen, keerde
S Z de bulpge.roeP ,om.en maak<e op ruwewijzede hand
les van de kleine los, die in de diepte verdween.
Gelukkig hadden de wakkere visschers alles gezien. Met
S-JTSf? ;r/lbij de brug- en een hMiicr had
blik dat bet J- ?e 6rtjeS te grtipen' °P het °°gen-
te zijn g'Dg Z' 6t bleCk een allerliefst meisJ'e
De visschers brachten het naar het arsenaal. Op de vra-
gen der agenten verklaarde het kind Cldmence Rossigool te
heeten. Zy deed het volgende verhaal: „Gisteren in den
Sfl VaD uen g' kwam mijn Vader' die koopman in de
Halles isby myn (ante en drong er op aan dat ik met hem
by myn moeder zou gaan eten. 'a Avonds ging mijn vader,
von ire°DTpet Was']met wandelen. Toen wij bij de brug
van de Estacade kwamen, zeide hij mij: Kijk eens goed,
Clemencetje of je met lemaod ziet aankomeu. Ik ant-
Eemge uren later kwam de vrouw van Rossignol schreijend
aanloopen en verhaalde hoe haar man dronken was te huis
gekomen zonder haar dochtertje. Zij voegde er bij, dat zij
voor de tweede maal getrouwd was, en dat haar lOjarige
Clemence, Bouffard heette en niet Rossignol. Twee agenten,
die Rossignol oumiddellijk gingen arrestees, vonden hem
rustig siapende. Het is een iudividu van 38 jaren, een echte
alcobolische type. Hij beweerde zich niet meer te herinneren
wat by had gedaan. ..Misschien wel en misschien ook niet
ik weet het niet," was het antwoord van het monster.
!n het jaur 1880 kwamen in Nederlandsch-Indie (Banioewan<wie
en Bilhton met medegerekend) 4114 personen door ongelukken om
het leven te weten 440 werden door den bliksem getroffen 24
Jperrdea ged00d or.,sJanSen 235 door krokodillen US door* S
gers en 35 door wnde varkens of andere dieren 1249 nersonen
verdronken234 werden vermoord225 maakten een einde aan
hun leven en 1530 kwamen door andere ongelukken om.
Mevrouw G. is zeer goedig. Toen het eens hard regende za-
en wanehtenaPto°t d1" b°°m Schuilen" ZiJ bet hem binnenro'epeS
en wachten tot de regen over was. Een paar da^en daarm
kwam mevrouw m de keuken en vond daar een hussaar° die be
danra een boterham zat te eten. Keetie snrak zii fs
medelyden met hem en heb hem maar binnengeroepenhet regende
van de weTk parapluie' evenmiu als jongef van
dranlL.Lar^enFerf? geme'd.Bij de i^oering van de nienwe
drankwet doet zich hier het byzonder geval voordat onder de
tot befrSTn aaTaf 8edaan bebben om de vergunning
tot het verkoopen van sterken drank in het klein drie leden
L" gemeen^e-b'ode?11 Eea Vi"de aaa-ag®
■enTeAUZmg0 beeft'flbif de 8ew°ne nieuwjaars-uitdeelingde beer
yan Allersma een flink gezond paard laten slagten om eveneens
Fen dnhh felege"held te doen ronddeelen. Menigeen kreeg alzoo
JenvtLL l P° I™ naa^ "1C" verneemtwerd ook het paar-
denvleesch door velen naar hartelust gebruikt.
Dat de Amsterdammers er hun „natje en droogie" goed
van nemen b ykt o. a. uit de opgaaf van het cafe' Mast op
embrandsplem, waar in 't afgeloopen jaar meer dan ee'n
mill.oen glazen bier en 73,000 halve biefstukjes verorberd
werdem In de Wildeman, het reeds eeuwenoud etablissement
van Wynand Fock.ng, verzuimt geen beursbezoeker zijn glaasje
„half om half te gaan nemen, dat hem boordevol geschonken
wordt, zoodat hy de eerste teug met gebukten hoofde uit 't
glaasje staande op de toonbank moet nemen en aldus een
reverence maakt voor de Heb^, die hem dien nektar schonk
In t afgeloopen jaar werden 300,000 van die bui<nn*en ge-
maakt; het glas wordt voorts geledigd onder het knabbelen
op een beschuitje; daarvan werden er 289 000 gebruikt
Aan de statistiek ontbreekt nog hoeveel bet oude vrouwtje
ophaalde dat reeds jaren achtereen dicht bij den ingaug in
de Pylsteeg geduldig wacht op de ..kruimkens die valien van
de tafel der heeren", waarmede in casu geen beschuitkrui-
meltjes bedoeld worden, maar de 2 2 centstukken, die men
na zyn dronk van zijn dubbeitje terug ontvan<rt
Woudnohem zou eene veertig-jarige huwelijksvereeniging ge-
vierd worden. lot dit feest was reeds alles besteld kinderen en
vrienden waren verzochttoen men eindelijk berekende dat er nog
een jaar aan de veertig-jarige vereeniging ontbrak.
Iemand die nu en dan in een koffijhuis de lepeltjes en glazen
medenam werd door den herbergier verzocht zijn cafe niet meer
te bezoeken. - Waarom? vroeg de lepeltjesman heb ik hier ooit
I Jeg gel,egd-'- /- lefegendeelantwoordde de
kasteleinu heeft hier yeel uit den weg genoineu.
Te Heelerheide is een knaapje van vijf jaren in een ketel met
kokend water gevallen en aan de bekomen brandwonden overleden
Voor eenige jaren trof een kind van dezelfde ouders een gelijklot".
Dure b o r r e 1 s. De landbouwer G. onder de gemeente
Oud-Zevenaar woonachtighad dezer dagen het genoegen bij den
ontvanger der registratie 45 te mogen brengen, zijnde verschul-
riigde boetenomdat hij drie dagen achtereen ter zake van dron-
kenschap op den openbaren weg, was bekeuri geworden.
Men zal wel begrijpen dat, waar ik spreek van soort"
bieronder verstaan wordt uvarieteit". N.
Grafhorst kan als model-gemeente dienenvoor zoover aide
tappers er de verkliirmg bij het dagelijksch bestuur bebben ine-e-
e j dat z9 Zondags niet znllen tappen. Wat echter minder
navolging verdientis dat men er ook het huwelijk onder de ver-
boden dingen schljnt te willen opnemen. In het geheele jaar 1881
toch is geen enkel trouwlustig paar voor den ambtenaar van den
J urgerlijken Stand verschenenzoodat het huwelijksregister van
hot vorige jaar in bianco naar de griffie van de Arrondissements-
xtegtoank te Zwolle is moeten worden opgezonden.
De dezen zomer te Hillegom voorgevallen onlusten, ter
zake van het in Augustus II. genomen raadsbesluit tot af-
schaffing van de kermis, maakten Woensdag 11 January een
onderwerp van behandeling uit by het geregtshof te Amster
dam. Drie ingezetenen van HillegomR. Beuker, M. Keetels
en L. van Ilaares, stonden namelijk teregt ter zake van toeu
gepleegde rebellie door een gewapende vereeniging van meer
dan drie personen. Het bekend worden van geraeld raads
besluit had meer dan honderd menschen in de Meerlaan te
Hillegom op de been gebragt. Men vernielde de lanlaarns en
trok met ketelmuziek en onder het zingen van oproerige lie—
deren door het dorp. De drie beschuldigden giDgen hen voor
in beschonken toestand. Aan het einde der laan trachtten de
gemeenteveldwaehters den troep tot staan te brengen. Er
ontstond een hevige worsteling, die met de arrestatie der
beschuldigden eindigde. De veldwachters hadden intusschen
vele slagen en Btooten ontvangen en zelfs was aan een hunner
met een mes een groote snede in zijn kleeding toegebragt.
Ook nog bij het overbrengen en opsluiten in den toren boden
de gearresteerden hevigen tegenstand ofschoon de openbare
magt ten slotte zegevierde.
De advocaat-generaal, mr. Jollesrequireerde de veroor-
deeliDg van den eersten en derden beschuldigde tot eene
gevangenisstraf van zes maandenvan den tweedenvan wien
het was gebleken dat hij de bovenbcdoelde snede had toe
gebragt en dus een verborgen wapen by zich had gedragen
tot negen maanden.
De advocaat mr. H. Goudsmit trachtte aan te toonen hoe
de weifelende houding van het gemeentebestuur in deze de
