u -
:"dTaa.u
Ontploffing der Buskruitfabriek te Muiden.
legen pachthoeve reinigde met onzuiver putwater. In de
nabijheid van de put bevond zich het secreet, waarin men
gedurende ettclijke dagen de faecalien geworpen had van een
typhus-lijder. Daardoor geraakte het contagium in de melk
en veroorzaakte, in dat gedeelte der stad waar de melk ver-
kocht werd, de epidemie.
Na dien tijd zijn meer dergelijke gevallen voorgekomen.
Zoo deelde dr. Start op het internationaal medisch congres
in dit jaar, 71 gevallen van dezen aard mede, waaronder
50 van typhus, 14 roodvonk en 7 diphtheritis.
Het is zeker dat het in hooge mate de aandacht verdient
in hoeverre de melkdoor specifieke microbien infectieziekten
overbrengt, te meer daar melk voor vele microbien een uit-
muotende cultuur-vloeistof is. Het komt B. opmerkelijk voor,
dat in Frankrijk, waar de melk bij de voeding een veel
grootere rol speelt dan in Engelandtot nog toe geen enkel
geval vau dusdanige infectie-overbrenging is bekend geworden.
Hij raadt echter ten sterkste aanalleen melk van gezonde
koien te gebrniken en bij den minsten twijfel ze vooraf
te koken.
De nadere bijzonderheden omtrent de kruitramp bij Muiden
zijn schaarsch. De oorzaak blijft onopgehelderd. Men moet
zich tot gissingen blijven bepalen. Niet onwaarschynlyk klinkt
echter eene verklaring, die door de werklieden der fabriek
gegeven wordt. Zij meenden dat het onheil kon zijn ontstaan
door het ontvonken van een stuk vuursteenhoe klein dan
ook, dat bij ongeluk in het kruit gebleven en bij het malen
uit elkander gespat was. Hoe naauwkeurig men steeds te werk
ging om vuursteen uit het kruit te houdendaar men met
het" groote gevaar daarvan bekend wasis het niet onwaar-
sehijnlijk dat dit nu toch voorgekomen en de ramp aldus
veroorzaakt is. Er is ongeveer 8000 kilo ontploft. In den
eigenlijken kruittoren, die op omstreeks 600 meter afstand
list, moet 300,000 kilo geborgen zijn. Als men de verwoes-
ting gadeslaat, die de in vergelijking daarmede betrekkelyk
kleine hoeveelheid te weeg bragt, rilt men bij de gedachte
wat het wel geweest zou zijn, als ook die massa ware ontplott.
Gedood zijn: 1. Gerrit Jongkindt, nalatende eene vrouw;
2 Jacob Vis, gehuwd en vader van twee kinderen, waarvan
het jongste vijf dagen oud; 3. de vrouw van bovengenoemde,
die ten gevolge van den schrik in het kraambed overlccd;
4. Jacob Vis, gelijknamige neef van den sub 2 genoemde,
ongehuwd; 5. Dirk Klok nalatende eene vrouw 6. J Karse-
rneijerbaas van de fabriek, nalatende vrouw en volwassen
zoon; 7. J. van Wilsemgehuwd, zonder kinderen8. 8>. van
der Weijden nalatende vrouw en zeven kinderen; 9. G. ila-
venswaaynalatende vrouw en drie kinderen; 10. D Dolie-
man, nalatende vrouw met vijf kinderen: 11. G. Kreunen
nalatende vrouw met vier kinderen. Zeven misvormde lijken
lagen in een kuipers-werkplaatsandere ten huize der famihe.
"pjet setal der gewonden is grooter dan aanvankelijk werd
gedaeht en bedraagt negen, t. w.1. D. Sehijf, gehuwd,
drie kinderen; 2. Miua Bakkerdienstbode by baas karse-
meijer; 3. vrouw Karsemeijer; 4. Huijsteede, gehuwd, zeven
kinderen; 5. W. van Waalengehuwd, zes kinderen; 7. DieK-
meijer, gehuwd, vijf kinderen; 8. Kreunen (broeder van den
overledene), gehuwd, drie kinderen; 9. Lubbers, gehuwd,
twee kinderen. De meeste gekwetsten worden in hunne wo-
ningen verpleegd3 zijn naar het gasthms te Amsterdam
vervoerd.
Dat er vele nieuwsgierigen zouden zijn, die van den /j0D^aS
gebruik zouden maken om naar de uitwerkselen der ontplofhng
in en bij Muiden te gaan zienliet zich verwachten. Dat linn
aetal en na de openbaarmaking van het berigt dat de ter-
reinen vau de fabriek de Krijgsman" voor het publiek ontoe-
saukelijk zouden zijn, hn bij den dikken mist dm Zondag
morgen en daarna bij tusschenpoozen den ganschen dag
heerschte, nog zoo groot zou wezenkon memand vermoe-
den. Ook aan het centraal-station had men zulk een toevlotd
van passagiers naar Weesp niet verwacht.
Men vocht letterlijk om in de wagens te komen, en ter
voorkoming van ongelukken liet de chef het gaslicht onder
de bekapping ontsteken. Niet minder dan 0000 retourbil-
jetten werden in den loop van den voormiddag te Amsterdam
naar Weesp afgegeven en van den kant van Rotterdam en
tusschenliggende plaatsen kwam er nog ruim een 2000tal
reizigers bij. Er hebben dan ook van en naar het centraal-
station 187 personentreinen geloopen, en hoewel de mist ze s
het spoorwegpersoneel bezorgdheid inboezemde, was er in den
geregelden gang geen oponthoud en viel er gelukkig geen
ongeval te betreuren.
Het laat zich denken dat bij zulk een toevloed van men-
scheu die, behalve door den Gooischen stoomtram die er circa
lOOo'heenbragt, nog van elders werd versterkt, er te Muiden
letterlijk geen doorkoraen aan was.
Een lichtpunt viel er bij al het ergerlijke van dit schouwspel
on te merken, dat er in de op straat geplaatste bussen nog
al ruim geofferd werd, en dat er al.hans Zondag geen per-
soonlijke ongelukken schijnen voorgevallen te zijnhoewel in
het terugkeeren menigeendie per eerste en tweede klasse naar
Weesp was gestoomdnog blij moest zijn dat hij per goederen-
wagen terugkwam.
Vokens eene particuliere correspondentie uit Atjeh wordt
gemeld" dat een versterking is aangevraagd van 1000 man,
dat is van 2 bataillons.
Per Insulinde" waren voor het Atjeh-leger aangebragt een
aantal versnaperingen, o. a. 30,000 sigaren, 1800 pond tabak,
eene enorme hoeveelheid pijpen zeep enz.
Dat alles geschenken van edele menscheuvnenaen
was hoogst welkom.
Men verwacht, dat er weldra hard gevochten moet wor
den, want Moeroe is geducht verslerkt en om het te nemen
zullen er spaanders vallen.
Bij vergissing" is op Atjeh een Europeesch sergeant, na
een'marsch van vijftien uur gedaan te hebbenin zyn leger-
plaats terugkomendedoor een schildwacht doodgeschoten.
De keizer van Duitschland en zijn Huis zijn door een
zwaren slag getroffen. Prins Karel, broeder des keizers, in
1801 geboren en dus vier jaren jonger dan de grijze monarch
vader van prins Friedrich Karl, en grootvader van prinses
Hendrik, is overleden. Hij was sedert eenigen tijd ziek en
Zaterdagavond verergerde de toestand zoozeerdat het ergste
werd gevreesd. Zondagmorgen scheen eenige verbetering in-
tetreden, maar Zondagmiddag tien minuten voor twee uur over-
leed de prins in 'tbijzijn van den keizer en de keizerin.
De groote feestelijkhedenbij gelegenheid der zilveren
bruiloft van den kroonprins, zullen nu niet plaats hebben en
de vorstelijke personen, die ter bijwoning er van naar Berlijn
zouden komenzijn afgetelegrafeerd.
Het paleisde verblijfplaats van prinses Henderik is ge-
sloten wegens het overlijden van haren grootvader. De bur-
gerlijkemilitaire en diplomatieke antoriteiten in de hofstad
melden zich ter inschrijving in het condoleanceboek aan.
De schade door de jongste overstroomingen in de Rijn-
streek aangericht, wordt geschat op 48,000,000.
In den Duitschen Rijksdag doet men eene pogiog om
het roerend kapitaalvooral beurs-transactiente belasten
maar die toeleg vindt ernstige bestrijding.
Velen willen het kapitaal in niets belemmerd zien en daar-
onder vindt men enkele leiders van het ultramontaansche
centrum.
Andere riepengeld moet er wezeuen daartegen geen
beter middel dan eene verzwaarde beursbelasting.
Von Bismarck schaart zich onder hen die het kapitaal niet
willen verschoonen en zoo loopt het gevaar.
Belasting dat dood oude spook waart overal rond
en loert op ieder die wat heeftwerkt om wat te krijgen of
wat erft.
Zoo sloop het dezer dagen in den Oostenrijkschen Ryksraad
met vier belasting-ontwerpen te gelijk binnen.
Het eerste vraagt geld van alle inkomsten van Staats-obli-
gatien enz., enz., enz.
Het tweede is eene personeele inkomsten-belasting op elk
netto inkomen boven de 600 gulden.
Het derde is getiteld bedrijfs-belasting.
Het laatste wil, bij het doen van rekeuing en verantwoor-
ding van verpligte ondernemingeneene bijzondere belasting
heffen van 10 pet.
Voor de goede, gehoorzame en daarom ook beminde on-
derdanen is "er veel duisters in die ontwerpen, maar de Re-
geering verklaart, dat zij die geheel goed begrijpt zooals
blijken zal.
In de engelsche pers heerscht slechts een gevoelen
over den verbanningsmaatregel door den oud prefect in 1'iank-
rijkden heer Floquet, voorgesteld. De bladen van alle kleur
van Times tot Daily Newszijn van oordeel, dat het decreet
de republiek meer nadeel dan voordeel zou doen. Er zijn
er die zelfs de gevangenzetting van prins Napoleon afkeuren.
Daardoor zegt de Standard heeft men het kluchtig
manifest tot een stuk van" politiek gewicht verheven. Dins-
dauuvond nog was de prins te nauwernood meer dan een nul
in de oogen van de meeste Franscheu, 24 uren later^be-
schouwde men hem als „een oorlogvoerende mogendheid."
Het bestuur der verceniging tot voortdurende ondersteuning der
nagelaten betrekkingen van verongelukte Schevemngsche visschers,
ontving van H. K. H. de Groothertogin van Saksen-Weimar een
gift van /5000.
Ook heeft H. K. H. dezer dagen aan de Prins Hendrik Stichting
te Esmond aan Zee de kapitale som van 15,000 geschonken, als
bewiis van hare ingenomenheid met die Stichting en zoo mogen
we aannemen zeker ook als hulde aan de nagedachtems van
onzen Prins Hendrik, haren broeder.
Naar men aan „Het Vaderland" mededeelt, zal de Tweede Kamer
den 12 February weder bijeenkomen.
Dit het IJ aan de Nieuwebrug te Amsterdam is het lijk opge-
haald van een man. Van het hoofd toti dekmeen wmdit lykge-
wikkeld in een zak. De politie aan de Ondebrug heeft dadelyk
een onderzoek begonnen.
Sedert den hoogen waterstand ziet men nu en dan op stilstaande
witernlekken in den Rijn goudvisschen. Dit moet aldns verklaard
worden dat de hooge vloed uit de bassins, bronnen en beken deze
visschen in den stroom hebben gespocld Te Deutz, waar men
dezer dagen het water uit he hoofdstraten putte, kwam er een
goudvisch uit de pomp, waarop het diertje gevangen en weer
in een vischglas gedaan werd.
»Mijn lieve beste mannetje, je komt vandaag toch weUe^eJe
laat thuis- 'tis al half vier, myn kereltje! ,/Ja, maar wat wil
je' dan, mijn schatje, als ik thuis gebleven was, zou het evengoed
nu ook half vier zijn
Te Beverwijk kreeg een meisje van den jaar, dochtertje van den
landbouwer L„ dezer dagen een stukje koolraap in de keel. Ge-
neeskundige hulp baatte niet, de kleine overleed den volgenden dap.
Welk een verbazende kracht het ijs heeft en hoe het aUes kan
me&deuren isdezer dagen te Tessel gebleken. In de nabijheid
der haven zat een groot wrak op meer dan 14 voet water aan den
"rond Dat voor de vaart zoo hoogst gevaarlyk wrak is door het
ijs opgeruimd en naar de Noordzec gebragt.
De Leeuw. Crt. vermeldt het treurige feit, dat een vrouw van
een spoorwegarbeider te Workum van honger is gestorven.
Verleden week vervoegde zich op het station Westerdok te Am
sterdam een goed gekleede juffrouw, en vroeg gebruik te mogen
m
de'aoolUiciee; uitgehaald, aan een kussensloop bleken bevestigd te
de politie er ui g pasgeboren kind van het vrouwelyk
o Overal is bedrog in!" zei.de Westfaalsche koopinan„Men
maakt zelfs de panharmgen en eieren ook al kleiner
Wie is die heer daar, die zoo sluipend en verlegen binnen-
komt"O, dat is er een van het meteorologisc lirea^
schaamt zieh omdat de berichten tegenwoordig met meer uRkomen.
On 1 Mei a s zullen alle treinen der Maatschappij tot Exploitable
van^ Staatsspoorwegen van het Westinghonse.emboe^l
SfenTnige" met ft lo^tel gereed gemaakt, waarmede
dezer dagen een proef zal worden genomen.
Aoht Minim uit Windau, die aangenomen hadden de lading te
ligten van de Nederlandsche kof «Voorwaarts", welke ten zuiden
van die plaats strandde, zijn, naar men uit Riga berigt, Zondag
in het door den storm opgestuwde ijs verongelukt.
Te 's Gravenhage heeft een ontploffing plaats gehad. Door den
krachtigen luchtdruk sloeg voor een zinkwerkers-werkplaats in de
Kranestraat een bierperspomp uit elkander, terwijl de baas en twee
knechts daaraan eenige kerstellingen verrigtten. Een loodgieters-
kneeht werd vreeselijk verminkt en stierf onmiddellijkde baas
brak het sleutelbeen en de andere knecht werd ernstig gewond.
Het ongeluk gebeurde op straat voor den winkel.
Boer: «Ach, GodHeer Majoor, dezen nacht is bij mij gesto-
len." Majoor: .Alles?" Boer: «Neen, alles niet."
Majoor: //Dan heeft mijn bataillon het niet gedaan. Aldus:...
marrrsch 1"
Te Moskou heerscht zulk een strenge koude, dat dagelijks op
straat lijken gevonden worden van personen die van koude zijn
omgekomen.
Vrouw. Maar, man waar heb je die jas gekochtM an.
Daar ik altijd mijn jassen van heb, bij Schouten. V r o u w.'t Is
je eigen, oude overjas Die heb ik v6dr acht dagen daar verkocht.
Man. Daarom zei Schouten zeker dan ook tegen me, dat zy
mij paste, alsof ze voor me gemaakt was.
Te Veneres (Zwitserland) is een dienstmaagd gestorven, die 80
jaren bij dezelfde familie diende. Zij zag 5 geslachten opgroeien.
In een stoommolen te Annonay naderde de meesterknecht de
machine te dicht en werd door een vliegrad gegrepen, waarmede
hij 25 minuten lang 475 malen rondgewenteld werd. Toen einde-
lijk de machine tot stilstand was gebracht, vond men slechts een
vermorseld lijk.
Volgens een Parijsch blad is het in de hooge kringen tegenwoor
dig smaak zonder haudschoenen op bals. of soirdes te verschijnen,
omdat zelfs tegenwoordig de boeren glace handschoenen dragen.
M e ij e r (tot een dienstmeisje, dat zich aanbiedt) „Je zoekt
hier een dienst, niet waar maar je hebt binnen zes weken reeds
drie diensten gehad Dienstmeisje: wJa, mijnheer mij
trof het ongeluk dat telkens, kort na mijn in dienst treding, de
vrouw des huizes stierf.Meijer: (tot zijne vrouw) //Adele,
deze moeten we nemen."
De nadere berigten aangaande den brand in het paarden-
spel te Berditschew (gouvernement Kieuw) doen de haren te
berge rijzen.
In den circus-Costaridie zooals meest met dergelijke ge-
bouwen het geval is, uit hout was opgetrokken, werd den
13den een voorstelling gegeven ten voordeele van de paardrijd-
ster Loisset. De lent was stampvol en bevatte ongeveer 600
menschen waaronder wel 400 Joden waren, die te Berditschew
in groot getal wonen. Het vijfde nommer was vertoond, eenige
clowns maakten wat grappentoen er een in't renperk sprong
met den kreetOgien (brand Eerst geloofde het jiubliek
dat dit een grap was, iets dat bij de aardigheden behoorde,
en het lachte. Een oogenblik daarna vlogen drie stalmeesters
binnen en riepen: Gorze! Gorze(het brandt! het braudt!)
Gillen en kreten vulden nu de ruimte.
De menschen sprongen van de galerijen en sommigen ble-
ven met den kaftan aan de spijkers hangenzoodat zij in de
lucht bleven zwevenvaders en moeders grepen de kinderen
en wierpen ze in vertwijfeling over de borstweringen in de
met zand bestrooide rijbaan waar een dik tapijt was gespreid
voor de vertooningen der clowns. Weldra sprongen ook de
oudere lieden uit het parterre en het amphiteater in de rijbaan,
zoodat daar een kluwen van menschen ontstond. De kinderen
werden meest plat gedrukt en verstikten eer de vlammen het
gebouw zelf aantastten. Een tiental paardenschuw gewor
den van de vlammen en het leven renden onder den hoop,
over de menschenwild in 't rond. Binnen twintig minuten
stond de tent in voile vlarn. Redding was onmogelijk voor
wie er zich binnen bevondenzij verbrandden of verstikten.
En dat was meer dan de helft van het aantal toeschouwers.
Bij den uitgang werd, volgens berigt van ooggetuigen, om
leven en dood gevochten. De sterksten redden zich, de zwak-
keren werden teruggeworpen in de vlam. Bij al het ongeluk
kwam nog, dat de brandspuit van Berditschew in het ijs zakte
en eerst door 40 man er uitgehaald kon worden. Ook was
er door de vorst gebrek aan water en moesten diepe gaten in
de Berdiwiza worden gehakt om dit te krijgen. Volgens raming
zijn er verbrand 60 kinderen, 120 vrouwen en 90 mannen.
Onder de laatsten verscheidene vreemdelingenwant er was
iuist huiden- en ledermarkt. Ook de bevelhebber van het
politiecorps is omgekomen. De lieden liepen als waanzinmgen
door de stratenrukten zich de haren uit en verscheurden de
kleederen Wat oorzaak was van de ramp is reeds gebleken.
In den houten stal had een oppasser cigaretten gerookt en
het stroo, waarop hij lag, was in brand gevlogen. Hy en een
kameraad wilden het vuur uitdoven; de een stampte met de
voeten op het stroo, de ander ging een emmer water halen.
Bii het openen van de deur ontstond zulk een sterke trekkmg, da
de vlam nog meer aanwakkerde. De beide brandstichters zyn
ook omgekomen. De directeur van het paardenspel en het
gezelschap zijn geheel geruineerd. Twee clowns, Allowis en
Merton, zijn verbrand. Van 31 paarden konden er maar 4
crered worden. De ontzettende ramp had nog een treurig
naspel. Een burger van Berditschew, Mozes Beresowarver-
loor zijn vrouw en drie kinderenhij beweerde dat de oudste
van het gild der kooplieden, Karaslowde vrouw aan w.e
de kinderen zich hadden vastgeklemdin de vlammen had
teruggestooten om zelf 't leven te redden hij stak hem midden
op straat daarom overhoop en wilde zichzelf daarna de keel
afsnijden. Vier vrouwen, die haar man verloren zyn krank-
zinnig geworden
Het Eandelsblad deelt eene aardighe.d mede omtrent den
schouwburg te Amsterdam, waar men in 1861 boven het
tooneel de woorden van hulde had laten staanonzen Komng
een paar dagen te voren gebragt. In plaats van de inscriptie
weo- te nemen, prijkte die nog, geheel ongepast later by
voorstelling van Lodewijk XI. Er bestaat echter ook een
pendant hiervan. In een der straten woonde lange jaren
o-eleden een poelierde man was hofleveranciereen stoffig
wapenbord gaf er het bewijs van. Na den dood van de oude
luffrouw werd het huis verkocht en kwam er een vry ordinair
wiinhuis" in, waar men voor de toonbank een borreltJe dr°»L
Niettemin bleef boven de deur geruxmen tijd het bord pryken
met de woorden Hofleverancier" (lnstorisch).
