Hi
1
*1
1882.
Vrijdag, 2 Junij.
N°. 22.
5 J
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Drie-en-Twintigste Jaargang.
Eene Tentoonstelling van Oudheden
p
"IT
Y«\
|s>
p
mstasia
Prijs van het Abonnement:
in het Jaar6.
IIoofd-Agenten voor dit Weekblad, te Haarlem:
P. VAN CITTERT ZONEN.
in Haarlemmermeer.
Prijs der A_dvertentien
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12J/a Cent.
J. Vervloed,
Helena Glansdorf
BURGERLIJKE STAND.
Aangegeven van 2430 Mei 1882.
o
a
.5 W
P-4
ja 5
H
SP
P
O
v be
S*
9
16
14
3
7
14
17
mm®
lIAARLEMlfERMEER
g^K. .«&,-•
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
de Heeren
door P. BOEKEL.
Vervolg en Slot, zie one vorig Nummer
Doch ook de ijverige Directie van de droogmaking had van
lieverlede een niet onaanzienlijke verzameling weten machtig
te worden, die in der tijd door den Voorzitter dier Commissie
Jhr. Mr. Gevers van Endegeest, op den huize Endegeest be-
waard werd. Daaronder zijn voorwerpen van metaalaarde-
werk en eenige muntstukken.
Voor een bewoner van den Haarlemmermeer zal het wel
niet verdrietelijk zijn na te gaan, welke die voorwerpen zyn.
Tot de gevonden Wapenen behooren
1. Kromme ijzeren sabeleensnijdend; lengte van het lem-
met 44 d., overeeukomstig met de coutelace uit den tijd
van Hendrik VI.
2. Regie ijzeren sabel, tweesnijdend lengte van het lemmet
76 d. vermoedelijk uit de 16e eeuvv.
3. Ditodoch het handvatsel met ijzeren vlechtwerk a jour
voorzien, ter bescherming van de handlengte van het lemmet
72 d.vermoedelijk uit de 16e eeuw.
4. Doll-, eensnijdend, voorzien van een sierlijk uit hout
gesneden handvatsel; lengte van het lemmet 24 d.mogelijk
uit de 16e eeuw.
5. Dito, doch tweesnijdend en zonder handvatsel; lang
14 d.uit de 16e eeuw.
6. Dito, eensnijdend, en van een houten knoestig hand
vatsel voorzien; lengte van het lemmet 13 d.; uit de 16e eeuvv.
7. Dito, oorspronkelijke lengte van het lemmet vermoedeljjk
21 d.; uit de 16e eeuw.
8. IJzeren piekbajonet of zoogenaamde misericordeuit
de 17e eeuw; lang 23 d.
9. IJzeren wapenals n#. 8, doch platter van spitslengte
van het lemmet 17'/2 d.
10. IJzeren kogelvan 8 d. middellijn.
11. Looden kogel, van 3 J/2 d. middellijn.
De dolken van 4evenals het houweel n°. 12, hier-
onder te noemenzijn gevonden bij het graven van de uit-
wateringsslnis te Sparpndam en zijn misschien afkomstig uit
den tijd, toen de Spanjaarden de Sparendamsche schans in
1574 bewerkten.
Verder had men verzameld werktuigen gereedschappen en
huisraad van metaal, zooals
12. IJzeren houweel.
13. IJzeren vlaggestokvoorzien van houten knop en houten
ring, om het vlaggedoek in te bevestigen; lang 1.5 d.
14. IJzeren ankertje van een schip, aan een handvatsel
bevestigd (denkelijk een symbool); laDg 10 d.
15. IJzeren boeistafaan welks eene einde een slot hangt.
Aan den staf, die 61 d. lang is, hangen zes boefijzervor-
mige boeien, wijd genoeg om de beenen van rnenschen te
omsluiten. Misschien uit de 16e eeuw.
16. Koperen kandelaarfragmentarisch uit de 18e eeuw.
17. Fraaijen Koperen sleutel, met besloten baardpijp; uit
de 17e eeuw naar het schijnt.
18. Koperen doekspeld, voorzien van eene spiraal-versiering;
uit de 17e eeuw.
19. Drie koperen tabaksdoozenuit de 17e eeuw voorzien
van ingesneden beeldwerken en opschriften. Onder deze laatste
ziet men een vader met zijn zoon aan het strand; terwijl
visschen in het verschiet worden opgemerkt en het niet
ongeestige opschrift luidt:
Siet vader siet
Eten die grote visse de klijne niet?
„Ja soon dat heb ik lang geweten,
Dat de groote de kleine eten".
20. Twee tinnen kanneneene maatkan en eene schenkkan,
de laatste van sierlijken vorm voorzien van een ooren 23 d.
hoogmisschien uit de 16e eeuw.
21. Drie ronde tinnen lepelswaarvan eene, met houten
versierden steel, uit de 16e eeuw (gevonden in een pot van
gebakken aarde, voorzien van drie pooten en twee ooren).
22. IJzeren schaar, lang 18 d., uit de 16e eeuw mogelijk.
23. Mortier van gelen zandsteendenkelijk van een apo-
thekermiddeleeuwsch. Hoogte 19, middelijn 23 d.
Voorwerpen van aardewerk.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDE
te adresseren aan VAX ItOIVGA C°.te Amsterdam.
Uiterlfjk Woensdag.)
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
Kannen, kruiken, vaasjes, kommen. Onversierd.
24. Twintig stuks kannen en kruikenmet en zonder oor,
verglaasd en onverglaasd, meest uit de 16e eeuw. Daaronder
drie zoogenaamde Jacoba—kannetjesmogelijk uit de 15e eeuw,
en drie ruw bewerkte drinkkannetjesmisschien uit de 13e
of 14e eeuw.
25. Dertien stuks kannen en kruiken, uit de 16e eeuw,
bijua alien verglaasd en versierd met lofwerk, wapens, beeld
werken en opschriften en relief; vier stuks nog van tinnen
deksels voorzien. Onder de beeldwerken treft men doorgaans
het bekende gebaarde wildenmanshoofd aan (tegen den hals
der kan); voortseen vledermuisachtig aangezicht tegen den
buik een drinkebroer, groepen van krijgslieden en muzikanten,
medaillona. Onder de opschriften muut nit een Hollandseh
op een fraai kannetje van 14 d. hoogte; het luidt: „der
geloeve en der lifden en deij gereichtigheit boven alle kunsten
geit Jan Emens 1586.
26. jEen ovaal bloemvaasje uit de 16e eeuw, hoog 13 d.
27. Eene porceleinen spoelkom, van binnen en buiten met
bloem- en lofwerk beschilderdvan buiten bovendien prijkende
met het tweemalen voorkomende borstbeeld van den stad-
houder W. K. H. Friso, voorzien van het ouderschrift:
W. C. H. F., verkozen tot stadhouder 1747. Afkomstig
uit het wrakschip van de Vennep.
Voorwerpen van glas.
28. Twee wijnflesschen uit de 16e eeuw.
29. Een glansbal.
30. Twee gele knoopjes.
Linnen voorwerpen.
31. Eene streng gar en.
32. Een lapje linnen.
Houten voorwerpen.
33. Katrolletje.
34. Modelletje van een opgetuigd schip, denkelijk als knop
of versiering van een of ander voorwerp gediend hebbende.
Lang 9 d.
Munten.
Van de gevonden munten werden de navoigende op den
huize Endegeest door de hoofddirectie bewaard. Eene Sici-
liaansche kroon of enkele pistolet van Joannes en Carolus
een Philipsdaalder van Philips IIvijfde van een dito van
1566 twee zilveren realen van Ferdinand en Elizabeth;
dito van Vlaandereneen paar Brabantsche en Vlaamsche
munten uit de 15e eeuw; eene Milaneesche munt van 1521;
Bologneesche muntonder Paus Julius III geslagendrie
verduisterde muntjes, voorzien van den klop van Kampen
en eenige duiten van Holland, WestFrieslandUtrecht,
GelderlandZutphen en Zwolle, uit de 16e tot de 18eeeuw.
Deze munten zjjn meerendeels afkomstig van de vondst bij
de Vennep.
De heer van der Chijsdirecteur van het Akademisch
Penning-Kabinet te Leidengeeft omtrent de herkomst van
sommige der gevonden munten de volgende verklaring. „De
te mijner kennis gekomene, als stellig in den Haarlemmer
meer gevonden, opgegeven mnnten zijn, een te Keulen ge
slagen denarius van Lodewijk den Vrome; een Portugeesche
Crusado van Koning Johannes III (16e eeuw). Verder een
aantal daalders en halve dito van heer Willem van Batenburg,
een aantal daalders en halve dito van den heer Willem van
den Berg; nog een aantal daalders genaamd Philipsdaalders
van den Spaanschen koning Fillips II, als hertog, graaf of
heer van onderscheidene Nederlandsche gewestenmet der-
zelver soms zeldzame onderdeelen.
Verder zijn gevonden een aantal heele en halve daalders
van heer Hendrik van Brederode. Eindelijk kwam ook te
voorschijn een daalder van Margaretha, Abdis van Thorn.
Verre de meeste dezer munten schynen afkomstig te zijn uit
schepen die gezonken zijntijdens den scheepstrijd op het
Haarlemmermeer, welke plaats had, toen men in 1573 eene
vergeefsche poging tot ontzet van het belegerde Haarlem deed.
Ook tijdens het graven van den riDgvaart werden een groot
aantal kleinere munten gevonden, geslagen in den tijd van
Filips den Schoone en Karel V's minderjarigheid.
Eindelijk zijn er ook niet weinig dierenbeenderen in den
Meer gevonden, die gewoonlijk tegen goede prijzen werden
verkocht. Een er van, een groote hoorn van een hert (cer-
vus elaphus) kreeg eene plaats in de verzameling op den huize
Endegeestterwijl de hoorn van een eland (alcis) in het bezit
was van den heer Starkdestijds directeur van het sfoom-
gemaal de Leegwater.
Men kan dus uit deze opgave bemerkendat de verzame
ling niet zoo onbeduidend te achten is. Moge ieder voor
werp niet van evenveel belang zijntocb wanneer ze be-
schouwd worden uit een oudheidkundig oogpunt, bezitten alle
eene waardewelke niet gering is. Door eene oproepiDg in
de dagbladen zouden er wellicht nog vele voorwerpenwelke
thans overal verspreid zjjnaan de bestaande verzameling
kunnen toegebracht worden. Eene flinke Commissie van door-
^ktastende, kundige mannen, met vuur en ijver voor de
zaak bezieldzou zich moeten opwerpen en eene algemeene
beweging op touw zetten, om op de beste en zekerste wijze
tot het doel te geraken. Alzoo zou het mogelyk worden in
Haarlemmermeer eene tentoonstelling van oudheden te ver-
krygen, althans zoo er een gebouw voorhanden was,
vvaar de voorwerpen tentoongesteld konden worden. Stel
echter, dat dit niet te verkrijgen ware, dan bleef er niets
anders over dan de hoop levendig en het oog gevestigd te
houden op de naaste toekomst, waarin, aan het Hoofddorp,
een polderhuis gebouwd worde, opgetrokken in een sty I,
welke aan deze grootsche schepping der 19e eeuw waardig
zij en waarin het Bestuur over dezen polder zyne vergaderingen
houdt. Nu er sprake is van het aanleggen van trams- en
spoorwegen door deze gemeente; nu Haarlemmermeer, bij het
welgelukken dezer pogingenuit zijn isolement zal opgeheven
worden, om op betere wyze dan tot heden in verbinding te
komen met het wereldverkeer maar daardoor ook zijn oud
karakter eenigszins zal verliezen wanneer die tijd aangebroken
zal zijn, dat de stoomfluit van spoor en tram niet meer om
maar in den Haarlemmermeer zelf gehoord wordtdan zal
het toch wel hetzelfde wezen, of de heeren van het Polderhuis
per spoor naar Haarlem of naar Hoofddorp stoomenom de
belangen van dezen polder te bespreken en te behartigen.
Welnu als die tijd aangebroken iszou er dan iets eigen-
aardigers bedacht kunnen wordendan het afzondereu van
eene zaal in het ruime polderhuis, waar de tentoonstelling
kan gehouden worden of, veel beter nog, voortdurend zal
blijven Dan zou Haarlemmermeer zijn Museum van oud
heden hebben en de herinnering levendig houden aan zijn
vroegeren toestand. Wanneer dan in de bestuurskamer, even
als zulks in de Senaatskamer van het academie-gebouw te
Leiden plaats vindt, de wanden versierd worden met de por-
tretten van de voornaamste Leden der Commissie van de droog-
making van het Haarlemmermeer en vervolgens met die van
al de Dijkgraven en van de meest verdienstelijke Heemraden
zou dan op deze wijze het verleden en de toekomst van
Haarlemmermeer niet op waardige wyze vereenigd zijn
AbbenesMei 1882.
Vrijdag namiddag vermiste een schipper, die met zijn schip
op de scheepstimmerwerf nabij Halfweg lag, een zijner kin-
deren, een meisje van ruim 4 jaar. Na eenig zoeken werd
het kind levenloos uit de Ringvaart van den Haarlemmermeer-
polder opgebaald.
Onderstaande personen worden in hun belang aangemaand
zich ter Secretarie aan te melden ten einde opgave te doen
voor de bjjhouding van het Bevolking-Register
W. J. Louwerse, gekomen van Vlissingen.
F. tan Exter,
Hendrik van der Haar,
B. Huijzendoeld
PlETER VlNKE,
wed. v. d. Elst,
Maarten Barker
Amsterdam.
Nieuwer-Amstel.
Zevenaar.
Hoek.
Delfshaven.
Sloten.
Petten.
Het Bureau van de Bevoikihg en van den Burgerlijken
Stand is geopend
's morgens van 912 nnr, en
's middags van 14 uur.
Tot onderwijzeres aan de openbare school voor meisjes te
Alkmaar, is benoemd mej. Smitzte Haarlemmermeer.
De aanvoer op de markt te Hoofddorp op 1 Juni 1882
bestond in: 1 rund, 53 schapen en lammeren2 varkens
40 kgr. kaas en eenige bloemen en heesters.
GEBOREN Johanna Helena, dochter van F. A. v. d. Maden
en L. Wewel. Pieternella, dochter van P. Volkerts en E. v.
Zijl. Cornelis, zoon van C. Broertjes en G. Splinter. Hille-
gonda, dochter van P. Mul en A. de Haan. Jan, zoon van J.
Herwijnen en E. Sterkenburg. Willem, zoon van J. Johannisse
en M. P. Malipaard. Hendrikus, zoon van H. Roubos en A.
Smidt. Wiebe Cornelis Rinze, zoon van R. Elsinga en C.
Tamse. Serafina Amalia, dochter van J. Jansen en A. Nijs.
I
II IN
msssss
