is niet genoeg te weten, dat er 25 pCt. vaste 9toffen in zijn.
Maar we moeten weten, welke stoffen het zijn. Tusschen de
eiwit- en niet-eiwitstof bevattende deelen moet verhouding zijn.
Zooals ik reeds meermalen zeide, komt het by de voederstoffen
bepaaldelijk aan op eiwitstoffen. Zonder eiwit hebben de
stoffen als voederstoffen geene waarde. De overige niet-eiwit-
stofifen behooren tot allerlei soorten. De niet-eiwitstoffen hebben
deze beteekenis, dat zij bijdragen tot de atofwisseling en ver-
tering van het eiwit bevorderen. Alle voederstoffen die in den
aardappel aanwezig zijn, zijn in hooge mate verteerbaar. De
verhouding is 2 ten 100 eiwit, en 21 niet-eiwit. Het eiwit
staat dus in verhouding tot niet-eiwit als 1 op 10, en dat is
in de voederwaarde ruim, in de praktijk veel te ruim. De
hoeveelheid eiwit is te gering. Daarom noemen wij den aard
appel slagvoer.
De aardappel wordt daar onder opgenomen. Ik hoor u,
dunkt me zeggen, als dat zoo is, dan is uwe uitspraak van
zooeven onjuist. En daarop antwoord ik neen, waar we den
aardappel alleen beschonwen, verdient hij niet den naam van
goed voedermiddel. Ja, waar men er een verstandig gebruik
van maakt, door het byvoeren van eiwit bevattende voedings-
stoffen. Het bijvoeren van koek of graan maakt die verhou
ding kleiner. Willen we uit den aardappel het voordeel trek-
kes, daji moet ze naa9t een goed krachtig voedsel worden
gebruiktdan hebben we niets van den aardappel te vreezen,
deze bevorden de verteerbaarbeid meer. In erwten b. v. zit
22 a. 24 ten 100 eiwit, en te weinig niet eiwit bevattende
stoffen om alles te verteeren; daaaom zijn de erwten moeilijk
te verteren. Men voedere nu naast de erwten aardappelen.
Op zoodanige wijze zullen we meer nut trekken van het kracht-
voer dat we geven en we zullen de voederwaarde van den
aardappel verhoogen. De eiwitstoffen oefenen ook weer invloed
op de niet-eiwitstoffen, wanneer het noodige eiwit er bij komt.
Maar hoe staat het nu by aardappelvoeren met de gezond-
heid van 't vee? De aardappel bevat een geringe hoeveelheid
stof, die nadeelig werkt op het slijmvlies, dat i9 de uiterste
binnenbekleeding van 't geheele spijsverteringsorgaaD, maag
en darmen, die 't slym afscheidt om het voedsel te verteeren.
Eerst wordt het opgenomen in den mond verdeelt in
fijnere deelen. die dan door het slijm gescheiden worden in
voedende en niet voedende stoffen. De klieren monden alle
uit in het slijmvlies. Wordt nu dat slijmvlies geprikkeld,
dan hebben we de tegenwerking der afscheiding. Het mid-
is algemeen bekend, om in den zomer, als men last heeft
van een drooge mond, kliene keitjes in den mond te nemen.
Daardoor worden de klieren geprikkeld en er heeft eene
ruimere afscheiding van speeksel plaats. Evenzoo is het met
de galklieren, alvleeschklier en alle klieren; ze prikkelen en
bevorderen de verteringswaarde.
In den aardappel zit een weinig arsine, dat sterk prikkelend
werkt op het geheele spysverteringskanaaldaardoor is er te
veel afscheiding en waar te veel wordt afgescheiden, daar is
eene slechte spijsvertering of eigenlyk eene slechte opneming
in 't bloed der dieren. Goed verteerd voedsel en niet goed
opgenomen in 't bloed heeft weinig waarde. Een paard, dat
veel ontlasting heeft, voedt zich slecht. De oorzaak daarvan
is, dat de verteriug, veel te ras verloopt en niet opneemt
wat verteerd kon worden. Er is wel vertering, maar geene
assimilatie van het voedsel. In rauwe aardappelen kan de
hoeveelheid arsine en bitteretof zoo zijn. dat ze veel te sterk
prikkelt, waarran een gevolg is diarrhae en doorloop.
Blijkena ingekomen ambtsberigten, zyn in het tijdperk van
4 weken, dat op 29 November jl. is geeindigd, 7 gevallen
van longziekte buiten den afgesloten kring van het spoeling-
district waargenomen, waarvan 4 te Clingen en 3 te Overschie.
In de slagterijen binnen dien kring bleken de longen van
4 runderen, by 4 veehouders, door longziekte te zijn aan-
gelast.
A1 deze gevallen kwamen in de stallen voor.
Gedurende dat tijdperk werd afmaking bevolen van 127
van longziekte verdachte runderen, sedert 1 Jan. 2882.
Het blijkt dat de roestziekte niet alleen het korenmeer
bijzonder de rogge, aantast, maar dat deze schijnbaar nietige
oorzaak ook dikwijls het vee doet lijden. Het gebeurt nl.
dikwyls in den nazomer dat het gras zterk met schimmels,
zoogenaamd roest, bezet is, zoodat men daar doorgaande zyn
schoeisel met een geelbruin stof ziet overdekt. Sommige
dezer schimmels nu bezitten scherpe bedwelmende eigenschap-
pen. In den beginne bij sterke droogte beperkt zioh de
scherpe uitwerking der verstuivende zwammen vooral tot de
oogen der dieren. Door de ademhaling in de longen cpge-
nomen, verwekken zij meer dan eens bronchitis of longen-
physeem, hetwelk meermalen by de veehouders tot het ver-
moeden aanleiding gaf tot het bestaan der besmettelijke long
ziekte Met het gras in het verteringskanaal opgenomen, was
diarrhae en dyssenterie, soma met af9tooting van het darm-
slijmvlies en lendenverlammingdaarvan het gevolg. Later
ont9taat dan de in verettering overgaande ontsteking der
klauwspleet en kan deze kwaal met tongblaar eindigen.
Een Duitsch blad verhaalt, dat onlangs naby Kleef in een
koestal een dikke kat werd betrapt, dat zij de melk uit de
uijers der koeijen zoog. Naar aanleiding daarvan herinnert
een onzer bladen, dat te Ankum, bij Dalfsen, een vijftig jaar
geleden het volgende gebeurd is
Een boer had zijn vee in de weide loopen, en als het ge-
molken werd, bleek gedurig, dat een der koeijen reeds van
een goed deel der melk was outlast. Nu werd de koe in het
oog gehouden om den eigenmagtigen melker te ontdekken,
en men vond hem reeds den eersten dag.
Toen het melktijd was ging de koe by een grooten doorn-
struik staan en loeide. Dit was het sein voor eene slang, die
zich onder een struik had verscholen, doch nu te voorschijn
kwam en zich om een achterpoot der koe slingerde, waardoor
zij een uijer kon bereiken en haar maaltijd nemen.
Aangeboden diensten worden zelden hoog geschat. De
ondankbare boer sloeg de vrijwillige melkster dood, en een
ieder die een kijkje nam wa9 verwonderd over de groote en
vette slang.
Even als in het vorige jaar, begint zich te Spijk (Gr.)
onder de paarden weder eene gevaarlijke ziekte te vertoonen.
Den vorigen winter kostte dit meer dan dertig exemplaren,
meestal van de beste. Ook nu reeds zyn weder eenige ge-
storven. De aangetaste dieren leven soms Sen dag, op zijn
hoogst drie dagen, wanneer de ongesteldheid zich vertoont.
De oorzaak moet gevonden worden in het gewonnen hooi, dat
of te erg schimmelt, of waarin hoogst vergiftige planten aan
wezig zijn.
HH. MM. de Koning en Koningin, die 28 of 29 December
van het Loo te 's-Hage terugverwacht worden, zouden voor-
nemens zijn gedurende Hun verblijf in de residentie eenige
soirees dansantes ten Hove te geven, waarvan de eerste, naar
men zegt, op 15 Januari e. k. zal plaats hebben.
In een brief uit Atjeh aan de Soer. Ct. vindt men de
volgende opmerkingen over de kolonel Demmeni.
De kolonel Demmeni organiseert en reorganiseert alleshij
is waarlijk een Daendels in het klein en ofschoon daar nu
wel eens mee gespot wordt en men het met excentriciteit
wil bestempelen, krijgt hij gedaan wat hij wil. Hij springt
met de civiele ambtenaren precies om als met de officieren
zy worden door hem op echt militaire wijze behandeld. Een
eens gegeven order moet stipt worden opgevolgd en hij komt
er niet meer op terug.
Hij denkt aan alles en bovenal aan de veiligheid der pos-
ten ea transporten en men moet hem ter eere nageven, dat
hij daarin volkomen slaagt,
De electrische verlichting wint meer en meer veld, waar
het toepassingen op groote schaal geldt; doch voor buiselyk
gebruik wordt zij weinig aangewend, wegens den grooten
omslag dien zij vereiseht. Door Trouve is nu voor huiselijk
gebruik een electrische lantaarn, in verschillende vormen aan
de Fransche Academie aangeboden, welke in deze behoefte
zal voorzien. Het is een kistje, voorzien van een hengsel
en een gloeilamp. Zoodra men het opneemt, heeft men licht
zet men het neer, zoo is het licht uit. Ook omgekeerde in-
rigtingen heeft hij gemaakt, die branden zoolang zij stilstaan.
De Brnndweer te Parijs heeft deze inrigtingen in gebruik ge-
uomen om plaatsen te bezoeken, die met ontplofbare gassen
gcvuld zijn.
Voor een Russisch vrederegter aldus verhaalt de
Ssut Gazeta stond een boerin teregt, onder besehuldiging
van diefstal. Zij bleef tot het einde alle schuld ontkennen
en het was ook door de verklaringen der getuigen niet te be-
wijzen, dat zij 9chuldig was. Maar niettegenstaande dit alles
velde de regter het volgende vonnis
„De schuld der beklaagde is wel niet bewezen, maar in
aanmerking genomen, dat zij niet mooi is en evenals alle
leelijke meisjes gaarne zco spoedig mogclyk aan den man wil
komen, kom ik tot het besluit, dat zy den diefstal gepleegd
moet hebben, om door middel van het gestolen geld te trou-
wen. Daarom veroordeel ik haar tot vijf muuuden gevaoge-
niastraf.
Twee moedige meisjes werden dezer dagen te Londen
voor haar kloek gedrag beloond. By den Lord Mayor s-op-
togt aldaar hielpen zij nl. een zakkenroller, die een brieven-
tasch gestolen had, nazetten, grepen den man en hielden
hem ondanks zijn tegenstribbelen, vast tot de komst van een
politie-agent en den bestolene.
De regter Pelham overhandigde nu beide meisjes een ge-
schenk van 24„Voor een bloemruiker", voegde hij ga-
lant er bij. Maar een der meisjes, een lieve achttien-jarige
riep, onder luide toejuichingen der aanwezigendank u,
Mylord, maar ik koop liever een mofl"
Door den Minister van Oorlog worden pogingen aan
gewend om in de verschillende garnizoenplaatsen, ten dienste
van de onderofficieren en manschappen, machinale wasscherijen
en droogeryen tot stand te brengen.
De krygsraad te Kotta-Radja sprak op 20 Oct. vonnis
uit in zake de reclame van den kapitein-kwartiermeester Th.
Kleij, over eene dien officier door den commandant van het
leger opgelegde straf van veertien dagen streng arrest, om-
dat hij zich in geschrifte op hoogst oneerbiedige wyze heeft
beklaagd over handelingen van den hoofd-intendant der mili
taire administratie.
De krijgsraad verklaarde den kapitein Kley gegrond in zijne
reclame, royeerde de opgelegde straf en ontsloeg onmiddellijk
dien kapitein uit zyn arrest, waarin hij zeven maanden had
doorgebragt.
Ten bewyze, dat de druk van den tyd overal gevoeld
wordt, kan dienen, dat naar het schrale baantje van vader en
moeder in het diaconiehuis te Edam, een postje, dat 150
oplevert, reeds ver in de dertig sollicitanten zijn uit alle
oorden van ons land.
Een paar weken geleden, op een Zaterdag, kwam te
Amsterdam E. Rozeboom, in dienst bij den heer J. C. Bol-
doot, in haast de stoep van het bekende Eau-de-Cologne-magazijn
op den Singel af, terwijl het rijtuig van H. K. H. Prinses
Hendrik aankwam. Rozeboom werd door den disselboom van
het rijtuig tegen den grond geworpen en, voor zoover men
toen kon zien, alleen aan het hoofd verwond. Oogenblikkelyk
deed de Prinses haar rijtuig stilstaan en liet zich met veel
belangstelling en medelyden omtrent den toestand van den
verwonde inlichten. Deze werd, na verbonden te zyn, naar
zijne woning gebragt, waar de geneesheer, die door Prinses
Hendrik was gezonden, een paar dagen later ODtdekte, dat
Rozeboom ook een rib had gebroken, Zijn opneming in het
gasthuis werd nu wenschelyk bevonden en de gekwetste is
thans herstellende. Gedurende zyn verblijf in het gasthuis
toonde de Prinses de hartelijkste belangstelling. Voortdurend
deed zij naar den toestand van den lijder vernemen en be-
halve eenigen geldelijken steun, zond de Prinses meermalen
versnaperiugen.
Het handgeld voor militairen, die zich by het corps
mariniers voor den tyd van zes jaren verbinden, mils niet
jonger dan 18 en niet ouder dan 34 jaren zynde, is vastge-
steld op f 100; voor jongelingen boven 16 doch beneden 18
jaar oud, die zich voor 8 jaren verbinden, is het handgeld
vastgesteld op 60.
De geheele lengte van al de onderzeesche telegraaf-
kabels bedraagt thans 111,000 kilometers d. i. byna 3 maal
den omtrek der aarde. Elke kabel bestaat gemiddeld uit 40
draden, zoodat de totale lengte der ijzer en koperdraden on-
geveer gelijk is aan 10 maal den afstand tusschen de aarde
en de maah.
In de oostelyke provincien van Pruisen en het daaraan
grenzende deel van Rusland is zooveel sneeuw gevallen, dat
het spoorwegverkeer geheel is geslremd.
Te Schwarzenbeck, bij Hamburg, hebben naar de Koln.
Ztg. berigt, een houtvester en een betrapte strooper, die te-
gelijkertijd hun geweer op elkaar losten, elkander doodge-
schoten.
Op de Lochem, onder Twelloo, zyn 30 zeer gave
muntstukken ter grootte van een ryksdaalder, met het jaartal
1562, gevonden.
Uit Leiden wordt gemeld, dat regtsingang verleend is
tegen twee studenten aldaar, wegen9 het mishandelen van een
pa9 aangekomen jongmensch, tengevolge waarvan deze krank-
zinnig zou geworden zyn.
Bij het onderzoek omtrent het verraad der politie-be-
ambten te Pesth, die met de dievenbenden heulden, is men tot
de ontdekking gekomen, dat een der hoogste ambtenaren door
bemiddeling van zijn vrouw een regelmatige schatting hief van
verdachte huizen daar ter stede, voor het oogluikend toelaten
van kwade practijken. Het geld werd door een helpster ge'ind,
en men zorgde steeds, dat men nooit in de termen van straf-
bare omkooperij vervielhet waren altijd „geschenken." Op
die manier had de bedoelde ambtenaar in „goede jaren" een
bij-„verdienste" van 30.000 a 40.000.
Tusschen de betrokken spoorwegmaatschappyeo moet
thans eene overeenkomst zijn tot stand gekomen tot het in-
rigten van een „bliksemtrein" tusschen St. PetersburgMoskou
en BerlijnParijs te beginnen met 1 April 1885. De snel-
trein, die thans 's morgens van Berlijn vertrekt, in aansluiting
aan den uit Parijs komenden 9neltrein, en welke te Konings-
bergen ophoudt, zal nu tot St. Petersburg en Moskou sneltrein
blijven. In Pruisen zal de snelheid tot het geoorloofd maximum
worden gebragt, en in Rusland zal zij zoodanig worden ver-
meerderd, dat men in 58 uren van Parys en in 36 uren van
Berlijn te St, Petersburg kan aankomen. Aldaar zal dan
bovendien regtstreeksche aansluiting naar Moskou zyn.
Men schrijft uit Atjeh aan het Bat. Hbl
Den 22sten October rukte van uit Toengkoep eene patrou-
ille, sterk 120 man, onder een kapitein en 3 luitenants uit
naar Kwale Gighen, om de marine, die aldaar peilingen
moest doen, te dekken. Al 9poedig werd zij door den vij-
und besohoten, waarop de marine hare peilingen ataakte en
de patrouille huiswaarte keerde. Het vyandelijke vuur be-
rokkende ons wel is waar geen verliezen, doch by het over-
trekken van de lagune verloren wij drie Europeesche fuseliers
die met hunne voile wapenrusting in de diepte verdwenen.
Zy, noch de geweren, werden teruggevonden.
Zooals men zich herinneren zal, werden verleden jaar,
op de Amsterdemschen tentoonstelling, een paar bezoekers
voor eenigen tyd in een grooten braudka9t opgesloteu door
het digtvallen van een binnenhek.
Een dergelijk, maar niet zoo spoedig verholpen geval is te
Dundee gebeurd. Daar is een werkman die in een grooten
brandkast iets te verigten had, door het in 't slot springen
van de binnenste afsluiting, opgesloten. De sleutel is te
Birmingham, bij de fabrikanten van de brandkast. Men heeft
er om getelegrapheerd; maar het zal wel twee dagen duren
voor den werkman bevryd kan worden. Hy is daar intus-
schen, hoe onaangenaam ook, wel bewaard, en hij krygt lucht
en voedsel door een getraliede opening.
Naar luid van een telegram van generaal Brieve de
I'Isle, kommandant der troepen in Tongkin, is er in een dorp
bij Locbnan eene bekendmaking van den onderkoning der
beide Kuangs gevonden, waarbij op grond van een Keizerlijk
besluit, de Chineezen aangemaand worden de in hunne han-
den vallende Franschen te vergiftigen.
Het Engelsche Hoogerhuis heeft de wet, waarbij aan
twee millioen personen het kiesregt wordt gescbonken, ook
in de derde lezing, en dus definitief aangenomen.
De zittingen der beide Huizen van het Parlement zijn
Zaterdag, nadat de wet tot uitbreiding der kiesbevoegdheid
door de koningin was goedgekeurd, tot 19 Februari verdaagd.
Een echtpaar te Meckenheim, in Rijn-Pruissen, heeft
Zondag den 6Sen verjaardag van zyn huwelyk gevierd. De
man is 93 en de vrouw 97 jaren oud.
Te St. Petersburg zijn weer een aantal personen wegens
staatkundige redenen in hechtenis genomen. Onder hen moeten
zich vyf officieren bevinden.
Te Schmiedeberg (Pr. Saksen) heeft een zevenjarige
knaap een zesjarig meisje, dat door het ijs gezakt was het
leven gered. Do andere kinderen liepen verschrikt heen;
maar de flinke jongen besloot onmiddellijk de arme kleiue.
die nog slechts met een armpje aan het ijs hing, te helpen,
en het gelnkte hem, met inepanning van al zyne krachlen,
haar behouden uit de bijt te halen.
Een zeker aaDtal voorname dames te St. Petersburg,
hebben eene Mvereeniging tot kleeding van honden" opgerigt.
De leden betalen 10 roebels per jaar en verpligten zich om
hunne hondeu nooit zonder kleedje op straat te laten gaan.
Waar veelheid van tijd en geld, en gebrek aan hersens
iemand al toe kunnen brengen.
