J
1884.
Vrijdag, 15 Februarij.
Nr. 7.
VAN
AAN LANDBOUW, GEMEENTE- EN POLDEMELANGEN GEWIJD.
Vijf-en-Twintigste Jaargang.
Prijs van het Abonnement:
m het Jaary 6.—
Prijs der Advertentien
van 16 regels 75 Cent, elke regel meer 12'/a Cent
Hoofd-Ag-enten voor dit Weekblad, te Haarlem:
P. VAN CITTERT ZONEN.
BURGERLIJKE STAND.
Aangegeven van 612 Febr. 1884.
If AAItLEMMERMEEIt.
Pry's ran een enkel Nommer 15 Cent.
A1LE TOEZENDINGEN, REDAKTIE EN UITGAVE BETREFFENDE
te adresseren aan VAN BONG A C0., te Amsterdam.
Utterly k Woentdag.)
Groote Letters worden naar hare plaatsruimte berekend.
de Heeren
Van de lotelinsen te Haarlemmermeer zal ongeveer 78
het hoogste nummer zijn, dat dienstp'igtig is, van die te
Aalsmeer n°. 26, en van die te Sloten n°. 49.
GEBO RENMaria Cornelia, dochter van M. Otten en B. van
Berkel. Maria en Gerrit (twcel.), doehter en zoon van J. Boeregeest
en J. Schoemaker. Johannes Josephus, zoon van H. Meijer en
j T PurS- Pieter, zoon van P. Heijsti k en M. Heijstek.
Adrians, dochter van J. Groenewoud en A. deWeerd.Jan Dirk,
zoon van J. de Zee en P. v. d. Pligt. Wouter, zoon van A.
Pruissen en C. Breure. Clasina, dochter van J. van der Moren
en P- Kammeraad. Wilhelmina, dochter van D. HenninkenM.
van Kolfschoten. Maria, dochter van D. van der Voet en J.
Strikwerda. Jacobus en Leendert, (tweel.) zoons van T. van der
Maas en C. Kieviet.
OVERLEDENAdriaan Timmers. oud 63 jaar, wednr. van A.
C. van Dijk. Johanna Jansje, oud 16 maanden, dochter van W.
Loogman en E. v. d. Enden. Grietje, oud 16 weken, doehter
van C. Broertjes en G. Splinter. Jacobus van der Wie, oud 67
jaar, geh. met P. Leverman. Gilles, oud 11 maanden, zoon van
van J. v. Oudenaaren en M. Yermeer. Antje, oud 3 jaar, dochter
van A. Elsinga en K. Brouwer.
ONDERTKOUWDD. Basjes met H. van Schuppen.
GF.HUWD: W. Wamsteeker met M. Oosterom. G. Broertjes
met E. Millenaar.
Directeuren der Nederlandsche Maatschappij tot bevordering
van Nijverheid hebben in de commissie van vertegenwoordigers
der Maatschappij bij het Bestuur der aanstaande Internationale
Landbouwtentoonstelling te Amsterdam, in plaats van wijlen
den heer Mr. S. C. J. W. van Musschenbroek, benoemd den
heer H. van Wickevoort Crommelin, te Heemstede. De beide
andere leden der Commissie zijn de heeren A. C. Cramer te
Rotterdam, en Mr. J. H. Schrober te Putten.
Zaterdag had le Velzen de verkoop plaats van de volgende
harddravers van baron P. W. van Tuyll van Serooskerken. De
bekende schimmelhengst Pourtchak, 8 jaar oud (Orloff-ras),
ward opgehouden op 4000. Verder werden verkocht Queen
of Diamonds 8 jaar oud, voor f 625, aan jhr. P. Six, te's Gra-
veland; Framboisy, bruin hengst-veulen, l/t jaar oud, voor
f 400, aau rten neer H. P. de Kat van Hardinxveld, te Dordt
Multum in Parvo, aftands, (Amerikaanach raB) voor/425, aan
den heer T. Pre«iuaire; Soda, aftands, (Normandiscb ras) voor
800, aan den heer K. Eindhoven, 's HageLady Mabel,
aftands, (Engelsch ras), voor 250, aan den heer Ellenbroek,
te Hoorn.
De inlandsche harddravers President (ex NeUyen Protest
werden beiden opgehouden.
De derde brief van den heer Julles Van Hasselt, te Kampen,
is zyne laatste aansporing om de Nederlandsche geldmannen
te bewegen de handen nit de mouw te steken, ten einde
woeste grondeD productief te maken.
Zeer karakteristiek is de volgende mededeeling van den
voorstander dier nuttige onderneming op Yaderlandschen
bodem.
,,Toen ik er mede begon," zoo zegt de heer Van Hasselt,
„zeide een vriend tot my: maak je toch in 's hemelsnaam
niet druk om onze geld bezittende landgnooten aan te sporen
een grootsche onderneming op Vaderlsndschen bodem op touw
te zetten. De ondememingsgeest onzer kapitalisien zal in
dezen op het vriespunt blijven staan, en 't zal je niet gelukken
dieu te ontdooijen. Ik zet het je om den ondernemingsgeest
onzer geldmannen voor iets anders dan den effectenrommel
wakker te schudden. Vergeefsche moeite en een oubegonnen
en ondankbaar werk! Breng daarentegen raaar eens eene nieuwe
o°r,,-Amerikaansche spoorwegleetiing aan de markt met be-
lofte 6 pCt. 'sjaars uit te keeren en met uitzigt op extra
dividend, en het lijdt geen twijfel of't geld zal van alle kanten
toestroomen."
Vele Nederlanders zijn srboren speculanten en dobhelaars.
e een speculeert in de onmngelijkste en meest waardelooze
buitenlandsche papieren, de ander in diamanten, enz. enz. De
beer Van Hasselt hecht aan deze pessimistische beschouwing
geen geloof, en hoopt nog altijd dat zjjne stem niet zal zyn
die des roependeu in de woestijn.
Vurig hopen wij met den heer Van H. dat zijn vertrouwen
op de ryken der aarde niet beschaamd moge worden.
In vroeger jaren werden de Tesselsche lammeren, die in
April geboren worden grootendeels in Januarij in roorkoop
verkocht. Sedert eenige jaren zjjn met dien windhandel helang-
rijke sommen verloren. De mee9te bandelaars zijn daardoor
voorzigtiger geworden. Tot heden zijn dan ook nog maar een
paar partytjes lammeren in voorkoop verhandeld.
Dezer dagen zoo schrijft men uit Veendam zyn eenige
kleine partijen aardappelen opgekocbt voor Engeland voor den
prijs Van 90 ct. tot 1 de HL. over de groote zeel. Het
vorig jaar was de prijs 2 per HL, In bet gehucht Bor-
gercompagnie moeten, naar men zegt, nog ruim 30,000 HL.
onverkocht zyn.
De Afdeeling Almkerk der Noord-Brabantsche Maatschappij
van Landbouw heeft besloten in dit jaar weder eeue tentoon-
stelling van paarden en vee te houden, met uitloving van
premien.
Ill de Vergadering van het hoofdbestuur der Friesche Maat-
schappy van landbouw op 15 Febr. a.s. zullen o. a. de volgende
punten bebandeld worden: Verzoek der Hollandscbe Maat
schappij van laodbouw om med»werking tot oprigting eener
Nederlandsche maatschappij van landbouw; behandeling der
ingekomen rapporten over de missive van de hb. C. D. v. d.
Weg c. s., aangaande de veredeling der zaaigranen bespreking
over het oprigten van een bond, ten doel hebbende zoowel
bij verkoopingen als verhnringeo de verhooggelden af te schaffen
(zoo mogelijk); rapport der commisssie omtreut bet landbouw-
onderwijs.
De heer W. Baron van Goltstein heeft aan de in9ohrijvers
voor den stoomtramweg Nijkerk—Ede, onder dankbetuiging voor
den verleenden steun, hunne biljetten teruggezonden, met de
verklaring, dat hij van verdere pogingen afziet.
In de circulaire zegt hij„Het mislukken van mijne pogin
gen doet mij leed, niet om de gemaakte kosteo of de genomen
moeite, maar omdal ik overtuigd ben, dat een krachtig middel
tot bevordering van het verkeer en tot opbeuring van den
landbouw voor de Veluwe daarmede verloren gaat.
Wie met paarden omgaat, zegt het spreekwoord, gaat met
zijn vijand om. De waarheid hiervan ondervond de landbou-
wer J. C. te Kuik. Toen hij dezer dagen met zyn onwillig
paard naar den akker ging en het voor den ploeg wilde span-
nen, werd het dier woedend, greep zyn meestcr bij den arm
en rende er mee den akker over. Wei liet het hem een oogen-
blik los, doch om met verdubbelde woede op hem peer te
vallen. Met de knieen op zijn slagtoffer beet en knauwde
het diens arm, dat de ongelukkige het uitgilde van pijn. Tot
driemaal toe herhaalde het beest, dat wel een leeuw geleek,
dit akelige tooneel. Eerst bij de nadering van de knechts,
die als verstijfd van schrik eerst dat drama hadden aange-
staard, liet bat razende dier, door een flinken slag aan den
kop toegebragt, zijn meester los, wiens arm totaal verbryzeld
was. De beenderen waren als 't ware murw geknaauwd, de
pezen verscheurd. Tegen den avond moest den ongelukkige
de arm worden Bfgezet. De wildheid van 't zelfde paard,
laat ons er bij zeggen dat het een hengst is, was voor een
paar jaren ook al oorzaak, dat de kneeht door tussehen de
kar te geraken, zyn arm verloor.
De vergadering der atdeeling Zaanl. gemeenten der Holland-
sche Maatschappij van landbouw, te Zaandyk gehouden in het
koffiebnis ,,de Zwaan werd bezocht door 99 leden en gepre-
sideerd door den beer Oostmeijer, onder-voorzitter.
Het in de vorige vergadering benoemde bestuurslid, de heer
C. IJff, te Koog aan de Zaan, hield na de pauze een interes-
sante voordragt over het water, een der voorname elementen
van het landbouwbedryl. Op bevattelyke wijze zette deze
spreker uiteen den nuttigen invloed van het water in zijne drie
vormen ys, water en damp en bunne overgangen.
Dezen winter wordt maar al te veel ondervonden van hoeveel
gewigt de overgans van water van den vloeibaren in den vasten
toestand is. De meest vaste en ineengeslibde gronden verkrijgen
door bevriezing een veel betere struktuur. Er ontstaat een
krachtiger lucht-toevoer in den grond; het ontstaan van voor
de plaDten schadelyke stoffen wordt voorkomen. Een goed
doorvroren grond laat zich ook veel beter bewerken.
In vloeibaren toestand valt de nuttige werking van het water
nog meer onder ieders begrip. Regen is onmisbaar, zoowel
voor den grond om plantenvordsel (dat steeds in water opge-
lost wordt verbruikt) bescbikbaar te hebben, als voor de plant
om het te kunnen opnemen. Daarby draaut het regenwater,
dat uit den dampkring steeds microscopische vaste stoffen mede-
brengt, ook bierdoor direct bij tot bemesting van den bodem.
Natuurlijk bctrekkelijk wein'g, maar men vergete niet dat jaar-
lijks op onze gronden 6 a 7 millioen kilogram regen per hec
tare neervallen. Na lanzdurige droogte is het regenwater steeds
ryker aan deze bestanddeelen dan in vochtigen tyd.
Spreker behandelde nog daauwvorming, die op voorwerpen van
lagere temperatuur het sterkst plaats heeft. Dat deze een
condensatie van waterdarap, in drooge tijden voor den grond
zeer gewiatig is, ligt voor de band Eeu goede struktuur is
daarvoor noodig. In den zomer is verkruimeling van den
grond aan de oppervlakte nutiig voor ditzelfde doel.
In de organische natuur speelt bet water een hoofdrol.
Reeds bij de onikieming van de zaden is water noodigdoor
water worden hunne bestanddeelen scheikundig verrinderd en
ontwikkelt zich de kiem. En deze blijft vocht noodig hebben
om de slofverplaatsingen mogelijk te maken. Spr. geeft een
overzigt van de hoevee'heden water die verschillende zaden
noodig hebben, welke onderling veel verschillen, en bepaalt
vervolgens de aandacht by de wijze waarop de plant ontkiemt,
het water nit den dampkring en uit den grond in haar dienst
neemt. Hij deed dit, hoe wetenschappelijk ook, zoo, dat de
hoorders deze vrij ingewikkelde stofwisselingen zeker goed be-
grepen hebbenen dit maakte deze voordragt in hoofdnaak
zoo belangwekkend. Na te hebben stil gestaan bij water-afvoer,
zoo gewigtig in onze streken, die nog een veel te hoog water-
peil bebben, lcgde de heer C. IJff het nut van deze en dcr-
gelijke voordragten neer in deze woorden
„\\ant kennis is een groot kapitaal, waaraan ook de land
bouw behoefte heeft en dat haar toch het meest ontbreekt."
Door de commissie tot verbetering van de paardenfokkerij
in Gelderlaud is eene circulaire verspreid, waarin zij wijst op
het belang der paardenfokkerij, van ouds voor den landbouwer
in die provincie een rijke bron van inkomsten, en op hetgeen
zy voornemens is tot verbetering daarvan te doen. Om te
voorzien in de vele kosteo, vraagt zij nu geldelyken steun.
De eerste hengstenkeuring, die reeds was uitgeschreven,
is voorloopig uitgesteld. Zouder twijfel kan de paardenfok-
kerij, welke in Gelderland reeds goede uitkomsten oplevert,
nog veel winstgeveoder gemaakt worden. Om dat te bevor -
deren, zal het, naar wij hopen, de commissie niet aan de
noodige fondsen ontbreken.
Verleden dingsdag werd op de paardeumarkt te Neede de
landbouwer J. Wensing, door een te koop staanden bengst, met
zooveel kracbt tegen de borst geslagen, dat hij, achterover
vallende zwaar aan het hoofd werd gewond en na vier dagen
lijdens overleden is. De ongelukkige huisvader laat zeven
jonge kinderen achter.
Dit de Tielerwaard schrijft men, dat er zoo goed als geen
bandel in hooi is. Er zit nog veel booi van het gewas van
1882, v/aarvan de eigenaars nog geen gelegenheid hadden om
bet op te ruimen. Bij de hooiland-verpacbtingen worden
daarom lagere pachtsommen verwaebt.
Uit Kamperveen schryft men het volgende:
Het is nu bijna twee maanden geleden, dat deze uitge-
strekte polder ouder het zeewater staat. Dat men daar alge-
meen verlangt van dat lastige element bevrijd te worden, lydt
geen twijfel. Niet alleen toch, dat de landerijen, die reeds
zoo lang onder het pekelwater staan, er Diet beter op worden,
maar ook de schade aan de ingekuilde aardappelen, het hooi
enz. is voor menig landbouwer nog al van belang. De post-
dienst, zoomede het geregeld schoolbezoek, lieten dien tijd vrij
wat te wenschen over.
De behoefte aau een flink stoomgemaal, evenals voor een
paar jaren in den nabnrigen Oosterwolderpolder werd opge-
rigt, doet zich bier ten zeerste gevoelen. Het vereenigd col
lege van dit waterschap schijnt tegen de hooge kosten, geraamd
op 90,000, op te zien, althans eenige malen werd over het
plan reeds vergaderd, doch zonder een gunstige beslissing,
't Schijnt echter dat de polders onderling, ter wille hunner
gemeenschappelijke belangen, elkander sauveeren, door hun
eigen polder niet te ontlasten van bet overtollige zeewater en
het een buurman toe te voeren altban9 in de polders Ooster-
wolde, Broeken en Maten enz. is nog overvloed en de ge-
meenschap daardoor zeer moeijelyk.
De volgende, voor onze paardenfokkers zeer belangrijke mede
deeling, komt voor in de N. R. CtDe Minister van oor-
l°g heeft aan de commissarissen des Konings medegedeeld,
dat het in zyne bedoeling ligt de voor het leger benoodigde
