Ingezonden.
1885.
Vrijdag, 19 January.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDER-BELANGEN GEWIJD.
Vier-en-T wintigste Jaargang.
[\o. 5.
Prijs van het Abonnement:
in het Jaar
Prijs der A-dvertentien.
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12'/a Cent.
Hoofd-Agenten voor (lit Weekblad, te Haarlem:
P. VAN CITTERT ZONEN.
OPEN BRIEF
aan Mevr. de Wed. STORM, geb. VAN DER CHIJS,
II URL EM ME RM EE R.
I
Prijs van een enkel Nommer 15 Cent.
ALLE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDE,
te adresseren aan VAN BONGA C°.te Amsterdam.
WJitertyK Woenadag.)
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
de Heeren
te Deljt.
Haarlemmermeer, 1 Januari 1883.
Geachte Vrouw I
In 1881 beb ik eene poging gedaan om gelden te ver-
krijsjen van Nederlandsche vrouwen, tot het oprichten eener
landbouw8chool voor vrouwen in Nederland.
Aan mjjne oproeping is voldaan door U, die eene bijdrage
hebt gegeven van honderd gulden, en door eene dame te
Lochemdie vijf en twintig gulden gaf. Die gelden heb ik
ontvangen ik koeht daarvoor een lot leening stad Amsterdam
ep zette het overige op de spaarbank. Heden zal ik de cou
pon van het lot knippen en de opbrengst weder zoo spoedig
mogelijk op de spaarbank zetten.
De som is niet groot, maar ik wensch u verslag te doen
van hetgeen ik sedert 1881 heb verricht. In dat jaar was
ik nog lid van zekere Commissie voor het landbouwonderwijs,
bijeengeroepen door de Hojlandsche Maatschappij van Land-
bouvv. Op de algemeene vergadering te Schagen hebt gij
kunnen bemerken hoe deze Commissie werkzaam is. Daar
ik tnij met hare wijze van werken niet kon vereenigen heb
ik mij aan het lidmaatschap ontrokken en afgewacht wat zij
doen zoude.
Ze heeft het zoover gebracht, dat zij in de vergadering
van 1882 is diligent verklaard; van verdere werkzaamheid
harerzijds is, mij althans, tot hiertoe niets bekend geworden.
Intusschen is mijn afwachten niet lijdelijk geweest. Ten-
gevolge mijner artikelen in Be Huisvrouto heeft zich bij mij
aangeboden een meisje van vijftien jaren uit ouders van
burgerlijken stand te Amsterdamdie haar begeerte te kennen
gaf, om voor den landbouwenden stand te worden opgeleid.
Ik gaf haar den raadom te beginnen met te bezoeken
de Industrieschool voor meisjes te Amsterdam. Zij heeft
daaraan gevolg gegeven, en heeft daar sedert Augustus 1882
onderwijs genoten in lezen, schrijven rekenenteekenen en
vrouwelijke handwerken.
Toen zjj daar eenigen tijd geweest washeb ik aan de
directie en de hoofdonderwijzeres gevraagd naar de vorderin-
gen van het meisje waaromtrent ik voldoende ophelderingen
verkreeg. Bij een gesprek met de hoofdonderwijzeres en haar
gehouden, bleek mij dat zij in hare begeerte volhardde,
maar bleek mij tevens dat zij nog nimmer eene boerderij had
geziendat zij niet wist dat zijom wel te slagenvan on-
deren op zoude moeten beginnen op de boenstoep met schuren
en schrobben.
Ik heb gezorgd dat ook hare ouders met die bijzonderheid
bekend waren, en toen ik mij overtuigd had, dat da&r niet
tegen op werd gezien, heeft mijne schoonzuster op Zaterdag
voor Kerstmis, den dag toen het meisje vacantie kreeghaar
met haar rijtuig uit de stad naar Badhoeve medegebracht.
Onmiddellijk nadat zij met ons gegeten hadis Jeanne met
mij naar 't kantoor gegaanalwaar zij bekend gemaakt werd
met en in haar boekje moest opschrjjven de waarheid„dat
„landbouw de kunst is, om uit plantaardige en dierlijke voort-
„brengselen voordeel te verkrijgenen om haar te laten
zienhoe men dat aanvangt, moest zij onmiddellijk bijwonen
het opmaken van het loonboek van het werkvolk, en het be-
talen waarbij zij de optellingen moest maken. en haar twee'
waarheden werden aan het verstand gebracht: de eene, „dat
het geheel geljjk is aan alle zijne deelen tezamen genomen
de andere, „dat gelijke getallen tezamen geteld gelijke som-
men maken."
Onmiddellijk nadat het betalen was afgeloopen, had zij de
gelegenheid onder de leiding van mevrouw Amersfoordtzich
te overtuigen van de toepasselijkheid dezer waarhedenen met
de daad te zienhoe de sommen van het loonboek en dat
van het loonverdeelingboek gelijk moeten zijn en hoe de ge-
heele som van het loon gelijk is aan de deelendie aan de
arbeiders zijn uitgedeeldbij elkander genomen.
Des nachts heeft Jeanne geslapen in het kamertje en de
bedstede, voor de melkmeid op Badhoeve bestemden is ten
vier ure op Zondag-morgen geroepen, en door eene der tien
melksters, de dochter van den opzichter, die zelve zeer goed
nuelkt, gebracht bij twee koeijen, Atra en Ananasen haar
is gewezen hoe zij die melken moest. Men had voor haar
uitgezocht twee beesten, die niet veel melk meer gaven en
zich gemakkelijk lieten behandelende eerste twee dagen is
zij moeten worden geholpentoen zij op oudejaarsmorgen
voor het laatst de koeijen behandelde, heeft Jeanne de dieren
behoorlijk uitgemolken.
Uit den stal komende, heeft Jeanne den boezelaar en de
klompen aangedaan van de stoepmeidenvan deze geleerd
hoe men met zand, kalk, karnemelk enz., de vaten en ge-
reedschappen zindelijk houdt, schrobt, boent en netjes weg
bergt, en het karnhuis opdweilt.
Toen dit geschied wasis zij naar het kantoor gekomen
om de melklijst na te schrijven, waarop de wekelijksche melk-
opbrengst der koeijen wordt opgeteekend, waarop zij nu zelve
konde opteekenen hoeveel melk Atra en Ananas op dien dag
hadden gegevenhetgeen zij in de volgende week kon her-
halenen tevens (daar het de laatste week van het jaar was)
optellen de opbrengst van alle koeijen, hetgeen voor een be-
ginnende, bij de lange rijen telkens van 52cijfers, geen zeer
gemakkelijke taak is. Tot oefening liet men haar zulk eene
melklijst geheel overschrjjven.
Zij heeft verder van mevrouw Amersfoordt geleerdhoe
het dagelijksch gebruik van melk voor den verkoop, voor het
huishoudenvoor de honden van den herder en den jager,
ook van de varkens enz. wordt verantwoord. Van den koe-
boer leerde zij de lijst bjjhouden van het karnhuisden warm-
tegraad van stallenkelders, waarnemen zoo wat betreft de
lucht, als het koelwater en de melk, en daarvan de lijsten
invullen. Zij woonde b(j hoe de opzichter driemalen daags
de weerkundige waarnemingen tL>et omtrent barometerhygro
meter, thermometer en dauwpunt, met het doel om zooveel
mogelijk de toekomstige weergesteldheid te radenen daar-
naar het werk te regelen. Daar zij bereids eenige vaardigheid
verkregen had in het teekenen, moest zij op het kantoor na-
teekenen, uit de schoolplaten van Koot eene daucas carola
(Hollandsche gele peen). Toen zij hiermede klaar was, werd
het boek toegedaan, en voor haar op tafel gelegd eene beta
vulgaris, (mangelwortel)daarvan maakte zij de eerste door
haar vervaardigde afbeelding naar de natuur, hetgeen haar
eenigszins moeielijk vielmaar hetgeen toch niet geheel faalde.
Dezelfde oefening werd herhaald met een tak en klimwortelen
van hedera lielus (klimop), die eerst met het boek, toen naar
de natuur werden geteekendhetgeen reeds iets beter ging
en later met meer andere bladen werd vervolgd, hetgeen het
voordeel haddat zij de vormen van verschillende voorwerpen
leerde teruggevenen tevens bereids nu namen leerdewelke
haar later, als zij kruidkunde zal moeten beoefenente pas
zullen komen.
Zij werd verder geoefend in al het werktelkens zooals het
op het kantoor voorkwam, zag brieven copieerenmoest pak,
ketten wegen voor verzending met de posten hielp dagel jjks
de melk meten, die aan het werkvolk verkocht wordt en die
naar stad gaat.
Zij heeft zich bij dat alles dapper gehouden; was niet
bang voor koude en tocht; zij is dagelijks zonder moeite
's morgens ten vier ure opgestaanen klaagde niet als hare
handen stuk gingen van het schuren.
Er is haar op gewezen, hoeveel werk mevrouw Amersfoordt
doet voor het besturen der melkerij, van den moestuin, van
het pluimgedierte en van hare huishouding.
Zij heeft geleerd dat eene knappe boerin veel van deze
zaken dagelijks persoonlijk moet verrichtenen dat zij de
zaken die zij aan anderen moet overlaten, schuren schrobben,
melken enz. zelve eerst moet beoefend hebbenom behoorlijk
toezicht te kunnen houdenen ze des noods voor te doen aan
hen, die onwetend of onwillig mochten zijn.
Ter afwisseling heeft Jeanne eens voor mevrouw Amers
foordt op de piano gespeeld. Ik heb indertijd vernomeu,
dat een spreker op de vergadering te Schagen twijfel heeft
geopperd, of mevrouw Amersfoordt nog wel gezondheid, kracb-
ten en geschiktheid had, om toezicht te houden op eene
raelkerijschoolik verheug er mij in dat zijwat de muziek
betreft, nog volkomen bij machte is aan een jong meisje
goeden raad te geven.
Het zijn in ons huisgezin scheen Jeanne over het algemeen
goed te bevallenzij was vroolijk en opgeruimd als zij des
Zondagsavonds met onszooals dat op de boerderjj gebruike-
lijk is, een dominotje heeft gespeeld.
Toen zij op oudejaarsdag door eenen ouderen broeder werd
afgehaald, om bjj hare ouders in den familiekring het oude-
jaar te gaan vierenging zij vol moed wegzij had reeds
vroeger, toen ik haar mede naar Amsterdam had genomen,
om haar de groote melkinrichting te laten zien en zij bij hare
moeder een bezoek bracht, getoond dat zjj niet liever te huis
wilde blijvenmaar gaarne weder mede naar Badhoeve wilde
teruggaan.
Ziudaar, geachte Mevrouw, een verslag van wat ik voor
de melkerijschool gedaan heb.
Tot heden toe heb ik van de ontvangen 125 nog niets
bahoeven uit te gevenzij zijn ongeschonden op rente gezet.
Het schoolgeld op de Industrieschool wordt door de ouders
van Jeanne betaald. Voor het verblijf van Jeanne met de
kerstdagen op Badhoeve werd ik beloond door het bewustzijn
dat ik voor de zaak der melkerijschool iets goeds gedaan
heb, en met de daad getoond, dat pogingenin dien zin
kunnen slagen.
Als Jeanne nu door den tijd op andere boerderijen zal
moeten leeren, waar niet, zooals tegenwoordig op Badhoeve,
alleen zoete melk wordt verkocht, maar ook boter en kaas
gemaakt, zal men niet licht boeren of boerinnen vinden, die
haar den kost zullen geven en onderwijzen zonder schadeloos-
stelling; voor een mogelijk gewenscht verblijf op eene land-
bouwschool zullen gelden noodig zijn, en om in die behoefte
te voorzien, zal ik met /125 niet ver komen.
Ik herhaal dus mijn verzoek om bijdragen, vooral aan de
Nederlandsche vrouwen. Zij behoeven mij niet eens geld te
zendenop de vergadering te Schagenwaar de zaak met
boerinnen besproken iswaren er vele aanwezig met fraaie
hoofdtooisels, waarin karbonkels van juweelen blonken; als
elke boerin die in Nederland juweelen op het hoofd en verder
op het lichaam draagt, mij slechts eenen enkelen steen van
middelbare grootte uit haar tooisel zendt, zal ik al een heel
eind komen; vraagt haar iemand dan, waarom er een steen
in haar tooisel ontbreekt, haar antwoord kan zijn: „ik stond
een kleinood af voor het onderwijs der vrouwen in Nederland."
Ik wensch van harte, dat mijn juweelenkistje, voor dat
doel bestemd, spoedig te klein moge worden.
Amersfoordt.
Overgedrukt uit Be Huisvrouto van 6 Jan. 1883.
De godsdienst-oefening in de Herv. kerk te Hoofddorp zal
aanstaanden Zondag worden waargenomen door Ds. Hattink
van Nieuw-Vennep.
Agenda voor de Vergadering van den Gemeente-
raad van Haarlemmermeer, te houden op Don-
derdag den 25 Januarij 1883 ten 10 ure, in
het Raadhuis.
1. Iugekomen stukken en mededeelingen. 2. Aanvraag
om deelneming in het kapitaal, benoodigd voor de oprigting
eener Maatschappij voor den aanleg van den Spoorweg Haar
lem-Utrecht. 3. Voorstel tot het rooijen en verkoopen van
eenige boomen. 4. Adres van ingezetenenom verbetering
aan te brengen aan den dorpsweg in sectie J J. 5. Het
geven van berigt op een bezwaarschrift aan Gedeput. Staten,
in zake het verhoogde schoolgeld. 6. Verzoek om ver-
meerdering van hulppersoneel voor School nr. 7. 7. Ver
zoek van het Hoofd der School nr. 6 om verraeerdering van
hulp op zijne school.
BURGERLIJKE STAND.
Aangegeren van 1016 Januari 1883.
GEBORENCornelis Adriaan, zoon van R. Krabbendam en
A. van 't Riet. Guurtje, dochter van P. Beljaars en J. Korver.
Cornelis, zoon van G. M. Bakker en H. M. Schijvers. Grietje
Maria Geertruida, dochter van P. Verhulp en J. de Jong. Martha
Maria, dochter van K. Vlaar en M.P.Salman. Jenneke, dochter
van C. de Wit en M. de Groot. Pieter, zoon van P. Lammert
en G. A. van Splunter. Johanna Wilhelmine Caroline Christiene,
dochter van A. C. Merck en J. C. G. van den Broek. Adrianus,
zoon van P. C. Tille en M. van Vliet. Arend en Neeltje (tweel.),
zoon en dochter van J. van Zanten en L. Koppenaal. Adriaan,
zoon van D. Haster en M. van der Knijff. Petrus Adrianus, zoon
van A. N. Straathof en J. M. Streng. Alida, dochter van J. Ho-
man en A. Hogewerf. Rocus, zoon van J. Blom en N. v. d. Poel.
LEVENLOOS GEBOREN Een kind van J. Biemans en E. Duur-
houten.
OVERLEDENCornelis Blokker, oud 44 jaar, gehuwd met
A. Rol. Adam Heintjes, oud 58 jaar, gehuwd met H. Lemmens.
Maria Geelhoed, oud 76 jaar, wed. van F. van Vessem. Ja
cobs Boekhout, oud 57 jaar, ongehuwd.
ONDERTROUWD: geene.
GEHUWD: W. Biesheuvel met A. C. van Splunter. J. J. van
Rijn met G. J. van Zeijst.
Bij de aangifte voor de Nationale Militie van een jongeling
te Nieuwer-Amstel bleek dezer dagendat bij in de registers
van den Burgerlijken Stand opgeteekend stond als behoorende
tot het vrouweljjk geslacht.
